سودای وزارتـــــخانه حیات و ممات

خبرگزاری تسنیم/ علی رمضان‌پور

..... سلام علیکی که می‌کند، کورسوی لهجه‌اش، تو را تا شهر اولین‌ها ــ تبریز می‌کشاند؛ مزاح‌گونه می‌گوید که لهجه آذری‌اش بی‌تأثیر در منصب کنونی‌اش نیست، به هر حال «ایرج حریرچی» را مرد دوم وزارت بهداشت ایران می‌نامند، ولو اینکه برخی‌ها هم قبولش نداشته باشند، مانند برخی مدیران ایرانی جناح خاصی از جنس اصلاح طلبی را دنبال می‌کند، کما اینکه منش و مرامش خاکریزی است، رفیق و دوست زیاد دارد، هم زمینی، هم آسمانی؛ با وجود این، دیدگاه‌های ضد احمدی نژادی‌اش را پنهان نمی‌کند.

می‌گوید به او خارجی‌ها لقب «هفت ــ 24» دادند، یعنی فردی که در هفت روز هفته 24ساعته پاسخگوست، کما اینکه برای اصحاب رسانه صفتی بیگانه است، تماس‌هایی که Divert به دفتر کارش می‌شود، شاهد هرروزه است، کما اینکه نمی‌توان به‌خلاف دیگر مدیران ناصبور عرصه سلامت کشور از صبوری‌اش به‌راحتی گذشت.

پنجه طلایی که رکورد سالی بیش از 1000 جراحی را یدک می‌کشد، «لپ‌تاپ» یار جداناشدنی‌اش است، آن‌قدر که اگر آن را از او جدا کنی معتقد است می‌شود «امام محمد غزالی»؛ که اعتقاد داشت دانشش در محفوظات کتاب‌هایش محصور شده است، ولی با وجود این، بیشترین نمودارها و آمار و ارقام مالی را برایت در ذهنی فوّار به‌خط می‌کند، به هر حال او مدیری است که در لباس سپید هم شعر فارسی می‌خواند ولو با لهجه ترکی!

کمتر مدیری در وزارت بهداشت خوش‌خلقی‌اش را دارد، به‌طوری که وزیر هم به حسن خلق او غبطه می‌خورد و محکومش کرده است که چون همسرش روانپزشک است و شاید در غذایش قرص می‌ریزد او این‌همه شاد، خرسند و بذله‌گوست، البته تجربه چندساله‌اش در رسانه بی‌تأثیر نبوده و این روی باز و خندانش به‌خلاف برخی مواقع که به‌حسب گویش آذری‌اش تُند می‌شود گواهی بر صلاحیتش بر کرسی سخنگویی یکی از پرتلاطم‌ترین وزارتخانه‌های کشور است که از تولد تا مرگ با آن سروکار داری و روزی نیست که درد و آهی از آن به گوش نرسد.

قائم‌مقام 50ساله وزارت بهداشت ایران که بی‌میل بر کرسی اول وزارت بهداشت نیز نیست، در آخرین روز سال 94 لقب آخرین میهمان خبرگزاری را نیز به خود اختصاص داد و در گفت‌وگویی بی‌پرده از حال و هوای سلامت ایرانی گفت که مردمانش دو سالی است کمی طعم جز درد بیماری را تا حدودی چشیدند، ولو اینکه حریرچی خود معتقد است هنوز در امتحان میان‌ترم هستند و نمره 17 را به وزارتخانه متبوعش می‌بخشد، وزارتخانه‌ای که برخی از پزشکان و پرستاران میانه خوبی با آن ندارند و نقدهای سنگینی چون پزشک‌سالار و استفاده از داغ و درفش برای کاهش زیرمیزی نثارش می‌کنند.

عادت به پاسخگویی تند و تیز دارد که نشأت گرفته از اطلاعات بالا و اشراف او به حوزه‌های متعدد سلامت است، کما اینکه سؤالی هم نخواهد پاسخ دهد به یک جمله «بررسی می‌کنم» اکتفا می‌کند، به هر حال قبل از اینکه سؤالت به انتها برسد شروع به پاسخ دادن می‌کند، اما در گفت‌وگوی پیش‌ِرو حاضر نمی‌شود به دو سؤال از جمله نقش خود به‌عنوان یکی از تئوریسین‌های سابق روزنامه «سپید»؛ روزنامه‌ای پزشکی و صاحب‌سبک که روزگاری نیز تجربه دست و پنجه نرم کردن با وزارتخانه‌ای را که حال سخنگویش است، بدهد و با ورچیدن صورت و کج کردن روی می‌خواهد از این سؤال بگذری و در نهایت درباره وضعیت گردشگری سلامت در کشور نیز با ناله و آه و فغان توضیحاتی در قالب record خاموش می‌دهد که نشان از روزهای همچنان در انتظار برای این عرصه پُرتلاطم حوزه سلامت ایران دارد.

حال گفت‌وگویی با "ایرج حریرچی"، قائم‌مقام وزارتخانه‌ای را پیش رو داریم که شاید روزی خود بر سکان وزارتی آن تکیه زند،کما اینکه همسرش از همین حالا به‌خلاف همسر وزیر بهداشت کنونی؛ او را بر کار اجرا نهی کرده است، زیرا همسر حریرچی معتقد است او در زمان طبابت روزی 100 بیمار دعاگویش بودند ولی حال در لباس اجرا روزی 1000 نفر نفرینش می‌کنند، ولی این مدیر لهجه تبریزی که نهادهای جهانی سلامت او را با گزارشات بین المللی‌اش به‌خوبی می‌شناسند، معتقد است اگر توفیقی برای خدمت داشته باشد، حاضر است برای حوزه سلامت "تی" نیز بکشد.

تسنیم: به‌عنوان نخستین سؤال؛ حال سلامت کشور چطور است؟

حریرچی: وقتی من بخواهم به‌عنوان یک پزشک در مورد چگونگی حال کسی پاسخ دهم باید حال او را با حال قبلش مقایسه کنم، از نظر من حال سلامت ما نسبت به گذشته خیلی بهتر است ولی مطلوب نیست.

تسنیم: شما در 3 سال اخیر چند بار اتاق جراحی رفتید؟

حریرچی: آمارش در انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی تهران موجود است. من به‌طور متوسط در سال 1050 مورد عمل می‌کردم. به‌طور تمام‌وقت در انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی(ره) مشغول بودم و در هیچ بخش خصوصی هم کار نمی‌کردم. حدود 90 درصد عمل‌هایی که انجام می‌دادم اعمال جراحی سنگین؛ یعنی سرطان و 10 درصد هم عمل‌های جانبی سرطان بود. بیشتر عمل‌ها مربوط به سرطان‌های سر و گردن و همین‌طور دستگاه تنفسی گوارشی فوقانی بود.

در طول دو سال اول مسئولیتم تا عید فطر امسال فقط 4 مریض عمل کردم؛ آن هم مربوط به افرادی بود که با آنها رودربایستی داشتم، کار اجرایی نمی‌گذاشت، ولی از عید فطر امسال قرار شده چهارشنبه‌ها برای انجام اعمال جراحی بروم ولی اسفند ماه اصلاً نتوانستم بروم، شاید در این 5، 6 ماه در مجموع 20 تا عمل کرده باشم.

