سلطان نشین عمان جهنم تروریسم؛ بهشت راهکارهای دیپلماتیک

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سلطان نشین عمان موفق شده است که خود را از آتش بحران های منطقه ای ایمن نگه دارد. عوامل متعددی سبب شده است که سلطان نشین عمان از طوفان های سیاسی و امنیتی که بیشتر کشورهای عربی را در نوردیده است در امان بماند که مهمترین این عوامل تسامح و پیوند دینی و سیاسی با یکدیگر است که نمونه منحصر به فردی از سلطان نشین عمان به نمایش گذاشته است.

سلطان نشین عمان در رتبه یکی به آخر مانده از بیست کشور خاورمیانه که در معرض تروریسم قرار دارند، محسوب می شود و به عبارتی از 10 حدود صفر از نظر در معرض تروریسم قرار داشتن، است.این بر اساس رده بندی شاخصه های تروریست بین المللی در سال 2014 است و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس در رتبه های متفاوتی قرار می گیرد.تنها قانون مبارزه با تروریسم در سلطان نشین وجود دارد و از سال 2007 به بعد هیچ قانون یا مصوبه ای در زمینه مبارزه با تروریسم وضع نشده است.

عمان به ثبات مردمی و دولتی و تسامح کم نظیر در منطقه بحرانی مشهور است و این با وجود جمعیت انبوه در مقایسه با دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس است و جمعیت آن از سه میلیون نفر فراتر می رود.این با وجود مساحت گسترده که تقریبا معادل مساحت ایتالیاست و نیز تعدد مذهبی، دینی، نژادی، قبیله ای و مشکلات اقتصادی و میراث جنگ و نزاع مناطق و قبایل در آن است.

سلطان نشین عمان خود را از کشمکش ها و قطب بندی ها و حالت خفقان که تغذیه کننده تروریسم است در امان نگه داشته است و شرایط به گونه ای نیست که بستر مناسبی برای رشد تروریسم به وجود آورد.عمان کشوری است که کمترین افراد را در میان گروه های تکفیری حاضر در مناطق نزدیک به این کشور دارد.عمانی ها به اینکه درمیان گروهک داعش و دیگر گروه های تکفیری در سوریه و عراق، هیچ عمانی وجود ندارد، افتخار می کنند.تنها مورد در این زمینه که آنهم اتفاقی بوده است، دانشجویی که در عربستان متولد و زندگی کرده است و در کنار گروه موسوم به الکتبیه الخضراء در سوریه در سال گذشته کشته شد.

آرامش و بی طرفی

به ندرت اتفاق می افتد که سلطان نشین عمان همانند کشورهای همسایه خود مانند یمن، عربستان سعودی و ایران به تیتر یک رسانه های دنیا تبدیل شود.کمی قبل در سال جاری، وزیر خارجه عمان در گفتگویی با یک شبکه تلویزیونی به تشریح سیاست کشورش پرداخت و گفت: "ما به هیچ طرفی وابسته نیستیم بلکه تلاش می کنیم که آنچه برای دو طرف مفید است انتقال دهیم". این نقش به سزایی در حفظ انسجام داخلی و دور کردن آن از هر گونه قطب بندی واقعی با توجه به کشمکش های منطقه ای ایفا کرده است.سلطان نشین عمان در نزاع ها و بحران ها و درگیری ها میان طرف های عربی شخصیت محتاطی دارد.در عمان اجازه دامن زدن علیه طرف دیگر در مساجد و منبرهای آن داده نمی شود.

سلطان نشین عمان از نظر مبارزه با پولشویی و تغذیه تروریسم در میان کشورهای عربی رتبه نخست و در میان کشورهای دنیا رتبه 29 را دارد و این به علت تلاش های کمیته ملی مبارزه با پولشویی و تغذیه مالی تروریسم است.عمان به طور جدی مانع از حمایت از تروریسم می شود و دولت این کشور موفق به ممانعت از هر گونه تحرک مردمی یا اقدامی به نفع گروه های تکفیری و مسلح شده است.

عمان تنها کشوری است که در ائتلاف ظوفان قاطعیت علیه یمن،در نیروهای عربی مشترک احتمالی در مصر و در ائتلاف بین المللی علیه داعش در عراق و سوریه مشارکت نکرده است.این سیاست توام با احتیاط عمان در قبال پرونده های عربی بحران زا را نشان می دهد.

