مقایسه تطبیقی پیشرفت درونزا و توسعه برون زا

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، گلستان24 نوشت: همواره آنها که به استقلال و عزت ملی ایران اهمیت می داده اند پیشرفت را با توجه به سرمایه های داخلی کشور مد نظر داشته اند چرا که این نوع از پیشرفت ماندگار خواهد بود و باعث شکل گیری قدرتی مانا در داخل کشور که مبتنی بر داشته های داخلی است خواهد شد اما عده ای دیگر هستند که توسعه کشور را به اصلاح روابط خارجی با غرب و در پی آن برقراری روابط اقتصادی با غرب گره می زنند و به اصطلاح بر «توسعه برون زا» ی کشور به معنی استفاده از داشته های خارجی تاکید دارند.

از میان کسانی که به توسعه برونزا معتقد است می توان به نظرات دکتر محمود سریع القلم از مشاوران و نزدیکان رئیس جمهور روحانی اشاره کرد که می گوید: «توسعه و رقابت بدون همکاری با قدرت های بزرگ اقتصادی امکان پذیر نیست».

مسلما کارآمدی این دو نظریه در نقاط مختلف جهان سنجیده شده است اما اگر بخواهیم مقایسه دقیقی انجام دهیم باید دو کشور همسان را انتخاب نماییم که به لحاظ نوع دین مردم، تمدن، تاریخ و جغرافیا اشتراکاتی داشته باشند بعنوان مثال اگر دو کشور مصر و ایران را که اشتراکات فراوانی دارند در نظر بگیریم ایران بعد از انقلاب یکپارچه مقابل غرب ایستاده و مصر بعد در دوران انور سادات و مبارک دست در دست غرب و قدرت های بزرگ جهان داشته است.

پیشرفت جهانی

بنا بر آمارهای برنامه توسعه سازمان ملل، ایران در سال 2012 از نظر شاخص توسعه انسانی که شاخصی ترکیبی برای سنجیدن موفقیت در هر کشور بر اساس سه معیار پایه، سطح زندگی مناسب، زندگی طولانی و سالم و دسترسی به دانش و معرفت است با داشتن شاخص توسعه انسانی 0.742 در رتبه 76 جهان (بالاتر از اوکراین، چین و ترکیه) و در ردیف کشورهای با توسعه بالا قرار دارد و مصر با شاخص توسعه انسانی 0.622 در رتبه 112 جهان (پایین تر از جامائیکا، فی جی و مالدیو) قرار دارد.

این مسئله با توجه به این نکته باید تحلیل و جمع بندی شود که مطابق نرم های علمی این شاخص در کشورهایی مثل ایران که در مناطق بحران زده قرار دارند، حتی اگر خود دچار بحران نباشند بعلت نگرانی از سرایت ناامنی و بی ثباتی به داخل خاک خود ناگزیر از پرداخت هزینه هایی برای حفظ آمادگی نظامی خود می شوند و از سوی دیگر میزان سرمایه گذاری خارجی در چنین کشورهایی کاهش می یابد و شبکه های داد و ستد کالا با مشکل مواجه می شوند که تاثیر مستقیم منفی در شاخص توسعه انسانی ایران خواهند داشت.

همچنین از نظر علمی اگر ایران و مصر را مورد مقایسه قرار دهیم بنا به گزارش پایگاه اسکوپوس ایران در سال 2013 در جایگاه 15 ام تولید علم قرار داشته و مصر در بین 30 کشور اول جایگاهی ندارد در واقع بنا به گزارش این پایگاه تنگاه کشور اسلامی در بین 30 کشور به جز ایران مالزی است که در جایگاه 24 ام قرار دارد.

همچنین در بین 30 کشور اول علمی جهان بنابر گزارش ISI به جز ایران و ترکیه نه فقط نامی از مصر نیست بلکه نام هیچ کشور اسلامی دیگری نیز مشاهده نمی شود که بیانگر فاصله چشمگیر ایران و مصر در زمینه علمی است.

از نظر پایگاه علمی سایگمو نیز ایران با روند رو به رشد علمی در سال 2018 بعد از آمریکا، چین، انگلستان در جایگاه چهارم علمی جهان قرار می گیرد در حالی اصلا در این سطح نامی از مصر وجود ندارد.

به لحاظ اقتصادی نیز در گزارش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در برآورد خود از ارزش تولید ناخالص ملی، ایران را هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا و مصر را بیست و هفتمین اقتصاد معرفی کرده است.

جهانی شدن

این تفاوت های آشکار بین دو کشور مصر و ایران در شاخص های گوناگون توسعه یافتگی در سه دهه پس از انقلاب انقلاب اسلامی است که ایران در واگرایی کامل با بلوک غرب قرار دارد و مصر از همگرایی استراتزیک حداکثری با بلوک غرب و آمریکا برخوردار بوده است به این ترتیب انگاره توسعه یافتگی متکی به چسبندگی با غرب را نقض می کند.

همه این موارد در حالی به برتری پیشرفت درون زا ی ایران در مقابل توسعه برون زای مصر اعتراف می کنند که در این سالها با اقدامات گسترده ای علیه جمهوری اسلامی از سوی غرب صورت گرفته است که بعنوان مثال می توان به جنگ تحمیلی 8 ساله، برخورد امنیتی با انرژی صلح امیز هسته ای، حمایت از گروهک های تروریستی منافقین علیه ایران، تحریم های ظالمانه و فشار تبلیغاتی سنگین اشاره نمود در حالی که مصر در مدت یادشده (از انورسادات تا انتهای دوره مبارک) نه جنگی داشته است، نه تحت فشار ناامنی جنگ در اثر حضور مستقیم آمریکا در کشورهای همسایه قرار گرفته، نه تحریمی بر آن اعمال شده، نه گروهک های تروریستی علیه آن بکار گرفته شده، نه تهدید به حمله نظامی شده، نه تحت فشار وضعیت دموکراسی و حقوق بشر بوده بلکه همواره از سوی آمریکا در چارچوب منافع دائمی به آن نگاه شده و از حمایت های مختلف برخوردار بوده و اقتصاد مبتنی بر گردشگری، کانال سوئز، صادرات کشاورزی و کمک های مالی آمریکا هیچگاه تحت فشار نبوده است.

مسئولین مصری نیز خود به این مسئله معترفند که پیشرفت های ایران در عین ایستادگی در مقابل غرب خیره کننده بوده است و آنها در عین همگرایی با قدرت های جهانی نتوانسته اند به اندازه ایران پیشرفت داشته باشند.

عمرو موسی وزیر خارجه مصر در دوران مبارک در اجلاس عرب در سال 2010 بین ایران و مصر مقایسه‌ای می‌کند که جالب است، عین عبارتش این است: "ایران سفینه به فضا می‌فرستد، تکنولوژی بومی هسته‌ای دارد، موشک‌های قاره‌پیما می‌سازد، به نانوتکنولوژی دست یافته است، هرروز قدرتمندتر می‌شود، پیشرفت‌های علمی حیرت‌انگیز دارد و ما، رهبران عرب همه تلاش خود را صرف آن کرده‌ایم که دهانه تونل‌های رفح را پیدا کنیم و از انتقال دارو و آذوقه به محاصره شوندگان غزه جلوگیری کنیم".

انتهای پیام/