برخی متولیان سلامت مردم، اخبار محصولات تراریخته را دستکاری می‌کنند

در طول دو دهه گذشته محصولات دستکاری شده ژنتیک (تراریخته) در اقلام ذرت، سویا،کانولا و پنبه به بازار جهانی وارد شده است؛ که در مجموع 99% از مساحت زیر کشت این نوع محصولات در جهان را تشکیل می دهد. تقریباً 100% این محصولات دستکاری شده ژنتیک دارای ویژگی مقاومت به حشره و یا علف‌کش می‌باشند. طی این دو دهه شواهد و مطالعات در حوزه اثرات منفی این محصولات بر محیط زیست و سلامت، منجر به تصمیم 21 دولت در جهان (سوئیس، آلمان، اتریش، ژاپن، ایرلند شمالی، فرانسه، ایتالیا، روسیه، نیوزلند، لاتویا، لیتونیا، هلند، اسکاتلند، لهستان، اسلونی، کرواسی، صربستان، مجارستان، یونان، بلغارستان، لوکزامبورگ) در عدم کاشت این محصولات، و یا استفاده از این محصولات در بازار با برچسب شده است. این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار شده، که کشور تایوان در ماههای پایانی سال 2015 استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک را در سبد غذای کودکان تایوانی ممنوع اعلام کرده است.

اما یکی از سؤالات مهم در زمینه ایمنی محصولات دستکاری شده ژنتیک این است که موضع‌گیری سازمان نظارتی غذا و دارو آمریکا، که  FDA  نامیده می‌شود، و در امور دارو و غذا مورد استناد مراکز علمی جهان است، در این زمینه چیست؟  متأسفانه برخلاف نظر افکار عمومی مردم جهان - که شامل مسئولین بهداشت و سلامت و دیگر مسئولان مرتبط در حوزه کشاورزی در ایران نیز می‌شود - سازمان غذا و دارو در آمریکا هیچ فرایند اجباری برای ارزیابی ایمنی غذاهای دستکاری شده ژنتیک را برای این صنایع اعمال نکرده است، وهیچ غذای دستکاری شده ژنتیکی که در بازار جهانی و آمریکا وجود دارد، هرگز مورد ارزیابی ایمنی مستقل سازمان غذا و دارو درآمریکا قرار نگرفته است. در حال حاضر این سازمان کلیه اطلاعات مربوط به محصولات دستکاری شده ژنتیک را که از سوی صنایع تولید‌کننده این محصولات به‌صورت داوطلبانه ارائه می‌گردد، مورد پذیرش قرار می‌دهد. درحقیقت در حال حاضر در آمریکا هیچ قانونی وجود ندارد، تا محصولات دستکاری شده ژنتیک توسط نهادهای دولتی مورد ارزیابی ایمنی قرار بگیرند. این موضوع به دلیل آن است که سازمان غذا و داروی آمریکا، به‌عنوان نهاد دولتی ارزیابی کننده غذا و دارو، در تصمیم‌گیری راهبردی خود در سال 1992 اعلام کرده است که غذای دستکاری شده ژنتیک می‌تواند بدون آزمایش یا تحت نظارت توسط شرکت‌ها به بازار عرضه شود؛ چون بطور کلی این محصولات توسط این سازمان ایمن شناخته می‌شوند! (1)

این موضوع در طول 24 سال گذشته موضوعی بسیار جنجال‌برانگیز در آمریکا بوده است، و حتی از نظر حقوقی سازمان غذا و دارو در آمریکا مورد شکایت یک نهاد مستقل و غیرانتفاعی با نام (Alliance for Bio-Integrity (http://www.biointegrity.org قرار گرفته است. این نهاد مردمی، اسناد و مدارکی در ارتباط با دلایل موضع‌گیری FDA در این سایت و کتاب چاپ شده در این حوزه در اختیار عموم مردم جهان قرار داده، و نشان داده است که چگونه سیاست‌گذاری  FDA طی بیش از دو دهه گذشته در مورد ارزیابی محصولات دستکاری شده ژنتیک تحت تأثیر شرکت‌های بزرگ آمریکایی و سیاست‌مداران آمریکایی بوده است. این در حالی است که مطالعات آزمایشگاهی طی دو دهه گذشته نشان دهنده این حقیقت است که محصولات دستکاری شده ژنتیک با نوع طبیعی یکسان نیستند؛ (2-7) همچنین در مطالعاتی بر روی انواع حیوانات مانند موش، گوسفند، ماهی و ... که برای مدت طولانی این محصولات را مصرف کرده‌اند، اختلالاتی مانند ایجاد تومور، و آسیب به اندام‌های بدن از جمله کبد، غده هیپوفیز، پانکراس، سیستم گوارش، معده و سیستم ایمنی دیده شده است. (8-21)