طایفه گرایی در عمان جرم کیفری است

بر اساس ماده 130 قانون جزایی سلطان نشین عمان، هر فردی که در راستای ایجاد جنگ داخلی در این کشور حرکت کند به زندان ابد محکوم می شود و کسانی که در راستای دامن زدن به مشکلات دینی و مذهبی در این کشور حرکت کنند به 10 سال زندان محکوم می شود. هر که در راستای تفرقه و تنفر میان مردم این کشور حرکت کند نیز به زندان موقت تا 10 سال محکوم می شود.این قانونی پیشرفته در منطقه ای که بحث های طایفه ای و تنفر و دامن زدن به مشکلات حرف اول را در بسیاری از کشورهای آن به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس می زند، محسوب می شود.

سلطان نشین عمان تنها کشوری است که قوانینی از این دست در جهان عرب در آن وجود دارد.نکته قابل تامل این است که این قوانین قبل از اینکه قوانین مکتوب باشد یک واقعیت همزیستی است وبخش زیادی از آن به ماهیت عمان از نظر تسامح و همزیستی با وجود تنوعی که در آن وجود دارد، است.

نقش پدرانه سلطان قابوس

سلطان قابوس بن سعید همزمان با به قدرت رسیدن سیاست پدرانه ای در قبال مخالفان خود در پیش گرفت که این دودستگی ها و جنگ های داخلی در عمان را پایان داد.این نقش پدرانه در عفو عمومی کسانی که با دولت در جنگ ظفار جنگیده اند، بازگرداندن همه تبعید شدگان و برخورد مشابه دیگر عمانی ها با این افراد، متجلی شد.این درباره میراث جنگ جبل الاخضر در دهه پنجاه رخ داد نیز اجرا شد.این پس از توافق نامه السیب در سال 1920 که طی آن عمان به دو کشور سلطان نشین عمان و امامت عمان تقسیم شده بود و امامت عمان مقیم در تبعیدگاهش در سعودی از سال 1959 به عنوان نماینده رسمی کشور عمان در اتحادیه عرب و برخی دیگر از کشورهای عربی تا دهه هشتاد قرن گذشته محسوب می شد.

در این راستا باید اشاره کرد که برخی از رهبران انقلاب ظفار پست وزارت گرفتند که در میان آنها یوسف بن علوی وزیر خارجه کنونی عمان است که از رهبران جبهه آزادی بخش سوسیالیست ظفار محسوب می شد.همچنین فرزند امام غالب الهنائی امام امامت عمان و رهبر دولت در تبعید و از رهبران معارض تا زمان مرگ، در مجلس مشورتی عمان عضو شد. سلطان قابوس تلاش گسترده ای برای بازگردانیدن خود امام غالب الهنائی از تبعیدگاهش در الدمام عربستان گرفت اما این تلاش ها به سبب مخالفت سرسختانه امام غالب الهنائی راه به جایی نبرد.

این سیاست تسامح و دوری از جنگ و خونریزی از زمان روی کار آمدن سلطان قابوس در عمان وجود داشته است و نقش به سزایی در از بین بردن همه اختلافات شدید سابق خواه در جنوب این کشور یا در مرکز آن داشته است و این وضعیت تا ناآرامی هایی سال 2011 که با سرعت و حکمت مهار شد ادامه داشت(مطلبی که براساس اسناد ویکی لیکس سفیر سعودی در مسقط به این نکته اشاره کرده است).

نهاد دینی منظم و یکپارچه

شیخ احمد الخلیلی ریاست نهاد دینی در عمان را برعهده دارد و به الگویی در جهان عرب از نظر برگزاری نشست های متعدد و نزدیک کردن دیدگاه ها و وحدت و دوری از تنش های مذهبی ودینی معروف است.مکتب اباضیه تاثیر به سزایی در تدوین گرایش عمان برای قبول دیگری است.بر اساس منابع تاریخی یکی از شروطی که امام اباضیه برای عقب نشینی امن نظامیان پرتغالی که در قرن هیجدهم نوار ساحلی عمان را اشغال کرده بود،گذاشته بود بازگردانیدن اوقاف عجم(شیعه) به اصحاب آن بود.همچنین حوادث بی شمار دیگری از این قبیل وجود دارد که در حافظه عمانی ها نقش بسته است.الخلیلی موضع قابل توجهی در یکی از گفتگوهای تلویزیونی خود دارد و آن زمانی بود که مجری برنامه وی را مفتی اباضیه توصیف کرد و وی جواب داد:" من مفتی اباضیه نیستم بلکه مفتی سلطان نشین عمان هستم".

