روسیه و پایان طرح هرج و مرج خلاق آمریکا
روسیه با حضور جسورانه نظامی خود در سوریه ضمن مبارزه جدی وواقعی با گروه‌های تروریستی مرحله جنگهای نیابتی و هرج و مرج خلاق آمریکا را به پایان برد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، پایگاه خبری پانوراما الشرق الاوسط در مقاله‌ای نوشت: اگر بخواهیم تیتری برای استراتژی جدید روسیه در منطقه خاورمیانه انتخاب کنیم، می‌توانیم با اطمینان بگوییم که بدون در نظر گرفتن اهداف اصلی و تاکتیکی که مسکو به‌دنبال تحقق آنها در سوریه و عراق به‌عنوان مرحله اول از مبارزه با تروریسم است، ابتکار روسیه جسورانه و ناگهانی بوده و پایانی برای مرحله جنگهای نیابتی یا جنگ نرم و هرج و مرج خلاق آمریکا به شمار می‌رود.
به این ترتیب استراتژی جدید روسیه مقدمه‌ای برای دو احتمال را فراهم کرده که مورد سومی برای آن وجود ندارد، یا واشنگتن باید وضعیت جدید ایجاد شده در خاورمیانه را بپذیرد و مسکو را به‌عنوان یک بازیگر اساسی در حل منازعات منطقه‌ای و جهانی به رسمیت بشناسد که این موضوع به‌منزله عقب‌نشینی آمریکا از رهبری بلامنازع بر جهان و بازگشت به مبانی توافق‌نامه یالتا است که دنیای چندقطبی را به رسمیت شناخته؛ یا باید رویکرد مبارزه را در پیش گرفته و ماهیت درگیری‌ها را از جنگ نیابتی به‌سمت جنگ ویرانگر کشورهای بزرگ در عرصه خاورمیانه تبدیل کند.
درست است که ماجراجویی خطرناک روسیه در به چالش کشیدن آمریکا و متحدان ناتو در تمامی معیارهای سیاسی و نظامی گذرگاهی اجباری برای جنگ جهانی سوم است که همه از بروز آن می‌ترسند، اما مسکو از منظر درس‌های تاریخی می‌داند چنین متغیرات بزرگی در معادله درگیری‌ها و موازنه قدرت براساس راه‌حل‌های سیاسی حل منازعات از طریق گفت‌وگو در حال شکل‌گیری است. گفت‌وگوها همواره به‌عنوان نتیجه برای جنگهای بزرگ مطرح بوده ، اما در این دنیا احترام و کرامت تنها برای عناصر قوی مطرح است.
واقعیت این است که مسکو هیچ گزینه‌ای برای واشنگتن باقی نگذاشته و تمامی مسیرها را که کاخ سفید بتواند از طریق آنها سیاست فریب‌کاری و بهره‌برداری از خون دیگران جهت تحقق اهداف باج‌خواهانه خود را دنبال کند، بسته است. عروسک خیمه‌شب‌بازی تروریسم نیز باعث ترس روسیه نشده و این کشور با همراهی متحدان خود در ایران، سوریه و عراق و لبنان سعی دارد از طریق حملات هوایی با سرعتی فوق‌العاده و مافوق ارزیابی‌های دروغین واشنگتن، آن را ریشه‌کن نماید.
در همین راستا جنگنده‌های روسی با موشک‌باران خود تنها در چهار روز موفق شدند اهدافی را که ائتلاف ضدداعش آمریکا متشکل از 60 کشور در 13 ماه محقق نکرده بودند، به دست آورند. این موضوع نشان می‌دهد هدف اساسی و واقعی آمریکا و متحدان و ابزارهایش مبارزه با تروریسم نیست و آنها به‌دنبال ایجاد پوشش و حمایت و پشتیبانی تروریسم و هدایت آن در مسیر ترسیم نقشه‌های تجزیه‌طلبانه در سوریه و عراق از طریق تاکتیک فرسایش نرم هستند که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا آن را "صبر استراتژیک" نامیده است.
