چرخه بازار کتاب به نفع کیست؟

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،در این بازار منافع کتاب برای دوره گردها تا کاربران اینترنت تقریبا تضمین است زیرا با کمترین هزینه می توانند اثر نویسندگان را مورد بهره برداری قرار دهند.

با این رویکرد در بازار کتاب بیشترین ضرر و زیان به نویسنده، ناشر و کتابفروش وارد می شود به طوری که در این چرخه نبود قانون و نظارت صحیح دست افراد خارج از این مجموعه را برای بهره برداری از آثار مولفان بازگذاشته است.

** کپی کتاب ها
برخی از سودجویان با کپی از کتاب های مولفان و ناشران هزینه بسیار زیادی از سرمایه کشور را می بلعند در حالی که اگر مسوولان بتوانند حق مولف را در داخل کشور ساماندهی کنند، صنعت نشر شانس حضور در عرصه های جهانی را نیز پیدا می کند.
کپی غیرقانونی از آثار مولفان، ناشر و پدیدآورندگان کتاب مشکلات بسیاری را برای صنعت نشر فراهم آورده ،زیرا موجب صرف هزینه یک ناشر فرهنگی و استفاده ناشران بازاری می شود.

** ضربه به اقتصاد
کامران سروی یک کارشناس حوزه نشر در این زمینه به خبرنگار گروه فرهنگی می گوید: سودجویان بسیاری از مطالب پیش پا افتاده که علم و دانش جدید ارائه نمی کنند و در آنها نوآوری دیده نمی شود، را کپی کرده و در قالب کتاب های جدید عرضه می کنند که به اقتصاد نشر آسیب وارد می کند.
وی با بیان اینکه ، حق کپی رایت، زیرمجموعه مالکیت ادبی و فکری است ، اظهار می دارد: این مجموعه ،این حق را به دارنده می دهد تا بتواند اراده خویش را در تکثیر و بهره مندی از آثار مادی آن اعمال کند.
سروی ادامه می دهد:حق نسخه برداری و انتشار آن، از مقدمه و پیش شرط های برخورداری از منافع اثر به شمار می رود و نقض کپی رایت، علاوه بر محروم کردن صاحب آن از منافع مادی، سبب از بین رفتن روحیه خلاقیت و تزلزل فرهنگ جامعه می شود.

**کمک از مسوولان فرهنگی برای ایجاد قوانین جدید
این کارشناس حوزه نشر باید نهادهای مسوول فرهنگی به حل این گونه معضلات بپردازند، تصریح می کند:همچنین باید قوانینی باشند که بر استفاده از کتاب نظارت کنند تا حق مترجم، مولف و ناشر که خالق اثر هستند از بین نرود.
به گفته سروی، استفاده از حق کپی رایت باید مانند کشورهای دیگر قانونمند باشد و هزینه های آنها پرداخت شود.
وی می افزاید: برای ایجاد فضای مناسب به منظور نشر کتاب ها به صورت قانونی و ارزشمند به لحاظ فرهنگی نیازمند فعالیت های اساسی و بنیادی از سوی مسوولان مختلف در حوزه های گوناگون هستیم.
خسرو ملکیان یک ناشر نیز در این زمینه می گوید:قانون حمایت از حقوق مولفان مواضع قانونی کاملا روشن کرده، اما مشکل اصلی آنجاست که گروه های ذی نفع یعنی پدیدآورندگان آثار فکری، فرهنگی در اجرای حقوق قانونی خود کوشا و پیگیر نیستند.

**اینترنت برای مولفان مشکل ساز شده
وی با بیان اینکه نویسندگان کتاب های مختلف با گسترش اینترنت و دنیای مجازی با مشکلات عدیده ای مواجه شده اند، ادامه می دهد:نویسنده ای که سال ها وقت و عمرش را صرف نوشتن کتابی کرده بعد از مدتی می بیند که آن کتاب به راحتی و بدون اطلاع وی در اینترنت دست به دست می چرخد.
ملکیان اظهار می دارد: هر کس با خرید یک دستگاه اسکنر به راحتی می تواند صفحات یک کتاب را اسکن و در فضای مجازی عرضه کند، حال آنکه وضعیت اقتصادی و معشیتی آن نویسنده بعد از انتشار این فایل الکترونیک چگونه خواهد شد.
این ناشر اضافه می کند:در حال حاضر شاهد افزایش این گونه اقدامات در فضای مجازی هستیم، افرادی سودجو به هر دلیلی بعضی کتاب های پرمخاطب بازار را به صورت یک فایل پی دی اف کم حجم در اینترنت قرار می دهند تا هر شخصی حتی با ضعیف ترین اینترنت هم بتواند آن فایل را دانلود کند.
ملکیان خاطرنشان می کند:ضرر اصلی به پدیدآورنده کتاب می رسد و بعد از آن به ناشر و کتابفروش و این زنجیره همین طور ادامه پیدا می کند.

** پایمال شدن حق نویسندگان
وی با اشاره به اینکه نبود حق کپی رایت و مالکیت معنوی یکی از مسائل مهم در حوزه نشر است، می گوید: کسی مسائل حقوقی در این حوزه را جدی نمی گیرد و هر روز شاهد پایمال شدن حق نویسندگان و پدیدآورندگان زیادی هستیم.

**کتابفروشی های دوره گرد، آفت دیگر
ملکیان ادامه می دهد: در کنار افزایش کتاب های الکترونیک در فضای مجازی، کتابفروش های دوره گردی را می بینیم که با یک چاپ افست و یک قیمت ناچیز کتابی را به فروش می رسانند و یک ریال هم به کسانی که برای تهیه آن کتاب زحمت کشیده اند ،نمی رسد.
وی تصریح می کند: در نبود یک قانون مدون با ضمانت اجرا حق نویسندگان به راحتی پایمال می شود و این وضعیت همین طور ادامه پیدا می کند.

** رفع مشکل کتاب، یکبار برای همیشه
معضل کپی رایت مشکلی است که سال ها در بازار کتاب وجود دارد. حمایت از حقوق مادی و معنوی مولفان، ناشران و پدیدآورندگان کتاب هر چند همواره مطرح می شود اما هنوز این مشکل رفع نشده است.
کپی محصولات فرهنگی و کتاب تاکنون زیان های فراوانی به نویسندگان، ناشران و کتابفروشان تحمیل کرده و ادامه این وضعیت می تواند موجودیت فرهنگ یک جامعه را با چالش مواجه کند.
به نظر می رسد باید این مساله یکبار برای همیشه رفع شود تا فعالان این حوزه با خیال آسوده به فعالیت خود ادامه دهند.
حمایت از حقوق مادی و معنوی مولفان ، ناشران و پدیدآورندگان کتاب نیازمند قوانین محکم و جدی است و در این رهگذر باید متخلف بداند مساله نقض حق کپی، باعث اعاده خسارت های میلیونی و حبس های طولانی مدت می شود.

منبع:ایرنا