سیر تاریخی مالکیت جزایر«صنافیر و تیران» و اشغال آن از سوی تل‌آویو

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، خبر مربوط به واگذاری یا بازگرداندن دو جزایر «صنافیر» و «تیران» به عربستان آن هم در بین اعتراض و خشم مصری ها و نقل قول های مختلف در مورد مالکیت آن، بررسی سیر تاریخی مالکیت این جزایر را ضروری می سازد از همین رو در زیر تحولات این دو جزیره و سیر تاریخی آن آمده است.

در این زمینه «الهامی الملیجی» کارشناس و تحلیلگر مصری در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت : باید تاریخ این جزایر و اهمیت آن را درک کنیم.باید به دیدگاه‌های متناقض و نیز اسناد اشاره کنم و در این زمینه به دو دیدگاه می‌پردازم.

ترسیم مرزهای دریایی بین مصر و دولت عثمانی در سال 1906

مصر و دولت عثمانی در سال 1906 مرزهای دریایی خود را ترسیم کردند که  به موجب آن دو جزیره تیران و صنافیر به مصر اعطا شد و اسناد آن موجود است و شاهدی بر این مالکیت است.

در تاریخ 24 فوریه سال 1949 مصر با اسرائیل توافق «رودس» را امضا کرد و خط آتش بس نیز شامل مرزهای 1906 به جز غزه بود. این در حالی بود که عربستان سعودی به شکل کنونی آن در سال 1932 تاسیس شد و نظام حاکم آن تا پیش از آن شمال جزیره العرب و غرب آن را در اختیار نداشت.

نقض آتش بس اسرائیل  و مصر در سال 1949

در دهم مارس 1949 اسرائیل آتش بس رودس را نقض کرده و به مرزهای دریایی مصر در شرق «طابا» و غرب «ایلات» حمله کرده و «ام الرشراش» را در اختیار خود گرفت.

مالکیت عربستان بر صنافیر و تیران در سال 1950

سپس در سال 1950 نظام حاکم سعودی مدعی مالکیت دو جزیره صنافیر و تیران شد اما مصر نپذیرفت و بر صحت ترسیم مرزهای خود بنابر معاهده 1906 تاکید کرد در نتیجه عربستان به دلیل نداشتن نیروی دریایی برای حمایت از این دو  جزیره آن را رها کرد.

ممنوعیت رفت و آمد کشتی های اسرائیلی از جزایر مصری

یک سال پس از آن یعنی در سال 1951 دولت مصر دو جزیره صنافیر و تیران را جزایر مصری اعلام و تاکید کرد که پیش از عبور از آن باید به مصر اطلاع داده شود. مصر همچین عبور کشتی های اسرائیلی را از این محل ممنوع اعلام کرد.

تحولات صنافیر و تیران از 1952 تا 1957

در 25 ژوئن 1952 اسرائیل در واکنش به ممنوعیت رفت و آمد کشتی های اسرائیلی اعلام کرد که منطقه اشغالی ام الرشاشمصر را به بندر ایلات ملحق کرده است.

در سال 1954 مصر یادداشتی رسمی را در اختیار سازمان ملل قرار داد که چند نقشه و توافق 1906 نیز به آن ضمیمه شده بود و نشان دهنده حضور نیروهای مصری در آنجا از زمان جنگ جهانی دوم بود.

مصر در برابر هیئت عمومی سازمان ملل در سال 1954 تاکید کرد که دو جزیره صنافیر و تیران مصری هستند و عربستان هیچ گونه حق تاریخی و قانونی در آن ندارد.

در مارس سال 1957 اسرائیل با مشروط کردن حضور نیروهای بین المللی در دو جزیره مزبور از سیناء و این دو جزیره خارج شد و سازمان ملل نیز به مصری بودن آن اعتراف کرد.

عربستان در همان سال با ارسال یادداشتی به سازمان ملل به مالکیت مصر بر این دو جزیره  اعتراض کرد اما پاسخی دریافت نکرد.

پایان ماموریت نیروهای بین المللی در صنافیر و تیران

در تاریخ 19 می 1967 نیروهای بین المللی سینا و غزه را ترک کردند و ماموریت آنان در مصر به پایان رسید.

سه روز پس از آن یعنی در تاریخ 22 می مصر به طور رسمی از مسدود کردن تنگه تیران به روی کشتی های اسرائیلی خبر داد.

اشغال صنافیر و تیران از سوی اسرائیل

دهم ژوئن همان سال اسرائیل اشغال سیناء و دو جزیره مزبور را کامل کرد.

26 مارس 1979 مصر و اسرائیل توافقنامه صلح امضا کردند و جامعه جهانی حق مصر مبنی بر مالکیت این دو جز یره را تایید کرده و به رسمیت شناخت.

مصر در سال 1983 به طور رسمی مناطق رأس محمد و دو جزیره تیران و صنافیر را مناطق طبیعی حفاظت شده مصری اعلام کرد که متعلق به مصر است.

سند عربستان برای مالکیت بر صنافیر و تیران

در سال 1989 عربستان سندی را منتشر کرد که در آن این دو جزیره بخشی از خاک عربستان معرفی شده بودند اما مصر با توجه به اینکه این جزایر را در اختیار خود داشت، این موضوع را پیگیری نکرد.

گزارش رسمی سازمان ملل پس از داوری بین المللی بین مصر و اسرائیل حاکی از این بود که تیران و صنافیر متعلق به مصر است.

این تحولات و فراز و نشیب ها همچنان ادامه داشت تا اینکه تصمیم مصر برای واگذاری دو جزیره صنافیر و تیران به عربستان  ابعاد راهبردی عمیقی پیدا کرده است.

در این میان برخی در واکنش به ترسیم مرزهای دریایی جزیره تیران و صنافیر اعلام کردند که این دو جزیره بر اساس قانون بین المللی و قوانین ترسیم مرزهای دریایی متعلق به عربستان است و در واقع  به مثابه امانت در اختیار مصر بود زیرا مصر برای تسلط بر تنگه های منتهی به ایلات و ام الرشاش که اسرائیل به اشغال در آورده بود، به این دو جزیره نیاز داشت.

کارشناس مصری در پایان گفت : بر اساس تفاهم  مصر و عربستان ، ریاض در آن زمان قادر به دفاع از این دو جزیره نبود و اظهارات رسمی سالانه شاه سعودی خطاب به رهبری مصر حاکی از وضعیت خاص این دو جزیره بود و نشان می داد که این جزایر در نزد مصر به امانت گذاشته شد تا در صورت درخواست عربستان، آن را به این کشور بازگرداند.

انتهای پیام/ر