نفوذ داعش در اروپا از طریق پناهجویان

علاوه بر سوریه، تروریسم، عراق، لیبی و برخی از کشورهای آسیای مرکزی را تحت تاثیر قرار داده و در مردم گریزان از جنگ، شهر و خانه خود را رها کرده و به نقاط امن پناه برده اند. در حال حاضر 25 درصد جمعیت لبنان و 10 درصد جمعیت اردن، سوری هستند. بر اساس آمار دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل بیش از یک میلیون و هشتصد هزار نفر از مردم سوریه از ژانویه 2015 آواره شده اند.

در کنار این رویدادها، بزرگترین موج مهاجرتی از غرب آسیا به اروپا شکل گرفت. کارشناسان معتقدند این موج، پس از جنگ جهانی دوم، گسترده ترین و بزرگترین در نوع خود است. پناهجویان سوری با عبور از ترکیه به دروازه اروپا یعنی یونان خود را می رسانند و برخی نیز راهی کشورهای اروپایی شرقی می شوند تا وارد خاک اتحادیه اروپا شوند. 

پناهجویان سوری به دلیل جنگ داخلی دارای این امتیاز هستند که در پذیرفته شدن توسط کشورهای خارجی از اولویت بیشتری نسبت به دیگر پناهجویان خارجی برخوردارند. در ماه های ژوئن، می و آوریل، حدود 213 هزار پناهجو در کشورهای اتحادیه اروپا ثبت شده اند اما تنها 44 هزار تن از آنها سوری بودند. یعنی از هر 5 پناهجو که به اتحادیه اروپا وارد شده است تنها یک نفر سوری است. آمار اتحادیه نشان می دهد بیشتر پناهجویان درباره اینکه از مناطق جنگی گریخته اند دروغ می گویند. 

همچنین اعداد و ارقام آژانس آماری اتحادیه اروپا (Eurostat) از ماه ژوئن تا آوریل، مشخص می کند که میزان ورود پناهجویان به اروپا دو برابر نسبت به همین دوره در سال 2014 است. افغانی ها بعد از سوری ها بیشترین آمار مهاجرین را در اختیار دارند. از ژوئن تا آوریل بیش از 27 هزار افغانی وارد خاک اتحادیه اروپا شده اند. 

با وجود این آمار اما بنجامین بلانچارد، نسبت به نفوذ نیروهای تروریست تکفیری به ویژه داعشی به قلب اروپا از طریق مهاجرین هشدار داده است. بلانچارد که موسس بنیاد خیریه مسیحیان شرقی است، از دولت های اروپایی می خواهد که با نیروهای اطلاعاتی و امنیتی سوریه همکاری کنند و اطلاعات مربوط به عناصر تروریست را به دست آورند و بدین طریق مانع از نفوذ تروریست ها شوند. 

وی در مصاحبه با اسپاتنیک عنوان داشته: بدیهی است که پناهجویان شامل کسانی نیز می شوند که جنگجوی گروه های مسلح تروریست مانند داعش و جبهه النصره بودند. چگونه می خواهیم به ماهیت اصلی این عده پی ببریم زمانیکه کشورهای اروپای غربی، همکاری خود را با سرویس های امنیتی سوریه قطع کرده اند؟

بلانچارد در مثالی از همکاری با سرویس های امنیتی سوریه نشان می دهد که تعدادی از تروریست های فعال در سوریه که در مرز صربستان حضور داشتند در نتیجه اطلاعاتی که از همکاری پلیس صربستان و سرویس امنیت سوریه به دست آورده بود، دستگیر شدند. 

در اواسط ماه فوریه سال جاری بود که رسانه های ایتالیایی، مدعیاتی را منتشر کردند که براساس آن داعش کشورهای اروپایی را تهدید کرده بود در صورت حمله به مواضع آنها، موج 500 هزار نفری مهاجرین را به عنوان "سلاح روانی"، به سوی اروپا گسیل خواهند کرد. نسخه های از استراق سمع تلفنی در این رسانه ها منتشر شد که این ادعا را ثابت می کرد. نیروهای داعش در لیبی اظهار کرده بودند که نیم میلیون نفر را از طریق لیبی و دریای مدیترانه راهی اروپا خواهند ساخت. 

