«خبر» و «خبرنگاری» ازدیدگاه آیت‌آلله جوادی آملی

به‌گزارش گروه "رسانه‌ها" خبرگزاری تسنیم،  به مناسبت روز خبرنگار و تجلیل از جایگاه فعالان حوزه رسانه، گزیده ای از بیانات ارزنده آیت الله جوادی آملی در جمع اصحاب رسانه و خبرنگاران که در سالهای گذشته ایراد گردیده را مرور می کنیم؛

آیت الله جوادی آملی با تأکید بر لزوم وجود روح ملکوتی در وجود خبرنگاران و گزارشگران، بیان داشت: جریان گزارشگری و خبری کاری است که از یک بدنه‌ای برخوردار است؛ این بدنه در اختیار غالب گزارشگران هست همچنین از یک روح ملکوتی متنعم است که آن در اختیار همه نیست.  

وی با تشریح صدق در خبر و صدق در مخبر اظهار داشت: یک صدق خبری است و یک صدق مخبری، مثل یک کذب خبری و یک کذب مخبری؛ صدق خبری یعنی این خبر درست است، صدق مخبری یعنی این گزارشگر یک آدم راستگو است، اینها تلازمی هم ندارند، گاهی گزارشگر راستگو است، صدق مخبری هست ولی اشتباهاً مطلبی را به او القا کردند و در نتیجه خبر دروغ است و کذب خبری است، اما آنچه که برای همه ما لازم است هم صدق خبری است هم صدق مخبری.  

وی راستگویی را ثمره تزکیه نفس و تحقیق عالمانه دانست و خاطرنشان کرد: اول باید راستگو باشیم که این مربوط به تهذیب نفس است و بعد باید محقق باشیم. خبر را از منبع اصلی‌اش به دست بیاوریم که صدق خبری داشته باشد، صدق خبری به وسیله آزمایشها و آموزشها و اطلاع رسانی‌ها و مبادی دیگر حاصل می شود، اما صدق مخبری را در کنار سجاده و مسجد و حسینیه باید جستجو کنیم. در هیچ جا انسان را راستگو نمی کنند. خیلی از خبرنگارها و گزارشگرها هستند که زود خرید و فروش می‌شوند.  

ایشان با بیان این مطلب که راستگو بودن، بهترین فضیلت و سرمایه است، گفت: نه صدا و سیما این هنر را دارد که شما را راستگو بکند نه مبادی دیگر، اگر مسجد و حسینیه و دعا و نماز و مناجات خدای ناکرده اثر نکرد مطمئن باشید این کالا در هیچ جا پیدا نمی شود و آنچه می ارزد راستگو بودن است. یک انسان راستگو می رود، می فهمد، درس می خواند، از راه صحیح پیدا می کند تا چیزی برای او روشن نشد نمی گوید، زیرا معتقد است ائمه فرمودند «کفی بالمرء کذباً ان یحدث بالکل ما سمع» خبر فروشی یعنی شرف فروشی و خبر خریدن هم یعنی حیثیت دیگری را زیر سؤال بردن. بنابراین اساس کار این است آقایان که صدق مخبری را فراهم بکنید، راستگو بودن این بهترین فضیلت و سرمایه است.  

وی صداقت را راز پیروزی در جنگ رسانه ای بین جبهه حق و باطل عنوان کرد و گفت: صداقت در فرهنگ دین معطر است و عطر را هر شامه‌ای می پذیرد، این نیازی به درس خواندن ندارد، اینها جزء فرهنگهای فطری و جنبه بین المللی بشر است. حرف صدق و گزارش صدق برای گوش شنوا آشنا است، اینکه می بینید رسانه های جمعی، اخبار و سخنان رسانه‌های صهیونیستی، رسانه‌های استکباری، رسانه‌های خریدوفروشی، رسانه‌های خبر فروش، تلاش و کوشش کرده اند که آمریکا را موجه جلوه بدهند ولی نتوانسته اند، به خاطر این است که این اخبار جانبدارانه، مانند زباله بدبویی است که شامه فطرت بشر از آن گریزان و بیزار است، ولی بر عکس آن صدای ضعیفی که از عراق و افغانستان برمی خیزد و در همه عالم هم می پیچد و به گوش همه میرسد، همه هم او را قبول دارند برای این است که این یک صدای آشنا است، این خبر، صدق معطر است.  

وی تأکید داشت: اگر کسی خدای ناکرده در باندبازیها در جناح بازیها در خبر سازیها در خبر فروشی‌ها یک مدتی عادت بکند، آن وقت گوشش را می بندد و دیگر از دروغ گفتن ارتزاق می کند بنابراین تمام تلاش و کوشش همه ما باید این باشد که از خبر راست لذت ببریم، هم محققانه و هم متحققانه عمل کنیم تا جهان سخن و خبر ما را بپذیرد.  

وی با توصیه بر وجود بخش های تحلیلی و تعلیلی برای دادن سبقه علمی به اخبار بیان داشت: شما باید در کنار اخبار یک بخش تحلیلی هم داشته باشید، تحلیل و تعلیل خبر یک آدم باسوادی می‌خواهد که خبر شناس باشد، صدر و ساقه خبر را بشناسد، اطلاع رسانی جزء سواد نیست، اطلاعات مانند کشکول است، تحلیل خبر، مبدأ خبر، منشأ خبر و جوشش خبر از کجا درآمده، چرا اینگونه شده، این می‌شود تحلیل و تعلیل، وگرنه فلان حادثه آنجا اتفاق افتاده برای مخاطبی که قدرت تحلیل ندارد بی ثمر است.