هر رهگذری در مسقط می تواند وجود کلیساها برای طوایف مسیحی را مشاهده کند همانطور که مساجد برای دیگر مذاهب اسلامی و معابد برای دیگر ادیان در این شهر وجود دارد.

اقتصاد قوی توازن خارجی آن را تقویت می کند

سلطان نشین عمان نظام سرمایه داری را مورد توجه قرار داده است اما مشکلات نظام اقتصادی سرمایه داری را ندارد.همچنان نفت-باوجود تلاش ها برای خارج شدن از اقتصاد تک محصولی- نزدیک به 96 درصد از درآمدهای کشور عمان را به خود اختصاص داده است.طرح های پنجساله برای ساخت زیر ساخت های قوی اختصاص داده شده است.این طرح ها به برق رسانی و آبرسانی به بیشتر مناطق سلطان نشین عمان منجر شده است.این در ارتباط نقاط مختلف عمان با یکدیگر نقش به سزایی داشته است و به کاهش تفاوت های اقتصادی منجر شده است.

عمان از روابط عادی خود با همسایگان خود در کشورهای حوزه خلیج فارس و ایران برای پروژه های بزرگ اقتصادی نهایت استفاده را کرده است طرح های مانند خط گاز بندر عباس به بندر صحار که سلطان نشین عمان را به عنوان برجسته ترین ایستگاه صدور گاز ایران به محض پایان طرح در سال 2018 مطرح می کند. همچنین خط ریلی کشورهای خلیج فارس و دیگر طرح های آن با کشورهای حوزه خلیج فارس در نهایت به نفع ملت سلطان نشین عمان است.

این اوضاع اقتصادی متکی بر توازن خارجی با وجود اینکه عمان خارج از اوپک است نقش به سزایی در رضایت عمومی در این کشور داشته است و اقتصاد این کشور متاثر از گرایش های سیاسی و افراطی نیست.

نگاهی گذرا به کشور عمان

باتوجه به نگاهی که این رسانه عرب زبان به عمان داشت شناخت موقعیت جغرافیایی آن خالی از لطف نیست. سلطان‌نشین عُمان (به عربی: سلطنة عمان) کشوری پادشاهی است در شرق شبه جزیره عربستان. پایتخت این کشور شهر مسقط است. عمان از شرق به دریای عرب و از شمال به دریای عمان محدود می‌شود. این کشور از جنوب با یمن و از غرب با عربستان سعودی و امارت متحده عربی همسایه است. عمان همچنین دارای مرز دریایی با ایران است.این کشور دارای دو برون‌بوم است. قطعهٔ کوچکی از عمان در قسمت جنوبی تنگه هرمز قرار دارد که مسندم نام دارد. این قطعه از سرزمین اصلی جدا افتاده است. برون بوم دیگر مدحاءنام دارد که توسط امارات متحده عربی احاطه شده‌است. کشور عمان دارای شهرستانی برون‌بومی است بنام شهرستان مدحاء که در خاک امارات متحده عربی واقع شده‌است بطوریکه خاک امارات از چهار جهت این شهرستان را احاطه نموده‌است.
جمعیت آن پیرامون 2٬600 نفر می‌باشد. همچنین دو روستا به نامهای شیص و نحوه که از توابع امارة شارجه از توابع امارات متحده عربی در وسط خاک‌های این شهرستان واقع می‌باشد.

کشور پادشاهی عمان دومین کشور بزرگی است در شبه جزیره عربستان از ناحیه مساحت و در حدود 300 هزار کیلومتر مربع مساحت خاک عمان می‌باشد. بیشتر خاکهای عمان کوهستانی است و در اقصی جنوب جزیره عربستان واقع شده‌است. در بیشتر بخش‌های کشور عمان رشته‌کوه‌های بزرگ و سخت‌گذر حجر که از دشت‌ها و جلگه‌های از رأس مسندم شروع می‌شود ودر امتداد امارت رأس‌الخیمه و فجیره و سلطنت عمان می‌گذرد تا بیابان‌ها و هامون‌های «الجو» امتداد یافته‌است، می‌پوشاند.

