دریاچه ارومیه در کما

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، دریاچه ارومیه با طول 140 و عرض 55 کیلومتر، وسعتی به اندازه 5200 کیلومتر مربع را در شمال غرب کشورمان به خود اختصاص داده است که البته امروزه از این میزان پهنه آبی خبری نیست و کمتر از 900 کیلومتر مربع آن باقی مانده است.

این دریاچه که سمبل زیبایی منطقه آذربایجان بوده و یکی از مهمترین بهانه های گردشگری در منطقه شمال غرب کشور به شمار می رفت و تاثیر بسزایی در حوزه آب، کشاورزی، آب و هوا و محیط زیست منطقه داشت، امروزه با تداوم روند خشکسالی 18 ساله و برخی بی ملاحظه گی ها در گذشته، در کما به سر می برد.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران با عمل به وعده انتخاباتی خود، در نخستین جلسه هیات دولت بر بهبود وضعیت دریاچه ارومیه با استفاده از تمام ظرفیت های کشور تاکید کرد و همین امر حسن مطلعی برای فعالیت در این عرصه شد.
در گام های نخست، ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل و اقدام های مطالعاتی برای احیا آغاز شد.
در سریع ترین زمان ممکن، طرح های 25 گانه نهایی برای احیای دریاچه ارومیه بر روی میز اعضای ستاد احیا قرار گرفت و این اعضا نیز کارهای عملیاتی خود را برای احیای بزرگترین پهنه آبی داخلی کشور شروع کردند.
انتقال آب بین حوضه ای، تثبیت آب موجود در حوضه دریاچه ارومیه، استفاده از آبیاری های نوین در بخش کشاورزی با توجه به سهم بیش از 90 درصدی این بخش از مصرف آب طبیعت و فعالیت های فرهنگی، آموزشی و ترویجی از جمله این اقدام های عملیاتی بود.
طبق جدول تراز آب دریاچه ارومیه، این دریاچه در زمان حاضر در حالت تثبیت قرار دارد به طوری که تراز این دریاچه تنها 9 سانتی متر کمتر از زمان مشابه پارسال است.
در آخرین پایش صورت گرفته تراز دریاچه ارومیه به 1270.15 متر رسیده است.
در حالی امسال شاهد کاهش 9 سانتی متری تراز دریاچه ارومیه هستیم که این رقم در زمان های مشابه سالهای گذشته بین 63 و 21 سانتی متر در نوسان بود.
در روز پنجشنبه هفته گذشته تعدادی از خبرنگاران خبرگزاری ها، روزنامه های سراسری، هفته نامه های محلی با ابتکار ستاد استانی احیای دریاچه ارومیه برای بازدید از وضعیت دریاچه و همچنین اقدام های عملی در خصوص احیای آن به میاندوآب سفر کردند.
بهانه اصلی این سفر بازدید از طرح اتصال رودخانه های زرینه، گدار و مهاباد به سیمینه رود و از آن طریق به دریاچه ارومیه بود.
*** طرح اتصال زرینه به سیمینه رود، تا پایان تابستان به اتمام می رسد
سعید شکاری مسوول هماهنگی طرح های احیای دریاچه ارومیه در شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی در این بازدید گفت: طرح لایروبی و اتصال رودخانه های مهاباد، گدار و زرینه رود به سیمینه رود و ادامه آن تا پیکره آبی دریاچه ارومیه به طول 26 کیلومتر و عرض 45 متر در دست اجراست که 62 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی افزود: ما سعی داریم این طرح را تا پایان تابستان امسال به پایان ببریم تا زمینه رهاسازی آب از رودخانه ها و رسیدن این آب به پیکره آبی دریاچه ارومیه در زمستان امسال فراهم شود.
وی اضافه کرد: 41 درصد سهم رودخانه ها در دریاچه ارومیه مربوط به زرینه رود و 10 درصد مربوط به سیمینه رود است که با اجرای این طرح بیش از نیمی از آب وارده از رودخانه های آذربایجان غربی به دریاچه ارومیه، وارد آن خواهد شد.
مسوول هماهنگی طرح های احیای دریاچه ارومیه در شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی اظهار کرد: آب زرینه رود پیش از این به دلیل مسطح بودن محل ورود آن به دریاچه ارومیه، کمکی به این دریاچه نمی کرد که با اجرای طرح اتصال و وصل شدن آب زرینه رود به سیمینه رود، آب وارد پیکره دریاچه شده و کمک حال آن خواهد بود.