البته ما باید این موضوع را از دیدگاه آمریکایی‌ها مشاهده کنیم و بگوییم که کنار کشیدن واشنگتن از مبارزه با تروریسم به‌علت یک موضوع پراهمیت یعنی تجربه تلخ عراق است. این یعنی این که اوباما در ابعاد استراتژیک معتقد است که سرکوب تروریسم در عراق و سوریه قطعاً در راستای منافع ایران و روسیه خواهد بود، بنابراین استراتژی خود را که مبتنی بر پایان دادن به نفوذ ایران در منطقه از طریق براندازی دولت سوریه و تجزیه عراق به کشورها و گروه‌های طایفه‌ای است، دنبال می‌کند. آمریکا اگر با اخلاص و حسن نیت می‌خواست با تروریسم مبارزه کند، نتیجه‌ای کاملاً متفاوت از روند امروز تحولات را رقم می‌زد، به‌گونه‌ای که نفوذ ایران در سوریه مانند مورد مشابه خود در عراق تقویت پیدا می‌کرد و آن چیزی است که عربستان سعودی و ترکیه آن را تحمل نمی‌کنند، چه برسد به رژیم اسرائیل که ایران را خطری موجودیتی برمی‌شمارد که در آستانه ورود به جنوب سوریه قرار گرفته است.
از اطلاعاتی که امروز در دست داریم مشخص می‌شود که روسیه در ورود به سوریه تنها به‌دنبال مبارزه با تروریسم و دفاع از بشار اسد رئیس‌جمهور این کشور نیست، بلکه با این اقدام و در پیش گرفتن گام‌های تصاعدی و هوشمندانه به‌دنبال مقابله با آمریکا و سلطه‌طلبی این کشور از طریق فشارهای سیاسی و نظامی است. این یک هدف ژئوپولیتیک است که مسکو در ورود به جنگ بر ضد تروریسم در سوریه به‌عنوان یک جنگ پیشدستانه آن را دنبال می‌کند. روسیه همچنین مطمئن شده است که ایالات متحده آمریکا هزاران تروریست آسیایی را برای ایجاد ناامنی در روسیه و قفقاز و آسیای میانه و چین آماده می‌کند، به همین علت مبارزه با تروریسم در خارج از مرزها را مفیدتر از انتظار برای ورود تروریست‌ها به داخل مرزها و همسایگان خود می‌داند، اتفاقی که می‌تواند روسیه را به سوریه‌ای دیگر تبدیل کند. این موضوع معنای این سخن است که "اگر دمشق سقوط کند، مسکو نیز سقوط می‌کند".
شکی نیست که روسیه در مدتی نه‌چندان کوتاه خود را برای استراتژی جدیدش در منطقه آماده کرده است. این کشور تحرکات خود را به‌صورت کاملاً محرمانه دنبال کرده تا دولت آمریکا نتواند برای از بین بردن طرح این کشور وارد عمل شود. در این راستا بررسی حوادث زیر مهم به نظر می‌رسد:
رئیس‌جمهور ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد قصد تهران برای مشارکت با روسیه در ائتلاف برای مبارزه با تروریسم را رد کرد، این موضوع می‌تواند این برداشت را ایجاد کنند که مسکو به‌تنهایی از بشار اسد حمایت می‌کند. اما بعداً مشخص شد که اظهارات روحانی با روسیه هماهنگ بوده و موضوع "فریب‌کاری جنگ" را دنبال می‌کند. این روند دیگر در حد بازی با کلمات متناقض نیست، چرا که ایران در گذشته از جبهه مشترک برای مبارزه با تروریسم صحبت کرده، نه ائتلاف بین‌المللی، و تفاوت این دو کاملاً مفهوم است.
