روایت تسنیم از "روشندلِ اصفهانی" که با چشمان بسته "رایانه" تدریس می‌کند
وقتی پای اراده و پشتکار وارد زندگی هر شخصی می‌شود زندگی او را دگرگون می‌کند به‌ویژه وقتی یک نابینای مطلق با فراگیری کامپیوتر این علم را به نابیناهای دیگر با قدرت و انرژی آموزش می‌دهد ترکیب زیبایی از همت آن‌ها می‌شود که فعل خواستن را برای خود صرف کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، مطمئن هستم تنها چیزی که آدم‌ها را از هم متمایز می‌کند و به آن‌ها شخصیت می‌دهد تنها در یک کلمه "اراده" خلاصه شده است، حتی خیلی از افراد تأثیرگذار و کارشناسان انگیزشی معتقدند اگر هر شخصی برای رسیدن به اهداف خود اراده کند در واقع کار تمام است.
اطراف ما افرادی زندگی می‌کنند که شاید در نخستین نگاه به توانایی آن‌ها پی نبریم و حتی خیلی اوقات دید ترحم‌آمیز به آن‌ها داشته باشیم، افرادی که زندگی و موفقیت‌هایی که کسب کرده‌اند در اراده و پشتکارشان خلاصه شده است و معتقدم هیچ وقت نباید به آن‌ها لقب معلول را داد.
این‌ها از همان دسته افرای هستند که با فکر باز به اهدافشان می‌رسند، می‌گویند بعضی وقت‌ها در کنار مشکلاتی که گریبان‌گیر آدم‌ها می‌شود، به‌ویژه برای قشر خاص جامعه در کنار این مشکلات و پستی‌ها و بلند‌ی‌هایی که وجود دارد باید رفت سراغ افرادی که خیلی راحت با مشکلاتی که مقبل خود دارند و از پس آن‌ها به راحتی برمی‌آیند سری زد، آدم‌هایی که اگر ساعتی با آن‌ها نشستی متوجه می‌شوی که چقدر از توانایی‌ها و کشف آن‌ها دورمانده‌ای.
راه دوری نمی‌رویم در همین شهر خودمان افرادی هستند که با وجود معلولیت عجیب روی پای خود ایستاده‌اند و قاطعانه برای رسیدن به اهداف زندگی خود تلاش می‌کنند، برعکس ما که خیلی وقت‌ها هنگامی‌که مشکلی بر ما غلبه می‌کند از چپ و راست به همه‌چیز ناامید شدیم، اما یکی از آن افرادی که گفتیم اسماعیل است.
اسماعیل رفاهی یک نابینای مطلق که به علوم کامپیوتر مسلط است و به نابیناهای دیگر این علم را آموزش می‌دهد حتماً برای شما هم جالب است که چگونه؟! شخصی که وقتی پای صحبت‌های او می‌شنوید صرف فعل خواستن و اراده را به‌راحتی با قلبت لمس می‌کنی...
روز عصای سفید بهانه‌ای شد تا با اسماعیل گفت‌وگویی دراین‌باره داشته باشیم که در ادامه متن این مصاحبه را می‌خوانید.
تسنیم: شنیدیم شما روشندل مطلق هستید و به روشندلان آموزش کامپیوتر می‌دهید.
اسماعیل رفاهی: بله البته می‌شود از شما یک خواهش کنم؟
تسنیم: بفرمایید؟
اسماعیل رفاهی: از این کلمه استفاده نکنید وهمان نابینا را به کار ببرید!
تسنیم: از دوستان شنیدیم که شما نابینای مطلق هستید که به کامپیوتر مسلط است و به نابیناها هم آموزش کامپیوتر می‌دهید، جالب است چطوری؟
اسماعیل رفاهی: (قاطعانه گفت) خیلی راحت، از طریق برنامه جاز jaws
تسنیم: این چه برنامه‌ای است؟
اسماعیل رفاهی: برنامه جاز jaws هنگامی‌که روی سیستم نصب شد ابزارها را می‌خواند و نابینا به کمک شنوایی کامپیوتر را یاد می‌گیرد؛ ما مانند همه افراد بینا زندگی می‌کنیم من به‌راحتی با اینترنت کار می‌کنم.
