عطوان: شکست عربستان در یمن/ مسلمانان هزینه جنگهای سعودی‌ها را می‌دهند
عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر برجسته جهان عرب با اشاره به گرفتار شدن رژیم متجاوز آل‌سعود در باتلاق جنگ یمن و پیروز نشدن در آن تأکید کرد که مسئولان سعودی حقایق این جنگ را کتمان می‌کنند و مسلمانان هزینه‌های جنگهای سعودی‌ها را می‌دهند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر برجسته جهان عرب در مقاله خود در روزنامه رأی الیوم به بررسی وضعیت داخلی و خارجی عربستان و تأثیر آن بر کشورهای منطقه پرداخت و نوشت: رسانه‌های سعودی این روزها اولین سالگرد به قدرت رسیدن ملک سلمان بن عبدالعزیز به‌جای برادرش ملک عبدالله را جشن می‌گیرند، اما دستاوردهایی که این رسانه‌ها درباره آن مدیحه سرایی می‌کنند، به نظر می‌رسد که بسیار محدود باشد چرا که عربستان غرق در جنگهای بی‌انتهاء در سوریه و یمن، مقابله با اکثر کشورهای تولید کننده نفت و شرکت‌های آنها ــ بعد از شکست آن در جلوگیری از فروپاشی قیمت‌های نفت ــ و مهمتر از آن جنگ با شرکت‌های بزرگ نفت شِل آمریکایی است که اکثر آنها ورشکست شده‌اند، این درحالی است که لابی‌های شرکت‌های نفتی بزرگترین و قویترین لابی‌ها در آمریکا ــ بعد از لابی سلاح و لابی اسرائیل ــ هستند.
قابل توجه است که این جشنها با گزارش مهم مرکز مطالعات خلیج فارس در واشنگتن همزمان شده است. این گزارش از قصد ملک سلمان شاه سعودی برای کناره گیری از قدرت به‌نفع فرزندش محمد حکایت می‌کند که جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان و عملاً حکمران کنونی این کشور است. این گزارش تأکید می‌کند که ملک سلمان با برادران بزرگش یکی پس از دیگری دیدار کرد که از جمله آنها شاهزاده طلال بن عبدالعزیز است که بیشترین انتقاد را (بین برادران) به سیاست‌های حکومت سعودی وارد می‌کند و بیشترین مخالفت با زمامداری ملک سلمان و تعیین شاهزاده محمد بن نایف به‌عنوان ولیعهد و محمد بن سلمان به‌عنوان جانشین ولیعهد را دنبال می‌کند. هدف از این دیدارها این بود که ملک سلمان قصد خود برای کناره گیری از قدرت و به دست گرفتن زمام کشورداری توسط فرزندش محمد را به اطلاع برادران برساند.
مسئولان سعودی و محافل سیاسی رسمی و رسانه‌ای آنها درقبال نوشتن درباره امور داخلی خودشان ــ حتی اگر معتبر باشد ــ بسیار حساسیت نشان می‌دهند و آن را دخالت در امور داخلی خود می‌شمارند؛ به‌ویژه اگر نویسنده فردی عربی مثل ما باشد، اما فراموش می‌کنند که ــ اگر نگوییم محال است، دست‌کم دشوار است ــ نوشتن درباره آنها را نادیده بگیریم زیرا آنها تا خرخره در چند جبهه در منطقه و جهان درگیر هستند. آنها مستقیم در جنگی داغ در یمن به سر می‌برند و درگیر جنگ نیابتی در سوریه و جنگ سردی علیه ایران هستند. ائتلاف‌های نظامی غربی و اسلامی به‌رهبری خود تشکیل می‌دهند و به‌دنبال تشکیل یک بلوک سنی دارای رنگ و بوی طائفه‌ای هستند و یک شورای همکاری راهبردی را با ترکیه در همین بستر تأسیس می‌کنند. رهبری جبهه‌های بین المللی برای مبارزه با تروریسم را به دست می‌گیرند و هویت مخالفان سوری را تعیین می‌کنند و تیم این مخالفان را برای مذاکرات ژنو تشکیل می‌دهند. اگر همه این کارها دخالت در امور داخلی دیگران به شمار نمی‌رود، پس چه اسمی روی آن می‌توانیم بگذاریم؟ چطور می‌توانیم آن را نادیده بگیریم و روی خود را از آن برگردانیم؟
در سایه این محرومیت مطبوعات عرب و نویسندگان و پژوهشگران آن حتی از نیمی از حقیقت، شاهدیم که عربستان درهای خود را به‌روی خبرنگاران و روزنامه نگاران غربی مثل توماس فریدمن نویسنده و خبرنگار آمریکایی و نماینده مجله مشهور انگلیسی اکونومیست باز می‌کند و همین امر نیز فرصتی به ما و افراد کنجکاو مثل ما می‌دهد که برخی از جنبه‌های سیاست و جنگهای عربستان را که سخن گفتن درباره آن در سطح جهان عرب به مطبوعات رسمی و لنز دوربین‌های آنها محدود می‌شود، بشناسیم.