عراق قبل از آغاز عملیات نظامی روسیه بر ضد تروریسم در سوریه سکوت اختیار کرده بود، اما ناگهان دنیا متوجه شد که اتاق عملیات اطلاعاتی از سوی جبهه روسیه و ایران و سوریه و عراق در بغداد شکل گرفته است تا اطلاعات در مورد مناطق حضور گروه‌های تروریستی و تردد آنها و برنامه‌های نظامی برای مقابله با آنها و مسیرهای قطع امدادرسانی به آنها را رد و بدل کند. همچنین مشخص شد که این اتاق عملیات در نتیجه ماه‌ها رایزنی و هماهنگی محرمانه به وجود آمده است، این موضوع باعث شگفتی آمریکایی‌ها شد، چرا که آخرین نفری بود که از این موضوع اطلاع پیدا کرد و متوجه شد که بازی تنها منحصر به سوریه نیست، بلکه جنگ بر ضد تروریسم در مدت زمان کوتاه به عراق نیز منتقل خواهد شد.
حیدر العبادی نخست وزیر عراق با وجود اینکه چند روز گذشته اعلام کرد که کشورش تمایلی برای ورود به ائتلاف با روسیه بر ضد آمریکا ندارد و می‌خواهد با همه همکاری کند، اما شنبه گذشته از ورود روسیه به جنگ بر ضد تروریسم در عراق استقبال کرد. وی پیش از این نیز موافقت‌نامه رسمی به خطوط هوایی سوریه جهت استفاده از خاک این کشور در تعقیب گروه‌های تروریستی فراری از سوریه را داده بود.
ماهیت سلاح‌های پیشرفته و تکنولوژیک روسیه که وارد سوریه شده است، سؤالات زیادی را در زمینه اهداف واقعی حضور این ناوگان گسترده به‌علاوه کشتی‌های جنگی و زیردریایی‌های هسته‌ای روسیه ایجاد می‌کند. اینها چیزهایی است که روزنامه‌های غربی از آن سخن به میان می‌آورند. همچنین گفته می‌شود که حزب‌الله لبنان با سامانه‌های بسیار پیشرفته‌ای مجهز شده‌اند تا موازنه هوایی موجود با اسرائیل شکسته شود، اما همه این نکته را می‌دانند که سلاح‌های پیشرفته روسیه به‌صورت کامل برای مبارزه با تروریسم نیست، بلکه فراتر از آن خود را برای احتمال‌هایی دیگر آماده می‌کند. شکی نیست که روسیه در صورت بازی آمریکا در لبه پرتگاه، خود را برای رویارویی بزرگ مهیا کرده است.
اما موضوع مهم‌تری که این روزها مطرح است، بروز اطلاعاتی از برخی منابع اسرائیلی و روسی است که نشان می‌دهد چین به‌دنبال حمایت از روسیه در جنگ بر ضد تروریسم در منطقه است. دولت چین به‌محض انتشار این خبر آن را رد کرده است، اما خبرگزاری رسمی ایتالیا شنبه گذشته فاش کرد که پکن به‌صورت قطعی تصمیم به مشارکت در جنگ بر ضد تروریسم در خاورمیانه و حمایت از روسیه بر اساس معاهده دفاعی مشترک موجود بین آنها گرفته است. این منبع خبری اعلام کرد که چین ارسال سلاح‌های پیشرفته و جنگنده‌ها و کشتی‌های جنگی و زیردریایی‌ها و کارشناسان و نظامیان واکنش سریع خود را به بندر طرطوس آغاز کرده است. این تحولات می‌تواند نشانی از این موضوع باشد که دنیا در آستانه جنگ جهانی سوم قرار گرفته است، به‌این‌ترتیب فضایی از ترس و وحشت بر اروپا و آمریکا حاکم شده است.
