عراقی: سخت‌گیری و تنگ‌نظری مانع واگذاری پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی است
معاون عمرانی استاندار همدان با بیان اینکه سخت‌گیری و تنگ‌نظری مانع واگذاری پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی است، گفت: زیاده‌خواهی‌ها به چالش اساسی حوزه عمرانی تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، محمودرضا عراقی متولد سال 1341 در شهر ملایر است، وی تحصلیکرده مهندسی عمران آب در دانشگاه صنعت آب و برق و دارای کارشناسی ارشد در رشته مدیریت از مؤسسه تحقیقات و آموزش مدیریت وزارت نیرو در کرج است.
عراقی از سال 1364 تا 1370 در دفتر مطالعات همدان به عنوان کارشناس مشغول به فعالیت بود و پس از آن از سال 1370 تا 1372 ریاست اداره مدیریت منابع آب ملایر را بر عهده داشت.
عراقی از سال 1380 تا 1384 مدیرکل امور آب استان همدان را برعهده گرفت و از سال 1384 تا 1387 نیز با مستقل شدن اداره کل امور آب، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان شد و سال 1387 تا 1388 مدیر حوزه آبریز خلیج‌فارس و دریای عمان در شرکت مدیریت منابع آب ایران شد.
عراقی پس از آن از سال 1388 تا 1389 به مدت یک سال معاون هماهنگی حوزه‌های آبریز شرکت مدیریت منابع آب ایران بود و پس از آن نیز سمت‌هایی همچون معاون بهره‌برداری شرکت مدیریت منابع آب ایران و مدیرکل دفتر بهره‌برداری آب و آبفای وزارت نیرو را عهده‌دار شد.
محمودرضا عراقی دی ماه سال 1392 به عنوان معاون امور عمرانی استاندار همدان منصوب شده و مدیریت وی در حوزه عمرانی استانداری همدان در آستانه دو سالگی است.
عراقی معاون امور عمرانی استاندار همدان خبرگزاری تسنیم را به عنوان نخستین رسانه‌ای دانست که حاضر به حضور در دفتر این رسانه شده تا به سوالات خبرنگاران تسنیم در همدان پاسخ دهد.
مهمترین محورها و مشروح گفت‌و‌گوی تفصیلی تسنیم با محمودرضا عراقی به شرح ذیل است:
- پروژه شاخص عمرانی در دو سال گذشته در همدان آغاز نشده است.
- برخلاف گذشته تمامی تصمیمات در حوزه عمرانی براساس خرد جمعی گرفته شده است.
- اصلاحات ساختاری حوزه عمرانی همدان اقدام مهم معاونت عمرانی بوده است.
- روحیه محافظه‌کاری مدیران، چالش سرمایه‌گذاری است.
- سال 94 و 95 شاهد اتمام پروژه‌های اساسی استان همدان از جمله بیمارستان‌ها، راه آهن، آزادراه و آبرسانی سدهای سرابی و کلان خواهیم بود.
- سخت‌گیری و تنگ‌نظری در واگذاری پروژه‌های عمرانی سودی برای دولت و مردم ندارد.
- اعتبارات دولتی محرک پروژه‌های عمرانی است و بخش خصوصی باید آنها را اجرایی کند.
- بیشتر پروژه‌های عمرانی توجیه اقتصادی ندارند.
تسنیم: آقای عراقی درباره مدیریت در حوزه آب و رفتن شما از استان توضیح دهید؟
عراقی: بیش از هفت سال به عنوان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان فعالیت کردم که در این مدت چالش‌های شدیدی در زمینه آب وجود داشت شد ولی طبیعت کار بنده براساس برنامه بود که از این رو برنامه‌ریزی کوتاه، میان و بلندمدت برای حوزه آب تعریف کردیم، تامین آب شرب از طریق چاه‌های دشت بهار برنامه کوتاه‌مدت بود که همین امر سبب شد تا در تابستان سال 81 در استان همدان قطعی آب نداشته باشیم در صورتی که قبل از آن روزانه 10 ساعت قطعی آب در همدان وجود داشت.
