نشست ژنو درباره سوریه از اختلاف‌نظر بر سر اسامی فهرست تا دستور کار ویژه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ، سه روز به برگزاری کنفرانس ژنو3 باقی مانده است اما حامیان گروههای تروریستی شامل آمریکا، عربستان، ترکیه و قطر در این خصوص کارشکنی کرده و به‌دنبال ناکام گذاشتن این نشست هستند.

آیا ژنو3 برگزار خواهد شد؟

در آستانه برگزاری کنفرانس ژنو3 این سؤال مطرح است که آیا امکان برگزاری این نشست با هدف اجرای قطعنامه 2254 و ایجاد راهکاری برای تضمین اجرایی کردن مفاد این قطعنامه وجود دارد؟

شروط سوریه برای هیئت‌های شرکت‌کننده در ژنو3

در این خصوص باید در نظر داشت که برگزاری این نشست با موانع متعددی روبه‌رو است از جمله اینکه وزارت خارجه سوریه از دی‌میستورا فرستاده سازمان ملل در ارتباط با بحران سوریه خواسته است نام اعضای هیئت مخالفان را که قرار است در این نشست شرکت کنند، پیش از برگزاری کنفرانس اعلام کند.

علاوه بر این وزارت خارجه سوریه تأکید دارد که هیچ یک از گروههایی که به‌عنوان گروههای تروریستی شناخته می‌شوند، نباید در نشست ژنو3 حضور داشته باشند.

این در حالی است که واشنگتن به‌اضافه عربستان، ترکیه و قطر با روسیه، سوریه و ایران در خصوص توصیف و نامگذاری برخی گروهها اختلاف دارند.

این اختلاف بر سر نامگذاری برخی گروههای مسلح تروریستی و ذکر نام آنها در فهرست کسانی است که نباید در کنفرانس ژنو3 شرکت کنند. این اختلافات در حالی همچنان به حال خود باقی است که کنفرانس ژنو سه روز دیگر برگزار خواهد شد.

اصرار حامیان تروریست‌ها به مشارکت آنان در ژنو3

در این میان آمریکا، عربستان، قطر و ترکیه توافق نظر دارند که نام این گروههای تروریستی جزو هیئت مخالفان سوری شرکت کننده در نشست ژنو باشد تا به این ترتیب در بطن معادله سیاسی که هدف از آن اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل است جا گرفته و در روند تعیین آینده سوریه شریک اصلی باشند.

موضع وزارت خارجه روسیه در برابر آمریکا

نکته قابل ملاحظه اینکه وزارت خارجه روسیه در موضعی قاطعانه در برابر واشنگتن اعلام کرد مخالفان سوری یک هیئت گسترده را انتخاب کرده که این به‌مثابه تخطی از قطعنامه 2254 شورای امنیت است.

وزارت خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که اصل توزیع نقشهای اولیه و ثانویه بین مخالفان سوری، قابل قبول نیست و باید بین همه برابری تأمین شود.

گفت‌وگو با تروریست‌ها محال است

بنابراین آمریکا، عربستان، قطر و ترکیه اصرار دارند که این گروههای مخالف غیرتروریستی قلمداد شوند در حالی که مسکو و دمشق با هرگونه امکان گفت‌وگو با تروریست‌ها و عوامل کشتار سوری‌ها مخالف هستند.

نکته دیگر اینکه واشنگتن با مسکو در مورد لزوم برگزاری کنفرانس تحت هر شرایطی توافق نظر دارد اما اختلاف این دو بر سر نامگذاری شرکت کنندگان در نشست ژنو است و این اختلاف تا این لحظه حل و فصل نشده است.

در این میان دی‌میستورا پیشنهاد کرده است که گفت‌وگوهایی جداگانه با هیئت رسمی و هیئت مخالفان صورت بگیرد.

پیشنهاد دیگر اینکه گفت‌وگوها با میانجیگری انجام شود به‌گونه‌ای که هیئت‌ها رودرروی هم قرار نگیرند.

در این میان مخالفان سوری اظهاراتی با این مضمون دارند که پیش از توقف حملات هوایی روسیه و پایان محاصره مناطق تحت تسلط مخالفان مسلح از سوی دولت سوریه، در ژنو3 مشارکت نمی‌کنند یا اینکه حتی به‌طور غیرمستقیم با دولت سوریه وارد گفت‌وگوهای صلح نمی‌شوند.

جرج صبره معاون رئیس هیئت گفت‌وگو کننده مخالفان در این باره گفت، قرار است شورایی به‌ریاست او فردا در ریاض با جان کری وزیر خارجه آمریکا دیدار و در مورد تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه گفت‌وگو کنند.