تسنیم: چقدر زمان برای وزارت بهداشت می‌گذارید؟

حریرچی: من که خودم نباید بگویم، ولی از قول آقای دکتر ثمین صدیقی که معاون دفتر منطقه‌ای مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی (EMRO) است، می‌گویم؛ وی به گروهی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت که برای ارزیابی طرح تحول سلامت به ایران آمده بودند، اعلام کرد شما هر سؤالی در مورد ارزیابی از این طرح چه در داخل و چه در خارج از کشور دارید، شماره دکتر حریرچی را که هفت 24 است، بگیرید، هفت 24 اصطلاحی است که آنها دارند یعنی فرد در هفت روز هفته 24ساعته پاسخگوست.

تسنیم:به شما می‌گویند ایرج حریرچی ــ معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاون کل یعنی چه؟ ابلاغ انشایی است یا مصوبه سازمان مدیریت؟

حریرچی: اختیارات قسمتی از تشکیلات ما در وزارت بهداشت با خودمان است. پست قائم‌مقام وزیر و معاون‌کل در این وزارتخانه ایجاد شده است. در وزارتخانه‌های اکثر کشورهای توسعه یافته به‌خصوص در وزارتخانه‌های بهداشت کشورها، فردی هست که به او Director-General یا دبیرکل می‌گویند. این پُست در کشورهای دارای نظام‌های انگلیسی یعنی انگلیس، اسکاتلند، استرالیا، آفریقای جنوبی و هند وجود دارد که اجباری است.

در کشورهای اسکاندیناوی (نوردیک) مانند سوئد، فنلاند، نروژ و دانمارک هم این پُست وجود دارد. در مطالعه‌ای که ما انجام دادیم در بیش از 80 یا 90 درصد وزارتخانه‌های بهداشت دنیا، فردی به‌عنوان دبیرکل، معاون‌کل و قائم‌مقام وزیر وجود دارد؛ که وی فردی است که بیشتر، نقش کارشناسی و هماهنگ کنندگی دارد.

سازمان مدیریت صنعتی هم در دهه 70 در تشکیلاتی که برای وزارت بهداشت پیشنهاد کرد این پُست را به اسم دبیرکل پیش‌بینی کرد، ولی بعد که این تشکیلات به سازمان امور اداری استخدامی کشور رفت، اسمش تبدیل به معاونت هماهنگی و دبیر هیئت‌های امنا شد. سال‌ها این پُست وجود داشت و افراد مختلفی این معاونت را به‌عهده داشتند. در دوره سابق و اخیر که وزارتخانه‌ها را اجبار کردند 5 معاونت داشته باشند، این پُست از جایگاه معاونت خارج شد و به عنوان دبیر هیئت‌های امنا مطرح شد. براساس مطالعاتی که دوستان و بنده قبلاً داشتیم و مقالاتی که در این زمینه نوشته بودیم با پیشنهاد آقای دکتر هاشمی، این پُست دوباره ابقاء شد و الآن یک پُست رسمی است.

تسنیم: چطور شد سخنگو شدید؟ به‌خاطر لهجه‌تان یا خوش‌تیپ بودید یا نزدیکی به وزیر؟

حریرچی: شاید هر سه بوده. (با خنده)

من در خانه گاهی شعر می‌خوانم. پسرم می‌گوید که "چرا وقتی تأکید می‌کنی لهجه‌اش را اضافه می‌کنی؟" می‌گویم "بیین پسرم، فارسی چند جور است. شما با لهجه تهرانی صحبت می‌کنید، فارسی ما هم با لهجه ترکی است.

آقای دکتر هاشمی، ماه رمضان سال 94 مرا به‌‌عنوان سخنگو معرفی کردند اما شاید دکتر هاشمی حدود 7 یا 8 ماه قبل از ماه رمضان، این سمت را پیشنهاد کرده بودند و یک مقدار من خودم به‌دلیل سنگینی کار مقاومت داشتم. وی در ماه رمضان که به خبرنگاران افطاری دادند، گفتند می‌رود و این پُست را اعلام می‌کند، گفتم "نه، اعلام نکنید" ولی وی اعلام کرد، شاید هم دلیل اصلی این انتخاب این باشد که من بالاخره سابقه 8، 9 سال کار مطبوعاتی داشتم و با توجه به احاطه نسبی که به مسائل دارم و ارتباطاتی که می‌توانم برقرار کنم این انتخاب صورت گرفت.

تسنیم: شما فوق‌تخصص جراحی هستید ولی علاقه عجیبی به عدد و رقم دارید و نمایش نمودار روی لپ‌تاپ شما همیشه هست، اگر روزی لپ‌تاپ شما نباشد چه می‌کنید؟

حریرچی: می‌شوم مثل امام محمد غزالی، بلاتشبیه. یک وقتی دزدی به کاروان حمله کرده بود و بار استران را که شامل کتاب‌های وی بود می‌خواستند ببرند، که گفته بود که "سواد من در این کتاب‌هاست"، و پاسخ شنیده بود سوادی که بار استر باشد به درد نمی‌خورد.

ولی خدا درباره حافظه، لطفی به من کرده و گاهی هم پیش آمده که در حال سخنرانی لب‌تاب هنگ کرده یا سیستم‌ها به هم متصل نشده و بالاخره بدون این وسایل موضوع را بیان کردم.

بر اساس مطالعات مختلف، مشخص شده است که سهولت ارتباط با مخاطبین عام و مردم از طریق نمودار، اینفوگرام و مقایسه‌ها خیلی بیشتر است.

موضوع دوم در مورد اهمیت کاربرد آمار و ارقام این است که متأسفانه در حال حاضر فرهنگ کشورمان، فرهنگ شفاهی است. فرهنگ مکتوب و مبتنی بر آمار ضعیف است و معمولاً گزارش‌هایی که داده می‌شود خودآگاه یا ناخودآگاه صرفاً به بیان نکات مثبت سازمانها و افراد پرداخته می‌شود و چون این جملات و گزارش‌ها تکرار می‌شود‌، حتی خودشان هم گاهی نکات مثبت باورشان می‌شود و نکات منفی یادشان می‌رود.

من سعی کردم در دوره‌های مختلفی که بودم، هر وقت صحبت کردم مبتنی بر شواهد و مستند باشد و شاید گاهی گفته‌های من حالت مرجع برای دوستان از جناح‌های مختلف شده است. و وقتی می‌گویند فلانی گفته، (حریرچی) فکر نمی‌کنند که خدشه یا تحریفی در آن است و یک دلیل این موضوع هم، همین نشان دادن آمار و ارقام و نمودارهاست. من خودم خیلی به ریاضی علاقمند بودم. استعداد بیشتر من هم در ریاضی بود ولی جو مدرسه و خانواده این‌طوری بود که آمدم پزشکی.

