«کوچی» یا «طالب»؛ چه کسی مسافران افغان را گروگان می‌گیرد؟
خبرگزاری تسنیم: بحث گروگانگیری مسافران در جاده‌های افغانستان به بحث داغ چند ماهه اخیر در این کشور تبدیل شده است اما واقعیت این ماجرا چیست؟
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، چند ماهی است که اخبار مربوط به گروگان گرفتن و یا حتی کشتن مسافران در جاده‌های افغانستان در صدر خروجی رسانه‌های فعال در حوزه افغانستان قرار گرفته و صدای اعتراض بسیاری را بلند کرده است.
آنچه در این میان مورد توجه رسانه‌های فعال غربی حاضر در صحنه سیاسی افغانستان قرار گرفته این موضوع است که گروه طالبان مسافران هزاره را به گروگان گرفته و برخی از آن‌ها را نیز می‌کشد اما آیا واقعیت امر همین است؟ چرا این روزها بحث گروگانگیری هزاره‌ها توسط طالبان در رسانه‌ها داغ می‌شود؟
برخی کارشناسان بر این باورند که اکنون زمان آن فرارسیده است که قدرت‌های غربی به کمک برخی کشورهای منطقه زمینه روانی و احساسی برای حضور گروه‌های افراط‌گرا در افغانستان را فراهم سازند تا به اهداف خود که پرداختن به آن‌ها در این مجال نمی‌گنجد، دست یابند.
حال پرداختن به اختلاف‌افکنی‌های قومی و فراتر از آن پرداختن به اختلافات مذهبی یکی از راهبردها و کارویژه‌های اصلی این قدرت‌هاست و رسانه‌ها نیز به عنوان بازوی انحراف افکار عمومی در خدمت آن قرار گرفته‌اند.
مسأله شدت یافتن گروگانگیری مسافران هزاره و تحرکات رسانه‌ای پس از آن بخش اعظم این پازل را برای قدرات‌های غربی تشکیل می‌دهد که در زیر به بخشی از آن اشاره می‌شود.
کوچی‌ها و هزاره‌ها
کوچی‌ها در واقع همان اقوام عشایر پشتون افغانستان هستند که سابقه‌ای نزدیک به 170 ساله در افغانستان دارند. عده‌ای سرآغاز آن‌ها را به دوران امیر عبدالرحمان‌خان ربط می‌دهند.
یکی از معضلات عمده کوچی‌ها که شغل اصلی آن‌ها دامداری است نیاز به زمین و مرتع برای چرا می‌باشد. از این روی همه ساله در فصل چرا که همان فصل بهار و تابستان است این گروه به مناطق مرکزی افغانستان (دایمیرداد، بهسود و ...) که مناطق هزاره‌نشین نیز هستند کوچ کرده تا بتوانند از مراتع این بخش از خاک افغانستان استفاده کنند.
همین حضور در مناطق مرکزی افغانستان سال‌هاست که محل نزاع و درگیری میان کوچی‌ها و هزاره‌ها گردیده است.
به باور برخی بزرگان قوم هزاره، سرآغاز کوچی‌گری، سرآغازی سیاسی است نه قومی و برخی برای چندپاره کردن جریان هزاره در مناطق مرکزی افغانستان با کمک جریان استبدادی انگلیس در آن سال‌ها کوچی‌ها را به وجود آوردند و تمام تلاش خود را به کار بستند تا با غصب زمین‌های مردم هزاره در مناطق مرکزی افغانستان، این قوم را از یکدیگر جدا سازند.
عده‌ای دیگر این نظریه را رد کرده و صرفا آن را بحثی قومی می‌دانند.
ماحصل بحث این است که درگیری میان کوچی‌ها و هزاره‌ها به سال‌های دور برمی‌گردد ولی اکنون با عمدی خاص مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
عده‌ای از کارشناسان افغانستانی بر این باورند که با روی کار آمدن اشرف‌غنی که خود نیز از قوم کوچی است تلاش‌ها برای مبارزه با هزاره‌ها در مناطق مرکزی افغانستان شدت یافته است اما از دید رسانه‌ای این موضوع باید به جای دیگری مرتبط شود و چه گروهی بهتر از طالبان تا این موضوع به عهده آن‌ها گذاشته شود.