در مناطق داخلی عمان نیز کوه‌های متعددی وجود دارد. بلندترین قلهٔ این رشته‌کوه‌های بزرگ که از این مناطق عبور می‌کند کوه حجر نامی می‌شود. در وسط این کوه جبل اخضر قرار دارد که ارتفاعش به 3075 متر می‌رسد. ارتفاعات این کوه رنگهای مختلفی دارد و بشکل مدرج است. این کوه دربین سهل و دشت و تپه‌ ماهورهای بزرگ واقع شده‌است. در تباین خاک مناطق کشور عمان اختلاف گوناگونی وجود دارد، زمین‌های سبخ در کرانه دریا، تا سهل حاصل‌خیر باطنه در جنوب شرقی و مسقط، واز صحرای پهناور ربع‌الخالی تا حدود کوه‌های سرسبز صلاله که شبیه مناطق استوائی است. محدوده کشور عمان از مغرب امارات متحده عربی و عربستان سعودی، از جنوب کشور یمن، از شمال تنگه هرمز، واز سمت مشرق به دریای عرب محدود می‌شود، درازی ساحل عمان 1٬700 کیلومتر می‌باشد.

از قرن 17 میلادی عمان دارای سلطنت مستقل بوده است. در قرن 19 میلادی این کشور در اوج قدرت خود بوده است. با کاهش قدرت در قرن بیستم میلادی این کشور تحت تاثیر و نفوذ گسترده پادشاهی بریتانیای کبیر قرار گرفت اما هیچگاه به شکل رسمی بخشی از آن نگردید. عمان ارتباطات گسترده نظامی و سیاسی با ایالات متحده آمریکا و پادشاهی بریتانیا دارد ولی سیاست خارجی مستقلی اتخاذ می‌کند. حکومت این کشور پادشاهی مطلقه است اما پارلمان نیز نقش قانون گذاری و نظارتی اندکی دارد.

همانند سایر کشورهای عربی خلیج فارس منبع اصلی درآمد کشور، نفت است. هر چند نسبت به همسایگان، این کشور تولید کننده متوسطی است. کشاورزی و ماهی‌گیری نیز دو منبع مهم درآمد در عمان هستند. منبع جایگزین دیگر گردشگری است.

سرزمین فعلی عمان در طول تاریخ به نام‌های مختلفی نامیده شده‌است. اما بارزترین نام‌ها مگان و تغییر یافته آن مجان بوده‌است. مجان در زمانهای قدیم تر نام ایالتی در جنوب ایران بوده است که بعدها به آن مکران نیز گفته‌اند همین نام را به منطقه عمان فعلی نیز این نام ارتباط زیادی با صنعت کشتی سازی و معادن مس «نحاس» در زبان سومریان داشته‌است. همچنین مدتی نام عمان «مزون» بوده‌است بخاطر وجود تعداد زیادی از چشمه‌های آب شیرین در این مناطق. همچنین «عمان» نام مکانی بسیار قدیمی بوده‌است در یمن و از آنجا قبائل عربی بعد از ویران شدن سد مأرب به عمان مهاجرت نموده‌اند. در هزاره سوم قبل از میلاد عمان به نام «مجان» مشهور بوده‌ است. حسب دلاله گویش سومریان که به ساخت کشتی و معادن مس می‌گفتند. نوعی کشتی در عمان وجود دارد که بنام «مجان» معروف است. همچنین مس یکی از کالاهای تجارتی اصلی عمان بوده که با کشتی‌های «مجان» بارکشی می‌شده‌است.

در قرن ششم قبل از میلاد سپاهیان پارس (550 _ 530 ق م)، عمان را فتح نمودند. گفته شده که سازه قنات که به عربی به آن «اَلفَلجَ» و جمع آن «الأفلاج» می‌گویند در آن دوران احداث شده‌است. اینگونه آبیاری در عمان شهرت فراوانی دارد ودر حال حاضر صدها رشته قنات در کشور عمان وجود دارد. تاریخ عمان نشان می‌دهد که در دوران ساسانیان از سالهای (226_ 610 م) عمان و یمن تحت حاکمیت امپراتوری ساسانی بوده‌است.