تسنیم: می‌گویند وزیر در پیگیری کارش خیلی جدی است و بدون رودربایستی با معاونانش برخورد می‌کند. با وزرای قبلی فکر کنم زمینه همکاری داشتید. اگر با آنها بخواهید مقایسه کنید به چه صورت است؟

حریرچی: باید دیگران راجع به آن صحبت کنند. وزرای گذشته خیلی زحمت کشیدند و تلاش کردند، همه تلاش‌هایشان قابل تقدیر است ولی اجرای طرح تحول سلامت از اثرات و نتایج آن کار دکتر هاشمی است. حتی خارج از حوزه سلامت، آقای دکتر هاشمی به‌عنوان فردی که خیلی برجستگی دارد مورد قبول همه است؛ چه جناح‌های سیاسی و چه کارشناسی.

من خودم یادم هست که تقریباً از دهه 70 هر کس رئیس‌جمهور بوده و خواسته کابینه معرفی کند به هر حال وی را به‌عنوان یکی از کاندیداها مطرح کرده است و من چون آشنایی مستقیمی با وی نداشتم، تعجب می‌کردم که چطور است که از کابینه آقای هاشمی رفسنجانی به‌عنوان وزیر مطرح بوده! بعد هم رؤسای جمهور مختلف که آمدند و وی در اوایل و اواسط دهه 60 هم به‌عنوان استاندار و وزیر جهاد مطرح بودند.

آقای هاشمی در کار بسیار جدی هستند، یک خصوصیت دیگری که دارند و من به‌قطع یقین می‌توانم بگویم این است که دکتر هاشمی از هر کس دیگری در وزارتخانه بیشتر کار می‌کنند. به همسرم می‌گفتم که من فکر نمی‌کردم که کسی در کار کردن مصرّتر از من باشد ولی به خانم دکتر هاشمی هم گفتم که وی به‌طور واضحی روی بنده را از نظر فعالیت و کار کم کردند.

"دلسوزی" هم جزو خصوصیات برجسته دکتر هاشمی است. نظر خودشان را در محاسبات وارد نمی‌کنند. "جدیت" هم از ویژگی‌های دیگر اوست. در ارتباطشان که با معاونت‌ها و زیرمجموعه‌ها و هم با خارج از مجموعه چه همسطح و چه غیرهمسطح برقرار می‌شود وی به‌قدری صاف و صمیمی‌ هستند که گاهی هم که دوستان مؤاخذه مستقیم می‌شوند به‌خصوص اگر در جمع باشد ممکن است ناراحت شوند ولی وی ظرف دقایق و ساعاتی، هم از دل در می‌آورند و هم جبران می‌کنند، طبیعی است.

تسنیم:‌ آیا خودتان، تا به حال به روانپزشک مراجعه کردید چه مثبت چه منفی؟

حریرچی: من ــ نه، مراجعه نکردم. اگر می‌خواستم مراجعه کنم در خانه بود و پول ویزیت نمی‌دادم چون همسرم روانپزشک است. خداوند با روحیه‌ای که به من داده، اکثر مواقع شاد و خرسند و بذله‌گو هستم. اوایل کار، دکتر هاشمی به من می‌گفت که "حتماً خانم شما به شما قرص می‌دهد". می‌گفتم نه نمی‌دهد. بعد از مدتی می‌گفت "خودت متوجه نیستی داخل غذا و چای می‌کند". (خنده)

تسنیم: اهل روزهای دفاع مقدس هم هستید، می‌توانید یکی از دوستان شهیدتان را نام ببرید؟

حریرچی: دوستی که همزمان با شهادت حضرت زهرا(س) در مراسمش واقع در شهرک شهید محلاتی بودم، شهید شکری؛ از گردان عمار، لشکر حضرت رسول بود، شهید محمد شکری دانشجوی پزشکی ورودی 63 و از هم‌دوره‌ای‌های دانشگاهی من بود. یک اخوی وی قبل از انقلاب شهید شد و یک برادرشان هم که فرمانده گردان در لشکر حضرت رسول و فرد برجسته‌ای بود، متأسفانه بعد از جنگ در یک تصادف فوت کردند. چون ما می‌رفتیم منزل وی و با هم درس می‌خواندیم، چند خاطره از وی دارم.

اگر یادتان باشد سال‌های 65، 66 سالی یکی دو عملیات بزرگ انجام می‌شد که اکثراً آماده سازی و یا عملیات‌های پراکنده بودند. من چند بار به وی اصرار کردم که بیاید دانشکده و درس را ادامه دهد و وی قبول نمی‌کرد و می‌گفت "ما راهمان این است و باید باشیم" و ماندند و شهید شدند.

مراسم وی را در تالار ابن‌سینای دانشگاه تهران من اجرا کردم، بالاخره من همکلاسی وی بودم و رفیق ما بود. من در مراسم، مادر وی را دعوت کردم و آمدند پشت تریبون و سخنرانی و دعای تأثیر گذار و عجیبی کردند. مراسم خوبی بود. مادرشان اصالتاً کربلایی بودند و سه تا از برادران بزرگتر وی متخصص پزشکی هستند. یک برادرشان هم استاد دانشگاه تهران در رشته ایمونولوژی است. مراسم خوبی درآمد و قسمت خنده‌دارش این بود که بعد از تمام شدن مراسم، یک بنده خدایی آمد و گفت "شما پس‌فردا هستید؟" گفتم بله! گفتند مراسم شهیدی هست. گفتم "حتماً می‌آیم".

یادم نمی‌رود رفتم در مسجدی نماز مغربم را خواندم و رفتم. وقتی خواستم وارد خانه شوم دیدم همان بنده خدا منتظرم هست و می‌گوید "چرا دیر کردی؟" من باز هم متوجه نشدم. فکر کرده بودند من مداح هستم. مراسم دانشگاه اداره کردن با مراسم مسجد و خانه تفاوت دارد، آنجا دکلمه است. من دیدم هم مراسم دیر شده و هم مضطربند، چکار باید کنم؟ رفتم پشت میکروفون ولی دیدم بچه‌های بسیج دارند آماده می‌شوند و دم گرفته بودند بیایند مراسم. تو این لحظه این به عقلم رسید و گفتم "اجازه بدهید من بروم تجدید وضو کنم". رفتم وضو که گرفتم، اینها آمدند و ما هم رفتیم پشت تریبون و یک بسم الله گفتم و گفتم "چراغ را خاموش کنید". من میکروفون را رها کردم و تا آخر خوانده شد. مراسم اجرا شد. آخرش هم از من تشکر کردند. (خنده)

تسنیم:اخبار را رصد می‌کنید؟ آخرین خبر تسنیم را که مشاهده کردید چه بود؟

حریرچی:اخبار را که یکی از همکاران لطف می‌کنند رصد می‌کنند. خودم آن خلاصه‌ها را می‌بینم، من نمی‌روم در سایت‌های خبرگزاری‌ها. دوستان انتخاب می‌کنند، من تقریباً روزی چند دور می‌بینم.

تسنیم: به چه موضوع این خبرها علاقه دارید؟

حریرچی: من دیگر فرصت نمی‌کنم بروم خبرهای مکتوب را هم ببینم، در لپ‌تاب بیشتر مطالب را می‌بینم.

تسنیم:‌آخرین یادداشتی که نوشتید؟

حریرچی:گزارشی برای سازمان بهداشت جهانی در مورد محافظت از مخاطرات مالی ناشی از هزینه‌های درمانی بود.

تسنیم: یادداشتی برای رسانه‌ها چی؟

حریرچی: در رسانه‌ها هم مطلبی راجع به اقتصاد مقاومتی بود که با توجه به سال اقتصاد مقاومتی نوشته بودم.

