مجوزهای فراپروتکلی بازرسی در "برجام"، عبور از مصوبه هسته‌ای مجلس است
خبرگزاری تسنیم: کارشناس مسائل بین الملل معتقد است که موارد مورد تاکید در قانون صیانت از دستاوردهای هسته‌ای در "برجام" زیر پا گذاشته می‌شود.
فؤاد ایزدی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، درباره نقاط قوت و ضعف جمع‌بندی مذاکرات و بندهای برجام و قطعنامه شورای امنیت، گفت: ما در کشور قانونی را به تصویب رساندیم که به منزله چراغ راه ما و دولت در خصوص پرونده هسته‌ای است ، اما متاسفانه در برجام بندهای این قانون نادیده گرفته شده است.
وی ادامه داد: در قانون الزام دولت به حفظ و صیانت از دستاوردهای هسته‌ای، بندی وجود دارد که تاکید می‌کند آژانس بین‌المللی انژری اتمی در چارچوب توافقنامه پادمان، طرف غربی مجاز به نظارت متعارف بر اماکن و مراکز هسته‌ای است، اماکن نظامی، امنیتی، حساس غیر هسته‌ای و مصاحبه از دانشمندان ممنوع بوده و باید در هر شرایطی، مصوبه شورای عالی امنیت ملی رعایت شود.
این کارشناس مسائل بین‌المللی تصریح کرد: در بررسی‌های انجام شده بر روی متن برجام، سوالی مطرح است که آیا این بند از قانون صیانت از حقوق هسته‌ای رعایت شده است یا خیر. در پاسخ باید گفت خیر رعایت نشده است. اولا ما پروتکل الحاقی را پذیرفته‌ایم. در پروتکل، دسترسی به سایت‌های نظامی و مصاحبه با دانشمندان وجود دارد که با قانون مذکور مغایر است، در بندهای پروتکل بحث مصاحبه از پرسنل و دسترسی به افراد مدنظر آژانس نیز ذکر شده است و در این موضوع طرف غربی محدودیتی ندارد. در بند 5 پروتکل، بحثی وجود دارد که کشور مورد اتهام باید آژانس را از لحاظ مسائل امنیتی راضی کند که تمام این‌ها، موارد مورد تاکید در قانون صیانت از دستاوردهای هسته‌ای را زیر پا می‌گذارد.
ایزدی تاکید کرد: در بند هفتم پروتکل الحاقی بیان شده است که اگر کشور مذکور در مسیر تکمیل اطلاعات آژانس مانعی ایجاد کند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به راحتی می‌تواند بگوید که ایران برسر راه تحقیقات، مانع‌تراشی کرده و تمامی تحریم‌ها به سرعت بازخواهد گشت. اگر از بندهای پروتکل هم بگذریم و در برابر بسیاری از مسائل چشم‌پوشی کنیم، در برجام نیز خواهیم دید که مسائلی بسیار فراتر از متون پروتکل الحاقی را قبول و بر سر آنها توافق کرده‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: ما در برجام محدودیت‌های بسیار گسترده‌ای را قبول کرده ایم. اگر برجام را مرور کنیم خواهیم دید که مسائلی در آن مطرح است که بسیار فراتر از پروتکل الحاقی است.در پیوست چهارم توافق و در ماده ششم بخش کمیسیون مشترک، جمهوری اسلامی رسما پذیرفته است که دستورالعمل INFCIRC/254 را اجرا خواهد کرد. این دستورالعمل، شامل محدودیت‌های صادراتی و فهرست اقلامی است که توسط باشگاه تولیدکننده صنعت هسته‌ای (nuclear supply group) تهیه‌شده است- عمدتاً این موارد فراتر از مفاد NPT پروتکل الحاقی است.
