یادگاری نویسی، داغ بی‌فرهنگی بر میراث فرهنگی
«تخت‌جمشید»، «سی‌وسه‌پل»، «پل خواجو»، «میدان جهانی نقش جهان»، «چهل‌ستون»، «حمام فین کاشان»، «چهارطاقی نیاسر»، ستونهای کاخ «آپادانا در شوش»،گنبد «علویان در همدان»، در چوبی «قلعه شوش» و جداره‌های «پیرچک‌چک یزد» همه دچار زخم یادگاری‌نویسی شده‌اند.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نقاشی دیواری یا یادگار نویسی و حتی چسباندن انواع اطلاعیه و عکس و پوستر توسط برخی افراد در محوطه‌های تاریخی، از مسجدها گرفته تا خانه‌ها و حمام ها وباغ‌ها و درختان معضل جهانی است که اکنون برخی کشور سال‌هاست با اقدامات یکپارچه همه نهادها این معضل را برای همیشه حل کرده و تجربه‌ای کاربردی دراختیار دیگر شهرها و کشورهایی قرار داده اند که هنوز با این مشکل مواجهند.
اعتراض شهروندان پراگ پایتخت جمهوری کشور چک، شهرداری و پلیس این شهر اقدامات گسترده‌ای را برعلیه نویسندگان شعارها و اطلاعیه‌های گوناگون آغاز کردند که دیوارهای شهر و به ویژه ساختمان‌های تاریخی را هدف تبلیغات یا نمایش اثار خود قرار می‌دهند.
این اعتراض که درجریان نظرسنجی که از سوی یک موسسه تحقیقاتی به نام Flow East براساس دیدگاه 200 نفر شهروندان و 200 نفر گردشگر خارجی در این شهر مطرح شده، نگارش یا نقاشی بر روی آثار تاریخی پراگ هتک حرمت به میراث فرهنگی این کشور تلقی شده است. همچنین این نظرسنجی نشان می‌دهد که بیش از 80 درصد از شرکت کنندگان نقاشی روی دیوارهای شهر را تهدیدی فرهنگی می‌دانند که باید ریشه کن شود.
«جیمز ولف» مدیر این شرکت تحقیقاتی می‌گوید: «جلوگیری از رفتار ناپسند این ارازل و اوباش در فضاهای تاریخی کار سختی نیست. برای شروع باید تمامی نقاشی‌ها و آثار ایجاد شده به طور کامل حذف و پاک شود. همچنین مسئولان و درموارد خصوصی مالک هر اثر باید نسبت به مراقبت از این آثار در برابر این قبیل رفتارها به طور روتین برنامه روشنی را درساعاتی که بیشتر احتمال وقوع این رفتارها می‌رود، در پیش بگیرند. اما نه تنها صاحبان و مسئولان این مراکز و محوطه‌های تاریخی بلکه همه نهادهای عمومی شهری نیز باید نسبت به این موضوع حساسیت و مسئولیت نشان دهند.»
در جریان بررسی‌های انجام شده از سوی Flow East این نقاشی‌ها و نوشته‌ها بر روی دیوارها ویادمان‌های تاریخی سب انزجار و تنفر 8 میلیون بازدید کننده خارجی است که سالانه از پراگ دیدن می‌کنند. 8 میلیون گردشگری که عامل تولید درآمدی بالغ بر 100 میلیون CZK به اقتصاد این کشور هستند.
وولف با اشاره به اهمیت اقتصادی گردشگری برای کشور می‌گوید که درخواست برای مقابله با نقاشی بر روی دیوارها تنها یک درخواست براساس غرور مدنی و فرهنگی نیست بلکه اعلام خطر به یک منبع یا بهتر بگویم با ارزش ترین منبع اقتصادی، یعنی گردشگری ومیراث فرهنگی پراگ است.
وولف و موسسه Flow East که سابقه مبارزه با نقاشی‌های دیواری درشهر پراگ را دارد اعلام آمادگی کرده است تا با مقامات شهرداری و گردشگری ودیگر نهادها دراین زمینه همکاری کند. او می‌گوید:«ما شاهد موفقیت شهرها و کشورهای دیگر درمقابله با این قبیل رفتارها بوده‌ایم و می‌توانیم با استفاده از تجربیات آن‌ها این مشکل را در کشور خود نیز حل کنیم.