تمامی این اطلاعات که اندک اندک مشخص شده، تأکید دارد که ورود روسیه به جنگ بر ضد تروریسم در سوریه و عراق یک تصمیم ناگهانی بنا به درخواست دولت سوریه نیست. همچنین این تصمیم ناشی از این نیست که روسیه تصور می‌کند ارتش عربی سوریه در دفاع از شهرها و مواضع رسمی دولت این کشور ناتوان باشد، بلکه اهداف ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک در درازمدت و کوتاه‌مدت و همچنین اهداف تاکتیکی و مرحله‌ای را دنبال می‌کند. اقدام روسیه برای آغاز حمله خود قبل از پایان مقدمه‌چینی‌های اجرای آن ناشی از دریافت اطلاعاتی بود که نشان می‌داد ترکیه به‌دنبال مداخله نظامی در شمال سوریه برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع بود و به‌موازات این اقدام قرار بود اسرائیل نیز وارد جنوب سوریه شود. این طرحی بود که موضوع تلاش برای مهاجرت دادن مردم سوریه به اروپا آن را فاش کرد.
در سایه این تحولات، واشنگتن شگفت‌زده شده اعلام کرد که از انگیزه‌های واقعی روسیه و ماهیت اهداف این کشور در سوریه و منطقه اطلاعی ندارد، اما کاخ سفید به‌نقل از اوباما اعلام کرد که استراتژی مسکو در سوریه شکست خواهد خورد. اما اینکه این شکست چگونه خواهد بود، هیچ‌کس نمی‌داند. همین اظهارات باعث شده رسانه‌های آمریکایی و غربی و اسرائیلی انتقادات شدیدی را بر ضد اوباما مطرح و او را متهم به ناتوانی و شکست نمایند. آنها اعلام کردند که اوباما نمی‌داند چه‌کاری باید انجام دهد، چرا که هیچ استراتژی در اختیار ندارد، آن‌هم در شرایطی که رفتار قاطع ولادیمیر پوتین شگفتی و احترام همگانی را به‌دنبال داشت و او را به‌ویژه پس از سخنرانی خود از تریبون سازمان ملل متحد به ستاره بلامنازع جهان تبدیل کرده است.
حال زمان بررسی استراتژی محرمانه‌ای فرارسیده که دولت آمریکا به‌همراهی ترکیه و ائتلاف ناتو مایل به اجرای آن بودند. اطلاعات کنونی نشان می‌دهد با وجود مداخله روسیه در جنگ بر ضد تروریسم در سوریه، ائتلاف مذکور همچنان تلاش دارد برنامه خود را اجرا کند. این موضوع احتمال بروز درگیری بین قدرت‌های بزرگ را افزایش می‌دهد. شاید همین اتفاقات ناگهانی است که باعث شده چین از جنبه بازدارندگی، قبل از وخامت اوضاع وارد درگیری‌های خاورمیانه شود.
بعد از اینکه درِ پایگاه اینجرلیک ترکیه برای هواپیماهای ائتلاف آمریکایی برای مبارزه با تروریسم در سوریه باز شد، آنکارا ناگهان تصمیم گرفت از پایگاه دیاربکر نیز در این راستا استفاده کند تا هواپیماهای ائتلاف بتوانند عملیات نظامی را در شمال سوریه نیز پیگیری کنند. اوباما شنبه گذشته از کاخ سفید اعلام کرد که ائتلاف متبوع وی به‌دنبال مبارزه با داعش در سوریه است و این ائتلاف ده‌ها هزار نفر از مبارزان از میان "مخالفان معتدل" را آموزش داده تا بر اساس طرح ترکیه ارتشی زمینی را تشکیل دهند تا مواضع آزادشده از دست داعش را که مساحتی بالغ بر 90 کیلومتر دارد تحت کنترل بگیرند و به این ترتیب خطر داعش را از مرزهای ترکیه دور کنند. بر اساس طرح ترکیه، این گروه به‌صورت هم‌زمان سعی دارد مانع از ایجاد حاکمیت خودمختار کردها در مناطق مرزی شود.
