حفظ «رانتی» بورس مهمتر از اصلاح روند توسعه صنعت پتروشیمی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، با توجه به جایگاه حفظ و افزایش شاخص بورس در برنامه‌های اصلی وزارت اقتصاد و نقش قابل توجه پتروشیمی‌ها در تحقق این موضوع، دیده شدن امضای وزیر اقتصاد زیر نامه مشترک چهار وزیر به رئیس جمهور امری غیرقابل انتظار نبود؛ زیرا یکی از محورهای اصلی این نامه، انتقاد از وضعیت نامشخص قیمت‌گذاری خوراک گاز واحدهای پتروشیمی بود.

با این وجود درخواست ضمنی برای افزایش رانت خوراک گاز پتروشیمی‌ها، انتقاد کارشناسان از عملکرد وزیر اقتصاد را به همراه داشت؛ چرا که کارشناسان معتقدند وزیر اقتصاد هم مانند سایر وزرای امضاء‌کننده این نامه، منافع اقتصاد کلان کشور را نادیده گرفته و صرفا به دنبال منافع بخشی از وزراتخانه خود است، که این اشتباهی بزرگ و غیرقابل گذشت است.

به عنوان مثال، سعید لیلاز، اقتصاددان در یادداشتی با عنوان «سایه بورژوازی رانت‌خوار» در هفته‌نامه صدا در تاریخ 18 مهرماه در این باره نوشت: «اگر قرار بود به ریشه بحران پرداخته شود باید به نابودی تولیدکنندگان می پرداخت نه به نابودی سهامداران و هشدار در مورد آن‌ها که انسان را ناخودآگاه به یاد آن دسته بورژوازی رانت‌خواری می اندازد. گروهی که از محل مابه التفاوت های عظیم در قیمت خوراک پتروشیمی و یا بهره مالکانه در مورد معادن و  یا قیمت انرژی ترجیحی و رانتی استفاده می کردند و بدون آنکه ارزش افزوده واقعی ایجاد کنند، خوراک پتروشیمی را بشکه‌ای 18 می‌خریدند و بشکه‌ای 100 می‌فروختند. در برخی از سال‌ها این گروه به میزان 500 درصد سود سهام پرداخت کردند. هشداری که باید به آقای روحانی بدهم این است که باید مراقب باشیم، مبادا بورژوازی رانت‌خوار باشد که دلسوزانه سر از نامه در آورد و رانت‌های از کف رفته‌اش را طلب می‌کند. فریاد می‌کشد و زیر پوستی تهدید می‌کند. راه خروج از رکود بورس نیست و مسائل بسیار مبنایی‌تری باید مورد توجه قرار گیرد».

این انتقادات کارشناسان با واکنش انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی به عنوان بزرگترین مدافع ارزان فروشی خوراک گاز به پتروشیمی‌ها روبرو شد. این انجمن صنفی در واکنش به گزارش یکی از خبرگزاری‌ها در این زمینه در تاریخ 25 مهرماه نوشت: «اگر وزارت اقتصاد نگران بازار سرمایه کشور نباشد و نگرانی این وزارتخانه در خصوص بازار سرمایه به یک نگاه بخشی تفسیر گردد ، چه کسی باید در این خصوص نگران باشد؟»این در حالی است که کسی، مخالف دغدغه وزارت اقتصاد برای بهبود وضعیت بازار سرمایه و حفظ شاخص بورس نیست بلکه:

اولا: وزارت نفت و کارشناسان به درستی بر این موضوع تاکید دارند که ارزان فروشی خوراک گاز به پتروشیمی‌ها، اثرات نامطلوبی بر روند توسعه صنعت پتروشیمی کشور در سال‌های اخیر داشته است و حذف این رانت و تعیین قیمت مناسبی برای خوراک گاز، امری لازم برای اصلاح روند کاریکاتوری و نامتوزان توسعه این صنعت است. در این شرایط، تلاش وزارت اقتصاد برای حفظ رانت خوراک گاز واحدهای پتروشیمی معنایی به جز این دارد که وزارت‌خانه انتظار دارد توسعه صحیح صنعت پتروشیمی فدای حفظ شاخص بورس شود؟ آیا وزارت اقتصاد انتظار دارد که تلاش برای اصلاح ساختارهای غلط در صنعت پتروشیمی کشور به صرف نگرانی از افت احتمالی شاخص بورس متوقف شود؟

ثانیا: بورس قرار است محل رقابت بنگاه‌ها باشد و اساساً با رانت جمع نمی‌شود. بورس محل عرضه سهام رقابتی‌هاست نه ویژه‌خواران. در نتیجه، افزایش سودآوری بنگاه‌ها و افزایش منافع سهامداران باید از طریق سودی باشد که به کارکرد این بنگاه‌ها برگردد و نه از محل اعطای امتیاز ویژه از منابع متعلق به عموم مردم به این بنگاه‌ها. در این شرایط، آیا منطقی است که سوددهی بنگاه‌ها و در نتیجه، شاخص بورس با بخشش منابع عمومی از محل ارزان فروشی خوراک گاز به واحدهای پتروشیمی افزایش یابد؟

علیرضا کهزادی

انتهای پیام/