مشاهیر روستازاده

"این‌ نکته‌ را به‌ برادران‌ و خواهران‌ روستایی‌ ابلاغ‌ کنید که‌ روستاییان‌ در طول‌ سالیان‌ بعد از پیروزی‌ انقلاب‌، نقش‌ مهمی‌ در همه‌ی‌ مراحل‌ خودکفایی‌ جبهه‌ی‌ جنگ‌، بسیج‌ عمومی‌ و پشتیبانی‌‌ها داشتند."

وقتی نام فردی به دلیل عمومیت و محبوبیت بر سر زبان‌ها می‌افتد و در جهان شناخته می‌شود، فرقی نمی‌کند این شهرت در عرصۀ ملّی است یا سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... خواه ناخواه بیوگرافی/ رزومه/ زندگی‌نامۀ وی مورد توجه افکارعمومی قرار می‌گیرد.

خط اول از بیوگرافی هر انسان، زمان و مکان تولد اوست.

مشاهیر معاصر کشور ما در کجای پهنۀ پهناور این سرزمین دیده به جهان گشوده و رشد یافته‌اند؟ در پایتخت؟ در شهرهای بزرگ؟ یا در روستاهای محروم و دورافتاده؟

در این گزارش قصد داریم به طور اجمالی به ذکر زادگاه برخی از مشاهیر کشورمان، از رؤسای جمهور ادوار مختلف گرفته تا سیاستمداران و علماء و در نهایت بزرگمردانی که با نثار خون خود، نامشان تا ابد بر جبین تاریخ بشریت خواهد درخشید، بپردازیم.

پیش از ارائۀ این لیست، سه تبصره مهم ذیل را نباید از نظر دور داشت:

1. بنابر اعلام سازمان ملل متحد، ایران در 30 سال پیش 104 اُمین کشور جهان از لحاظ جمعیت بالای روستایی محسوب می‌شد. با افزایش شهرنشینی در جامعۀ رو به صنعتی شدنِ ایران، این رقم به مرور رو به کاهش است، اما با این حال پیش بینی شده تا سال 2015 به صد و سی و دومین کشور با جمعیت روستانشین جهان تبدیل شود.

براساس جدیدترین اعلام رسمی مرکز آمار ایران، جمعیت روستانشین کل کشور در سال 1394 برابر با 21.446 میلیون نفر از جمعیت کل 78.773 است.

این آمار به این معنی است که به طور میانگین از هر چهار نفر ایرانی، یک نفر ساکن روستاهای کشورمان است. بدیهی است فقط ذکر نام تعداد مشاهیر و بزرگانی که از دل این رقم بالا بیرون آمده‌اند، امری نزدیک به محال است، لذا این نمونه‌های انگشت‌شمار تنها قطره‌ای از دریاست.

2. محل تولد و زندگانیِ بعضی از مشاهیر و بزرگان ملّی و مذهبیِ کشورمان، روستاهایی بسیار دورافتاده و گمنام بوده، لذا نویسندگان در بیوگرافی‌هایی که از این اشخاص ارائه می‌دهند (چه در فضای مجازی و چه به صورت کتب منتشرشده) معمولاً نام نزدیک‌ترین شهر یا شهرستان به آن روستا را به عنوان محل تولد فرد ذکر می‌کنند تا برای عموم آشناتر باشد.

3. بسیاری از شهرستان‌های فعلی، طی یک الی دو دهۀ اخیر به شهرستان تبدیل شده و در اسناد رسمی کشور ثبت شده‌اند، در حالی که هنگام تولد انسان‌های بزرگ در آنجا، این مناطق، روستاهایی کوچک و ناشناخته بوده‌اند.

• حسن روحانی رئیس جمهور فعلی کشورمان در 21 آبان سال 1327 در شهرستان سرخه استان سمنان زاده شد.
• محمود احمدی نژاد ششمین رئیس جمهور ایران در 6 آبان سال 1335 در روستای آرادان از توابع شهرستان گرمسار استان سمنان به دنیا آمد.
• اکبر هاشمی رفسنجانی چهارمین رئیس جمهور ایران در 3 شهریور 1313 در روستای بهرمان شهرستان رفسنجان واقع در استان کرمان به دنیا آمد.

• اصالت خانوادگی آیت‌الله صادق آملی لاریجانی و علی لاریجانی، رؤسای فعلی قوه قضاییه و مقننه به روستای پردمه شهرستان لاریجان در هفتاد کیلومتری آمل مازندران بازمی‌گردد.
• سردار قاسم سلیمانی فرماندۀ نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی متولد 1336 در دهستان رابُر از توابع استان کرمان است.
• سید یحیی رحیم صفوی فرمانده سپاه پاسداران و از رزمندان و فرماندهان جنگ تحمیلی متولد سال 1331 در روستای همام از بخش باغ بهادران شهرستان لنجان، از توابع استان اصفهان است.  
• محمدباقر قالیباف شهردار تهران، متولد 1340 در شهرستان طرقبه از توابع مشهد است.
• علی اکبر ولایتی  متولد سال 1324 در روستای رستم‌آباد شمیران است.
• محسن رضایی متولد سال 1333 در روستای بنه‌وار از توابع شهرستان لابی در استان خوزستان به دنیا آمد.