تسنیم: چشم‌انداز شما برای طرح تحول سلامت چیست؟ اصلاً اسم این طرح را چه‌کسی گذاشت؟

حریرچی: از نظر من با توجه به حمایتی که مسئولان و مدیران ارشد نظام از این طرح دارند و همین‌طور رضایتمندی که با اجرای این طرح در مردم ایجاد شده و از آن حمایت می‌کنند و همچنین توانایی و وفاقی که در مدیران حوزه سلامت در این باره وجود دارد، آینده را بسیار درخشان می‌بینم.

در مورد اسم طرح، بد نیست به سابقه‌اش اشاره‌ای کنم، ما موقعی که در دوره جدید به وزارتخانه آمدیم، اکثر مدیران این وزارتخانه، مدیران باتجربه‌ای بودند که برنامه داشتند، برنامه آقای هاشمی هم که به مجلس تقدیم شد نشانگر این بود. بلافاصله بعد از شروع دوره جدید وزارت بهداشت، طرحی نوشته و به دولت ارسال شد و دولت در 15 آبان 92 بعد از حدود سه ماه از تشکیل وزارت بهداشت جدید، آن را تصویب کرد.

ادبیات آن مصوبه مبتنی بر پوشش همگانی سلامت و مبتنی بر ماده 32 قانون برنامه پنجم توسعه بود که یکی از بندهای آن این بود که خدمات بستری در بیمارستان‌های دولتی باید رایگان شود. البته ما الآن هم متعهد به اجرای پوشش همگانی سلامت؛ مبتنی بر مدلی که سازمان بهداشت جهانی و تمام کشورهای پیشرو در حوزه سلامت دارند، هستیم.

بعد که کار پیش رفت ما اقداماتمان را از همان اول شروع کردیم، قدم اول و شاید فاز مقدماتی این طرح، این بود که قیمت دارو و ملزومات مصرفی را کنترل و همین‌طور مشکل کمبود دارو را حل کنیم. بعد که کار پیش رفت، منابع برای هر بسته خدماتی پیش‌بینی شد. یک قسمت از منابع را از محل هدفمندی یارانه‌ها که قبلاً قانون داشت تأمین کردیم. یک پیشنهاد دیگر برای تامین منابع مالی این طرح، پیشنهادی بود که خود وزارت بهداشت به کمیسیون بهداشت و درمان و کمیسیون برنامه و بودجه مجلس داد و براساس آن یک درصد مالیات بر ارزش افزوده را برای اجرای بسته‌های بهداشتی در روستاها و حاشیه شهرها و اعتبارات حاصل از هدفمندی را برای انجام اقدامات عمدتاً درمانی به کار بردیم.

در حین اجرای برنامه، ما دو بسته اعتباری را شامل بسته الف و ب را پیشنهاد کردیم. بسته ب 6800 میلیاردی بود و بسته الف بالای 15 یا 16هزار میلیارد بود و دولت بسته ب را انتخاب کرد و با تخصیص 4800 میلیارد تومان اعتبارات حاصل از هدفمندی یارانه‌ها و 2300 میلیارد از محل یک درصد مالیات بر ارزش افزوده موافقت کرد و بسته موسوم شد به طرح تحول سلامت.

تسنیم: برای اجرای طرح تحول سلامت چقدر پول گرفتید؟ چقدر هزینه کردید؟ کجاها و چه‌میزان؟ برای پرداخت دستمزد و تجهیزات چه‌میزان هزینه کردید؟

حریرچی: این سؤال خیلی وسیع است. اعتبار برای اجرای پوشش همگانی سلامت بحث دیگری است ولی اعتبار برای آن چیزی که موسوم به طرح تحول سلامت است، 4800 میلیارد تومان حاصل از هدفمندی یارانه‌هاست که سال 93 کامل گرفته شد، منتها همه آن مستقیم از محل هدفمندی یارانه‌ها حاصل نشد بلکه با جابه‌جایی منابع مختلف تأمین شد، چون دولت خودش برای هدفمندی و پرداخت یارانه‌ها مشکل داشت.

یک درصد ارزش افزوده هم رقمش مشخص و حدود 2 هزار و 300 میلیارد بود که از این محل نیز 85درصدش داده شد. امسال (94) با کمک سازمان مدیریت و برنامه ریزی و دستوری که آقای رئیس جمهور دادند، قرار شده هرچه از محل یک درصد مالیات بر ارزش افزوده حاصل می‌شود پرداخت شود و امیدواریم سقف تا آخر امسال حاصل شود. بنابراین آنچه از محل هدفمندی به ما داده شده فعلاً از محل جابه‌جایی منابع است و امیدواریم تا آخر امسال هم 100 درصدش حاصل شود.

اما در مورد مقایسه بودجه سلامت با بودجه دولت؛ کل بودجه دولت در سال 94، 840هزار میلیارد بوده و مجموع اعتبارات حوزه سلامت کمتر از یک درصد از کل بودجه دولت است. اگر پول شرکت‌ها را حذف کنیم و بودجه جاری و اختصاصی دولت را حساب کنیم 280هزار میلیارد این پول‌ها می‌شود 3 درصد. و اگر کل بودجه حوزه سلامت را نگاه کنیم کل هزینه‌ای که در سال 93 در حوزه سلامت اعم از دولتی و خصوصی شده 80هزار میلیارد تومان است که باز این رقم کمتر از 10 درصد است. ولی برخی مخالفین ما که متأسفانه بعضاً از جامعه پزشکی هستند و خدا همه را حفظ کند طوری وانمود کردند که یک پول‌های هنگفت و عجیب و غریبی به حوزه سلامت آمده و البته اظهار نظرهای آنها به‌ضرر بهداشت و درمان مردم می‌شود.

ما دو محل پرداخت عمده اعتباراتمان یکی محل هدفمندی یارانه‌ها؛ مصوب مجلس فعلی در دوره قبل بوده که دولت سابق پرداخت نمی‌کرد، و در 2 سال آخر برنامه پنجم پرداخت شد و خیلی اتفاق عجیب و غریبی نبود، آن 3هزار میلیارد هم که بودجه دولتی نبود و از محل ارزش افزوده می‌آید، آن چیزی که مهم است این که حتی یک ریال از این پول‌ها برای پرداخت کارانه صرف نشده است، این که فکر کنند این پولها صرف دستمزد پزشک یا پرستار می‌شود درست نیست و اینها اصلاً ممکن نیست، بله، در بعضی قسمت‌ها مثل بسته مربوط به تأمین پزشکان متخصص در شهرهای الف و ب و ج در شهرهای محروم و طبق آیین‌نامه‌ای که دولت تصویب کرده به پزشکانی که به مناطق محروم می‌روند پرداخت می‌شود.

یک بسته هم برای زایمان طبیعی است و این اعتبار از محل هدفمندی یارانه‌ها برای ماماها، پزشکان و گروهی که در این بخش کار می‌کنند، پرداخت می‌شود. یک قسمت هم از محل یک درصد ارزش افزوده از طریق سازمان بیمه می‌رود، چون ما پول ارزش افزوده را به سازمان بیمه می‌دهیم و آنها هم این پول را به پزشکان و ماماهایی که برای خدمت به مناطق محروم می‌روند پرداخت می‌کنند، بنابراین، اظهاراتی مبنی بر اینکه ارقام نجومی از این محل پرداخت شده کاملاً نادرست است.

