عربستان به دنبال بازبینی در پرونده مناسبات با لبنان؛ ورود جعجع به ریاض ممنوع

به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه السفیر لبنان در مقاله‌ای با اشاره به مواضع اخیر لبنان در عدم همراهی با سیاست های خصمانه محور ریاض بر ضد مقاومت منطقه نوشت که مطبوعات سعودی در روزهای اخیر انتقادات مستقیمی را بر ضد مواضع بی‌طرفانه لبنان در نشست‌های عربی و اسلامی بویژه در محکوم کردن حزب‌الله لبنان به علت مشارکت در جنگ سوریه مطرح کرده اند.

هم‌زمان با این اخبار زمزمه‌هایی در محافل محرمانه لبنان شنیده می‌شود مبنی بر اینکه عربستان به دنبال بازبینی در پرونده مناسبات با لبنان بوده و تردیدهایی را نسبت به مفید بودن حمایت‌های سیاسی و اقتصادی و مالی از مؤسسات لبنان به ویژه ارتش این کشور مطرح کرده است.

در همین راستا داو الشریان روزنامه نگار در مقاله ای در روزنامه الحیات به رفع حمایت عربستان از لبنان در جریان صدور دادخواست دادگاه بین‌المللی ترور رفیق حریری بر ضد حزب الله در سال 2010 اشاره و تاکید کرد که مشکل بتوان پیش‌بینی کرد که ریاض به صورت ناگهانی بار دیگر زیر پای لبنان را خالی کند، اما شاید بتوان گفت که از کمک کردن به لبنان دست بردارد و سخت‌گیری‌هایی را در اعطای ویزای کاری به لبنانی‌ها اعمال کند و از بازرگانان سعودی نیز بخواهد که سرمایه‌گذاری‌های خود در لبنان را متوقف کنند.

آنچه که شریان در این مقاله مطرح کرد، از دو روز پیش در بیروت قابل مشاهده است. گفته می‌شود انفعال عربستان سعودی به نقطه‌ای بی‌بازگشت رسیده است. سعد حریری رئیس جریان المستقبل در هجمه به مواضع جبران  باسیل وزیر خارجه لبنان در نشست‌های عربی و اسلامی از این انفعال پرده برداشت، اما موضع قابل توجه در این میان اظهارات تمام سلام نخست وزیر لبنان بود که برای اولین بار از زمان رسیدن به پست نخست وزیری مواضعی ضد ایرانی را مطرح کرده و از مواضع "هماهنگ نشده" وزارت خارجه در اجلاس سازمان همکاری اسلامی انتقاد کرد. این در حالی بود که مواضع وزارت خارجه در جریان نشست اتحادیه عرب کاملاً بر اساس مواضع لبنان و با اطلاع و آگاهی نخست وزیر این کشور صورت گرفته بود.

سؤالی که اینجا مطرح است، این است که ماهیت سیاست‌های بازبینی عربستان سعودی چیست و چه اتفاقی در سفارت لبنان در عربستان رخ داد که زنگ هشدار را به صدا درآورده است. شاید بتوان گفت نتیجه‌ای که سعودی‌ها البته دیرهنگام به آن رسیده‌اند این است که دولت کنونی لبنان را در فضای سیاسی مخالف خود می‌دانند، و هر گاه که در تنگنای منطقه‌ای خود به آن نیاز پیدا می‌کنند، آن را در موضعی دیگر می بینند. قوز بالا قوز در اینجاست که عربستان سعودی خودش در طرح کاندیداتوری سلیمان فرنجیه برای ریاست جمهوری لبنان نقش داشته است، اما الان برای این کشور مشخص می‌شود که چنین اقدامی در ابعاد تبلیغاتی ممکن است به عنوان یک عقب‌نشینی بزرگ از سوی عربستان در برابر دمشق و تهران قلمداد شود.

با وجود فشارهای سیاسی که عربستان سعودی بر ضد سمیر جعجع رئیس حزب نیروهای لبنانی اعمال کرد، اما وی سفر به ریاض بدون تعیین زمانی برای دیدار با پادشاه این کشور را رد کرد، دیداری که می‌توانست تضمین‌های مشخصی را برای وی فراهم کند. سعودی ها او را رها کردند، چون تصور می‌کردند که جعجع قادر به انتخاب گزینه حمایت از کاندیداتوری میشل عون  نیست، چرا که می ترسد بستر سیاسی خود شامل سعودی ها و حریری را از دست بدهد، همان بستری که چند سال قبل باعث خروج وی از زندان شده بود. در این شرایط تحولات معراب ( دیدار جعجع با عون و حمایت از کاندیداتوری وی) شوک بزرگی برای عربستان سعودی بود، تا جایی که آنها پیام شفافی را اظهار کردند با این مضمون که از این به بعد ورود سمیر جعجع به عربستان سعودی ممنوع است.