شکاری ادامه داد: برای اجرای این طرح 122 میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده است.
وی در ادامه به دیگر پروژه های اجرایی شرکت آب منطقه ای در راستای احیای دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: راه اندازی 80 گروه بازرسی آب های سطحی و زیرزمینی، برق رسانی به سه هزار حلقه چاه فاقد برق، نصب کنتور هوشمند به 9 هزار حلقه چاه، جلوگیری از کندن چاههای جدید و حتی پرکردن چاههای غیرمجاز، تعویض شیرهای پروانه ای سد بوکان برای افزایش حجم آب رها شده از سد برای احیای دریاچه ارومیه از جمله این طرح ها به شمار می روند که همه آنها در دست اجرا هستند.
پس از مصاحبه شکاری با خبرنگاران در کارگاه پروژه اتصال زرینه رود به سیمینه رود در حاشیه دریاچه ارومیه، خبرنگاران حاضر در این تور به همراه مسوولان برای بازدید نزدیک تر از روند اجرایی کار و آشنا شدن به فعالیت های صورت گرفته داخل دریاچه خشکیده ارومیه شدند.
این دریاچه که تا چندین سال گذشته، عمق هایی تا 25 متر را نیز تجربه کرده بود، امروز به شوره زاری تبدیل شده که در صورت پیاده روی بر روی آن تنها نمک های چسبیده به زمین و باتلاق های هر از چند گاه، خودنمایی می کنند و اثری از آب در آن نمی بینی.
با وجود اینکه در برنامه اولیه قرار بود، دو کیلومتر نخست اجرای طرح بازدید شود، با ذوق مسوولان، خبرنگاران تا عمق 16 کیلومتری دریاچه ارومیه پیش رفتند.
در این عمق نیز اثری از قطره ای آب وجود نداشت و تنها سراب بود که به چشم می آمد و آن نیز لحظه ای بعد چون رویایی زیبا ناپدید می شد.
پس از مشقت های فراوان از جمله خوردن مقدار زیادی نمک، گیر کردن مینی بوس در باتلاق و تعویض ماشین، به عمق 16 کیلومتری دریاچه بی آب ارومیه رسیدیم.
*** دستگاه حفار تونل انتقال آب بین حوضه ای در کارگاه اجرا قرار گرفته است
عبداللهی مسوول کارگروه نظارت و پایش ستاد استانی احیای دریاچه ارومیه در این مکان با اشاره به اینکه طرح اتصال زرینه به سیمینه رود، تنها یکی از طرح های بزرگ احیای دریاچه ارومیه است، گفت: طرح انتقال آب بین حوضه ای از جنوب دریاچه ارومیه نیز در این راستا در دست اجراست که برای تسهیل در این خصوص، دستگاه حفار تونل وارد کشور شده و در کارگاه در حال اتصال قطعات است.
وی اضافه کرد: این دستگاه به قدری بزرگ است که 60 دستگاه تریلی آن را حمل کرده اند.
وی اظهار کرد: دستگاه حفار تونل، 35 کیلومتر تونل را به قطر 6 متر حفاری می کند.
وی با اشاره به اینکه یک دستگاه دیگر نیز از این نوع باید به کشور وارد شود، ادامه داد: این امر نیز در حال انجام اقدام های مقدماتی است.
مسوول کارگروه نظارت و پایش ستاد استانی احیای دریاچه ارومیه گفت: انتقال آب از رودخانه ارس به لحاظ اجرایی، مقرون به صرفه نیست و در حال مطالعه مانده است.
عبداللهی افزود: انتقال آب از خزر و وان نیز در حال مطالعه هستند ولی امکان انتقال از خزر بسیار بعید به نظر می رسد.
پس از اتمام مصاحبه کوتاه با مسوول کارگروه پایش و نظارت ستاد استانی احیای دریاچه ارومیه، میاندوآب را به سمت ارومیه ترک کردیم که در بین این دو شهر، طرح اجرای آبیاری تحت فشار در مزرعه متعلق به سازمان جهاد کشاورزی مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت.
در این طرح 105 هکتار زمین زیر کشت چغندرقند و ذرت علوفه ای رفته که با اجرای طرح آبیاری تحت فشار، میزان استفاده آب تا 40 درصد کمتر شده است.
در پایان این بازدید، آن چیز که بیشتر معلوم شد آن بود که ستاد احیای دریاچه ارومیه با همکاری دستگاهای اجرایی موثر نظیر آب منطقه ای و جهاد کشاورزی، اهتمام جدی برای احیای این دریاچه دارد که البته در این میان استفاده از ظرفیت رودخانه ای حوضه آبریز از جمله مهمترین برنامه هاست.

منبع:ایرنا