احداث سد و افزایش ارتفاع سد اکباتان از جمله برنامه‌های میان‌مدت حوزه آب در زمان مدیریت بنده بود که البته به سبب کمبود اعتبار طرح‌های میان‌مدت آبرسانی از سدهای سرابی تویسرکان و کلان ملایر و احداث سدهای شنجور رزن و نعمت آباد اسدآباد باقی مانده ولی افزایش ارتفاع سد اکباتان در سریع‌ترین زمان تمام شد. انتقال آب از سد تالوار به همدان مهمترین برنامه سازه‌ای بلندمدت بود که هم‌اکنون در حال اجراست.
سال 87 تقریبا کارها و برنامه‌های خود را انجام داده بودیم و سد اکباتان با وجود افزایش ارتفاع آماده آبگیری بود ولی در آن سال بارندگی نداشتیم و به جای اینکه 40 میلیون آب پشت سد اکباتان ذخیره شود تنها هشت میلیون آب پشت سد اکباتان جمع شد و در تابستان سال 87 با مشکل آب و خشکسالی شدیدی مواجه شدیم.
چالش‌های بنده از همان زمان آغاز شد و برخی از نمایندگان مردم استان در مجلس اعلام کردند که در این زمینه مدیریتی نشده و مدیران موفق به تامین آب نشدند ولی به صراحت از عملکرد خود در رسانه‌ها دفاع کرده و خواستار بررسی و بحث منطقی و کارشناسی شدیم، اما برخی از نمایندگان در روز قدس اعلام کردند که در حوزه آب سومدیریت بوده است و چون فرصت پاسخ در این روز را نداشتیم از طریق رسانه‌ها پاسخ سخنان آنها را دادیم که سومدیریتی در کار نبوده است.
شایعه‌ای نیز برخی راه انداخته بودند که در آن زمان آب سد اکباتان رها شده است در صورتی که چنین چیزی صحت نداشت و براساس بررسی سازمان بازرسی نیز مشخص شد که آب سد اکباتان رها نشده است، این مسائل به حاشیه‌های اساسی تبدیل شد که پس از آن احساس کردم در تهران بهتر می‌توانم عمل کنم و در نهایت به وزارت نیرو منتقل شدم.
تسنیم: شما از دی ماه سال 92 به عنوان معاونت عمرانی همدان معرفی شدید و حضور شما در این معاونت در آستانه دو سالگی است، چه اقدامات و عملکرد مهمی در این حوزه صورت گرفته و فعالیت‌های حوزه عمرانی چه تغییری با گذشته داشته‌اند؟
عراقی: تغییرات اساسی در معاونت عمرانی استانداری همدان ایجاد شد که تصمیم‌گیری براساس خردجمعی مهمترین آن بوده است، هیچ موردی در حوزه معاونت عمرانی استانداری انفرادی تصمیم‌گیری نشده و توجه جدی به خردجمعی وجود دارد و تاکنون تحت هیچ نیرو و فشاری از محور قانون عدول نکرده‌ایم.
قانون‌مداری سرلوحه فعالیت‌های حوزه عمرانی قرار داده شده است، مسئله‌ای که رعایت آن در حوزه عمرانی خیلی آسان نیست، کمیسیون ماده پنج در حوزه معاونت عمرانی یکی از بزرگ‌ترین بخش‌هایی است که حساسیت بسیاری در کشور داشته و بخش قابل توجهی از انرژی حوزه عمرانی را به خود اختصاص داده است.
در این کمیسیون نیز پرونده‌ای به صورت انفرادی تصمیم‌گیری نشده و تمامی موارد کارشناسی بحث شده و تصمیم‌گیری می‌شود، 99 درصد مواقع تصمیمات مدیریتی با تصمیمات کارشناسی منطبق بوده که در گذشته این چنین نبوده است، البته اعتقاد ندارم که همیشه تصمیمات مدیریتی و کارشناسی باید منطبق باشند ولی به دنبال تصمیم‌گیری براساس خردجمعی هستیم که خوشبختانه این اتفاق پایه‌ریزی شده و در حال انجام است.
