میزبانی سیاه و مبارک در تالار محراب
تالار محراب شب گذشته میزبان دو نمایش ایرانی در ژانر کمدی بود، نمایش‌هایی که هنوز با گذشت سالیان سال، مخاطب را می‌خنداند و برایش فضایی شاد فراهم می‌کند.
خبرگزاری تسنیم - احسان زیورعالم
در ادامه اجراهای هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، تالار محراب میزبان دو نمایش ایرانی بود که هر دو در داشتن شخصیت سیاه مشترک بودند؛ البته یکی در قالبی انسانی و دیگر در هیبت ظریف مبارک. در این مجال نگاهی کوتاه به این دو نمایش خواهیم پرداخت که در کم‌فروغی این سال‌های تالار محراب، مخاطبانش را به وجد آورد.
1. سیاهی مبارک، نمک صندوقچه
صندوق‌بازی و خم‌بازی از گونه‌های قدیمی نمایش عروسکی ایرانی است که این روزها کمتر در سالن‌های نمایش ردی از آن دیده می‌شود. هر از گاهی به لطف برنامه‌های کودک رسانه ملی، شمایلی از این نمایش ایرانی دیده می‌شود. جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی فرصت مغتنمی است تا این گونه نمایشی در رده نمایش‌های در خطر انقراض قرار نگیرد و بدانیم هنوز هستند افرادی که دغدغه‌مند صندوق‌بازی و خم‌بازی‌اند.
آنچه هر علاقه‌مند به دنیای نمایش را خوشحال می‌کند، حضور طیف قابل توجهی از جوانان در حوزه نمایش سنتی و آن هم این دو گونه نمایشی است که مستلزم درک و شناخت مناسبی از این گونه است. نمایش «سیاهی مبارک، نمک صندوق» در قالب صندوق‌بازی، روایتی است از آرزوی سفید شدن مبارک.
نمایش ساخته ریحانه باغبادی، کارگردان جوانی است که با انتخاب متنی از نسرین اسدی در این عرصه وارد شده است. نمایش با بهره‌گیری از رویدادهای اخیر کشور و همچنین دغدغه‌های سطحی مردمان امروز، نقدی گزنده اما شیرین به خواسته‌های ظاهرگرانه جامعه امروز دارد. مبارک در این نمایش می‌خواهد پوستش سفید شود و در این مسیر با جادوگری روبرو می‌شود که با ترفندهای شیطانی خود و با وسوسه سفید شدن، قصد دارد صندوق را از مالکیت مبارک درآورد. در نهایت مبارک موفق می‌شود جادوگر را با ترفندهای خودش شکست دهد و بفهمد سیاه بودن دلالت بر محبوب نبودن ندارد.
نمایش داستانی اخلاقی و ساده را نقل می‌کند. در این مسیر شادترین شکل ممکن را انتخاب می‌شود و با لبخند و گاهی اوقات همراهی مخاطب با ترانه‌ها، این مهم را انتقال می‌دهد. با آنکه لحن نمایش کودکانه است؛ ولی می‌شد تأثیر آن را در شعف بزرگسالان نیز مشاهده کرد. مخاطب با دیدن این نمایش شاد و در عین حال اخلاقی در ذهنش این سؤال را بالا و پایین می‌کند که چرا فضای نمایشی کشور و حتی رسانه ملی از این نمایش‌ها اسقبال نمی‌کند. صندوق‌بازی و خم‌بازی این پتانسیل را دارد که مفاهیم مهم اخلاقی و حتی فرهنگ‌سازی را در جذاب‌ترین قالب و در عین حال در سایه فرهنگ ایرانی به کودک و بزرگسال منتقل کند. با توجه به این مسئله که حضور نسل جوان در این بخش ستودنی است و انرژی آنان می‌تواند عامل رشد و غنای این بخش از فرهنگ کشور شود.
2. بنگاه تئاترال با طعم هگمتانه
نمایشی برگرفته از متن علی نصیریان که در دهه پنجاه با بازی عزت الله انتظامی در نقش پهلوان کچل در تالار سنگلچ روی صحنه رفته بود. پهلوان کچل به قصد تیغ زدن تاجر مشهور همدانی، متوجه می‌شود وروه‌جادو، جوان عاشقی را جادو کرده است. او به کمک سیاه، طلسم را می‌شکند و جوان را به معشوقش می‌رساند.
آنچه روی صحنه به نمایش درآمد، فاقد هر گونه داستانی است. نگارنده اثر علی نصیریان را نخوانده است و نمی‌توان قضاوت کرد که به چه میزان متن دچار تغییر و تحول شده است. کلیت اثر چیزی جز خندان ندارد. این مهم را همان ابتدا پهلوان و سیاه بازگو می‌کنند و ادعایی مبنی بر نقل داستان ندارند. با این حال نمایش فاقد یک داستان منسجم است. همه چیز به قول معروف یلخی جلو می‌رود. مهم نیست که اصلاً چرا پهلوان قصد سرکیسه کردن دارد یا چرا او به یکباره هیز می‌شود و به طرفه العینی چشم پاک.
در مقابل نمایش همان گزندگی نمایش پهلوان کچل را دارد. با توجه به اینکه سید محمدجواد کبودرآهنگی به عنوان یکی از فعالان مهم تئاتر همدان، نقد موجود در اثر را به سمت همدانی‌ها نشانه گرفته است، تلنگری طنازانه به برخی رفتارهای ناپسند مردم یا سیاست‌های غلط مسئولان و حتی کمبودهای فرهنگی و اجتماعی موجود در شهر دارد.
نمایش مخاطب را با خود همراه می‌سازد و موفق می‌شود تصویری شاد از جهان ارائه دهد. نمایش با سادگی خود و البته حربه‌های کمیکش پیش می‌رود ولی در نهایت به سبب فقدان داستان، اگر از کسی بپرسید چه دیده است تناه می‌تواند بگوید یک نمایش کمدی سرگرم کننده.
انتهای پیام/