تسنیم: مثلاً؟
اسماعیل رفاهی: وب گردی، جستجوی مطالب روز در گوگل، پست الکترونیکی‌ام را چک می‌کنم و حتی حساب‌های بانکی‌ام را به‌صورت اینترنتی و آنلاین چک می‌کنم و یا خرید اینترنتی بلیت اتوبوس یا قطار و کارهای از این دست را که همه انجام می‌دهند ما نیز به‌راحتی انجام می‌دهیم.
تسنیم: جالبه و مطمئنم برای کسانی هم که این گفت‌وگو را می‌خوانند هم جالب هست چطوری؟ ما می‌بینیم شما مانیتوری نمی‌بینید که مطالب و یا حساب بانکی وغیره را چک کنید!
اسماعیل رفاهی: خب خیلی راحت است؛ همه کارهای ما از طریق برنامه جاز است که روی سیستم نصب شده، می‌دانم این موضوع برای خیلی از افراد بینا جالب هست.
تسنیم: خب الان پشت سیستم هستید، قراره در اینترنت یک مطلب را جست‌وجو کنید چه مرحله‌هایی را انجام می‌دهید؟
اسماعیل رفاهی: خیلی راحت با اتصال به اینترنت به یکی از برنامه‌های جستجو وارد می‌شوم؛ مانند فایر فاکس، کروم، اکسپلور، البته کلیدهای خاصی هم جاز برای ورود به اینترنت تعریف کرده که وقتی وارد صفحه اینترنتی می‌شوم آن کلیدهایی که گفتم برای مثال حرف f روی form یا film می‌برد و حرف e روی editbox می‌برد و ما بدون دردسر به راحتی در تمام سایت‌ها گشت زنی می‌کنیم.
تسنیم: چطوری؟ ما وقتی در گوگل هستیم عنوان‌ها را می‌بینیم و انتخاب می‌کنیم اما شما وقتی یک مطلب را جستجو می‌کنید چطور مطالب را انتخاب می‌کنید؟
اسماعیل رفاهی: خب اول سراغ منوی استارت می‌رویم سپس جهت‌نما را می‌آوریم پایین و حرف a را در قسمت جستجوی استارت تایپ می‌کنیم و با این کلمه all program می‌آید بعد با جهت‌نمای راست باز می‌کنیم، کمی با جهت‌نما پایین می‌آییم و حرف i می‌زنیم که ابتدای internet explore و یک enter می‌زنیم. وقتی این برنامه باز شد به کمک Alt و D روی آدرس بار قرار می‌گیریم و اگر بخواهیم وارد گوگل شویم google را تایپ می‌کنیم، هنگامی‌که وارد این موتور جستجو شدیم می‌خواهیم بدانیم کجای سایت هستیم کلید ctrl و o را می‌زنیم سپس صفحه به سمت بالا می‌رود و روی خط اول سایت قرار می‌گیرد.
تسنیم: بعد؟
اسماعیل رفاهی: سپس در مکان جستجو متن مورد نظر را تایپ می‌کنیم و enter می‌زنیم و روی هر مطلبی که خواستیم مراجعه می‌کنیم و در سایت وارد شده با جهت‌نماها حرکتی می‌کنیم و اگر مطلب خاصی مدنظرمان باشد حرف n را می‌زنیم تا به نوشته‌ها برسیم این حرف مخفف none element است یعنی هیچ عنصری نیست و نوشته است و سپس مطالب با جهت‌نماهای پایین و بالا با نرم‌افزار خوانده می‌شود.
حتی ما راحت یک کلمه را اسپل می‌کنیم و یا جمله به جمله یا پاراگراف به پاراگراف می‌خوانیم؛ در واقع تعامل ما با کامپیوتر همه به کمک نرم‌افزار جاز است. در واقع 95درصد کارها کار با صفحه کلید است چون باید بدون موس استفاده کنند البته نه اینکه نتوانند از موس استفاده کنند ولی صفحه کلید را راحت‌تر هستند و جاز کمک می‌کند به‌جای دیدن مانیتور از شنوایی استفاده شود.