متاسفانه در حوزه عمرانی در زمینه اولویت‌بندی فعالیت‌ها و پروژه‌ها موفق عمل نشده چراکه پروژه جدیدی آغاز نکرده‌ایم و پروژه‌های فعلی نیز از قبل شروع شده که براساس تصمیم دولت اعتبارات به پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی بالا تخصیص پیدا کرد تا بتوانیم تحرکی در روند اجرایی پروژه‌ها ایجاد کنیم وگرنه با منابع مالی محدود امکان فعالیت بالا وجود نداشت.
این دو سال بیشتر وقت معاونت عمرانی صرف اصلاحات ساختاری شده است که البته مسائل بنیادی بوده و با تغییر مدیریت نیز ماندگار است، این اقدامات شامل مسائل ساختاری، نیروی انسانی و زیربنایی است که کار دشواری بوده و نمود نیز ندارد. چون اعتبارات عمرانی در این مدت به پروژه‌ها نمی‌رسید و آنقدر نبوده که پروژه‌ها را فعال کند این مسئله را فرصت طلایی دانسته و به کارهای ساختاری پرداختیم، در آینده با افزایش مشارکت مردمی و اعتبارات عمرانی امیدواریم شاهد شکوفایی پروژه‌های عمرانی باشیم.
تسنیم: چه میزان از تصمیمات در حوزه عمرانی براساس کار کارشناسی بوده و چقدر براساس دستور یا سفارش عمل کرده‌اید؟
عراقی: به هیچ وجه امکان نداشته تصمیمی براساس سفارش و بدون کار کارشناسی گرفته شود و اگر سفارش و توصیه‌ای بوده به صراحت گفته شده که ممکن نیست، کاری خارج از قانون انجام نمی‌دهم، این موضوع را به صراحت اعلام کرده یا اینکه از طریق مدیریت زمان آن را حل می‌کنیم.
تسنیم:مصداقی از این سفارش‌ها و توصیه‌ها را اعلام می‌کنید که آنها را قبول نکرده‌اید؟
عراقی: در کمیسیون ماده پنج برخی افراد توقع بالایی داشته و می‌خواهند سود بالایی ببرند ولی سعی می‌کنیم آنها را به سود معقول راضی کنیم ولی برخی پرونده‌ها بوده که سرمایه‌گذاران راضی نشده و حاضر به سرمایه‌گذاری در همدان نبودند، چون بار حقوقی دارد از اعلام نام آنها معذورم و نمی‌توانم مصداقی در این زمینه اعلام کنم.
علاقمندیم مردم استان از فرصت‌های قانونی استفاده کنند و کسانی که به سود معقول قانع باشند حمایت کرده و برای آنها فرش قرمز پهن می‌کنیم، اما کسانی که بخواهند از این بازار آشفته سواستفاده کنند از فیلتر حوزه عمرانی عبور نمی‌کنند، بخش خصوصی باید با منطق، عقلانیت و سود معقول جلو بیاید در غیر این صورت با شانتاژ به خواسته‌های خود نمی‌رسند.
متاسفانه نوعی روحیه محافظه‌کاری نیز در استان وجود دارد، اگر چندین فرصت توسعه در استان همدان گرفته شود یک نفر نمی‌پرسد چرا این فرصت‌ها گرفته شد ولی وقتی موافقتی صورت می‌گیرد تا آخر عمر باید پاسخگو باشیم که چرا اجازه دادیم تا پروژه یا سرمایه‌گذاری در همدان شکل گیرد، در حال حاضر نه گفتن در این محیط آسان‌تر است.
تسنیم:چه تنش‌هایی در زمان حضور خود در معاونت عمرانی استانداری همدان با آقای نیک بخت استاندار همدان داشته‌اید؟
عراقی: سرعت و میل به توسعه آقای نیک بخت از ما بیشتر است، در ارتباط با واگذاری زمین باغ میوه به سرمایه‌گذار پروژه گردشگری مقداری کُند عمل شد که ایشان انتظار تسریع را داشتند و همین امر سبب چالش‌های علنی در جلسات شد.