تسنیم: اعتبارات و هزینه‌کردهای عمرانی و تجهیزات به چه صورت است؟

حریرچی: اعتبارات عمرانی و تجهیزات در 2 قسمت است. یک قسمت از یک درصد ارزش افزوده مصوبه مجلس است. یک‌سوم و حدود هزار میلیارد آن اصلاً باید برای بخش‌های عمرانی هزینه شود چراکه مصوبه مجلس است و این اعتبار برای تقویت زیرساخت‌های مراکز بهداشتی درمانی، خانه‌های بهداشت روستاها و یا بیمارستان‌هایی که برای روستاییان خدمت ارائه می‌کنند، صرف می‌شود و این تخصیص اعتبار، مصوبه مجلس و موافقتنامه سازمان برنامه را دارد. یک بسته از بسته‌های هشت‌گانه هدفمندی هم هتلینگ است که ماهیت عمرانی دارد. همچنین دولت مصوبه دیگری نیز دارد که بر اساس آن بخشی از اعتبارات به‌سمت ارتقای هتلینگ می‌رود و آن صرفه‌جویی از بودجه کاهش پرداخت از جیب مردم است. به دانشگاه‌ها اعلام کردیم که اگر بیمارستان‌ها بتوانند در این بودجه صرفه‌جویی کنند، یعنی کسی را بیرون نفرستند و پول هم از 3 درصد یا 6 درصد با فرمول‌های پیچیده‌ای که مشخص کردیم، بیشتر هزینه نشود و اگر از این بودجه در بیمارستان مازاد بیاید، در همان بیمارستان می‌توانند برای اصلاح هتلینگ یا بخش‌های ویژه خود استفاده کنند.

من توجه شما را به این جلب می‌کنم که کاهش هزینه‌های درمانی مردم تکلیف قانونی ماست، یعنی تکلیفی که در گذشته انجام نشده است. طبق برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه باید پرداختی از جیب مردم به کمتر از 30 درصد کاهش پیدا کند. منظور این نیست که مردم خدمت کمتری بگیرند بلکه مردم خدمت مناسب‌تر و بیشتری هم بگیرند. اگر قرار باشد مردم کمتر از 30 درصد بدهند دولت یا بیمه‌ها باید این هزینه‌ها را تأمین کنند، پس اجرای طرح تحول سلامت و کاهش هزینه‌های درمانی مردم از تکالیف قانون برنامه پنجم ما است.

نکته دیگر این است که این موضوع در بند 9 سیاست‌های کلان سلامت، ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب نیز تأکید شده است، بنابراین ما بر اساس تکلیف قانونی عمل کردیم که بر اساس این تکلیف باید میزان هزینه‌های بهداشت و درمان از سرانه تولید ناخالص ملی‌مان بیشتر از منطقه باشد، ما کماکان چه قبل از طرح تحول و چه بعد از اجرای آن، هزینه‌ای که برای بخش سلامت می‌کنیم کمتر از متوسط منطقه است.

در سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب همچنین آمده است که سهم دولت در حوزه بهداشت و درمان باید از متوسط منطقه بالاتر باشد که باز سهم بهداشت و درمان ما به‌طور واقع چه قبل و چه بعد از طرح تحول پایین‌تر از کشورهای منطقه است. تعجب می‌کنیم وقتی یک قانون بالادستی و تکلیف هست چرا وقتی به آن عمل می‌کنیم همین آقایان منتقدی که بعضی‌هایشان تریبون‌های رسمی هم دارند و دولت‌های گذشته را همیشه به انتقاد می‌گرفتند چه در دوره اجرایی خود و چه در غیر دوره اجرایی‌شان، الآن یک دولتی آمده و این هزینه‌ها را پرداخت می‌کند، باز هم انتقاد می‌کنند!

تسنیم: دکتر ایرج فاضل ــ وزیر اسبق بهداشت می‌گوید که کتاب ارزش نسبی خدمات تماماً باید طبق نسخه آمریکایی ابلاغ شود. دکتر حاجی آقاجانی ــ معاون درمان وزارت بهداشت و تیمش می‌گویند که "ما بازنگری را براساس نظرات انجمن تخصصی انجام دادیم و متناسب با هر رشته، کدها را افزایش دادیم". ولی انجمن‌ها ناراضی هستند، مدیران بیمه هم می‌گویند که "کدها آن‌قدر زیاد شده که توان ما را گرفته". در حالی که دکتر فاضل، دکتر نوربخش (مدیرعامل تأمین اجتماعی) و دکتر هاشمی در همایش میثاق این کتاب جدید، کدهای کالیفرنیا یا ارزش نسبی خدمات را قبول کردند و هدف از این اقدام جمع‌شدن بساط زیرمیزی بود ولی آیا واقعاً زیرمیزی جمع شده است؟ وزیر بهداشت گفته است که "این یکی از مهمترین کارهای من است و بابت مقابله با زیرمیزی هزینه گزاف پرداخت می‌کنیم"، آیا محقق شده است؟

حریرچی: آقای دکتر فاضل از اساتید برجسته کشور هستند و خدماتی که وی در دوره‌های تصدی‌های مختلف برای پزشکی مملکت انجام دادند، قابل تحسین است. به منش شخصیتی وی در مطب خصوصی و بیمارستان دولتی غبطه می‌خورم و آرزو می‌کنم که همه مثل وی فعالیت کنند، منتها من نکاتی را عرض کنم.

اولاً کتاب تعرفه نسبی خدمات که در آمریکا نوشته شده شامل چه مواردی هست؟ تعرفه یک ابزار مدیریتی است. اصلاً تعرفه را چه‌کسی تعیین می‌کند؟ سیاستگذار بر اساس این ابزار مدیریتی، چیزهایی که فکر می‌کند به‌نفع مردم و جامعه پزشکی است پیش می‌برد، از جمله یکی از تعرفه‌هایی که ما به‌طور جدی تغییر دادیم تعرفه زایمان طبیعی است، چون زایمان طبیعی برای پزشک وقت‌گیر است؛ می‌روند به‌سمت سزارین و آن آمار عجیب سزارین در کشور به وجود آمد.

حال ولی وقتی شما برخی تعرفه‌ها را آن‌قدر پایین می‌گیرید در نتیجه دریافت‌های غیرمتعارف ایجاد می‌شود، وقتی شما می‌آیید برای عمل «لوزه» که عمل سهل و ممتنعی است در بخش دولتی 8 تا 25 هزار تومان تعیین می‌کنید و در خصوصی هم تعرفه 100 تا 150 تومانی دارید این خودش یک سیگنالی است مبنی بر دریافت‌های غیرواقعی. در خود آمریکا تعرفه‌ها چطور اجرا شده؟ در خود آمریکا نظرات نخبگان، سیاستگذاران و خریداران را با هم جمع می‌کنند یک کتابی در می‌آید و هر سال هم این کتاب تغییراتی پیدا می‌کند، این‌طور نیست که ثابت بماند، اکثر کشورهایی که از این کتاب الگوبرداری کردند همگی تغییرات ایجاد کردند، تغییراتی که ما دادیم اولاً با نظر انجمن‌های پزشکی بود و در اجرایی کردن این کتاب هم، منافع مردم را لحاظ کردیم و هم منافع پزشکان، تقریباً به‌غیر از یک انجمن، هیچ انجمن تخصصی‌ای نیست که تأیید و امضای آن مجموعه در ذیل این کتاب نباشد.