این کارشناس مسائل بین‌المللی خاطرنشان کرد: بر این اساس فهرستی طولانی و مفصل شامل مواد، تجهیزات و فناوری‌ها برای کنترل صادرات به کشورهای مختلف تهیه‌شده است. بر اساس برجام، ایران توافق کرده است که زیر چتر نظارت کنترل صادرات گروه NSG قرار گیرد و واردات و صادرات کلیه مواد، تجهیزات و تکنولوژی‌هایی که در لیست کنترلی این گروه آمده است باید کنترل شود. بر این اساس ایران موظف است واردات هر یک از این اقلام را گزارش کنند تا اطمینان حاصل شود که برای اهداف هسته‌ای به کار نرفته است.
"این امر باعث می‌شود آژانس به بهانه کاربرد دوگانه این اقلام بتواند همواره ادعاها و اتهامات جدیدی علیه ایران مطرح کند.اگر در مطلبی که تحت عنوان 70 نکته درباره «توافق برجام» منتشر کردیم آمده است که : بر اساس پذیرش دستورالعمل INFCIRC/254 ،تمام اطلاعات فروشنده این اقلام شامل آدرس، تلفن، ایمیل، و نیز واردکننده و کاربر نهایی، باید گزارش شود و فراتر از آن کشور صادرکننده باید کاربر نهایی را شناسایی کرده و راستی آزمایی کند. کل این فرایند باید قبل از صادرات طی شود."
ایزدی گفت: تاکنون ایران موظف بوده است مواد و تجهیزات مربوط به صنعت هسته‌ای را به آژانس گزارش کند ازاین‌پس، بر اساس برجام، ایران مجبور است دسترسی به تمام امکاناتی که مواد موردنظر باشگاه NSG به آن واردشده است را نیز فراهم نماید. قابل ذکر است این اقلام در کل صنایع کشور کاربرد دارند. موادی نظیر دوربین‌های سرعت‌بالا، نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای صنعتی، پمپ‌های تخلیه، انواع فلزاتی نظیر آلومینیوم، فولاد علاوه بر صنایع عادی، در صنایع نظامی نیز کاربرد داشته و طبعاً دسترسی به اماکن نظامی نیز باید میسر شود.
وی ادامه داد: در این متن 88 صفحه‌ای تمامی محصولات و موادی که استفاده دوگانه دارد مشخص شده است که باید گفت موارد مطرح شده بسیار فراتر ازموضوع هسته‌ای است، دانش هسته‌ای دانش مهمی است که علوم مختلفی را اعم از دانش مهندسی و علوم پایه دربر می‌گیرد، به عبارت دیگر همه این علوم باید دست به دست هم بدهند تا دانش هسته‌ای تکمیل شود. لذا در این لیست 254 هر نوع موردی که برای موارد غیر هسته‌ای هم کاربرد دارد، محدود شده و تحت کنترل قرار می‌گیرد. 1+5 کمیته‌ای را در نظر گرفته است که این مسائل باید در آن مطرح شود و برای خرید و به کارگیری مواد مشترک بین علوم مختلف با فناوری هسته‌ای مجوز لازم صادرشود. از طرفی کشور صادر کننده این محصول می‌تواند برای پیگیری از نحوه به کار گیری مواد صادر شده به ایران بازرسی‌هایی را انجام دهد.
ایزدی در پایان گفت: موارد دیگری است که می توان به آنها اشاره کرد، اما مراجعه به متن برجام و مقایسه با قانون حفظ دستاوردهای هسته‌ای بسیاری از زوایای دیگر را روشن خواهد کرد، آقای صالحی که چند روز پیش در سیما حضور یافته بود گفت ما محدودیتی را در خصوص گسترش علوم هسته ای نپذیرفته ایم. او گفت ما پس از 8 سال می توانیم 30 سانتریفیوژ نسل 8 یا IR8 را داشته باشیم. قبل از 8 سال سانتریفیوژ‌های نسل جدید ما که بیشتر از یکی دو مورد نیست، باید بدون موتور باشد. سانتریفیوژ بدون موتور مانند ماشین بدون موتور بی فایده است، لذا نمی توان این نوع مسائل را به عنوان حفظ دستاوردهای هسته ای قلمداد کرد.
انتهای پیام/