همچنین زمانی که به عنوان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان فعالیت می‌کردم آقای نیک بخت معاون برنامه‌ریزی استانداری همدان و رئیس کارگروه آب، کشاورزی و منابع طبیعی نیز بود، در این کارگروه مدیران بر روی توسعه کشاورزی و امنیت غذایی تاکید داشتند و بنده با توجه به وضعیت منابع آبی با برخی از طرح‌های توسعه کشاورزی مخالفت می‌کردم و در آن زمان نیز چالش‌هایی با نیک بخت داشتیم.
تسنیم:یکی از انتقاداتی که به حوزه عمرانی استان همدان وارد می‌شود این است که حوزه عمرانی استان همدان در دوره دولت یازدهم تاکنون پروژه بزرگ جدیدی آغاز نکرده است، پاسخ شما در این باره چیست؟
عراقی: پروژه‌های عمرانی زیادی در استان همدان شروع شده است، هر جای استان خارج از ظرفیت بویژه در سفرهای استانی دولت قبل شاهد آغاز پروژه‌های غیرضروری بودیم، حتی زمانی که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بودم به صراحت اعلام کردیم که نمی‌توان برخی پروژه‌ها را آغاز کرد ولی تاکید می‌شد که باید انجام شود.
هم‌اکنون در یک پیچ تاریخی برای پروژه‌های عمرانی هستیم که باید نسبت به آن وضعیت تغییر رویکرد صورت گیرد، چرا چند سال که عزم لازم برای واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی وجود دارد ولی هنوز موفق عمل نکرده‌ایم؟ چون پروژه‌های عمرانی توجیه اقتصادی نداشته‌اند، چند پروژه‌ای هم که واگذار شده به روش مالی BOT بوده که روش بسیار ساده‌ای است.
باید رویکرد خود در قبال پروژه‌ها را تغییر داده و به سمت پروژه‌های مردم محور، اقتصادی و بهره‌ور حرکت کنیم، پروژه‌هایی باید اجرایی شوند که برای بخش خصوصی انگیزه داشته باشد و همین امر سبب شد تا در دولت یازدهم بیشتر بر فعالیت بخش خصوصی تاکید شده و بیشترین کلنگی که سال گذشته در دهه فجر به زمین خورد به بخش خصوصی تعلق داشت.
دولت و و مدیریت عمرانی استان همدان آغاز نکردن پروژه‌های جدید را کاری منطقی می‌داند در حال که ممکن است طرفداران ما کاهش یابد ولی براساس کار کارشناسی اقدام شده و تاکنون برای خوشایند کسی پروژه تعریف نکرده‌ایم.
کار شاخص عمرانی به دلیل آغاز پروژه‌های زیاد در استان و کمبود اعتبارات در استان شروع نشده است و از سوی دیگر نباید اعتبار پایین نفت را صرف پروژه‌های عمرانی بدون توجیه اقتصادی کنیم. در سفر ریاست جمهوری به استان همدان، رئیس جمهور اعتبار پروژه‌هایی را مصوب کرد که نفع و سود آن به طور کامل به مردم می‌رسید، حتی در این سفر اعتبار موردنیاز برای ساخت مهمانسرا برای استانداری همدان نیز مورد موافقت قرار نگرفت.
هیچ مدیر و دولتی دوست ندارد کار نکند و انگیزه‌های خدمت نیز متفاوت است ولی مواقعی است که عقل، منطق و اعتدال حکمفرماست و باید به مردم راست گفته شود، باید واقعیت‌ها به مردم گفته شود که در برخی مواقع توان کار وجود ندارد، اگر اعتباراتی که در سفر ریاست جمهوری تصویب شد به طور کامل تخصیص داده شود سال 94 و 95 شاهد اتمام پروژه‌های اساسی استان همدان از جمله بیمارستان‌ها، راه آهن، آزادراه و آبرسانی سدهای سرابی و کلان خواهیم بود.
اتمام این پروژه‌ها سبب می‌شود تا استان فضایی برای آغاز پروژه جدید داشته باشد ولی در آینده نیز اگر پروژه‌ای در استان همدان آغاز شود باید از اعتبارات استانی به عنوان محرک بخش خصوصی استفاده شود و حق نداریم با اعتبارات دولتی پروژه‌ها را اجرا کنیم.
