اما و اگرهای تولید واکسن مورفین و شیشه

به گزارش گروه "رسانه‌ها" خبرگزاری تسنیم، مبارزه با اعتیاد و به عبارت امروزی‌تر درمان معتادان سابقه‌ای برابر با شناسایی این آسیب در جامعه بشری دارد. از برخوردهای خشونت آمیز با معتادان برای اجبار به ترک که چندان نتیجه بخش نبود و به دلایل غیر‌انسانی خیلی زود منسوخ شد که بگذریم ورود داروهای و درمان‌های مختلف همچنین درنظر گرفتن ابزارهای تشویقی از جمله وام اشتغال به معتادان بهبودیافته شاید مهمترین تدابیری باشد که طی سال‌های گذشته از آنها به عنوان گام‌های موثر برای مقابله با این پدیده اجتماعی یاد شده است. با این وجود مدتی است سخن از ایده‌ای جدید به میان آمده است که هنوز برای تعیین درصد موفقیت یا شکست آن بسیار زود است، زیرا که اگرچه متولیان ستاد مبارزه با مواد مخدر از تاثیرات مثبت آن می‌گویند، اما مسئولان سازمان غذا و دارو بر این نکته تاکید دارند که هنوز هیچ اطلاعی از این راهکار جدید ندارند و صحبت‌های عنوان شده در حد ادعایی بی مدرک است.

ششم تیرماه بود که علی‌رضا جزینی، قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در حاشیه مراسم روز جهانی مبارزه با موادمخدر از ساخت واکسن‌های مرفین، سیگار و هروئین خبر داد و با این توضیح که یکی از موضوعات مهم در حوزه پیشگیری از اعتیاد، حفاظت از افراد در معرض خطر است، خواستار اقدام عاجل وزارت بهداشت برای صدور مجوزهای مربوط به این واکسن‌ها شد.  واکسنی که ساعتی بعد به مهمترین تیتر گزارش خبری رسانه‌های مختلف از نشست وی تبدیل شد.

 واکسن‌ را برای ویروس‌ها و میکروب‌ها می‌سازند

اگر چه قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر برای اعلام این خبر به بازدید خود از انستیتو پاستور اشاره کرد و اینکه واکسن مذکور تاکنون مراحل آزمایش حیوان و انسانی خود را انجام داده و نتایج به دست آمده نیز مؤثر بوده است، اما مهدی پیرصالحی، مدیرکل نظارت بر دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو با بیان این مطلب که واکسن‌های مورفین، هروئین و سیگار حتی به این سازمان ارائه نشده است تا نوبت به بررسی درباره مجوز آن برسد، عنوان کرد که انجام مطالعات انسانی قبل از دریافت مجوز از سوی این سازمان تخلف است. دیگر اینکه تاکنون پروژه این واکسن به دست سازمان غذا و دارو نرسیده است تا حتی مجوزهای اولیه برای تست‌های حیوانی و انسانی آن صورت گیرد.  دراین میان اگرچه جزینی از نامه‌ای کتبی خود به وزیر بهداشت برای تسریع در روند اعطای مجوز از سوی این وزارتخانه سخن گفته بود، اما حسن قاضی‌زاده هاشمی نه تنها این موضوع را تکذیب کرد، بلکه گفت؛ واکسن‌ها را به طور معمول برای ویروس‌ها و میکروب‌ها می‌سازند که انسان از دیدنشان عاجز است ولی مرفین را می‌بیند و می‌تواند آن را نکشد.واکسنی که اکنون بعد از همه این اظهار نظرهای متناقض، مصطفی قانعی، رئیس انستیتور پاستور ایران درباره آن می‌گوید: گزارش ساخت واکسن اعتیاد به هروئین و مرفین مربوط به طرح تحقیقاتی است و جنبه دارویی و قانونی ندارد. مهمتر اینکه گزارش نتایج طرح واکسن اعتیاد به هروئین و مرفین مربوط به 10سال پیش بوده است و این کار در قالب طرح تحقیقاتی است و تا صنعتی شدن فاصله دارد. علاوه براین کار تحقیقاتی برای استفاده از حوزه‌‌های مردمی قابل اجرا نیست و مصوبه اجرایی هم ندارد.

