عربستان سعودی و هنر شکست

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری العهد، ناصر قندیل نویسنده سرشناس عرب درباره نقش عربستان سعودی در بحران های منطقه و تلاش های زمامداران این کشور برای اوضاع منطقه ای در مقاله ای نوشت، تمام آن چیزی را که عربستان سعودی در طول دوران زمامداری ملک سلمان بن عبدالعزیز بر این کشور انجام شده است، همچنین تمام فعالیت ها و اقدامات انجام گرفته از سوی شاهزاده محمد بن سلمان فرزند پادشاه و جانشین ولیعهد و وزیر دفاع این نظام انجام گرفته، همچنین تمام اقدامات و مواضع سیاسی اتخاذ شده از سوی عادل الجبیر فیلسوف سیاست خارجی عربستان سعودی انجام گرفته، همه و همه قرار بود، در صندوق اجلاس اسلامی در استانبول ترکیه هزینه شود.

به همین دلیل سعودی ها تحولات مربوط به منطقه را به صورت بسیار سریع دنبال کردند و بر این اساس بود، که تصمیم گرفتند آتش بس سریعی را در زمانی که آنها در قاهره بودند، محقق سازند و در همین زمان بود، که سعی کردند، دو جزیره تیران و صنافیر را از مصر بازپس گیرند، این اقدام خیر به مثابه نوید و خبر خوشی برای اسرائیل بود،‌چرا که با احداث پل زمینی بین عربستان سعودی و سینا امکان دسترسی به حیفا هم فراهم شد و به این ترتیب اسرائیل می توانست از دریچه خلیج فارس به اروپا و صادرات نفت و ترانزیتی که از این پل حاصل خواهد شد، بهره برداری کند.

در چنین شرایطی دیگر کانال سوئز به مثابه تنها کانال و گذرگاه رابط دیگر تلقی نخواهد شد، تمام همه آن چه برشمردیم، تنها ظرف چند روز و بعد از ورود پادشاه عربستان سعودی به آنکارا به اتفاق هیئت همراهش محقق شد، این درحالی است که فرزند پادشاهی عربستان در حال جابجا شدن از امان پایتخت اردن به ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی بود، وی در این سفرها می کوشید تا همپیمانانی را برای ریاض در مرحله آتی فراهم کند.

مرحله ای که سعودی‌ها گمان می‌کنند، در آن قرار است زمام امور جهان اسلام را به دست بگیرند، به همین دلیل طرح آشتی بین مصر و ترکیه را ریاض اکنون دنبال می کند، بعد از آن ملک سلمان قصد دارد، ائتلاف تشکیل دهد که در آن ترکیه ، پاکستان و مصر به رهبری عربستان سعودی در برابر ایران بایستند، و بعد از آن می کوشند تا حزب الله را با یک تصمیمی که از اجلاس مذکور صادر خواهد شد، به عنوان یک گروه تروریستی قلمداد کنند و در فهرست گروه‌های تروریستی کشورهای اسلامی بگنجانند.

اما در این بین باید گفت عربستان سعودی در تحقق تمام این خواسته های خود ناکام مانده است، چرا که ژنرال عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر اجلاس سران کشورهای اسلامی استانبول را تحریم کرد، در مقابل هم ترکیه و پاکستان تصمیم گرفتند، منافع عالیه کشورهای خود را مدنظر داشته باشند، از این رو تصمیم گرفتند با ایران برخوردی نداشته باشند، چرا که ترکیه منافع امنیتی در طول مرزهای خود با ایران دارد، و برای افزایش حجم مبادلات تجاری با ایران چشم امید فراوانی دارد، و ترکیه از این طریق می کوشد، تا به مثابه پلی برای انتقال تجارت ایران و سرمایه گذاری های تهران با غرب باشد، بخصوص که دوره کنونی دوره رفع تحریم های اقتصادی بین المللی برضد ایران تلقی می شود.

