قصه‌گویی میراث ناملموس فرهنگی است
مدیر موزه عروسک‌های ملل گفت: «جلوه‌ای از میراث فرهنگی در قصه‌ها نمایان می‌شود؛ قصه‌گویی در نفس خود، یک میراث ناملموس فرهنگی است.»
به گزارش خبرگزاری تسنیم، در حاشیه برگزاری هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در تهران، کارگاه «جایگاه قصه و عروسک در موزه‌ها» با حضور جمعی از فعالان قصه‌گویی برگزار شد. مسعود ناصری مدرس این کارگاه با اشاره به اهمیت جایگاه عروسک‌ها در زندگی کودکان، عروسک را زمینه‌ساز رشد کودکان عنوان کرد و گفت: دومین شنبه ماه ژوئن روز جهانی عروسک نامیده شده که در بسیاری از کشورها این روز را با شعار «یک عروسک هدیه بده» جشن می‌گیرند.
ناصری صبح روز 27 بهمن 1394 با بیان این‌که پژوهش‌های بسیاری در زمینه نقش عروسک در زندگی کودکان و حتی بزرگ‌سالان انجام شده است، خاطر نشان کرد: پدیده‌ای به نام عروسک از نوزادی باعث آرامش در انسان می‌شود و بیماری «سندرم مرگ در خواب» در نوزادانی که هنگام خواب عروسکی را در آغوش می‌گیرد، کاهش می‌یابد.
این روان‌شناس و پژوهشگر ادبیات کودکان به نقش تربیتی عروسک در ایجاد حس مسوولیت در بچه‌ها اشاره و یادآور شد: عروسک ارتباط انسانی مؤثر را در کودکان تقویت می‌کند و می‌تواند فرهنگ یک کشور را منتقل کند. کارکردهای آموزشی و درمانی عروسک‌ها از دیگر مباحثی بود که در این کارگاه به آن پرداخته شد و مسعود ناصری به تاثیر عروسک در حوزه درمان و تغییر رفتار اشاره کرد.
مدیر موزه عروسک‌های ملل، عروسک‌ها را یک پدیده بی‌نظیر و جانشین انسان در روابط برشمرد و افزود: امروزه این پدیده حتی در زندگی افراد کهن‌سال تاثیرگذار بوده و باعث کاهش زوال عقلی و آلزایمر و افزایش آرامش فکری آن‌ها می‌شود. ناصری با اشاره به نگهداری عروسک‌های متنوع از اقوام و فرهنگ‌های مختلف ایران و جهان در موزه عروسک‌ها اشاره کرد و گفت: «فرهنگ، سنن، آداب و شیوه‌های زندگی ملل مختلف از طریق عروسک‌ها فراگیر می‌شود.»
تغییر نگرش کودکان و امکان شناخت دیگران از طریق عروسک‌ها، تاثیرات آن بر تقویت هوش اجتماعی، طبیعت‌گرایی، هوش وجودی و هیجانی کودک از دیگر مباحثی بود که از سوی مدرس کارگاه مطرح و پیرامون آن گفت‌و‌گو شد. ناصری تصریح کرد: «ساخت عروسک از سوی بچه‌ها فرصتی را برای به‌کارگیری و تقویت مهارت‌های حرکتی در آن‌ها ایجاد می‌کند و مهارت خودیاری و استقلال کودکان با استفاده از عروسک‌هایی که قابلیت تعویض لباس و حرکت‌دادن دارند، افزایش می‌یابد.»
این پژوهشگر با بیان این‌که عروسک‌ها نمی‌توانند همه نیازهای کودکان را برآورده کنند، تاکید کرد: عروسک‌سازان گاهی تغییر شکلی در عروسک‌ها ایجاد می‌کنند تا فضای تازه‌ای برای کودکان به وجود آورند. ناصری در ادامه به ارتباط عروسک و قصه و کاربرد آن در موزه‌ها برای انتقال فرهنگ‌ها، معرفی شخصیت‌های مطرح و رویدادهای مهم جهان پرداخت و ابراز داشت: اول باید به این باور برسیم که عروسک‌ها می‌توانند بعد از انسان، سفیر بسیاری خوبی برای انتقال مفاهیم و آموزه‌ها به دنیای کودکان باشند.
وی خاطرنشان کرد: قصه‌گویی شفاهی در موزه ارتباط خیال‌انگیز و مؤثر با بازدیدکنندگان است که بر سه رکن تاثیر قصه، قصه‌گو و شنونده بر یکدیگر، سکوت و توجه متمرکز در موزه، استوار است. مدرس کارگاه «جایگاه قصه و عروسک در موزه» با بیان این‌که قصه‌گویی بازتاب ارتباطات انسان‌ها با یکدیگر در طی زمان و تلقی فرهنگ‌ها است، اذعان داشت: این هنر دیرینه می‌تواند باعث سهیم کردن افراد در میراث فرهنگی و در خدمت سوادآموزی، برانگیختن حس کنجکاوی برای یادگیری، تغییر در نگرش و ... شود.
ناصری افزود: «بچه‌ها با تصورات غالبی وارد موزه می‌شوند و قصه‌گویی با عروسک‌ها در موزه، پیشینه ذهنی و نگرش‌های گاه نادرست بچه‌ها درباره فرهنگ‌های مختلف را تغییر می‌دهد.»
وی قصه‌گو را رکن اصلی قصه‌گویی دانست و تاکید کرد: «عروسک‌ها به عنوان یک ابزار در قصه‌گویی کاربرد دارند و این ابزار بایستی با توجه به موقعیت و مضامین قصه به‌کار گرفته شود و در واقع در خدمت قصه‌گو باشد.»
ناصری گفت: «کلمات هستند که به شنونده این امکان را می‌دهند تا با توجه به قصه، خیال‌پردازی کند و آزادی فکر داشته باشد. قصه‌گو بایستی بیندیشد با توجه به مخاطب، کدام ظرفیت برای قصه‌گویی مؤثرتر است و متناسب با مخاطب، فضا، اهداف و موضوع، آگاهانه از جنبه نمایش و قصه‌گویی استفاده کند.»
این پژوهشگراضافه کرد: «در گذشته گفته می‌شد قصه‌گو نبایستی تغییر صدا داشته باشد و از حرکات نمایشی بهره بگیرد، اما امروزه این مرزها شکسته شده است و درعین حال قدرت قصه‌گو می‌تواند در جذب مخاطب بسیار مؤثر باشد تا شنونده بر اساس شخصیت‌ها تصویرسازی ذهنی کند.»
کارگاه «جایگاه قصه و عروسک در موزه» روز 27 بهمن در حاشیه هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
انتهای پیام/