در دوران حکمرانی «آلجلندی» اسلام وارد عمان شده‌است. درآن دوران محمد، عمرو بن العاص و ابازید الأنصاری برای دعوت مردم به اسلام به عمان می‌فرستد. درآن دوران پادشاه عمان جیفر الجلندی وبرادرش عبد الجلندی برعمان حکمران بودند. پادشاه عمان اسلام را پذیرفتند ومردم عمان یک پارچه به دین اسلام گرویدند و از آن به بعد عمان یکی از قلعه‌های بزرگ اسلام واز مدافعین اسلام در نبرد یمامه (یا همان جنگهای ردّه) بود.

در قرن 16 میلادی پرتغالی‌ها از رأس الرجاء الصالح می‌گذرند و تقریباً بر تمام شهرهای ساحلی شرق آفریقا دست می‌یابند. سپس به ساحل هند و اقیانوس هند می‌رسند. در سال 1507 میلادی پرتغالی‌ها بر عمان حمله می‌کنند وبعد از مقاومت شدید از جانب عمانیها سر انجام موفق می‌شوند عمان را اشغال کنند. پرتغالی‌ها مدت یک قرن ونیم در عمان می‌مانند.

در عرصه سیاست خارجی عمان پیوسته به نوعی از ثبات محافظه‌کارانه در رویکردها و جهت‌گیری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مشهور بوده است. با این همه، ثبات و تمایز در سیاست خارجی عمان تا به حدی است که در سی و دو سال گذشته (از آزادسازی خرمشهر به این سو) بر خلاف اکثر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس کمتر تنشی در مناسبات مسقط و تهران به وجود آمده است. داشتن مناسبات نزدیک با تهران برای مسقط این فرصت را هم ایجاد می‌کرده که بتواند استقلال و امکان مانور خود را در برابر عربستان سعودی تا حدی حفظ کند.

روابط با ایران و نقش مثبت عمان

علاوه بر سابقه قدیمی روابط دو کشور، این که ایران و عمان بر دو سوی تنگه هرمز مسلط هستند هم عاملی مهم در حسن همجواری آنها به شمار می‌رود. ثبات و آرامش این تنگه هم به لحاظ امنیت عمان و هم به دلیل اهمیت آن برای تدوام صدور نفت از خلیج فارس به جهان اهمیت زیادی دارد. همه این‌ها ایجاب می‌کند که مسقط روابط حسنه و عاری از تنشی با تهران داشته باشد و حتی بکوشد تنش‌های بالقوه خطرناک در روابط ایران با سایر کشورها را هم تا حد ممکن کاهش دهد.

اوج هنر دیپلماسی عمان را در موضوع هسته ای ایران با پنج به علاوه یک می توان یافت.عمان نقش موثری در این توافق داشته است و از سالیان قبل و بر اساس اسناد منتشر شده در حل موضوع هسته ای ایران نقش آفرینی کرده است به طوری که به گفته برخی رسانه های عربی، عمان در نشست های محرمانه در سال 2009 میان آمریکایی ها و ایرانی ها در ساحل مسقط موثر بود و به اعتقاد برخی این تفاهم ابتدایی میان آمریکا و ایران هسته اولیه توافق هسته ای اخیر بود.

عمان به مراتب نقشی فراتر از آسان کردن گفتگو و مذاکرات میان ایران و آمریکا ایفا کرد.در شرایط سخت ارتباط میان آمریکا و ایران این عمان بود که از نقش آفرینی به صورت انتقال پیام های طرفین به میانجی قابل اعتماد میان دو طرف مبدل شد و این به سبب روابط قوی با ایران و آمریکا و همپیمانان آن در کشورهای حوزه خلیج فارس بود به ویژه که عمان یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس محسوب می شود.

تحلیلگران غربی به نقش موثر سلطان قابوس در این زمینه و ورود شخصی وی به عرصه برای همواره کردن شرایط مذاکرات اشاره کرده اند و اگر این نقش نبود چه بسا تلاش ها راه به جایی نمی برد.به عنوان مثال سلطان قابوس نامه ای از باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا به حسن روحانی همتای ایرانی اش به مناسبت ریاست جمهوری روحانی تحویل وی داد.

حسین امیر عبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه ایران از نقش سازنده عمان در مسیر مذاکرات هسته ای ایران خبر داد.همچنین علی اکبر سیبویه سفیر ایران در عمان نیز از نقش موثر عمان قدردانی کرد و درایت سلطان قابوس را مورد توجه قرار داد.

