سد مخزنی رزه خراسان جنوبی رونق بخش ماهیگیری در دل کویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از درمیان، با توجه به محدودیت منابع آب در استان خراسان جنوبی بر اصلاح شیوه آبیاری و ارتقای بهره وری آب در بخش کشاورزی این استان تاکید شده و مسئولان باید تلاش کنند که از قطره قطره آب استان به درستی استفاده و محافظت شود.

یکی از راه‌های حفظ روان آب‌ها و تغذیه سفره‌های زیرزمینی ساخت سد است که در این راستا سد بتنی رزه در شهرستان درمیان در سال 1390 در جریان سفر چهارم دولت دهم به خراسان جنوبی با حضور وزیر نیرو افتتاح شد.

قبل از احداث سد رزه سیلاب‌ها و آب ناشی از بارندگی‌ها به افغانستان سرازیر می‌شد و هیچ استفاده ای از آن نمی‌شد اما با احداث این سد از خروج  روان‌آب‌ها و سیلاب‌ها به خارج از مرزهای این شهرستان جلوگیری شده است.

سد رزه تنها سد بتنی استان خراسان جنوبی است که در شهرستان درمیان در 135 کیلومتری جنوب شرق بیرجند بر روی رودخانه فخرود با هدف کنترل سیلاب‌های فصلی، ذخیره سازی و تنظیم حدود 8 میلیون متر مکعب روان آب برای مشروب کردن 600 هکتار از اراضی پایین دست احداث شده است.

سد رزه یک سد بتنی وزنی با حجم مخزن در تراز نرمال 16.24 میلیون متر مکعب، ارتفاع آن از بستر رودخانه 5.39 متر، طول تاج سد 126 متر، حجم تنظیمی سالانه سد 34.6 میلیون مترمکعب، مساحت شبکه 611 هکتار و مساحت آبریز این سد 3 هزار، حجم بتن ریزی 81 هزار متر مکعب و 250 کیلومتر مربع است.

سد مخزنی رزه با هزینه 250 میلیارد ریالی احداث سازه و خط انتقال آب به عنوان بزرگترین سد مخزنی استان نقش به سزایی در افزایش تولیدات کشاورزی و رونق بیش از پیش این صنعت در نوار مرزی دارد.

سالانه 8 میلیون متر مکعب آب در سد رزه ذخیره می‌شود

به طور کلی سالانه 8 میلیون متر مکعب آب در سد رزه ذخیره می‌شود که از این میزان 6 میلیون مترمکعب برای کشاورزی و 2 میلیون مترمکعب برای مسائل زیست محیطی پیش بینی شده است.

تاکنون برای بهره برداری از اراضی پایین دست این سد 21 کیلومتر لوله‌گذاری انجام شده و برای این عملیات 6 میلیارد تومان هزینه شده است، همچنین اعلام شده تا 23 کیلومتر در این اراضی لوله گذاری انجام خواهد شد.

یکی از پتانسیل‌های سد، اجرای طرح‌های زیست محیطی مناسب از جمله آبزیان است و این سد محل مناسبی برای پرورش ماهی‌های گرم‌آبی مانند کپور نقره‌ای و معمولی و آمور است.

یکی از خریداران ماهی این سد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در درمیان گفت: اهل استان سیستان و بلوچستان و شهر زابل هستم و این چندمین دفعه است که برای خرید ماهی به این سد می آیم چرا کقیمت مناسب و اطمینان از سالم بودن ماهی‌ها باعث می‌شود هر دفعه که به این منطقه می‌آیم حتما برای خرید ماهی از این سد هم دیدن کنم.

یکی از اهالی روستاهای اطراف سد نیز گفت: ما تا قبل از اینکه در این سد پرورش ماهی راه بیافتد چون دسترسی به بازار فروش ماهی نداشتیم نمی‌توانستیم ماهی تهیه و مصرف کنیم و از وقتی در این سد پرورش ماهی آغاز شده به طور مرتب از این ماده غذایی مفید استفاده می‌کنیم.

100 هزار قطعه بچه ماهی در سد رزه رهاسازی شد

مدیرعامل شرکت توسعه شیلات خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در راستای سیاست‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر خودکفایی اقتصادی و سیاسی، در فاز اولیه 100 هزار قطعه بچه ماهی با سرمایه‌گذاری موسسه توانمندسازی بازنشستگان نیروهای مسلح در این سد رهاسازی شده اند.