تسنیم: کدام انجمن؟ در مصاحبه نمی‌آورم.

حریرچی: ...، چون تعرفه را برای نخستین‌بار به‌طور واقعی وارد کتاب ایران کردیم، امضای نمایندگان رسمی همه انجمن‌ها زیر آن است. و همان‌طور که شما گفتید رؤسای سازمان‌های بیمه‌گر، رئیس سازمان نظام پزشکی و بزرگان پزشکی کشور آن را تأیید کردند، منتها ما به گذشته هم توجه داشتیم. ما اگر می‌خواستیم موفق باشیم باید به گذشته توجه می‌کردیم، مثلاً ما در دوره‌های گذشته جراحی قفسه صدری و جراحی اطفال که شاخه‌های مهمی از جراحی هستند و به‌اندازه صندلی فوق‌تخصص برای آن متقاضی نبود، امسال در جراحی اطفال 16 نفر آمدند برای اینکه ما تعرفه جراحی اطفال و جراحی صدری را به‌میزان خیلی قابل توجهی اصلاح کردیم تا در این رشته‌ها هم بیایند، ولی مثلاً برای اینکه خیلی هم روشن شود تعرفه جراحی چشم (مثلاً کاتراک) چون از اول مبتنی بر تکنیک‌های قدیم بود و خیلی بالا بود، ما همه جا را که به‌طور مجموع و متوسط 98 درصد بالا بردیم تعرفه مربوط به چشم و کاتراک را 10 درصد بالا بردیم، درحالی که وزیر هم چشم‌پزشک است. ما هم منافع عمومی و هم بین‌رشته‌ای را لحاظ کردیم.

تسنیم: نارضایتی انجمن‌ها چطور؟

حریرچی: در مورد انجمن‌ها که اولاً باید یک تعریفی کنیم که سطح درآمد پزشکی مطلوب چقدر است. در آن یک اختلاف نظر قاعدتاً همیشه بین دولت‌ها و بیمه‌ها و مردم و ارائه کنندگان خدمت در هر صنفی وجود دارد، یک مقدار اصلی از آن ناشی می‌شود، یک مقدار دیگر ناشی از این است که سابقه‌ای که وجود داشته، اختلافاتی که بوده که آقای دکتر هاشمی هم اعلام کردند اصلاح این کتاب برای بار اول و آخر نیست.

خیلی هم رسمی بگویم که این آرزوی 10ساله نظام پزشکی بود که کتاب اصلاح شود. در دوره‌های مختلف و وزرای قبلی هم حداقل دوبار کتاب ابلاغ شد و بعد جمع‌آوری شد، چون همه جنبه‌ها را ندیده بودند. ما هم می‌دانستیم مخالفت‌هایی خواهد شد. الآن بالاخره این کتاب بعد از یک سال و نیم با کمترین عوارض اجرا می‌شود. بعضی‌ها را تصحیح کردیم. رسماً هم می‌گوییم این کتاب و اصلاحاتش وحی منزل نیست، حتماً دوباره باید اصلاح شود، به‌دلیل اینکه ما هم وضعیت گذشته را داشتیم و وضعیت آینده و محیط پزشکی تغییر پیدا می‌کند. یک جراحی با یک تجهیزاتی راحت‌تر یا سخت‌تر می‌شود، بنابراین دوباره هم اصلاح می‌شود.

تسنیم: زیرمیزی چطور؟ آیا کاهش یافته؟

حریرچی: ما از جامعه پزشکی و از مردم تشکر می‌کنیم. واقعیت این است که ما کشوری بودیم که طبق بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی از لحاظ پرداختی از جیب مردم در وضعیت خیلی بدی قرار داشتیم و متأسفانه درصدی هم بگوییم "پرداخت‌های غیرقانونی و غیرمتعارف" اتفاق می‌افتاد از نظر بنده ــ پرداخت‌های غیرقانونی در مجموع حساب‌های ملی سلامت؛ رقم قابل توجهی و درشتی اعلام شده است. حالا 7 الی 10هزار میلیارد تومان محاسبات اولیه ما بوده است و خوشبختانه ما الآن با پیشانی باز می‌توانیم بگوییم که با سیاست‌های مناسبی که اجرا شده این رقم بسیار کاهش چشمگیری داشته است.

تسنیم: این رقم زیرمیزی رقم را چطور درآوردید؟

حریرچی: روش پیچیده‌ای بود، با دو روش. آقای دکتر امین‌لو که از پیشکسوتان و نماینده مجلس و معاون وزیر بودند و سالها مدیرکل بودجه بهداشت و درمان بودند محاسبه کرده بودند که حدود 15هزار میلیارد تومان در آمد. ما 50 درصد اعمال شایع را کاملاً مشخص کردیم، قیمتش را در هر استان حساب کردیم. ادعا هم نمی‌کنیم که یک رقم درست حسابداری است، چون فلان جراحی در تهران یک قیمت و در شهرستان یک قیمتی، در بخش خصوصی یک قیمت و در دولتی یک قیمت دیگر داشته ــ درصد هم گرفته می‌شود. همه اینها در یک روش پیچیده‌ای محاسبه شده و ما بین 7 الی 10هزار میلیارد تومان اعلام کردیم و خیلی خوشحال هستیم که در حال حاضر می‌توانیم اعلام کنیم که دریافت‌های غیرمتعارف در شهرستان‌ها و در کل سیستم دولتی اعم از شهرستان و تهران به صفر رسیده است.

تسنیم: قبول دارید به‌قول بعضی‌ها با داغ و درفش این زیرمیزی را به صفر رساندید؟

حریرچی: دلیل اینکه من در نخستین جمله تشکر کردم از جامعه پزشکی برای این بود که با کمترین عارضه این اتفاق به وجود آمد. در بعضی از کشورها این اقدام خیلی عوارض داشته است. خوشبختانه جامعه پزشکی فهیم ما همکاری کرد. البته ما منابع جدیدی برای این حوزه آوردیم. در خیلی از جاها بخش قابل توجهی از پرداخت‌های غیرمتعارفی که انجام می‌شد، جبران شد و حمایت دولت و سیاسیون اعم از مسئولین، امام جمعه‌ها، استانداران و فرمانداران از اجرای این طرح نقش مهمی داشت. الآن در حدی تخلف هست ولی لکه‌گیری آن با جدیت در حال انجام است. به هر حال در لباس سفید جامعه پزشکی که از چند متر پارچه سفید دوخته شده است، چند لکه دو سه میلی‌متری هم معلوم می‌شود.

تسنیم:آقای دکتر هاشمی برای ادامه کارهای ناتمام طرح تحول و ایجاد تعادل، در دوره بعد هم در وزارت بهداشت باقی می‌ماند؟

حریرچی: آقای دکتر هاشمی در تمام جلساتی که برگزار می‌شود به‌طور مکرر گفتند که "من تمایل ندارم برای دوره بعد بمانم" ولی وی شیفته خدمت و بسیار علاقمند به نتیجه رسیدن نهایی کارها و دسترسی به اهداف هستند، ما امیدواریم هرچه به‌صلاح مملکت است پیش بیاید.