تسنیم: آموزش کامپیوتر به نابینایی که صفر است چقدر زمان می‌برد؟
اسماعیل رفاهی: بستگی به خلاقیت و ذهنیت فرد دارد ولی تقریباً یک سال زمان می‌برد تا با صفحه کلید، صدای جاز، ویندوز مقدماتی و پیشرفته، اینترنت و پست الکترونیک آشنایی پیدا کند البته یک سری خودآموز هم وجود دارد که به‌صورت صوتی آموزش می‌دهد و کمک می‌کند.
تسنیم: نوع آموزش‌ها با افراد بینا فرق می‌کند؟
اسماعیل رفاهی: نه آموزش‌ها دقیقه همان آموزش‌های استانداری است که دیگران می‌بینند شاید دسترسی به کار فرق کند برای نمونه یک نابینا وقتی می‌خواهد فایلی را کپی کند وارد منو و ادیت شده کپی یا Ctrl+c می‌گیرد ولی بیناها با موس نیز می‌توانند انجام دهند.
تسنیم: از شما چقدر زمان برد که به مرحله مربی‌گری این رشته برسید؟
اسماعیل رفاهی: من سال 81-80 شروع کردم، از آنجایی که دوست داشتم کار با کامپیوتر را یاد بگیرم، دنبال این برنامه بودم، اینکه یکی از دوستانم گفت در خانه ریاضیات آقایی به نام رضایی است که خودش نیز نابینا است و به نابیناها آموزش کامپیوتر می‌دهد این کلاس‌ها را گذراندم تا به دستیاری مربی‌ام رسیدم در واقع سال 85 به‌عنوان دستیار با آقای رضایی برای آموزش به تبریز رفتیم.
تسنیم: تحصیلات شما با کامپیوتر در ارتباط است؟
اسماعیل رفاهی: نه من کارشناسی علوم تربیتی گرایش مدیریت آموزشی دانشگاه پیام نور اصفهان هستم و استخدام آموزش‌وپرورش.
تسنیم: چطور شد که اسماعیل رفاهی این اراده را به دست آورد و با پشتکاری که داشت با وجود نابینایی خودش را محدود نکرد و توانست به این مرحله برسد؟ و گوشه انزوا را اختیار نکرد؟
اسماعیل رفاهی: اولین مطلبی که باید بگویم این است که لطف خدا بوده که شامل حال من شده و این را بدون شک و تردید می‌گویم و خانواده نیز بسیار مؤثر است به‌ویژه در استقلال یافتن و یا استقلال دادن به فرزندان نابینای خود اگر والدین فرزند نابینای خود را در تمامی برنامه‌ها مشارکت دهند این فرد یاد می‌گیرد که مستقل باشد و استقلال جزئی از زندگی او به حساب آید.
اما اگر دلسوزی و مهربانی‌های بیش‌ازحد کنند استقلال داشتن اتفاق نمی‌افتد و البته مدرسه هم بسیار مؤثر است اما خواست خدا بود که این آموزشگاه بر سر راه من آمد و توانستم از این راه استقلال اولم را به دست بیاورم.
تسنیم: بهزیستی چقدر به افراد توانمندی مانند شما کمک کرده حمایت‌های فکری معنوی یا مادی؟
اسماعیل رفاهی: راستش بهزیستی در حد توان خود کار کرده ولی واقعیت این است که توان بهزیستی چیزی بیش از این نیست و آنچه ما می‌خواهیم این است که توان آن‌ها تقویت شود، چون کار و مسئولیت‌هایی زیادی بر عهده این نهاد است البته امکانات برای افراد مانند ما کم است و جای کار بسیار زیاد است.
تسنیم: از زندگی و پستی و بلندی‌های آن راضی هستید؟
اسماعیل رفاهی: بله از زندگی راضی‌ام من زندگی خوبی دارم و همسرم کم‌بینا است و حاصل زندگی ما یک دختر یک‌ساله سالم و بینا است و شکرگزار خدا هستم.
گفت‌وگو از نگین فروغی
انتهای پیام/