با این توضیحات اکنون این سؤال مطرح است: در صورت برگزاری نشست ژنو3 یا تأخیر در موعد برگزاری آن آیا گروه مخالفان سوریه که در ریاض گردهم آمدند، برای تصمیم گیری و اجرای تصمیمات آزادی عمل دارند؟

سؤال دیگر: آیا مخالفان سوری که در ریاض گفت‌وگو کردند، برنامه روشن و مورد توافق در اختیار دارند یا اینکه به‌دنبال اجرای دستور کار عربستان، قطر، ترکیه، آمریکا و اسرائیل هستند؟

به گزارش روزنامه الوطن سوریه، اگر فرض کنیم که نشست ژنو3 برگزار شد و در مورد اجرای بندهای قطعنامه 2254 سازمان ملل نیز توافق حاصل شد، کدام طرف قدرت اجرای بندهای آن را دارد یا مکلف به این کار است؟

پاسخ به این سؤال روشن است: هیئت رسمی سوریه از سوی دولت اختیار آغاز راهکار اجرایی قطعنامه مزبور را دارد اما مهم‌تر از آن: آیا هیئت مخالفان سوریه امکان اجرایی کردن بندهای قطعنامه سازمان ملل را دارند یا خیر؟

به نظر نمی‌رسد مخالفان هیچ گونه امکانی برای اجرایی کردن مفاد قطعنامه مزبور را داشته باشند زیرا به‌عبارت ساده آنان نه می‌توانند ابتکار عمل را به دست بگیرند و نه قدرت تصمیم گیری در این سطح را دارند مگر اینکه به‌سمت کشورهای حامی خود مانند عربستان، ترکیه، قطر و آمریکا و نیز اسرائیل بازگردند.

قطعنامه سازمان ملل مهر تأیید بر حق ملت سوریه در تعیین سرنوشت

نکته قابل ملاحظه اینکه سفر جان کری به ریاض و نشست او با سران مخالفان سوری و برخی اعضای دولت سعودی چیزی نیست جز تلاش برای نجات ناکامی‌های قبلی از طریق نشست ژنو زیرا هدف کشورهای حامی گروههای تروریستی ناکامی کامل کنفرانس و متوقف کردن قطعنامه سازمان ملل است چرا که بندهای این قطعنامه با تأکید بر حق ملت سوریه در انتخاب رئیس جمهور و تعیین سرنوشت خود، به خودی خود حق را به مردم سوریه داده و تمام کشورهایی که علیه سوریه توطئه کرده و پیش از همه قطر، ترکیه و عربستان را ناکام گذاشته است.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت که به‌خلاف سروصدای رسانه‌ای و با وجود اعلام تأخیر چندروزه در برگزاری کنفرانس ژنو به‌احتمال زیاد «مخالفانی که در  ریاض گردهم آمدند» در نشست ژنو3 شرکت می‌کنند اما بدون مشارکت گروههایی که تروریستی نامیده شدند و هدف از شرکت در این کنفرانس، اجرای دستور کار کشورهایی است که پیش از این نام آنان ذکر شد نه اجرای دستور کار ملی سوریه.

طبیعی است که دولت سوریه هرگونه دستور کار خارجی را رد خواهد کرد و تاکنون ثابت کرده است که با جدیت با قطعنامه‌های سازمان ملل تعامل دارد و تعامل آن مبتنی بر در پیش گرفتن راه حل سیاسی تحت نظارت بین المللی و تأکید بر قبول اصل مشارکت و حضور در ژنو است.

دولت سوریه همچنین تمایل خود برای اجرای قطعنامه سازمان ملل را نشان داده است و مشوق در پیش گرفتن راهکار سیاسی بوده است.

مخالفان سوریه منتظر تغییر موازنه در جبهه‌های نبرد

اما با نگاهی به گروههای موسوم به مخالفان و رفتار خصمانه آنان به نظر نمی‌رسد آنان برای هیچ راهکار سیاسی در سوریه تصمیمی داشته باشند بلکه منتظر تغییر دستاوردها بوده و همزمان با آن به‌سمت و سوی نبردهای نظامی امید بسته‌اند.

در این خصوص اگر تحرکات نظامی ترکیه در مرزهای سوریه را در نظر گرفته و کنار آن اظهارات حمایت‌جویانه وزیر خارجه سعودی از اقدام نظامی ترکیه در شمال سوریه را نیز مد نظر قرار دهیم و کنار آن امکان مشارکت نیروهای ویژه سعودی در این زمینه را نیز فراموش نکنیم، سوءنیت طرفهای متضرر از قطعنامه سازمان ملل و نشست ژنو را متوجه می‌شویم.

با این توضیحات به نظر می‌رسد که کنفرانس ژنو3 اگر پس از تأخیر در موعد تعیین شده نیز برگزار شود، تا زمانی که تعهدی به بندهای قطعنامه 2254 وجود نداشته باشد، هیچ نتیجه کارآمدی نخواهد داشت.

به هر حال این نحوه توازن در میدان نبرد و نیز روزهای آینده است که حرف آخر را در این خصوص زده و روند امور را روشن خواهد کرد.

انتهای پیام/ر*