تسنیم:شنیدیم یکی از گزینه‌های وزیر بهداشت آینده شما هستید؟

حریرچی: من که نشنیدم!

تسنیم:چون آقای دکتر هاشمی هم جایی اشاره کردند که دارند یکی دو نفر را در وزارت بهداشت به‌نوعی برای تصدی وزارت آموزش یا تربیت می‌کنند که یکی از آنها شما هستید.

حریرچی: واقعیت این است که در حوزه سلامت از تی کشیدن، کار اداری کردن تا عمل جراحی کردنش اگر توفیقی برای خدمت داشته باشیم، خدمت می‌کنیم، البته افراد بسیار شایسته‌ای در مملکت هستند.

تسنیم:در صورتی که طبق هر رخدادی همین فردا به شما بگویند که برای تصدی وزارت بهداشت برنامه‌ای ارائه دهید آیا برنامه‌ای برای قبول تصدی مسئولیت وزارت بهداشت دارید؟

حریرچی:من علاقه اصلی‌ام به رشته و کار علمی خودمان است اما چون بعضی از دوستان هم این موضوع را مطرح کردند، همین‌جا بگویم وقتی ما یک عمل جراحی می‌کنیم 10 تا مریض ویزیت می‌کنیم و فقط یک عمل است. ولی وقتی می‌آییم در کار سیاستگذاری، اجرای آن سیاستگذاری را که شما انجام می‌دهید 400 هزار نفر پرسنل بهداشت و درمان آن را اجرا می‌کنند، بنابراین اگر توان، سواد و بنیه کارشناسی لازم را داشته باشیم و منافعی هم برای خودتان متصور نباشد قطعاً ثواب این کار (تصدی وزارت) بیشتر است ولی آن قسمتی که آدم خودش طبابت می‌کند قطعاً ثوابش بی‌دردسرتر و روشن‌تر است.

شاید یک‌سوم کسانی را که در انستیتو ویزیت می‌کردم موقع رفتن شانه، سر و پیشانی من را می‌بوسیدند و این برای من خیلی ارزشمند بود. آمدم کار اجرایی، خانم بنده می‌گفت که "تو در انستیتو بودی روزی 100 نفر دعایت می‌کردند الآن روزی 1000 نفر نفرینت می‌کنند". اجرایی این‌جوری است دیگر. من هم به‌شوخی گفتم خدا هم جای حق نشسته و احتمالاً با شماره که کنتور نمی‌اندازد. (خنده)

تسنیم:80 درصد مجلس تغییر پیدا کرده است. برنامه وزارت بهداشت برای تعامل با مجلس جدید چیست؟ فکر می‌کنید با این مجلس چالش‌تان بیشتر است یا مجلس گذشته؟ آیا روح حاکم بر مجلس جدید تجمیع بیمه‌ها را قبول دارد؟ چون وزیر در این مورد سکوت کرده است! فکر می‌کنید پشیمان شده یا ناامید یا احساس می‌کند پشتش خالی شده است.

حریرچی: واقعیت این است که ما تجربه‌ای که با مجلس فعلی هم داریم جزو وزارتخانه‌هایی بودیم که تعامل خیلی مثبتی با مجلس داشتیم. ‌جناح‌های مخالف مجلس هم با ما همکاری بسیار خوبی داشتند، امیدواریم که همکاران مجلس جدید هم که می‌آیند همکاری خوبی داشته باشند. من خودم قبلاً اعلام کردم ما در همین حوزه سلامت که حوزه کمتر سیاسی است، حتی اگر داخل و خارج نظام همه با هم متحد شویم اینکه به جای مطلوب برسیم خیلی سخت است حالا این که به همدیگر پشت پا بیندازیم و هُل دهیم که دیگر تکلیف معلوم است.

همان‌طور که رهبر معظم انقلاب دو بار در انتخابات بر موضوع مشارکت داخل و خارج نظام تأکید کردند. دوستان جدیدی هم که در مجلس می‌آیند حتماً با توجه به اینکه ظاهراً گرایش بیشتری به دولت دارند ــ محاسبه دقیق نکردم ــ حتماً همکاری بیشتری خواهند کرد کما اینکه مجلس قبلی هم این کار را کرد.

بحث تجمیع بیمه‌ها هم زمانش ارتباطی به مجلس جدید و سابق ندارد. ما سر آن چیزی که از نظرمان علمی، کارشناسی و محتوم است کماکان پافشاری می‌کنیم، کما اینکه دوستان وزارت رفاه هم بر این پافشاری می‌کنند و عملاً دارند می‌روند به‌طرف تجمیع عملکردی بیمه‌ها و دارند کارهای قابل توجهی می‌کنند، منتهی ما پیشنهادمان را به دولت دادیم، دولت هم گروهی را برای بررسی مأمور کرده است، ما پیشنهاد کردیم ولی سکوت هم نکردیم. جاهایی هم که پیش بیاید اظهارنظرمان را می‌کنیم.

تسنیم: به کارنامه وزارت بهداشت نمره چند می‌دهید؟

حریرچی: یک موقع هست نمره را از صفر تا 20 می‌دهیم و یک موقع شروع می‌کنیم بر اساس دانش آموزان موجود نمره می‌دهیم و بر اساس مدرسه‌ای که توانستیم فراهم کنیم، معلمی که داریم و اینکه دانش آموزان چه سابقه‌ای دارند.

واقعیتش این است که من همیشه سعی کردم جنبه انتقادی داشته باشم. بنده به وزارت بهداشت اخیر نمره قابل قبول و بالایی می‌دهم. قاعدتاً من وزارت بهداشت را با وزارت بهداشت کشورهای خیلی توسعه یافته مقایسه نمی‌کنم ولی با توجه به مقایسه وضعیت سابق و فعلی بهداشت و درمان در کشورمان و مقایسه با کشورهای همسطح خودمان، برای این وزارتخانه نمره 17 یا کمی کمتر را می‌دهم ولی اینکه این وزارتخانه بتواند همین حمایتی را که جلب کرده و اهدافی را که دارد و همین تعاملات مناسب با بازیگران اصلی را ادامه دهد خودش ممکن است در نمره اولیه‌اش تأثیر داشته باشد. ما هنوز در امتحان میان‌ترم هستیم و باید جلوتر برویم.

تسنیم: مشکل وزارت بهداشت و پرستاران کی برطرف می‌شود؟

حریرچی: ما با قاطبه پرستاران مشکل قابل توجهی نداریم، من خودم با آقای وزیر هفته‌ای سه چهار تا شهرستان می‌رویم و به اکثر بیمارستان‌ها هم سر می‌زنیم. به‌نظر من دوستانی که اهدافی سیاسی و صنفی داشتند یک سری مطالبی را مطرح کردند و من از این دوستان که بعضی‌هایشان هم آدم‌های دلسوزی هستند گله دارم.