پاکستان هم منافع خود را در این نمی بیند، که بخواهد با ایران دچار تنش شود، چرا که این کشور هم در این دوره حساس چشم امیدش به سمت ایران دوخته شده است، پاکستان می خواهد پل لوله های انتقال نفت و گاز ایران به هند و چین از روی خاک کشورش امتداد یابد، به همین دلیل شکست سیاست های عربستان سعودی برضد ایران در همان نطفه و پیش از آغاز به شکست انجامید و شکست بزرگی را برای سیاست های عربستان سعودی رقم زد.

اکنون پیام دیگر برای عربستان سعودی بسیار واضح است، دیگر عربستان نمی تواند با جلوه دادن خود به عنوان کسی که درصدد آشتی کردن با حوثی‌هاست، به گونه‌ای عمل کند، که گویی واقعا ریاض حوثی‌ها را به رسمیت شناخته است، چرا که سعودی ها از یک سو می کوشند حوثی ها را به عنوان یک جریان سیاسی به رسمیت بشناسند، و از سوی دیگر تلاش می کنند، حزب الله لبنان را به دلیل مواضع حمایتگرانه از حوثی ها به عنوان گروهی تروریستی قلمداد کند، حال عربستان سعودی چگونه قصد دارد، ائتلافی را برضد ایران ترتیب دهد ؟، حال این که ائتلاف سعودی برای حمله به یمن شکست مفتضحانه ای را تجربه کرده است، بنابراین معادله موجود در این بین بسیار ساده است، این معادله می گوید، بله اگر عربستان از جنگ یمن پیروز خارج می شد، شاید در این باره می شد، حرفی زد.

طراح سیاست خارجی عربستان سعودی یعنی عادل الجبیر که متن بخش تهیه شده و مورد توافق در بیانیه پایانی اجلاس سران اسلامی را که بر لزوم احترام بر حق کشور همسایه ایران را به مثابه قبول شکست از ایران تلقی کرده بود، با اقدامی دیگر سعی کرد، به این شکست خود اذعان عمیق تری ببخشد، به همین دلیل به دبیرخانه اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی رفت، تا به کشورهای شرکت کننده نسخه های تدارک دیده شده، از اوضاع را برای بررسی مسائل مورد توجه خود از سوی وزرا و سران را ارائه دهد، متونی که قاعده اعلام همبستگی با کشورهای مشخص در آن اعلام می گردد، به عنوان مثال در بخش مربوط به لبنان در خصوص تشکیل دولت در این کشور تاکید شده بود، و دربرگیرنده حمایت از لبنان و ارتش این کشور در برابر خطر تروریسم بود، در این بخش از هرگونه روند برای گفت وگو در این کشور حمایت شده است، در این بخش همچنین بیانیه مذکور خواستار  خصول توافق بین تمام جریان ها  و گروه های سیاسی لبنان شده است.

اما فیلسوف چیره دست و با تجربه سعودی متونی را به این بیانیه پایانی افزود که خواستار اعلام همبستگی با عربستان سعودی می شد، در این بخش ها مدعی شده بود، باید با عربستان سعودی در قبال حملاتی که برضد نهادهای دیپلماتیک این کشور صورت گرفته اعلام همبستگی شود، از این رو متون از زبان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نگارش شده بود و اقداماتی که در این کشورها صورت می گیرند، اقداماتی تروریستی خوانده شده است، و این بیانیه مدعی شده بود، اقدامات مدنظر الجبیر از سوی حزب الله لبنان و ایران حمایت می شوند.

این اتهامات سقف حداکثر توان الجبیر را نشان می داد، که تنها توانسته است، چنین اتهاماتی را در این بیانیه پایانی بیفزاید، چرا که دیگر بندها در الحاقیه بیانیه پایانی همه در حد اعلام همبستگی بودند، و نمی توانستند، تشکیل دهنده یک بیانیه سیاسی به شمار آیند، حتی در این بخش بندهای گنجانده شده نمی توانستند، به مثابه پیش نویس تصمیم تلقی شوند، تا چه رسد به این که نتیجه گیری آنها باعث قلمداد شدن حزب الله به عنوان یک گروه تروریستی باشد.