سوزان مالونی تحلیلگر مرکز خاورمیانه موسسه بروکینگز درباره نقش عمان گفت: کشورهای حوزه خلیج فارس به طور دائم خواستار مشارکت در مذاکرات ایران با غرب بودند زیرا آن را تاثیر به سزایی در امنیت خلیج فارس دارد.عمان نماینده این کشورها در مذاکرات بود دلیل عدم ملحق شدن عمان به کشورهای مذاکره کننده شاید به دلیل مخالفت کشورهای غربی بوده است اما برخی دیگر می گویند که این سلطان نشین عمان بود که نخواست وارد شود و دوست داشت که در سایه بماند.

نقش میانجی گری عمان در موضوع سوریه

اخیر عمان تلاش هایی برای کمک به حل بحران سوریه انجام داد. ولید المعلم پس از سفر به تهران به عمان رفت. عمان نخستین کشور عرب خلیج فارس به شمار می رود که ولید المعلم از زمان قطع روابط دیپلماتیک دولت سوریه با کشورهای عرب خلیج فارس به آن سفر کرده است.

المعلم با یوسف بن علوی همتای عمانی خود توافق کرد اکنون زمان آن است که تلاش هایی سازنده برای پایان دادن به بحران سوریه انجام شود. برخی بر این باورند که سفر المعلم به مسقط پایتخت عمان تحولی مهم در روابط کشورهای عرب خلیج فارس با سوریه است زیرا عمان به عنوان کانال ارتباطی بین سوریه و دیگر کشورهای عرب خلیج فارس و آمریکا به شمار شناخته می شود.به اعتقاد ناظران امور سفر المعلم به عمان بازتاب تغییر در موضع عربستان سعودی درقبال بحران سوریه است.

فیصل مقداد معاون وزیر خارجه سوریه تاکید کرد که کشورش از تلاش‌های عمان برای حل سیاسی بحران سوریه استقبال می‌کند.

موضع عمان در قبال بحران یمن

عمان در قبال جنگ یمن موضعی بارز اتخاذ کرد و با تصمیم جنگ مخالفت کرد و با وجود مشارکت همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از مشارکت خودداری کرد. این موضع گیری تمجید حوثی ها در یمن را به دنبال داشت.زمانی که همه کشورهای شورای همکاری خلیج سفارت خود را از صنعا به عدن منتقل کردند اما عمان این کار را نکرد و این نشانه بی طرفی دائم با هر قیمتی است.

از زمان شروع جنگ در یمن، عمان نقش موثری ایفا کرده است و در رسانه ها به کرات از طرح جدید و میانجی گری سخن گفته شده است.عمان در طرح خود به دنبال برقراری آتش بس و سپس ورود به مذاکرات میان گروه های یمنی برای پایان دادن به بحران آن است.اما مشکلی که وجود دارد بحث عدم آمادگی طرف های درگیر برای مذاکره است.

وزارت خارجه عمان از نقش میانجی در خلبان مغربی که جنگنده ای در صعده سقوط کرد و کمک به یافتن سرنوشت این خلبان ناپدید شده مغربی خبر دادند و تلاش هایی با کمیته عالی امنیتی در یمن برای تحویل جسد این خلبان مفقود شده به کمیته بین المللی صلیب سرخ صورت گرفت.

شیوه تعامل سلطان نشین عمان با پرونده یمن با دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس متفاوت بود.عمان اولین کشوری بود که میزان گفت‌وگوهایی که قبلا به توافق صلح و مشارکت در یمن منجر شد، بود و در حال حاضر عمان در مسیر پایان دادن به بحران یمن حرکت می کند.به اعتقاد عمان انتقال گفت‌وگوهای گروه های یمن به این کشور به عنوان سرزمین بی طرف سرآغاز حل آن است زیرا ریاض بی طرف نیست اما به نظر می رسد نوعی سرسختی از سوی سعودی‌ها در این زمینه وجود دارد.

عمان در حال حاضر به دنبال قانع کردن عبد ربه منصور هادی برای پذیرش گفت وگو میان گروه های سیاسی یمنی در مسقط است به ویژه که حوثی ها مشکلی با این موضوع ندارند. سلطان نشین عمان به دنبال جمع کردن همه طرف ها در بحران یمن هستند از جمله این طرف ها الجزایر است که در جنگ یمن مشارکت نکرد و نیز به دنبال کسب موضع مصر با وجود مشارکت قاهره در جنگ یمن است به ویژه که مصری ها بر حل سیاسی بحران یمن تاکید کرده اند و این موضع مشابه موضع عمان است.

یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان از اهتمام همه به یافتن راهکاری برای تکمیل طرح سازمان ملل با کمک همه طرف ها و کشورهای همسایه درباره بحران یمن خبر داده است.

عمان و کشورهای حوزه خلیج فارس

عمان بیشتر سرگرم امور داخلی است و همانند کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله قطر، عربستان و امارات در بحران های دیگر دخالتی نمی کند و سیاست توام با احتیاط دارد و این سبب می شود که موضعی مستقل داشته و مورد اعتماد همه طرف‌های درگیر باشد.

در جریان بحران کشورهای حوزه خلیج فارس با قطر، عمان در راستای نزدیک کردن دیدگاه‌ها تلاش کرد و این موضع بی طرفانه احیانا خشم برخی کشورها از جمله سعودی ها که به دنبال گسترش نفوذ منطقه ای هستند را برافروخته است و فشارهای فراوانی به عمان برای تغییر موضع آن وجود دارد.اما سیاست عمان سیاستی مبتنی بر نرمش با مواضع پیچیده است و توانسته است که همه فشارها را هضم کند و این فشارها تاثیری بر مواضع آن ندارد.این به عمان جایگاه و اعتباری بین المللی و منطقه ای بخشیده است.

میانجی گری در الجزایر

سلطان نشین عمان اخیرا تحرکاتی برای میانجی گری برای پایان بحران طایفه ای در غرادیه الجزایر آغاز کرده است؛ منطقه ای که بیشتر آنها را اباظیه تشکیل می دهند. درگیری میان اباظیه امازیغی و اعراب وابسته به مذهب مالکی به سالیان قبل بازمی گردد و این درگیری ها قربانی و تلفات زیادی داشته است و عمان و دستگاه دیپلماسی آن وارد عمل شده است تا بحران آن را سر و سامان دهد.الجزایر دیپلماسی عمان را ترجیح می دهد زیرا از هیچ طرفی حمایت نمی کند و نقش عمان در حل مشکل طایفه ای در الجزایر مثبت بوده است.

در پایان می توان عمان را کشوری ساکت که زیاد از خود تعریف نمی کند اما در منطقه پر التهاب خاورمیانه نقش موثری ایفا می کند توصیف کرد. نتایج نقش میانجی گری عمان چهره منطقه را تغییر داده است و اگر مبالغه نکرده باشیم باید بگوییم که در سطح بین المللی نیز آثار قوی داشته است. نقش عمان زمانی پر رنگ می شود که با نقش همتایان آن در کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله قطر، عربستان سعودی و امارات و برخی کشورهای منطقه ای از جمله ترکیه مقایسه شود. همگان آثار دخالت های قطر در موضوع سوریه ، لیبی و لبنان و برخی کشورهای عربی دیگر و ایفاگری نقشی بسیار بزرگتر از حجم و اندازه آن مشاهده می کنند. این درباره سعودی ها نیز به چشم می خورد که با جنگ افروزی در یمن مردم این کشور را به خاک و خون کشیده اند و خود را به عنوان قیم ملت یمن معرفی کرده اند. سعودی ها در بحران سوریه نیز از سال 2011 تاکنون به آتش افروزی معروف بوده اند.

سعودی ها در عراق به دنبال برهم زدن روند سیاسی و ایجاد بی ثباتی در این کشور هستند و سلفی های وهابی هسته اصلی تشکیل دهنده داعش هستند و ردپای سعودی را در انفجارها و ناامنی عراق می توان مشاهده کرد. در موضوع لبنان نیز دخالت های بی مورد عربستان این کشور را بی ثبات کرده است.در موضوع ایران نیز عربستان سعودی نقش مخرب ایفا کرده است و از هیچ اقدامی علیه ایران دریغ نکرده است.امارات نیز در راستای دنباله روی از سعودی در مخمصه یمن گرفتار شده است و در جریان مشکلات عربستان با قطر دنباله رو سعودی‌ها بود.

منابع و ماخذ: روزنامه الاخبار لبنان

انتهای پیام/ر