شما وقتی در مملکتی ماشین مورد استفاده مردم مثلاً پراید و پژو است و خیلی‌ها هم پیاده هستند و توان مملکت هم همین است، اگر شروع کنیم مطالبه همه را بنز و BMW کنیم و آن‌وقت مگان هم بدهی باختی.

شما باید به شرایط مملکت توجه کنی؛ به شرایطی که مملکت می‌تواند فراهم کند. اصلاحی که در وضعیت‌های موجود می‌توان کرد تدریجی است. من رسماً می‌گویم تا قبل از سال 83 پرستاران ما در بخش دولتی از پرستاران بخش خصوصی و از سایر لیسانسیه‌های بخش دولتی کمتر حقوق می‌گرفتند. یادم هست که زمانی یکی از همکارانی که الآن به‌نفع جامعه پرستاری دارد صحبت می‌کند از دانشگاه خودشان یک کپی حکم آورده بود که دو خواهر دوقلو که هر دو لیسانس پرستاری بودند و یکی در بیمارستان کار می‌کرد و دیگری به‌عنوان مربی بهداشت در آموزش و پرورش مشغول بود. آن مربی بهداشت 3 ماه تابستان و عید تعطیل بود و صبح تا ظهر هم سر کار می‌رفت ولی از پرستاری که در بیمارستان کار می‌کرد و تاسوعا و عاشورا و عید و ... هم شیفت بود، بیشتر دریافتی می‌گرفت.

بنابراین با اقداماتی که رسماً طی 10 تا 12 سال گذشته انجام شد پرستاران ما هم‌اکنون حدود 60 الی 70 درصد بیشتر از پرستاران بخش خصوصی می‌گیرند و از اکثر لیسانسیه‌هایی که استخدام دولتی هستند بیشتر دریافت می‌کنند ولی اینکه رقم مطلوب هست و اختلافشان با جامعه پزشکی به رقم مطلوب رسیده، خیر.

ولی ما باید ببینیم که نسبت به قبل چطور هست. من آدرس هم می‌دهم، مثلاً نماینده مردم ایلام به من می‌گفت کسی از نیمه‌های تحصیل در رشته پرستاری انصراف داده و رفته کامپیوتر خوانده؛ الآن شما کمک کنید که وی دوباره پرستاری بخواند، چون مهندس کامپیوتر شغل ندارد. الآن دو سال دیگر پرستاری بخواند تا بشود پرستار. ما از سال آخر دولت اصلاحات که شخص آقای دکتر عارف وارد شد، با یک مصوبه‌ای حقوق پرستاری را اصلاح کرد و دو یا سه مصوبه‌ای در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد بود و مصوباتی که مربوط به پرداخت‌های دوره اخیر بود؛ البته نمی‌گوییم خیلی مطلوب شده است ولی مشکل اصلی پرستاران، تعرفه پرستاری است که حدود 7 یا 8 سال است که این قانون اجرا نشده است.

در حال حاضر هم تعرفه پرستاری را که ما با وزارت رفاه مطرح کردیم دارد کارهایش پیش می‌رود، ولی بررسی کنید این مصوبه در زمانی که نفت بشکه‌ای 120 دلار بوده اجرا نشده و حال الآن از وزارتخانه‌ای که با نفت 25 یا 30 دلاری کار می‌کند انتظار داریم طرح بزرگی را اجرا کند!

تسنیم: اگر شما قائم‌مقام وزارت بهداشت نبودید کدام یک از معاونت‌هایی را که پیشنهاد می‌دادند قبول می‌کردید؟ بهداشت، درمان، پشتیبانی یا مجلس؟

حریرچی: بالاخره در دوره‌ای معاون پشتیبانی بودم. بنده با توجه به سوابقی که دارم در این دوره معاونت‌های مختلف هم پیشنهاد شد ولی دیدگاهم این است که اگر کاری را روی زمین باشد، بردارم، سطح یا نوعش فرقی نمی‌کند.

تسنیم: کدام معاونت‌ها پیشنهاد شده بود؟

حریرچی: بالاخره دوره‌های مختلفی بوده که با هم بحث می‌کردیم شاید در معاونت توسعه که آن زمان سخت‌ترین معاونت تلقی می‌شد خودم راحت‌تر بودم.

تسنیم:کتابی که هم‌اکنون در حال مطالعه آن هستید؟

حریرچی:کتاب‌های مربوط به خاطرات جنگ همیشه یا کنار میزم در وزارتخانه یا کنار تختم است. برخی را هم چند بار خواندم مثل نورالدین پسر ایران و دا و ... ولی 95 تا 98 درصد مطالعات من را خواندن کتاب‌ها یا متن‌هایی که بیشتر هم به‌صورت مقاله در حوزه سیاستگذاری در حوزه بهداشت است، تشکیل می‌دهد.

تسنیم: به چند زبان مسلط هستید؟

حریرچی: زبان خارجه انگلیسی.

تسنیم: ترکی که زبان مادری‌تان است، ترکی استانبولی هم می‌توانید صحبت کنید؟

حریرچی: خیر. چون ترکی ما بیشتر با فارسی و عربی قاطی شده است.

تسنیم: ولی گویش و مفاهیم آنها را که متوجه می‌شوید؟

حریرچی: بله، چون زبان ترکی آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان و ترکیه از نظر قواعد یکی است.

تسنیم: در پایان گفت‌وگو کلماتی عنوان می‌کنیم، نخستین چیزی که به ذهن‌تان می‌آید بفرمایید:

زیرمیزی: مایه خجالت

حریرچی: آدم کوچکی که تلاش می‌کند

خانم دکتر دستجردی: همکار خوب

دکتر هاشمی: مرد دوست‌داشتنی و مصمم

دکتر روحانی: کسی که امیدواری را به مملکت برگرداند

دکتر احمدی‌نژاد: باید در مورد کارهایش بیشتر کارشناسی می‌کرد

پزشکیان: فرد دلسوزی که به باورهای خودش بیش از اندازه اعتقاد دارد

رسانه: محمل خوب برای کمک به حوزه درمان

پزشک: موجودی شریف

پرستار: موجودی خدمتگزار و شریف

درد بیمار: جانکاه

جراح: نجات‌دهنده آنی

وزارت بهداشت: کمک برای سلامت مردم و گاهی هم مانع جدی

وزارت رفاه: وزارتخانه‌ای بزرگ و پیچیده

خبرنگار: زبان گویا و گوش شنوا برای مردم

تیتر: گاهی خیلی مناسب و گاهی هم نامربوط

تکذیبیه: باید به حداقل برسد

تخت بیمارستان: محل عبادت برای پزشکان

بیمار: رنج‌کشیده‌ای که معمولاً مقصر هم نیست

ICU: جایی که می‌تواند خیلی بهتر شود

بیمارستان: عبادتگاه ــ من چیزی که همیشه به آقای ابوترابی‌فرد (نایب‌رئیس اول مجلس نهم) خیلی می‌گویم درباره بیمارستان است به‌خصوص پشت اتاق جراحی سرطان؛ زیرا به‌نوعی محل عبادتگاه است، چون آدم‌ها در آنجا با هر ظاهر و نحله‌ای معمولاً یک مفاتیح و یک تسبیح دستشان است.

تسنیم: ما تسنیم را با رمضانپور می‌شناسیم (خنده)

انتهای پیام/*