آمدند مژه ها را درست کنند، چشمش را هم کور کردند، و قصد داشتند شکست را زیبا جلوه دهند، در این تلاش هم شکست خوردند، و ضعف خود را با ضعف بیشتری نشان دادند، ناتوانی حاکم عربستان سعودی در این اجلاس به وضوح عیان بود، ناتوانی که می رفت تا کل اجلاس را به شکست بینجامد، به همین دلیل با میانجیگری ترکیه و پاکستان خطر از هم فروپاشی اجلاس کاسته شد، این دو کشوری که عربستان سعودی می کوشید تا آنها را در پایگاه خود برای درگیری با ایران متحد سازد، اما ترکیه سعی کرد، بسیاری از بندهای آن را زیباتر جلوه دهد، و عدم حضور هیئت ایرانی در این بخش پایانی اجلاس و احتیاط زاید الوصف بسیاری از هیئت ها در این بخش بخصوص احتیاط هیئت لبنانی در قبال آن بخش که تلاش می کرد، حزب الله لبنان را تروریستی قلمداد کند، ملحوظ بود.

عربستان سعودی در این اجلاس به درستی دریافت که تلاش‌های ریاض برای میانجیگری بین ترکیه و مصر به شکست انجامیده است، عربستان همچنین دریافت در تشکیل ائتلاف مصری ، ترکیه‌ای و پاکستانی به رهبری خودش بر ضد ایران متحمل شکست سنگین شده است، حتی ریاض متوجه شد برای قلمداد کردن حزب الله لبنان به عنوان گروهی تروریستی متحمل شکست دیگری شده است.

بیانیه پایانی اجلاس سران کشورهای اسلامی اگر چیزی برای عربستان سعودی در بر نداشت، برای ایران فواید بسیاری داشت که از آن جمله می توان به فعال کردن گفت‌وگوها بین ترکیه و پاکستان برای مشارکت با ایران اشاره کرد، به همین دلیل عقل مدبر الجبیر و اندیشه‌های او شکست دیگری را به مجموعه شکست های کشور پادشاهی عربستان سعودی افزود، و وی سرانجام موفق شد، کوزه پر آب را بدون این که حتی جرعه ای از آن آب را بنوشد، بشکند.

طراح دیپلماسی عربستان سعودی همان کسی است، که صاحب این جمله معروف است که گفته: سیاست‌های ما موفقیت آمیز بوده است و توانستیم موضع روسیه را در جنگ سوریه تغییر دهیم و روسیه را برضد سوریه متقاعد کنیم، ما توانستیم روس‌ها را ناگزیر به مذاکره با عربستان کنیم، تا آینده سوریه را بدون داشتن رئیس جمهوری با ما به گفت‌وگو بنشینند، چرا که روسیه از تحمل باز سنگین سوریه ناتوان شده است !.

این سخنان الجبیر تنها چند ماه قبل بیان شد، یعنی تنها دو روز پیش از آن گفته شده است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه تصمیم گرفت، صف آرایی نیروهای روسیه را در سوریه محکم تر سازد و از دولت و نظام و رئیس جمهوری سوریه و ارتش سوریه حمایت های خود را افزایش داد و روند جنگ در سوریه به نفع نظام در این کشور تغییر یافت، با این مثال شما می توانید میزان درایت و فهم و شعور بالای سیاسی طراح سیاست خارجی عربستان سعودی را دریابید، دیپلماسی و سیاست خارجی عربستان سعودی که در این مدت تنها توانسته است، شکست‌های بزرگ را رقم بزند.

انتهای پیام/ر