 آیا چنین واکسنی کارکرد دارد؟

جدا از همه جنجال‌های رسانه‌ای و جذابیت تولید چنین واکسن‌هایی هرچند که قاضی‌زاده هاشمی به بیان این جملات اکتفا کرد که وقتی صحبت‌های رئیس انستیتو را دیدم که اعلام کرده است چنین موضوعی صحت نداشته و چنین واکسنی وجود ندارد، من تحقیقات و پیگیری بیشتری در این مورد انجام ندادم. اما واقعیت این است که تنها اعلام این خبر خود به علامت سئوالی در ذهن بسیاری از افراد تبدیل شد که آیا به واقع چنین واکسنی می‌تواند از گرایش افراد به استعمال مواد مخدر جلوگیری کند؟پرسشی که رسول دیناروند، در کسوت رئیس سازمان غذا و دارو به آن اینگونه پاسخ می‌دهد، اینکه این محصول فرآورده‌ای نیست که مردم گمان کنند با تزریق آن تمایل‌شان به اعتیاد از بین می‌رود یا در صورت استفاده از مواد مخدر و تزریق آن، تاثیر مواد مخدر از بین خواهد رفت. از نظر تئوریک احتمال اینکه چنین فراورده‌ای موفق شود زیاد نیست، زیرا آنتی‌بادی تولید شده ممکن است فقط به میزانی مرفین را خنثی کند. سئوال دیگری که با خواندن این جملات به طور حتم مطرح می‌شود، این است که فرآورده مذکور فقط علیه مرفین جواب می‌دهد یا علیه سایر موادمخدر مانند هروئین نیز موثر است؟ که در جواب این علامت سئوال هم به این پاسخ می‌رسیم که چنین موضوعاتی نیاز به ارزیابی دارد و هنوز هم این ارزیابی‌ها انجام نشده است. هرچند که به گفته دیناروند مطالعاتی در این زمینه انجام گرفته است، اما کافی نیست تا بر اساس آنها سازمان غذا و دارو بتواند مجوز این فرآورده را صادر کرده و تاییدیه دهد.

 واکنش مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر

بعد از تمام این اظهار نظرها اما قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر هم در مواجه به سخنانی عنوان شده درباره تکذیب تولید واکسن هروئین و مرفین توسط وزیر بهداشت و سایر مسئولان در حوزه دارو را بی‌پاسخ نگذاشت و بیان کرد که رسانه‌های مختلف و رادیو و تلویزیون با تولید کننده این واکسن مصاحبه کرده‌اند و این فرد هم‌اکنون حاضر و ناظر است. دیگر اینکه این فرد آزمایشات خود را علاوه بر نمونه‌های حیوانی، روی 1500انسان نیز انجام داده است، حتی اختراع این واکسن ثبت شده و چندین کشور نیز خواستار آن شده‌اند.

جالب اینکه جزینی باز هم بر این امر پافشاری کرد که ما اسناد و مدارک خود را به وزارت بهداشت ارائه داده‌ایم و تقاضای تسریع در صدور مجوز تولید آن را داریم.

 واکسنی برای مقابله با یکی از رایج‌ترین مواد افیونی

در میان همه این اما و اگرها که در قالب تائید و تکذیب مطرح شد اما بار دیگر مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر از تولید واکسن دیگری سخن گفتند که با احتساب تولید واکسن مورفین، هروئین و سیگار واکسنی برای مقابله با یکی از رایج‌ترین مواد افیونی صنعتی در جامعه به شمار می‌رود. به عبارتی این‌بار پرویز افشار، معاون کاهش تقاضای این ستاد ضمن اینکه تاکید کرده است؛ واکسن مورفین ساخته شد و آزمایشات روی حیوان و انسان انجام شد و نتایج موفقیت آمیز بود. هم اکنون علاوه بر واکسن هروئین، واکسن شیشه نیز آماده شده است و در مرحله آزمایش روی حیوان و انسان قرار دارد. وی این توضیح را هم می‌دهد که محققان حدود 20 سال است که روی واکسن اعتیاد کار می‌کنند و بعد از تزریق سه مرحله‌ای واکسن مورفین به داوطلبان مشخص شد که بدن آنها دیگر واکنش قبل را به مورفین نشان نمی‌دهد، بعد از این موفقیت از آنجایی که مورفین ماده پرخطری نبود محققان به فکر ساخت واکسن هروئین و شیشه افتادند. اکنون این سئوال مطرح می‌شود که آیا به واقع تولید چنین واکسنی صحت دارد، آیا می‌تواند کارکردی برای افراد در جهت مصون ماندن آنها از گردابی به نام اعتیاد باشد. آسیبی که تا به امروز از آموزش، تقویت توانایی «نه» گفتن به افراد و مواردی از این قبیل به عنوان مهمترین اصول پیشگیری از گرفتار شدن به آن نام برده می‌شد؟ البته پاسخ همه این پرسش‌ها به این موضوع گره خورده است که ابتدا مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر و متولیان امر بهداشت و درمان همچنین غذا و دارو به یک نظر واحد درباره صحت داشتن یا نداشتن این ادعا برسند.

منبع: روزنامه حمایت

انتهای پیام/