علاوه بر سیاستمداران کنونی نظام مقدس جمهوری اسلامی، در نسل اول انقلاب نیز بسیاری از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان و شخصیت‌های طراز اول اجتماعی، مذهبی و سیاسی که منشأ پیدایش انقلاب بودند، در روستاها، دهستان‌ها، بخش، ناحیه و شهرستان‌های کوچکِ دور و نزدیک در این مرز و بوم متولد شده‌اند.

• شهید آیت‌الله دکتر سید محمد حسینیبهشتی زادهٔ 2 آبان 1307 در  منطقهٔ قدیمی لُنبان در شهر اصفهان دیده به جهان گشود.
• شهید آیت‌الله دکتر مرتضی مطهری متفکر شهید، زادهٔ 13 بهمن 1298 در شهرستان فریمان در شرق استان خراسان رضوی است.
• دکتر علی شریعتی نویسنده، محقق، جامعه‌شناس، تاریخ‌شناس و از مبارزان و فعالان سیاسی-مذهبی، 2 آذر 1312 در روستای کاهک در کویر مزینان در نزدیکی شهرستان سبزوار در غرب خراسان رضوی زاده شده است.
• شهید آیت‌الله سید محمود طالقانی از رهبران انقلاب اسلامی، عضو مجلس خبرگان و نخستین امام جمعه تهران پس از انقلاب، 13 اسفند 1289 در روستای گلیرد شهرستان طالقان دیده به جهان گشود.
• شهید آیت‌الله محمدجواد باهنر در منطقۀ قدیمی و محروم  محله‌شهر در اطراف شهر کرمان به دنیا آمده است.  
• شهید محمدعلی رجایی سال 1312 در شهرستان دارالمومنین قزوین متولد شد.

*** زادگاه شهدا  

• شهید خلبان علی‌اکبر قربان شیرودی، سال 1334 در روستای بالاشیرود از توابع شهرستان تنکابن در غرب مازندران دیده به جهان گشود.
• شهید خلبان احمد کشوری، زادۀ سال 1332 در روستای کیاکلا، از توابع شهرستان سیمرغ استان مازندران است.
• شهید محمود کاوه متولد سال 1340 در دهستان بیهود از توابع قائن  مرکز شهرستان قائنات از شهرهای استان خراسان جنوبی است.
• شهید سرلشکر محمد بروجردی سال 1333 در روستای دره‌گرگ از توابع بروجرد  مرکز استان لرستان به دنیا آمد.
• شهید امیر سپهبد علی صیاد شیرازی، سال 1323 در روستای درگز  از توابع استان خراسان رضوی متولد شد.
• شهیدان مهدی، علی و حمید باکری هر سه متولد منطقۀ میاندوآب، بین دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود واقع در جنوب دریاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی هستند.
• شهید 13 سالۀ انقلاب، حسین فهمیده سال 1346 در روستای سراجه از توابع بخش مرکزی استان قم زاده شد.
• شهید یوسف کلاهدوز متولد 1325 قوچان، شهرستانی در 148 کیلومتری شمال غرب مشهد است.
• شهید احمد کاظمی فرمانده سپاه متولد 2 مرداد 1337 در نجف آباد از شهرستان‌های استان اصفهان است.
• شهید سرلشکر ولی‌الله فلاحی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، سال 1310در روستای کولج شهرستان  طالقان استان البرز متولد شد.

*** زادگاه علماء

بسیاری از علما، مراجع عظام تقلید و مجتهدین طراز اول کشور نیز در توابع شهرستان‌ها به درجات بالای علوم دینی و حوزوی رسیده‌اند و بلکه سیر و سلوک و تهذیب نفس را نیز در همان محیط سنتی روستا طی نموده‌اند.

به طور مثال از بین مراجع عظام تقلید آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت (زادۀ شهرستان فومن در جنوب غرب گیلان) و شیخ حسنعلی اصفهانینخودکی (زادۀ روستای نخودک در حومۀ مشهد مقدس) در زمرۀ علما و عرفایی هستند که درجات معنوی سیر و سلوک الی الله را در روستای محل تولدشان پیموده‌اند.

حسن ختام این نمونه‌ها بنیانگذار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) است که زادهٔ 1 مهر 1281 در خمین، واقع در جنوبی‌ترین قسمت استان مرکزی است.