حسین نوروزی مقدم افزود: با توجه به نظر کارشناسان شیلات و مشورت‌های صورت گرفته 60 درصد ماهی کپور نقره‌ای و 40 درصد آمور و کپور معمولی و ماهی سرگنده با توجه به تنوع رژیم غذایی که این گونه‌ها دارند رهاسازی شده است.

وی یادآور شد: در سال گذشته حدود 8 تن ماهی از این سد برداشت شد و امسال تاکنون 2 تن برداشت با سایز مناسب بازار صورت گرفته است و به طور متوسط روزانه 300 تا 400 کیلوگرم به روش پهن کردن دام یا انداختن تور در سد برداشت انجام می‌شود.

مدیرعامل شرکت توسعه شیلات استان خراسان جنوبی تصریح کرد: آبزی پروری کاری پیوسته است و نمی‌شود در مقطعی از زمان متوقف شود اما مشکلات مختلفی در این زمینه وجود دارد از جمله دوری از بازار مصرفی که به طور روتین ماهی را مصرف کنند، ضعف تبلیغات در منطقه، عدم باور مردم به نقش درمانی ماهی با اسیدهای چرب و امگا سه موجود درماهی همه باعث شدند که کار فروش در منطقه دچار مشکل شود.

نوروزی مقدم افزود: این منطقه با توجه به وزش بادهای 120 روزه محیط خوبی برای پرورش ماهی کچور است و اگر هماهنگی و همکاری‌های لازم صورت گیرد این سد می‌تواند نیاز 5 استان را از ماهی کپور و بچه کپور تامین کند.

وی خاطرنشان کرد: تاکنون به استان‌های مازندران، سیستان و بلوچستان و بندر ترکمن صادرات ماهی از این سد صورت گرفته و با توجه به استقبال خوب روسیه و عراق از ماهی کپور ایران، امید است زمینه‌های لازم برای صادرات ما نیز صورت گیرد.

مدیر عامل شرکت توسعه شیلات خراسان جنوبی با بیان اینکه هم‌اکنون 5 نفر در این سد مشغول به کار هستند، افزود: اگر تمرکز روی تکثیر ماهی باشد زمینه برای اشتغال حدود 60 نفر در این سد به وجود خواهد آمد.

وی با اشاره به اینکه در این منطقه پرورش ماهی کار بکر و تازه ای است، گفت: اگر هماهنگی خوبی بین جهاد کشاورزی ، سازمان آب منطقه‌ای و سایر نهادهای درگیر باشد و حمایت از تولید کننده صورت گیرد این منطقه می‌تواند به کانون اشتغال در این شهرستان مرزی تبدیل و از ظرفیت‌های بالای آن به نحو احسن استفاده شود.

پیش بینی برداشت 25 تن ماهی از سد رزه درمیان

مدیر جهاد کشاورزی درمیان نیز در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: صید ماهی از سد رزه هم اکنون آغاز شده و پیش بینی می‌شود امسال 25 تن ماهی از این سد برداشت شود.

وحید ضیائیان احمدی افزود: امسال 135 هزار قطعه انواع بچه ماهی در این سد رها سازی شده که از این تعداد 100 هزار قطعه تا پایان سال برداشت خواهد شد.

وی تصریح کرد: امسال 101 تن ماهی از سد رزه و 42 استخر دو منظوره کشاورزی در شهرستان درمیان برداشت خواهد شد و تاکنون حدود 27 هکتار از زمین‎‌های پایین دست سد به کشاورزان واگذار شده و 150 هکتار دیگر نیز در حال واگذاری است که در بحث زراعت و باغ مورد استفاده قرار گیرد.

وی یادآور شد: در این زمین‌ها 18 هزار درخت عناب، انار و بادام کاشت شده و آبیاری به صورت قطره ای و تحت فشار  انجام می‌شود و شرکت تعاونی ظفر پایاب در بحث این سد فعالیت دارد که اعضا و هیئت مدیره آن خود مردم منطقه هستند و تاکنون 137 سهامدار در این شرکت عضو شده اند.

گزارش ریحانه فیروزی راد

انتهای پیام/