نشست دوحه صحنه رقابت میان ایران و عربستان سعودی است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از دیلی تلگراف، در اواخر ماه جاری میلادی، نشستی مهم در دوحه برگزار می شود که تولیدکنندگان مهم نفت شرکت کننده در آن تلاش می کنند قیمت نفت را افزایش دهند. شکست در زمینه امضای توافق می تواند بر شاخص سهام معتبر انگلیس تأثیر منفی بگذارد - و دقیقاً در این شرایط بعید است که توافقی به دست آید. بازار جهانی نفت اینک اشباع شده و با مازاد عرضه روبرو است و در بهترین شرایط، با توجه به رشد ضعیف اقتصادی، این مشکل در آینده نزدیک از بین نخواهد رفت .

در اواخر این ماه، نشستی مهم در دوحه برگزار می شود که تولیدکنندگان مهم نفت شرکت کننده در آن تلاش می کنند قیمت نفت را افزایش دهند. شکست در زمینه امضای توافق می تواند بر شاخص سهام معتبر انگلیس تأثیر منفی بگذارد - و دقیقاً در این شرایط بعید است که توافقی به دست آید.

بازار جهانی نفت اینک اشباع شده و با مازاد عرضه روبرو است و در بهترین شرایط، با توجه به رشد ضعیف اقتصادی، این مشکل در آینده نزدیک از بین نخواهد رفت. بورس سهام اف تی اس ای ١� � یا همان «فوتسی ١� � » لندن برای مدتی مسیر حرکت نفت را دنبال کرد و با سقوط ارزش سهام روبرو شد. آغاز مأیوس کننده شاخص اقتصادی انگلیس در سال جاری – و بهبود وضعیتی که در پی داشت – تقریباً به خوبی از طریق قیمت نفت – به ویژه برحسب استرلینگ - بازتاب یافته است. این نشان می دهد که اگر قیمت نفت دوباره سقوط کند، سرمایه گذاری های انگلیس آسیب خواهد دید.

بعد از کاهش غیر منتظره ذخیره نفت آمریکا، در اواسط هفته پیش، قیمت نفت اندکی ترقی کرد. ولی هیاهوی ناشی از این مسئله در ١٧ آوریل - یعنی زمانی که توجه سرمایه گذاران به نشست دوحه جلب شد و بدان روی آوردند - فروکش کرد.

مسئله این است که در جهان، عرضه نفت بیش از تقاضا است، به عبارتی، روزانه چیزی حدود ٢ میلیون بشکه نفت مازاد بر تقاضا تولید می شود و با توجه به رشد ضعیف اقتصادی، به این زودی ها این مشکل رفع نخواهد شد.

پیش از این، یعنی زمانی که قیمت ها کاهش یافته بود، سعودی ها همواره به عنوان «تولیدکننده متعادل کننده» عمل می کردند – به عبارت دیگر، وقتی تقاضا کم می شد، آن ها برای حمایت از قیمت، تولید را متوقف می کردند. با این همه، اکنون آن ها مایل به انجام چنین کاری نیستند، چون از آن بیم دارند که مبادا سهم خود را در بازار نفت از دست بدهند. این ترس قابل قبول است و آن ها برای آن دلیل موجهی دارند.

توسعه منابع غیر متعارف نفتی که در دسامبر سال گذشته در آمریکا موجب لغو ممنوعیت صادرات نفت خام این کشور شد که نخستین بار در سال ١٩٧٤، در دوران ریاست جمهوری ریچارد نیکسون به اجرا درآمد. اکنون نزدیک است که سهام نفت آمریکا رکورد را بشکند و نفت آمریکا کم کم به سراسر جهان روانه شود. پیش بینی می شود که حجم این صادرات در طول چند سال آینده افزایش یابد. با توجه به این که بعد از رفع تحریم ها که در پی توافق هسته ای صورت گرفت، ایران، به عنوان رقیب اصلی، نیز صادرات خود به بازارهای جهانی را افزایش داده است، رقابت در بازار اشباع شده نفت که عرضه در آن بیش از تقاضا است، رقابت شدیدتر و فشرده تر می شود.

راهبرد سعودی قابل مقایسه با راهبردی است که غول های سنگ آهن، یعنی شرکت های ریو تینتو و بی اچ پی بیلیتون اتخاذ کرده اند. این شرکت ها مواد اولیه تولید فولاد را در حجمی به مراتب بیشتر از نیاز بازار به قیمت ارزان به خریداران عرضه می کنند به این امید که قیمت های ارزان منجر به تعطیلی معادنی شود که تولیدکنندگان گران قیمت در آن ها فعالیت می کنند و در بلندمدت این امکان را برایشان فراهم می آورد که سهم دیگران در بازار را در اختیار بگیرند.