اخیراً افرادی در ایران استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک را ( برخلاف وجود نشانه‌های خطر این محصولات برای سلامت انسان) مفید تشخیص می‌دهند. ایشان بدون در نظر گرفتن تصمیمات و اقدامات صورت گرفته در عدم کاشت و عدم استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک در بسیاری از کشورهای غربی ازجمله آلمان و سوئیس - که خود از سردمداران زیست فناوری در جهان به شمار می روند - این دسته از محصولات را در رده محصولات طبیعی و سالم طبقه‌بندی می‌کنند. این افراد اخیراً به پخش خبری در پایگاههای خبری کشور نموده اند که مدعی شده است مجوز ایمنی سیب‌زمینی دستکاری شده ژنتیک از طرف FDA یا همان سازمان غذا و دارو در آمریکا صادر شده است.

لکن با مراجعه به سایت این سازمان به آدرس (http://www.fda.gov/Food/FoodScienceResearch/GEPlants/Submissions/ucm436169.htm) نامه‌ای که از طرف این سازمان در تاریخ 20 مارچ 2015 به شرکت  J.R. Simplot در مورد محصول تراریخته سیب‌زمینی فرستاده شده، قابل دسترس برای عموم مردم جهان بوده؛ و به‌راحتی قابل تشخیص است که محتوای این نامه نشان می‌دهد FDA مسئول ایمن بودن محصولات دستکاری شده در آمریکا نیست. ترجمه پاراگرافهای مربوط به ایمنی در ذیل آورده شده است:

ترجمه پاراگراف 2:

1. «براساس ارزیابی ایمنی و غذایی که شرکت Simplot انجام داده است، فهم و درک ما این است که شرکت Simplot نتیجه‌گیری کرده است، که سیب‌زمینی دستکاری شده ژنتیک هیچ تفاوتی از نظر محتوا، ایمنی و پارامترهای دیگر با سیب‌زمینی‌هایی که هم‌اکنون در بازار موجود است نداشته، و سیب‌زمینی‌های دستکاری شده ژنتیک هیچ مسأله‌ای را به‌وجود نمی‌آورند که لازم باشد FDA نیاز به بررسی و تأیید قبل از رهاسازی به بازار داشته باشد.»

ترجمه پاراگراف آخر:

2. «براساس اطلاعاتی که شرکت  Simplot به FDA  ارائه داده است، سؤال دیگری در مورد سیب‌زمینی‌ها در این زمان وجود ندارد؛ اما همانطور که آگاهی دارید، این مسئولیت ادامه‌دار شرکت Simplot است، تا مطمئن شود که غذای ارائه شده توسط آن شرکت ایمن و کامل است ...»

همانطور که ملاحظه می‌فرمایید در این نامه FDA به هیچ وجه مجوز ایمنی این سیب‌زمینی را صادر نکرده است؛ درواقع تاکنون در هیچیک از نامه‌های FDA به تولیدکنندگان محصولات دستکاری شده ژنتیک مجوز ایمنی غذایی صادر نشده است. این نامه یک نامه استاندارد است که از طرف FDA به تولیدکنندگان محصولات تراریخته در آمریکا فرستاده می‌شود. همه نامه‌هایی که تاکنون FDA به تولیدکنندگان محصولات تراریخته فرستاده، در این سایت موجود است.

بنابراین ملاحظه می‌شود که چگونه در کشور ایران افرادی که باید به فکر سلامت کنونی مردم و سلامت آینده مردم ایران باشند، از ترفندهایی استفاده می‌کنند تا از اسم FDA، برای القاء مطلبی خلاف آنچه FDA انجام داده است، استفاده می کنند.

به نظر می‌رسد رساندن اخبار درست، و اطلاعات صحیح به مردم در زمینه محصولات دستکاری شده ژنتیک باید یکی از محورهای اساسی مدنظر رسانه‌ها باشد. امید است مردم ایران با افزایش آگاهی خود در رابطه با محصولات دستکاری شده ژنتیک، مانند مردم کشورهای پیشرفته، در جهت حفظ سلامت خود بکوشند؛ همچنین از مسئولین درخواست می‌شود اطلاعات صحیح را از منابع درست و دست اول اخذ کنند، و با اخبار «دستکاری شده» به تصمیم‌گیری نپردازند.