تسنیم:در ماه‌های اخیر دستورالعمل واگذاری پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی به استانها ابلاغ شد، این طرح تازگی نداشته و در سال‌های قبل نیز مورد توجه بود که با شکست مواجه شد، به نظر شما موفقیت این طرح به چه مسائل و مواردی بستگی دارد؟
عراقی: اگر واگذاری پروژه‌ها آسان و راحت گرفته شده و سازمان‌های نظارتی نیز همکاری کنند بسیاری از مشکلات دولت در این زمینه کاهش یافته و مردم وارد عرصه اجرا و بهره‌برداری پروژه‌های عمرانی می‌شوند، باید برای بخش خصوصی انگیزه ایجاد کرده و پروژه‌ها را به آنها واگذار کرد تا دولت به امور مهم دیگر رسیدگی کند.
سخت‌گیری و تنگ‌نظری در واگذاری پروژه‌های عمرانی سودی برای دولت و مردم نداشته و این طرح را با شکست مواجه می‌کند، قوانین مختلف برای واگذاری به پروژه‌ها به بخش خصوصی وجود دارد ولی اگر استان به درستی ورود کرده و همه دستگاه‌ها زمینه انجام این امر را فراهم می‌کردند تاکنون بسیاری از طرح‌ها واگذار شده بود ولی در حال حاضر نیز با تسهیل امور می‌توان شاهد واگذاری بسیاری از پروژه‌ها در استان بود.
تسنیم: یکی از مهمترین وظایف حوزه معاونت عمرانی نظارت برای پروژه‌های در استان است، عملکرد معاونت عمرانی در این حوزه به چه شکل بوده است؟
عراقی: بیش از 50 درصد جلسات معاونت عمرانی هیئت‌های حل اختلاف بویژه بین شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی مختلف است، تلاش شده تا مشکلات پروژه‌های عمرانی به غیر از کمبود اعتبار را با جلسات مختلف برطرف کنیم.
متاسفانه مسئولان استان زمین اضافی می‌خواهند که در کنار اداره خود باغ هم ایجاد کنند و به دنبال رفع مشکلات با حداقل‌ها نیستند، چون پول مفت دست آنها بوده و آن را برای خرید زمین هزینه کرده‌اند ولی اگر پول برای خودشان بود بهره‌وری بالاتری را شاهد بودیم، زیاده خواهی برخی مدیران برای توسعه زمین‌های دولتی یکی از چالش‌هایی است که با آن مواجه هستیم چراکه براساس شاخص‌ها زمین نمی‌خواهند.
تسنیم: تخلفاتی در پروژه‌های عمرانی همدان وجود داشته است؟
عراقی: در مطالعات پروژه‌ها در 10 سال گذشته مطالعات زیست محیطی و اجتماعی الزام نداشته و تنها مطالعات فنی مورد توجه بوده است، به مروز زمان مطالعات اجتماعی و زیست محیطی اهمیت پیدا کرد و وارد قانون برنامه شد، امروز دولت اهمیت ویژه‌ای برای محیط زیست قائل بوده و در تمامی سخنرانی‌های خود به این مسئله توجه داشته است، در گذشته به محیط زیست توجه نمی‌کردند و حتی در برخی جلسات به تمسخر به محیط زیست نگاه می‌شد اما امروز مدیریت محیط زیست در کشور و استان همدان فعال شده و تغییر نگرش داشته‌اند.
تمامی طرح‌هایی که پیوست زیست محیطی ندارند احصا شده و اخطار لازم نیز به آنها داده شده است، پروژه سد گرین سک طرح چالشی بوده ولی مطالعات آن انجام می‌شود، پروژه راه‌آهن با توجه به طولانی شدن، مطالعات زیست محیطی نداشته و باید پیگیری شود.
تسنیم:کلام پایانی؟
عراقی: تلاش جدی در حوزه معاونت عمرانی این بوده تا اقدامات زیرساختی و پایه‌ای شود تا این حوزه با تغییر مدیریت مشکل نداشته باشد، همچنین باید اعلام کنم که بعد از معاونت استانداری همدان بازنشسته شده و هدف خاصی را دنبال نمی‌کنم.
گفت‌وگو از سعید شاهسوند
انتهای پیام/
