اختلافات مصر و عربستان مانع اصلی تشکیل نیروی مشترک عربی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه القدس العربی، اتحادیه عرب پس از به تعویق افتادن نشست ویژه وزرای دفاع و خارجه عرب برای تصویب طرح تشکیل نیروی مشترک عربی، با صدور بیانیه ای اعلام کرد که یادداشتی از هیئت سعودی مبنی بر تمایل عربستان برای به تعویق افتادن برگزاری نشست شورای دفاع متشکل از وزرای دفاع و خارجه عرب تا اطلاع ثانوی دریافت کرده است.

در این بیانیه آمده است که اتحادیه عرب از بحرین، کویت، قطر، امارات و جمهوری عراق یادداشتی مبنی بر موافقت با این درخواست دریافت کرد و همین مسئله باعث شد دولت مصر که ناظر برگزاری این نشست بود آن را تا اطلاع ثانوی به تعویق بیاندازد.

به نوشته القدس العربی، به نظر می رسد عربستان سعودی و دیگر کشورهایی که ایده عدم امضای طرح تشکیل نیروی مشترک عربی را تایید کردند با دیدگاه مصر که بر ضرورت تشکیل این نیرو در سریع ترین زمان ممکن تاکید دارد، همسو نیستند به خصوص اینکه مصر می خواهد از این نیرو در برخی ماموریت های نظامی در کشورهای همسایه از جمله لیبی استفاده نماید و به همین منظور دولت مصر از طریق برخی مسئولان و رسانه های خبری وابسته به دولت این مسئله را ترویج می کرد که مقابله با تروریسم در خاک لیبی از طریق دخالت نظامی در این کشور زیر چتر اتحادیه عرب ضروری است.

بر اساس این گزارش، عدم تعیین زمان بعدی برگزاری این نشست نشان می دهد اختلافات بین مصر و عربستان بسیار عمیق است و ناظران معتقدند که از دیدگاه عربستان هیچ دلیلی برای تشکیل نیروی مشترک عربی در زمان حاضر وجود ندارد به ویژه که اهداف حقیقی تشکیل آن نامشخص است و احتمال سوء استفاده برخی کشورهای منطقه از این نیرو علیه یک کشور دیگر وجود دارد.

با وجود اینکه مصر و عربستان سعی دارند روابط حسنه خود را از طریق اظهار نظرهای مستمر درباره عمق روابط این دو کشور حفظ کنند اما روشن است که روابط دو طرف در بهترین شرایط قرار ندارد.

ناظران بر این عقیده هستند که پس از مشارکت عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر، عبد الله دوم شاه اردن و شیخ محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی در رایزنی های ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که گفته می شود ائتلاف سه گانه به رهبری امارات برای سازش سیاسی در سوریه و تضمین بقای بشار اسد است، اظهارات عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سرنوشت ساز بود و وی با این سخنان به هر گونه شک و شبهه نسبت به موضع عربستان در قبال بشار اسد پایان داد و گفت که «سازش در کار نیست».

بر پایه این گزارش، روابط مستحکم مصر و بشار اسد و ابزارهای مختلف حمایتی مصر از اسد یکی از اشکالاتی است که از دیدگاه عربستان به سیاست مصر وارد است و از مهمترین دلایل به تعویق افتادن تصویب طرح تشکیل نیروی مشترک عربی است که مصر از بزرگ ترین حامیان آن به شمار می رود.

شاید اظهارات بشار اسد در مصاحبه با شبکه المنار تنها اشاره جزئی به این روابط مستحکم بود و وی در این مصاحبه از «دشمنان در منطقه» نام برد و گفت که بر مصر اعمال فشار می کنند تا اجازه ندهند این کشور به ایفای نقشی که امیدی به آن وجود دارد، بپردازد، اسد سپس این درخواست را کرد که مصر سکوی اجرای اقدامات علیه سوریه و یا دیگر کشورهای عربی نباشد و تاکید نمود که روابط با مصر همچنان ادامه دارد. به عقیده برخی ها این اظهارات بشار اسد پیام آشکاری به عربستان بود که وی از آن به عنوان «دشمنان در منطقه» نام برد.

مواضع اخیر مصر در قبال جنگ در یمن نیز بخشی از اختلافات ریاض و قاهره است، به رغم اعلام پیوستن مصر به ائتلاف عربی علیه یمن اما این کشور همچنان در موضع خود مردد است و مشارکت فعالی در عملیات طوفان قاطعیت علیه یمن نداشته است و گذشته از آن به طور رسمی از هیئت های وابسته به حزب علی عبد الله صالح رئیس جمهور سابق یمن و گفت وگوهای مربوط به سازش سیاسی برای ابقای صالح میزبانی کرده است که به عقیده ناظران تلاشی از سوی قاهره برای باج خواهی از عربستان است.

بر پایه این گزارش، عدم پاسخ عربستان به تمایل مصر برای تشکیل نیروی مشترک عربی به این دلیل است که ریاض به اهداف مصر از تشکیل این نیرو پی برده است مبنی بر اینکه مصر با حمایت امارات قصد مداخله در خاک لیبی و تقویت سرلشگر «خلیفه حفتر» را دارد که تا کنون بارها مداخله نیروهای مصری در لیبی تحت پوشش جنگ علیه گروه های تروریستی و حتی حمایت از رویکردهای مصر برای تشکیل نیروی مشترک عربی را خواستار شده است.

ناظران معتقدند که عربستان در ابتدا با تلاش های مصر برای تشکیل نیروی مشترک عربی موافقت کرد و سعی داشت تا مصر را وارد عملیات زمینی در یمن نماید اما قاهره آنگونه که باید به این خواسته عربستان پاسخ نداد و همین امر ریاض را بر آن داشت تا از حمایت مصر برای تشکیل نیروی مشترک عربی عقب نشینی نماید.

این مسئله را نزدیکان به نهادهای حکومتی سعودی نیز تائید کرده اند و در همین رابطه جمال خاشقجی نویسنده سعودی گفت: نیروی مشترک عربی هرگز تشکیل نخواهد شد که این امر عقب نشینی عربستان از مواضع قبلی خود مبنی بر حمایت از این ایده و جانبداری از مخالفان تشکیل نیروی مشترک عربی را نشان می دهد نیرویی که السیسی آن را بازویی برای تحقق رویای خود مبنی بر به زانو درآوردن انقلابیون لیبی و تشکیل دولت حامی وی در لیبی می داند به گونه ای که زمینه سیطره مصر بر نفت شرق لیبی و استفاده از آن به منظور نجات اقتصاد مصر را فراهم سازد.

انتهای پیام/