روایتی از عزاداری منحصر به‌فردِ میلیونی در پایتخت شور شعور حسینی
پرچم‌های سیاه و سبز با فرارسیدن ماه محرم‌الحرام در سطح شهرها و روستاهای سراسر استان زنجان به چشم می‌خورد و مردم نیز در ماتم و سوگ سالار شهیدان(ع) یک‌پارچه سیاه‌پوش می‌شوند، به گونه‌ای که عزاداری مردم استان زنجان در کشور منحصر به فرد است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، با فرارسیدن ماه محرم در واپسین روزهای ذی‌الحجه تکایا و هیئتهای مذهبی استان زنجان برای استقبال از محرم‌الحرام غبارروبی می‌شوند و سیاه پوش شدن مردم و سطح شهرها و روستاها دوباره ماتم و اندوه پایتخت شور و شعور حسینی برای شهدای کربلا را نوید می‌دهد.
برای آگاهی و اطلاع عموم مردم از فرارسیدن ماه سوگواری سالار شهیدان و سیاه پوش شدن مردم و سطح شهرها و روستاها، مراسم اعلام عزا - طشت‌گذاری - در سراسر هیئتهای مذهبی و تکایای استان زنجان برگزار می‌شود.
مراسم اعلام عزا در استان زنجان از سال‌های دور انجام می‌شود این در حالی است که مردم ترک زبان استان‌های هم جوار و شمال غرب کشور نیز با برگزاری مراسم طشت‌گذاری به استقبال ماه محرم می‌روند که این مراسم نزدیک به 25 سال است که در زنجان برگزار می‌شود.
با وجود اینکه مراسم طشت‌گذاری استان اردبیل و آذربایجان شرقی زبانزد است، مردم استان زنجان نیز در تکایا و هیئتهای مذهبی با برگزاری این مراسم در آخرین هفته اجرای برنامه‌های هیئت در ماه ذی‌الحجه و چند روز مانده به محرم‌الحرام به پیشواز ماه محرم می‌روند.
آرمان و پیام نهضت عاشورا در دل خون‌های پاک مقدسی که دشت کربلا را رنگین کرد نهفته است که این اهداف بود که آن واقعه را به یک حماسه تبدیل کرد که زینب(س) پیام‌رسان این واقعه شد و مردم زنجان نیز امروزه با برگزاری مراسم‌های گسترده و عظیم سوگواری در پررنگ‌تر کردن پیام بانوی دو عالم گامی هرچند ناچیز برمی‌دارند.
قیام بزرگ و تاریخی عاشورا در حالی در سال 61 هجری اتفاق افتاد که یزیدیان سعی داشتند با به شهادت رساندن حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) و یارانش قیام عاشورا و فلسفه این قیام را به مقطع خاصی از تاریخ محدود کرده و مانع انتشار فلسفه قیام عاشورا شوند که افشاگری حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) این نیت شوم را با شکست روبه‌رو کرد.
واقعه کربلا یک جریان عظیم و فراموش نشدنی بود که این جریان بعد از به شهادت رسیدن امام حسین(ع) و به واسطه پیام‌رسان عاشورا حضرت زینب کبری(س) به آینده متصل شد تا بعد از گذشت 14 قرن از این واقعه، هنوز هم شاهد بیان ناگفته‌های نهفته در دل این واقعه باشیم.
عطر بوی محرم در کوچه‌های زنجان
با آمدن محرم، کوچه‌ها و خیابان‌های شهر پر می‌شوند از ابراز و عشق و ارادت مردم پایتخت شور و شعور حسینی به پیشگاه سالار شهیدان(ع)، گویی وقایع کربلا زنده شده و مردم این شهر می‌خواهند در جبهه حق علیه باطل نبردی دوباره را آغاز کنند صدای طبل کودکان در هیئتهای مذهبی در کنار نوای دلنشین قرائت قرآن و نوحه مداح اهل بیت(ع) نوازشی دوباره به گوش می‌رساند.
در کنار برگزاری مراسم سوگواری بازار فروش پرچم‌های سیاه و سبز و نیز طبل و زنجیر و آلات مورد استفاده در دسته‌های عزاداری و لباس‌های تعزیه در کنار چاپ بنر و پوسترهای اعلام برنامه‌های هر یک از تکایا و هیئتهای مذهبی نیز به راه است.
طبخ حلیم و حلوا و غذای نذری و احسان و پخش آن نیز از دیگر اقدامات انجام شده در هیئتهای مذهبی و تکایای حسینی است که از نخستین روزهای ماه محرم آغاز شده و تا پایان ماه صفر ادامه دارد.
اعلام عزای حسینی با مراسم طشت‌گذاری
مراسم طشت گذاری از استان اردبیل پایتخت سران صفوی و در زمان خود مرکز تعالم تشیع آغاز شده است که تا 40 سال پیش مردم زنجان به دلیل نبود ارتباطات از برگزاری چنین مراسمی بی‌خبر بودند که با گذشت زمان و افزایش ارتباطات سنت‌ها و آئین‌های عزاداری شهر به شهر انتقال یافته است.
در حال حاضر مراسم طشت‌گذاری در استان زنجان در آخرین هفته برگزاری برنامه‌های هر یک از هیئتهای مذهبی برگزار می‌شود که برای این مراسم شعرهای ویژه طشت گذاری توسط شاعران سروده شده و در مراسم در قالب نوحه خوانده می‌شود که در زنجان این مراسم را اعلام عزا نام‌گذاری کرده‌اند.