پیش‌از این نیز تصمیم دادگاه استیناف نظامی در آزادسازی میشل سماحه شوک دیگری بر سعودی ها و سعد حریری وارد کرده بود، تا جایی که روزنامه سعودی عکاظ دو روز پیش در مقاله‌ای نوشت: تصور کنید که برخی از عناصر مؤسسات نظامی مورد حمایت عربستان در دهه‌های گذشته میشل سماحه را از زندان آزاد کرده اند. این در حالی است این مؤسسه همچنان هدیه‌ها و کمک‌ها و سلاح های سعودی را برای انجام وظایف ملی خود از عربستان دریافت می کند.

وی در ادامه لبنان را مستعمره ایران خواند و پرسید: دولت‌های خلیج فارس غیر از دردسر و مشکلات و خالی کردن جیب، چه چیزی از لبنان دریافت کرده اند؟

آنچه که الشریان و الذیابی در مورد آن مطلب نوشتند، از سوی سلمان الدوسری سردبیر روزنامه الشرق‌الاوسط با زبان دیپلماتیک تکرار شده است. وی در مقاله‌ای با عنوان "دوستان ایران چه کسانی هستند" مدعی شد که تمامی دولت‌های حاضر در سازمان همکاری‌های نظامی در یک کفه قرار داشتند و ایران به همراه لبنان در کفه دیگر بود.

یکی از پیگیری‌کنندگان مواضع عربستان می‌گویند که حجم فشارهای عربستان سعودی بر جریان المستقبل بسیار زیاد است. وی به تجربه رفیق حریری در زمانی که یکی از شاخه‌های عربستان در لبنان و منطقه و جهان بود، اشاره کرده و افزود که البته وی قادر به تأثیرگذاری در گزینه‌های لبنانی و منطقه‌ای عربستان سعودی بود، اما شهادت وی خلائی را ایجاد کرد که هیچ کس پس از آن نتوانست آن خلأ را پر کند.

به گفته این منبع از این زاویه اشاره تلویحی به آسیب زدن به منافع بیش از نیم میلیون لبنانی مستقر در کشورهای حاشیه خلیج فارس با رفتاری کریمانه مواجه شد. وی لبنان را حلقه‌ای ضعیف از شکست‌های عربستان خواند و تاکید کرد: سعودی‌ها ضربات متوالی را در یمن، سوریه و عراق دریافت کردند اما الان در مواضعی که ده سال دیرتر مطرح شده تأکید می‌کنند که لبنان به بخشی از نفوذ ایران تبدیل شده است.

یک تحلیلگر مسائل داخلی لبنان می‌افزاید که تهدید عربستان سعودی به کنار گذاشتن لبنان امروز با سهل انگاری در مورد توافق طایف برابر است. اگر بخواهیم بدانیم چرا سعدحریری یکی از برجسته‌ترین افراد هشت مارس را به عنوان گزینه پیشنهادی ریاست جمهوری انتخاب کرده ، باید به نظر سنجی‌هایی که چندین مؤسسه لبنانی انجام داده‌اند، اشاره کنیم که همگی تأکید دارند برگزاری انتخابات شهرداری و پارلمانی در بهار آینده به مصیبتی برای جریان المستقبل در حوزه‌های بیروت و طرابلس و صیدا تبدیل  خواهد شد.

وی می افزاید: مشخص است که تهدید سعودی ها برای کنار کشیدن از لبنان یک بزرگ‌نمایی است که در راستای تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی گسترده جهت ایجاد سازش در سوریه دنبال می‌شود. در این شرایط اگر خود لبنانی‌ها نتوانند از تحولات منطقه ای بویژه تفاهم بی سابقه آمریکا و روسیه بهره ای بچینند، طبعا باید منتظر بمانند تا هزینه راهکارهای آینده را بپردازند و یا شاید خودشان تمام این هزینه باشند.

انتهای پیام/ر