مجله اکونومیست که به‌تنهایی مصاحبه‌ای پنج‌ساعته با محمد بن سلمان ــ فرزند شاه سعودی و جانشین ولیعهد و وزیر دفاع ــ داشت، در آخرین شماره خود گزارشی از سفر نماینده‌اش به جبهه جنوبی و فرماندهی آن در منطقه مرزی شهر نجران با یمن منتشر کرد. این مجله تأکید کرد که موشک‌های حوثی‌ها مرکز این شهر را هدف قرار می‌دهد و حتی یکی از این موشک‌ها از نوع کاتیوشا به‌فاصله چند متری ژنرال سعد العلیان فرمانده این منطقه اصابت کرد و شیشه‌های دفترش و ویترین شیشه‌ای هتل جدیدی را که قرار است طی چند روز آینده افتتاح شود، شکست.
تهیه کننده این گزارش افزود: اهالی شهر نجران برای یافتن امنیت و آرامش خانه‌های خود را ترک و به حومه شمالی شهر مهاجرت کرده‌اند و بیش از 7000 شهروند سعودی نیز از روستاهای مرزی خود برای تأمین امنیت آنها در مناطق دیگر، تخلیه شده‌اند.
رسانه‌های سعودی جنگ در یمن را که به عمر یک‌ساله خود نزدیک می‌شود، از دستاوردهای دوره جدید نمی‌شمارند؛ با وجود اینکه محمد بن سلمان اصرار دارد که در آن پیروز شده است و 80 درصد خاک یمن را به‌استثنای سه شهر بزرگ و استان‌های صنعا و تعز و اِب یمن را به کنترل در آورده است، اما حقیقت تماماً مغایر با آن است زیرا اکثر شهرهایی که نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان بر آن سیطره یافته‌اند ــ از جمله عدن و المکلا و الضالع و ابین ــ به‌طور جزئی یا کلی به دست گروه القاعده یا رقیبش یعنی گروه داعش افتاده است.
عربستان با مشکلی دوگانه در یمن روبه‌رو است، یعنی علاوه بر هزینه‌های مادی، سیاسی و انسانی گسترده دو طرف، یک جنبه مشکل عربستان این است که با ائتلافی بسیار خطرناک روبه‌رو است. این ائتلاف از یک سو متشکل از نیروهای مقاومت حوثی نظیر حزب‌الله لبنان است که بسیار مبارز هستند و از سوی دیگر، متشکل از ارتش جمهوری به‌فرماندهی علی عبدالله صلاح (رئیس جمهور سابق یمن) است که تجربه جنگی بسیار بالایی در جنگهای چریکی از جمله جنگ جدایی‌طلبی سال 1994 میلادی و شش جنگ علیه شمال یمن در زمان زمامداری خود در این کشور دارد. این ارتش جمهوری دارای تانک و موشک‌های بالستیک است. جنبه دیگر مشکل عربستان این است که نیم‌میلیون یمنی برای جستجو جهت یافتن کار و امنیت از مرزهای عربستان سرازیر شده‌اند و عربستان خودش را درگیر مسئولیت 25میلیون یمنی دیگر ــ در سایه کاهش قیمت‌های نفت به زیر 30 دلار ــ کرده است. باید توجه داشته باشیم که نفت عربستان که اکثر آن از نوع سنگین است، پنج دلار زیر این قیمت است.
پیروزی عربستان در یمن در آینده نزدیک به‌طور کلی بعید است و دستیابی به راهکاری سیاسی برای برون‌رفت از بحران نیز در سایه فروپاشی مذاکرات ژنو و تعویق دور آینده مذاکرات تا اطلاع ثانوی دشوارتر می‌شود. تنها راهکار ممکن و در دسترس رهبران سعودی همان تمرکز روی چگونگی مدیریت جنگ است و نه موفقیت در آن و نیز محاسبه ادامه آن برای سالها و حتی نسلهای آینده.
مبلغان ارشد در عربستان یا اکثر آنها در قبال این جنگ یا جنگهای دیگر از بیم جان خود سکوت پیشه کرده‌اند؛ چرا که وقتی نوشتن تنها یک مطلب انتقادی در شبکه‌های اجتماعی، نویسنده آن را به 10 سال زندان می‌اندازد، حال و روز مبلغی که پشت تریبون انتقاد یا هشداری را مطرح کند، چطور خواهد بود؟
سلمان العوده مبلغ سعودی کسی بود که این دیوار را به‌طور جزئی شکست، زیرا موضع خودش را در قالب یک جمله به نماینده مجله اکونومیست گفت. العوده به این نماینده گفت: فایده هزینه کردن میلیاردها دلار و دادن هزاران تلفات؛ در صورت تداوم در جا زدن چیست؟
عطوان در پایان مقاله خود آورده است: اگر در امور داخلی برادران سعودی دخالت کردیم از آنها عذر می‌خواهیم، ولی ما نسبت به مجله اکونومیست و توماس فریدمن مقدم هستیم زیرا جنگهای برادران سعودی بر ما و آینده ما و صدها میلیون نفر مثل ما در جهان عربی و اسلامی تأثیر می‌گذارد.
انتهای پیام/*