در واقع، شرکت ها توان جلوگیری از سرازیر شدن سیل نفت به بازار را ندارند، ولو این که نفت را به ضرر بفروشند. اگر سعودی ها برای افزایش قیمت نفت، میزان تولید خود را کاهش دهند، آن وقت سایرین برای پرکردن این خلاء دست به کار می شوند و ایران هم تا کنون در این زمینه موفقیت هایی را داشته است. به گزارش پایگاه خبری شانا، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران گفت صادرات نفت و میعانات گازی این کشور در ماه مارس از مرز ٢ میلیون بشکه در روز فراتر رفت و در مقایسه با ماه پیش از آن، روزانه ٢٥� هزار بشکه افزایش یافت.

بر اساس محاسبات خبرگزاری رویترز، واردات نفت خام ایران از سوی مشتریان آسیایی، در ماه فوریه به بالاترین سطح خود در طول دو سال گذشته، یعنی ٢٨/١ بشکه در روز رسید. این داده ها نشان می دهد که هند محرک و عامل اصلی این افزایش صادارات نفت ایران بوده است.

واردات هند در زمینه نفت خام ایران در ماه فوریه به ٢١٥ هزار و هشتصد بشکه در روز افزایش یافت که این نشان می دهد از فوریه ٢� ١٥، یک صد و یازده در صد رشد داشته است. از قرار، با توجه به این که انتظار می رفت داده ها در ماه مارس نشان دهنده صادرات روزانه چیزی حدود ٥� � هزار بشکه باشد، این روند طوری تنظیم شده است که همچنان تداوم یابد. در حال حاضر، دو صادرکننده بزرگ نفت به هند، عراق و عربستان سعودی هستند.

سعودی ها شاید به این امید بودند که منابع غیر متعارف نفت موسوم به شیل که بعد از عرضه با قیمت پایین - یعنی، چیزی حدود ٥� دلار به ازای هر بشکه که در واقع قیمت تمام شده آن بود تولیدکنندگان این نوع نفت را از میدان رقابت بیرون کند. به رغم کاهش تعداد سکوهای حفاری، تولید نفت شیل در آمریکا همچنان ادامه دارد. این مسئله دو علت دارد. شرکت ها مجبور شدند میزان تولید و بازدهی خود را افزایش دهند، بنا بر این هزینه های تولید کاهش یافته است؛ در اصل، تولیدکنندگان آمریکایی با امکانات کمتر، بازدهی بیشتری دارند.

اما، نکته مهم تر آن است که شرکت ها واقعاً توانایی آن را ندارند که تولید نفت را متوقف کنند – اگرچه آن ها نفت را به قیمتی می فروشند که با زیان همراه است. استخراج نفت باعث می شود که این گونه تولیدکنندگان نقدینگی در اختیار داشته باشند و با پولی که بابت فروش نفت به دست می آورند بهره وام های دریافتی خود را پرداخت کنند. به این ترتیب، سرنوشت موسسات اعتباری جهان نیز در گرو قیمت نفت است و امروز ترازنامه شمار زیادی از شرکت های نفتی به ویژه در آمریکا، چندان رضایت بخش نیست.

مسئله اصلی در نشست دوحه رقابت میان ایران و عربستان سعودی است، مسئله ای که نمی توان آن را دست کم گرفت و بدان اهمیت نداد. در واقع، سعودی ها پیش از این گفته اند که اگر ایران در این نشست دوحه شرکت کند در واقع در نشستی شرکت کرده است که هدف کاهش تولید نفت است و در نتیجه بعید است که ایران در همایش حضور پیدا کند چون ایران می خواهد بعد از مدت ها محرومیت از بازار، میزان سهم خود را در بازار نفت افزایش دهد.
روسیه، سومین تولیدکننده نفت جهان، بعد از فرو پاشی روسیه استخراج نفت را افزایش داده است. این نشان می دهد که بعید است در نشست قطر آن چه را که نیازمند آن هستیم – یعنی کاهش تولید نفت برای ایجاد توازن در بازارهای نفت - به دست آوریم. حتی ممکن است که در زمینه توقف تولید در سطح کنونی نیز توافقی صورت نپذیرد. این نیازمند اعتمادسازی میان اعضای اوپک و تولیدکنندگان خارج از اوپک است که مایل به همکاری با یکدیگر نیستند.

انتهای پیام/