ظرفیت دموکراسی امریکایی برای پوپولیسم ترامپ

به گزارش خبرگزاری تسنیم، «شگفت‌آور است! این سالن پر از خبرنگاران، آدم‌های سرشناس و دوربین‌های تلویزیونی است و ترامپ نمی‌آید. این مهمانی شام به نظر دونالد بی‌کلاس بوده؟ حالا دارد چه کار می‌کند؟ در خانه نشسته و استیک ترامپ می‌خورد و توئیت‌های توهین‌آمیز درباره آنگلا مرکل (صدراعظم آلمان) می‌فرستد؟» این جملات شوخی‌هایی بود که باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا، در مورد دونالد ترامپ  در آخرین میهمانی سالانه کاخ سفید برای خبرنگاران گفت. هر چند که اوباما قصد شوخی داشت اما کمتر کسی است که از قصد جدی او برای گفتن نیش و کنایه به ترامپ بی‌خبر باشد، به خصوص اینکه ترامپ چند گام دیگر برای کنار زدن رقبای هم‌حزبی‌اش ندارد تا آنکه به عنوان نماینده جمهوریخواهان وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری بشود. او توانسته 740 رأی از 1237 رأی لازم درون‌حزبی را به دست بیاورد و حالا چشم به ایالت‌های ایندیانا و کالیفرنیا دارد که نظرسنجی‌ها به اتفاق نشان از فاصله قابل توجه او با رقبایش دارند.

این مقدار رأی و فاصله با رقبا باعث شده که ترامپ خود را نماینده نهایی جمهوریخواهان برای رقابت با نماینده دموکرات‌ها بداند و به همین جهت است که به هواداران خود توصیه می‌کند دیگر به فکر رقبای هم‌حزبی‌اش نباشند بلکه به فکر دموکرات‌ها و به خصوص هیلاری کلینتون باشند و به آنها می‌گوید: ‌«لطفاً بیایید روی هیلاری تمرکز کنیم». این موقعیت در حالی برای ترامپ به دست آمده که بزرگان حزب تمایلی به نمایندگی او از سوی حزب ندارند و او هم متوجه این موضوع شده که آنها را به فریبکاری و کارشکنی در مورد خود متهم می‌کند و می‌گوید که این حزب(جمهوریخواه) فریبکار است و بزرگان هر کسی را بخواهند برمی‌دارند و با دیگری تعویضش می‌کنند. در واقع، حملات و انتقادهای تند علیه او و مواضع‌ و سخنان افراطی‌اش تا اینجای کار نتیجه عکس داده و هر چه که علیه او گفته شده بیشتر باعث جلب نظر رأی‌‌دهندگان امریکایی به او شده است. موضوعاتی مثل ساختن دیواری به طول 2هزار مایل در مرز امریکا و مکزیک با هزینه‌ای بالغ بر 20 میلیارد دلار، وضع تعرفه 45 درصدی به کالاهای چینی، اخراج 11 میلیون مهاجر غیرقانونی در امریکا و لغو مالیات‌ها از نظر هر کارشناسی قابل اجرا نیستند و به دور از واقعیت هستند اما ترامپ با تبلیغ این موضوعات است که توانسته اکثر انتخابات درون‌حزبی جمهوریخواهان را به سود خود تمام کند. این وضعیت فقط بروز یک شگفتی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری امریکا نیست بلکه باید گفت که ترامپ تمام قواعد بازی سیاست را به هم زده و حضور او در عرصه سیاسی امریکا بیشتر به شوخی‌ای می‌ماند که با دموکراسی ادعایی این کشور می‌شود. به همین جهت است که ریچارد ریوس از اندیشکده بروکینگز بزرگ‌ترین بازنده این دوره از انتخابات ریاست جمهوری امریکا را سیاست و سیاستمداری در این کشور می‌داند و در این مورد می‌نویسد: «سیاست پیش از این اهمیت قابل توجهی داشت.

طرح‌ها و برنامه‌هایی که پیش از این نامزدها ارائه می‌دادند واجد ساختاری مستحکم بود اما به نظر می‌رسد که در زمان فعلی، ارتباطی میان نسخه سیاسی که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری امریکا برای چالش‌های پیش رو می‌پیچند و حمایت سیاسی که از آنها صورت می‌گیرد وجود ندارد. ترامپ نمونه بارز شخصی است که بدون برخورداری از برنامه‌ای مدون و جامع توانسته اقبال عمومی را کسب کند.» ریوس همراه بسیاری از دیگر تحلیلگران می‌شود که اقبال عمومی به ترامپ را ناشی از رفتار و گفتار عوام‌زده یا پوپولیستی او می‌دانند و برای مقاله خود عنوان «پوپولیسم، بزرگ‌ترین برنده انتخابات 2016 امریکا»، را انتخاب می‌کند اما او هم مثل دیگران به این مسئله نمی‌پردازد که ترامپ چگونه توانسته در نظام سیاسی امریکا این حد از اقبال عمومی را به دست بیاورد. برای پاسخ به این مسئله باید به سراغ چالش‌ها و ضعف‌های این نظام و دموکراسی ادعایی آن رفت که البته امثال ریوس از آن چشم می‌پوشند اما واقعیت این است که دموکراسی امریکایی ظرفیت اقبال عمومی برای کسی مثل ترامپ را دارد که می‌تواند با هیاهو و تبلیغ شعارهای غیرممکن نظر عمومی را به دست بیاورد. جورج بوش قبل از این توانست با استفاده از همین ظرفیت هشت سال ریاست جمهوری امریکا را به دست بیاورد و جهانی را به خاک و خون بکشد و حالا هم نوبت به ترامپ رسیده تا نسخه‌ای دیگر از این ظرفیت را رو کند. این ظرفیت از دموکراسی امریکا با دادن فرصت به کسانی مثل بوش یا ترامپ نشان می‌دهد که عوام‌زدگی تا چه حد می‌تواند دموکراسی این کشور را به شوخی بگیرد تا آنکه عقل و منطق سیاسی بازیچه دست پوپولیسم بشود.

انتهای پیام/