از سوی دیگر برخی رسانه‌ها تلاش دارند این جدال چندین دهه‌ای را در اوضاع نابه‌سامان امروز برخی کشورهای اسلامی، به نوعی اختلاف مذهبی میان شیعیان و اهل‌سنت افغانستان مربوط سازند تا بتوانند برای یارگیری جریان‌های افراطی مورد حمایت خود از جمله عناصر نوپای داعش در افغانستان، جریانی را به راه اندازند.
چندی پیش گزارش شد که بسیاری از این گروگان‌ها در ازای دریافت تعدادی دام آزاد شدند اما این موضوع باز با ترفند رسانه‌ای مورد توجه رسانه‌ها قرار نمی‌گیرد تا مبادا افکار عمومی این موضوع را درک کند که بحث امروز گروگانگیری بحث دینی و مذهبی نیست بلکه بحث زمین و اراضی و مرتع است.
طالبان پسا 2001 و تعامل با جریان هزاره
آنچه که مسلم به نظر می‌رسد این است که پس از سقوط رژیم طالبان، این گروه به این نتیجه رسیدند که برای ادامه حیات در افغانستان نیازمند جلب نظر و همکاری همه اقوام و اقشار هستند.
این گروه با توجه به جنگ با نیروهای ائتلاف و همچنین تجربه سال‌ها جنگ داخلی در افغانستان، دریافتند که برای کسب مشروعیت و نفوذ و تحرک در مناطق مختلف افغانستان نیاز به تعامل با سایر اقوام غیرپشتون این کشور دارند.
حال برگردیم به سال جاری و آغاز گروگانگیری مسافران هزاره، هنگامی که رسانه‌های مختلف خبر از گروگان گرفته شدن تعدادی از مسافران هزاره در جاده‌های ولایت غزنی دادند، گروه طالبان بلافاصله این موضوع را رد کردند.
چندی بعد این گروه با انتشار اعلامیه‌ای عنوان داشت که طالبان به هیچ عنوان در گروگانگیری «برادران» هزاره خود دست ندارد و هرگونه اخبار منتشر شده در این رابطه را تلاش حکومت افغانستان برای سردی روابط میان طالبان و هزاره‌ها عنوان داشت.
گروه طالبان حتی در این اعلامیه اعلام آمادگی کرده بود که برای مصونیت مسافران هزاره در جاده‌های افغانستان حاضر است وارد عمل شده و این مسافران را در جاده‌ها همراهی کند.
شلوغی اخبار در این حوزه، خبرنگار تسنیم در کابل را بر آن داشت تا در این زمینه گفت‌وگویی با ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی رسمی گروه طالبان داشته باشد. وی در این گفت‌وگو هزاره‌ها را برادران طالبان خوانده بود و هرگونه موضوع گروگانگیری را رد کرد.
با بروز و ظهور افراد وابسته به گروه داعش در افغانستان و ایجاد درگیری‌های شدید میان آن‌ها و طالبان، گروه طالبان دیگر نمی‌پسندید تا درگیری دیگری را برای خود به وجود آورد.
در واقع ایجاد درگیری با جریان هزاره برای طالبان جز تلفات مالی و جانی و انهدام قوا چیزی در پی نداشت و ندارد و یکی از دلایل دیگر که می‌توان از آن به عنوان عامل امتناع طالبان از گروگانگیری مسافران هزاره نام برد، همین است.
در نتیجه می‌توان گفت بحث گروگانگیری مسافران هزاره بیشتر از سوی کوچی‌ها اتفاق می‌افتد که موضوع جدیدی هم نیست اما عده‌ای با توجه به شرایط سیاسی و امنیتی در افغانستان و جهت رسیدن به اهداف خود تلاش دارند تا موتور محرکه رسانه‌ای خود را به کار انداخته و جریان را به نحوی وارونه نشان دهند که خود از آب گل‌آلود آن ماهی بگیرند.
انتهای پیام/.