هدف از برگزاری مراسم طشت‌گذاری اعلام عزای حسینی و آغاز برنامه‌ها و مراسم‌های سوگواری در هریک از هیئتهای مذهبی است که به یاد جریان بسته شدن راه امام حسین(ع) و یارانش و ماجرای پشیمانی حر، طشت‌ها را با آب پرمی‌کنند و با ذکر دعا و صلوات و مداحی مادحان اهل بیت(ع) آغاز عزاداری سالار شهیدان را اعلان می‌کنند.
غلامرضا عینی‌فرد از مداحان و شاعران آئینی استان زنجان با اشاره به اینکه جریان طشت‌گذاری ریشه تاریخی دارد و یک رسم خود ساخته و من در آوردی به شمار نمی‌رود، گفت: آیین طشت‌گذاری به جریان تاریخی بسته شدن راه عبور امام و یارانش توسط حر و خالی کردن آب مشک‌ها به طشت‌ها برای آب دادن به یاران حر و چارپایان آنان اشاره دارد.
تعزیه‌خوانی
وقایع و رخدادهای کربلا، قیام عاشورای حسینی و راه‌اندازی نبرد بین جبهه حق علیه باطل با اجرای نمایش و رفتن تعزیه‌خوانان در جلد کاراکترهای آفریننده این وقایع از دیگر برنامه‌های سوگواری مردم زنجان در ماتم سالار شهیدان است که تعزیه‌خوانی خوانده می‌شود.
از روزهای نخست ماه محرم مراسم اجرای نمایش تعزیه در استان زنجان برگزار می‌شود که چند سالی است فعالیت تعزیه‌خوانان استان زنجان به شکل حرفه‌ای و در قالب گروه‌های تعزیه در انجمن تعزیه‌خوانان شهرستان خدابنده و نیز زیر نظر اداره فرهنگ و ارشاد این استان به اجرای نمایش می‌پردازند.
تعزیه تکیه حسینی ارمغانخانه زنجان در میان اجرای نمایش تعزیه در استان شهره خاصی دارد که مخاطبان و عاشقان بسیاری را از سراسر نقاط کشور شهر ارمغانخانه می‌کشاند.
مراسم عزاداری و تغزیه‌خوانی تکیه حسینی ارمغانخانه یکی از معروف‌ترین تعزیه‌خوانی‌های ایران است و از حدود 400 سال پیش نمایش تعزیه‌خوانی با زبان ترکی در ارمغانخانه اجرا می‌شود و این مراسم در سال 1389 در شمار میراث معنوی ایران به ثبت ملی رسیده است.
مراسم اجرای نمایش تعزیه در تکیه ارمغانخانه از روز نخست ماه محرم همه روزه تا 13 این ماه از ساعت 14 با هنرنمایی تعزیه‌خوانان برجسته در محل تکیه ارمغانخانه زنجان برگزار می‌شود.
همه ساله در ایام ماه محرم مراسم تعزیه‌خوانی در تکیه ارمغانخانه با حضور گسترده مردم از سراسر نقاط استان زنجان و نیز از سایر استانها برگزار می‌شود و حدود 6 سال است که به شکل متوالی اجرای این نمایش در اربعین حسینی نیز برگزار می‌شود.
حرکت دسته‌های عزاداری
حرکت دسته‌های عزاداری سینه‌زنان حسینی در هیئت‌ها و تکایای سطح استان زنجان و نیز مساجد و امامزادگان از برنامه‌های روزانه مردم پایتخت شور و شعور حسینی در سوگ سالار شهیدان و شهدای کربلا است.
بزرگترین اجتماع مردم پایتخت شور و شعور حسینی در قالب دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان در عصر تاسوعای حسینی است که در حال حاضر بازتاب جهانی این رخداد بزرگ فرهنگی مذهبی عالم تشیع غیر قابل وصف است.
کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود
عزاداران زینبی استان زنجان نیز در سوگ سالار شهیدان فردای عاشورای حسینی از ساعت 14 از محل مسجد زنیبیه اعظم حرکت کرده و در امامزاده سید ابراهیم(ع) زنجان با اجتماع عموم عزداران به سینه‌زنی و مداحی می‌پردازند.
در کنار حرکت دسته‌های عزاداری توسط هیئتهای فعال مذهبی استان زنجان هیئت‌هایی همچون فاطمیون، احمدیه، مکتب‌الزهراء و دیگر هیئتهای مذهبی، دسته‌های عزاداری مجامع علمی و دستگاه‌های دولتی نیز در طول ماه محرم در زنجان برگزار می‌شود.
مادران زنجانی در نخستین جمعه ماه محرم برای هم نوایی با دل رنجور رباب در مراسم شیرخوارگان علی اصغر(ع) در مصلی خاتم الانبیاء(ص) زنجان گرد هم می‌آیند و حضور مادران در کنار کودکان و شیرخوارگان با سربندهای یا زهرا(س) و یا حسین(ع) شور و شوق عزاداری پایتخت شور و شعور حسینی را می‌افزاید.
گزارش از سارا خداکرمی
انتهای پیام/