دکتر علی متولی زاده اردکانی
متخصص ژنتیک و زیست فناوری از آمریکا، دبیر انجمن زیست فناوری سلامت ایران و عضو کارگروه تخصصی ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

منابع:
1. US Food and Drug Administration (FDA). Statement of policy: Foods derived from new plant varieties. FDA Fed Regist. 1992;57(104):22984.
2.  Lappé M, Bailey B, Childress C, Setchell KDR. Alterations in clinically important phytoestrogens in genetically modified herbicide-tolerant soybean. J Med Food. 1999;1:241–245.
3. Padgette SR, Taylor NB, Nida DL, et al. The composition of glyphosate-tolerant soybean seeds is equivalent to that of conventional soybeans. J Nutr. 1996;126:702-16.
4. Shewmaker C, Sheehy JA, Daley M, Colburn S, Ke DY. Seed-specific overexpression of phytoene synthase: Increase in carotenoids and other metabolic effects. Plant J. 1999;20:401–412X.
5. Jiao Z, Si XX, Li GK, Zhang ZM, Xu XP. Unintended compositional changes in transgenic rice seeds (Oryza sativa L.) studied by spectral and chromatographic analysis coupled with chemometrics methods. J Agric Food Chem. 2010;58:1746-54. doi:10.1021/jf902676y.
6. European Food Safety Authority (EFSA) GMO Panel. Opinion of the scientific panel on genetically modified organisms on a request from the Commission related to the notification (reference C/DE/02/9) for the placing on the market of insect-protected genetically modified maize MON 863 and MON 863 x MON 810, for import and processing, under Part C of Directive 2001/18/EC from Monsanto. EFSA J. 2004;2004:1-25.
7. Séralini GE, Clair E, Mesnage R, et al. Long term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup-tolerant genetically modified maize. Environmental Sciences Europe 2014;26:14
8. Malatesta M, Caporaloni C, Gavaudan S, et al. Ultrastructural morphometrical and immunocytochemical analyses of hepatocyte nuclei from mice fed on genetically modified soybean. Cell Struct Funct. 2002;27:173–80.
9. Malatesta M, Biggiogera M, Manuali E, Rocchi MBL, Baldelli B, Gazzanelli G. Fine structural analyses of pancreatic acinar cell nuclei from mice fed on genetically modified soybean. Eur J Histochem. 2003;47:385–388.
10. Rowell A. The sinister sacking of the world’s leading GM expert – and the trail that leads to Tony Blair and the White House. Daily Mail. http://www.gmwatch.org/latest-listing/42-2003/4305. Published July 7, 2003.
11. Pusztai A. Witness Brief – Flavr Savr tomato study in Final Report (IIT Research Institute, Chicago, IL 60616 USA) cited by Dr Arpad Pusztai before the New Zealand Royal Commission on Genetic Modification. 2000. Available at: http://www.gmcommission.govt.nz/.
12. Prescott VE, Campbell PM, Moore A, et al. Transgenic expression of bean alpha-amylase inhibitor in peas results in altered structure and immunogenicity. J Agric Food Chem. 2005;53:9023–30. doi:10.1021/jf050594v.
13. Carman JA, Vlieger HR, Ver Steeg LJ, et al. A long-term toxicology study on pigs fed a combined genetically modified (GM) soy and GM maize diet. J Org Syst. 2013;8:38–54.
14. Séralini GE, Mesnage R, Clair E, Gress S, de Vendômois JS, Cellier D. Genetically modified crops safety assessments: Present limits and possible improvements. Environ Sci Eur. 2011;23. doi:10.1186/2190-4715-23-10.
15. US Food and Drug Administration (FDA). Biotechnology consultation note to the file BNF No 00077. Office of Food Additive Safety, Center for Food Safety and Applied Nutrition; 2002. Available at: http://bit.ly/ZUmiAF.
16. Trabalza-Marinucci M, Brandi G, Rondini C, et al. A three-year longitudinal study on the effects of a diet containing genetically modified Bt176 maize on the health status and performance of sheep. Livest Sci. 2008;113:178–190. doi:10.1016/j.livsci.2007.03.009.
17. Ewen SW, Pusztai A. Effect of diets containing genetically modified potatoes expressing Galanthus nivalis lectin on rat small intestine. Lancet. 1999;354:1353-4. doi:10.1016/S0140-6736(98)05860-7.
18. Fares NH, El-Sayed AK. Fine structural changes in the ileum of mice fed on delta-endotoxin-treated potatoes and transgenic potatoes. Nat Toxins. 1998;6(6):219-33.
19. Poulsen M, Kroghsbo S, Schroder M, et al. A 90-day safety study in Wistar rats fed genetically modified rice expressing snowdrop lectin Galanthus nivalis (GNA). Food Chem Toxicol. 2007;45:350-63. doi:10.1016/j.fct.2006.09.002.
20. Schrøder M, Poulsen M, Wilcks A, et al. A 90-day safety study of genetically modified rice expressing Cry1Ab protein (Bacillus thuringiensis toxin) in Wistar rats. Food Chem Toxicol. 2007;45:339-49. doi:10.1016/j.fct.2006.09.001.
21. Gu J, Krogdahl A, Sissener NH, et al. Effects of oral Bt-maize (MON810) exposure on growth and health parameters in normal and sensitised Atlantic salmon, Salmo salar L. Br J Nutr. 2013;109:1408-23. doi:10.1017/S000711451200325X.

انتهای پیام/