مجله تایم در مقاله ای که در 26 فوریه با عنوان "چگونه داعش اروپا را تهدید می کند"، به موضوع مهاجرت ها اشاره کرد و در آن به گزارش مرکز ضدافراط گرایی  کویلیوم در لندن استناد کرد که براساس ترجمه برخی از مقالات تبیلغاتی داعش، راهبردهای بالقوه این گروه را برای نفوذ در اروپا نشان داد. این مرکز مدعی بود که افزایش مهاجرت ها به اروپا در سال اخیر در همین راستا قابل تحلیل است و با آنچه که در لیبی می گذرد مطابقت دارد. یک رویکرد بسیار محتمل آن بود که نیروهای تروریستی از همان مسیری که مهاجرین به اروپا سفر می کنند، وارد اروپا شوند. 

تایم در ادامه افزوده بود که یک نگرانی عمده دیگر این است که تروریست ها به موج مهاجرین در مرز ترکیه و سوریه بپیوندند و راه خود را از طریق یونان و کشورهای حوزه بالکان به سمت اروپا باز کنند. یک دیپلمات در مصاحبه با تایم گفته بود: اگر یک تروریست تمایل داشته باشد که وارد خاک اتحادیه اروپا شود، آسانترین راه عبور از مرز و تقاضای پناهندگی خواهد بود. آنگاه شما باید او را به یک قهوه یا چای دعوت کنید و برای ثبت نام فردا از او مصاحبه بگیرید. 

تا پیش از این، تعداد زیادی از شهروندان کشورهای غربی برای جنگیدن در صفوف گروه های تروریستی راهی سوریه و عراق می شدند و این ترس در میان این کشورها وجود داشت که جنگجویان خارجی متعلق به کشورهای غربی قصد بازگشت به کشور خود را داشته باشند. این ترس از آنجاییکه اطلاعات و آمار مربوط به شهروندان غربی در کشور مبدا ثبت بود و احتمال بازداشت آنها در صورت بازگشت بسیار بالا بود، نسبت به موج فوبیای جدید کمتر بود. بیش از 20 هزار جنگجوی خارجی در سوریه حضور دارند که بیشتر آنها از اروپا هستند. بلژیک اولین کشور اروپایی بود که قربانی حادثه تروریستی شد که عامل آن یک جنگجوی بازگشته از سوریه بود و در یک حمله مسلحانه 4 نفر را در می 2014 به قتل رساند. 

پنهان شدن تروریست ها در قالب پناهجو و ورود به خاک کشورهای غربی، موج جدید ترس را ایجاد کرده است. به همین دلیل است که برخی از کارشناسان از غرب می خواهند با دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی سوریه و عراق برای شناسایی تروریست ها همکاری کنند. تروریست ها در صورت ورود به کشورهای اروپایی، همچون بمب ساعتی عمل خواهند کرد و هر لحظه امکان وقوع حادثه تروریستی وجود خواهد داشت. و در صورتی که گروه های تروریستی ورود به اروپا را از طریق پناهجویان به عنوان راهبرد در نظر گرفته باشند، به نظر می رسد برنامه های بزرگی را نیز برای اجرایی کردن در آینده، آشکار خواهند کرد. 

گروه های تروریستی در سوریه و عراق در چند سال اخیر به دلیل حمایت کشورهای عربی و غربی به توانایی بالایی دست پیدا کرده اند و داعش به عنوان مخوف ترین و قویترین گروه تروریستی در جهان شناخته می شود که توانسته نیمی از سوریه و یک سوم عراق را به کنترل خود در آورد. ائتلاف کشورهای ضدداعش به رهبری آمریکا نیز نتوانست راه به جایی ببرد و این ائتلاف بیشتر به صورت نمادین عمل کرده تا جنگ واقعی با داعش. از این رو تنها کشورهایی که مانع اصلی توفق بیشتر تروریست ها در منطقه شده اند، دو کشور ایران و روسیه هستند که با حمایت از حکومت و ارتش در عراق و سوریه از پیش روی تروریست ها به بخش های دیگر جلوگیری به عمل آورده اند. تنها زمانی می توان امیداور به نابودی تروریسم در منطقه بود که همکاری همه جانبه میان کشورهای منطقه و فرامنطقه ای شکل بگیرد و برخی از کشورها نیز دست از حمایت از تروریست های تکفیری بردارند. 

چشم اندازی که با توجه به منافع دولت های غربی و عربی در ادامه موج آشوب در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا به نظر می رسد چندان دست یافتنی نیست و موج گسترده مهاجرت به کشورهای غربی تنها بهای کوچکی از حمایت های کورکورانه آنها از تروریست های فعال در عراق و سوریه است.