ما خواستار حل مشکلی هستیم که مشکل همه مردم در شهر پراگ است زیرا چهار پنجم مردم توافق دارند که این رفتارها همانند نقاشی دیواری درشهر و یادمان‌های تاریخی جذابیت شهر را کاهش می‌دهد و نشان از فقر استانداردهای زندگی در شهر دارد زیرا سبب آزار بصری و آشفتگی محیط شهر می‌شود . 29 درصد مردم پراگ معتقدند که باید اقدامات بیشتری برعلیه این کارها صورت بگیرد تا این رفتار کاملا متوقف شود.»
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، پدیده یادگاری نویسی و یا نقاشی بر یادمان‌ها و دیوارهای تاریخی یک بیماری مزمن فرهنگی در ایران نیز هست. ایرانیان یکی از افتخارات خود را پیشینه تاریخی سرزمین کهن‌شان می‌دانند، با اینحال برخی از افراد بدون توجه به هویت تاریخی و باستانی ایران و در تناقضی آشکار با این روحیه، آثار تاریخی را تخته‌سیاه یادگاری‌نویسی خود می‌بینند و نام، تاریخ حضورشان در مکان و حتی جملاتی که به ذهن‌شان می‌آید را به راحتی و بدون هیچ دغدغه‌ای روی بناهای تاریخی حک می‌کنند.
«تخت‌جمشید»، پایه‌های «سی‌وسه‌پل» و «پل خواجو»، «میدان جهانی نقش جهان»، «چهل‌ستون»، «حمام فین کاشان»، «چهارطاقی نیاسر»، ستونهای کاخ «آپادانا در شوش»، گنبد «علویان در همدان»، در چوبی «قلعه شوش» و جداره‌های «پیرچک‌چک یزد»، «پل کهنه دزفول» و حتی بدنه درختان کهنسال و دیواره‌ی غارها از این قاعده مستثنی نبوده‌اند و هر کدام به نحوی هنوز زخم‌های یادگار نویسانی که خود را برای ثبت و ضبط نام‌شان در آینده آماده کرده‌اند، به دوش می‌کشند.
طبق قوانین جاری در کشور نوشتن یادگاری و حکاکی روی آثار و ابنیه تاریخی جرم محسوب شده و مطابق ماده 558 قانون مجازات اسلامی ( تعزیرات ) ،با مجرمان برخورد قانونی می شود. اما تاکنون هیچ خبری از اعمال این مجازات درباره هیچ مجرمی گزارش نشده است. با این حال حتی اعمال شدید این مقررات نیز در نبود هرگونه برنامه گسترده فراگیر که حضور همه افراد آگاه جامعه را در نقاط کور و دور از دید عمومی را ایجاب می‌کند، نمی تواند کمک چندانی به حل این معضل کند.
خطر بزرگتر در این زمینه استفاده از وسایل نوک تیز مثل کلید، چاقو یا حتی سنگ است. استفاده از این ابزارهای نوک تیز وبرنده برای نوشتن یا نقاشی بر دیوارها و جداره‌های تاریخی تهدیدی است که تنها مراقبت وهمکاری همه جانبه تمام دستگاه‌ها و نهادهای فعال شهری، دولتی وخصوصی را می طلبد .
در کشوری که تعداد آثار تاریخی‌اش افزون بر یک میلیون اثر برآورد می‌شود، نمی‌توان انتظار داشت که یکایک آثار، پاسبان و نگهبان داشته باشند و برای همه، تجهیزات امنیتی از قبیل دوربین مداربسته فراهم شود. اما قصور و تقصیر متولیان آثار تاریخی نیز کم نیست.
در اثری مانند معبد آناهیتای کنگاور که محصور است و یگان ویژه حفاظت دارد، فعالان انتخاباتی چگونه توانسته‌اند نام نامزد مورد نظر خود را روی ستونهای هزاران ساله بنویسند؟ یا چگونه است که عده‌ای می‌توانند در چند قدمی باجه نگهبانی مسجد جامع اصفهان، روی کاشی‌های سردر این اثر جهانی، آگهی ترحیم بچسبانند؟
بدیهی است که بهره گیری از نیروهای علاقمند به حمایت ازمیراث فرهنگی در قالب تشکل‌های مدنی در کنار نیروهای پلیس و مسئولان میراث فرهنگی و شهرداریها، یکی از راهکارهای کارآمد است که در دیگر کشورها نیز به کار گرفته شده است. آموزش های هشدار دهنده در مدارس نیز از دیگر راه کارهاست که فرصت بی‌نظیری برای نهادینه سازی احترام به میراث فرهنگی و درک ارزش معنوی ومادی آن در میان نسل جوان دارد.
انتهای پیام/