واقعیت این است که هیچ معارض معتدلی در سوریه وجود ندارد، اما اوباما به‌علت غافلگیر شدن به‌وسیله روسیه چاره‌ای جز پناه بردن به جیش الاسلام و جبهة النصره پیدا نکرده است، اما مشکل در اینجاست که دولت آمریکا می‌داند که بیشتر این مبارزان خارجی هستند و عمده آنها عرب‌زبان هستند. در سوی دیگر بنابر اظهارات نخست وزیر عراق در سازمان ملل متحد صدها نفر به‌صورت روزانه از ترکیه وارد مناطق شمالی سوریه و عراق می‌شوند. حال باید دید که آیا اینها همان ارتش جدید عربستان سعودی هستند که عادل الجبیر وزیر خارجه این کشور اعلام کرده است دولت بشار اسد را با استفاده از زور ساقط خواهد کرد؟
البته خطرناک‌ترین موضوع در این توطئه این است که آمریکا و ترکیه پوششی را در عملیات هوایی برای ارتش خارجی جدید از مخالفان سوریه فراهم کنند و ارتش ترکیه نیز در این راستا در اراضی شمال سوریه پشتیبانی از آنها را به‌عهده داشته باشد. این در حالی است که حملات هوایی ویرانگر روسیه در روزهای گذشته باعث شده است هزاران نفر از عناصر تروریستی جیش الفتح و جبهة النصره و احرار الشام از مراکز استقرار خود فرار کنند و به‌سمت دورترین مناطق شمال سوریه بروند تا بتوانند از چتر حمایتی ترکیه بهره‌مند شوند.
دولت آمریکا بر استراتژی ناگهانی و جدید خود برای جنگ تبلیغاتی بر ضد روسیه حساب کرده و این کشور را به تفاوت قائل نشدن در موشک‌باران عناصر تروریست وابسته به داعش و گروه‌های معارض معتدل متهم می‌کند. کاخ سفید به این ترتیب تلاش دارد سایر گروه‌های تکفیری وابسته به القاعده و اخوان المسلمین را تحت پوشش گرفته و از آنها به‌عنوان اسب تروا برای شکست استراتژی روسیه استفاده کند.
چیزی که ما تاکنون اطلاع پیدا کرده‌ایم این است که روسیه در برابر این طرح جدید آمریکا دست‌بسته نخواهد ماند. هدف اولیه مسکو قبل از ورود به تنش بر ضد ترکیه، تسلط بر حلب و تبدیل کردن آن به استالینگراد جدید است تا در صورتی که ارتش ترکیه تصمیم به ورود به خاک سوریه بگیرد، آن را غرق کند.
باید دید آیا استراتژی جدید اوباما پیروز خواهد شد؟ پیش‌بینی نتایج رویارویی جهانی و گسترده‌ای که وجود دارد مشکل است، اما چیزی که قطعی است آن که اروپا دچار شکاف شده و تمایلی به افزایش تنش با روسیه و به‌ویژه چین ندارد، چرا که در این صورت باید هزینه‌های هر انفجار احتمالی را پرداخت کند. اما براساس تازه‌ترین اطلاعات رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به تعداد زیادی از تروریست‌های فراری از موشک‌باران روسیه اجازه داده است که با هماهنگی سرویس‌های جاسوسی نیروهای ناتو از طریق اراضی ترکیه وارد اروپا شوند. شاید هدف از این اقدامات مانند جنگ عراق ایجاد مجموعه‌ای از انفجارهای تروریستی برای تأثیرگذاری در افکار عمومی غربی‌ها و وادار کردن دولت‌های اروپایی به مشارکت در جنگ جهانی در اطراف سوریه باشد. باید منتظر بمانیم، چرا که تحولات سریع دنبال می‌شود و غافلگیری‌های گسترده‌ای در منطقه به وجود آمده است. نتایج اولیه این تحولات به‌صورت باورنکردنی به‌نفع روسیه و محور مقاومت بوده است، اما امپراتوری شر و تروریسم جهانی به این سادگی‌ها تسلیم نمی‌شود و آمریکا همچنان در برابر روسیه مقاومت خواهد کرد.
انتهای پیام/ر*
