روز ایتالیا در نمایشگاه کتاب

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، ایتالیا را از هم اکنون به عنوان میهمان ویژه سال آینده نمایشگاه به خاطر داشته باشید. کشوری که نه تنها پرچمش ما را به یاد خودمان می‌اندازد؛ بلکه بخش عمده‌ای از فضای فرهنگی - به خصوص در سطح فرهنگ عامه - ایتالیا، خودمان را به یادمان می‌اندازد. عشق به غذا و جنجال در فوتبال، تنها دو مورد از موارد بسیاری است که ما را با ایتالیایی‌ها هم‌دوش می‌کند.

در سوی دیگر این ادبیات است که ایتالیا و ایران را به دو مورد مطالعاتی ادبیات تطبیقی تبدیل می‌کند. اگر دانته آلگری اولین عصیانگر ادبیات اروپا بود که برخلاف جریان رایج، متن ادبیش را نه به لاتین بلکه توسکانی نگاشت؛ در این سو، این ایرانی‌ها بودند که در فضای حاکم زبان عربی، با فارسی قیام کردند. نتیجه هر دو تخطی، شکوفایی دورانی ادبی بوده که امروز هر دو کشور بدان افتخار می‌کند.

این قرابت را شاید در دو میهمان اخیر جشنواره، یعنی روسیه و عمان نمی‌بینیم. صحبت کردن با آقای کارلو چِرِتی شاید مسیری باشد برای درک بهتر این مسأله. آقای چرتی دانش‌آموخته زبان‌های شرقی است و دکترای خود را رشته مطالعات ایران دریافته کرده است و هم‌اکنون مشاور فرهنگی سفیر ایتالیا در تهران است.

هنگامی که پا به غرفه ایتالیا می‌گذارید چند چیز جلب توجه می‌کند. نخست میزی که به دورش ایتالیایی‌های حاضر گپ می‌زنند؛ به هر حال مردمان خونگرم ایتالیا به خوش صحبت شهره هستند. دوم اسپرسوسازی است در گوشه‌ای مخفی و عجیب نیست کتاب آموززش زبان ایتالیایی موجود در غرفه نیز اسمش Spersso است؛ اما مهمترین مشخصه غرفه ایتالیا، تلویزیونی است که از آن بازی‌های فوتبال در دوران طلایی اوایل قرن بیستم پخش می‌شود. با آقای چرتی که اهل تورینو است و البته طرفدار یوونتوس، صحبت را با تبریک پنجمین اسکودتوی متوالی یووه آغاز می‌کنم.

از فوتبال که بگذریم هدف از این غرفه در وهله نخست معرفی کشور ایتالیا و ظرفیت‌های فرهنگی آن است. بخش مهمی از این ظرفیت نیز به واسطه مدرسه ایتالیا در تهران رقم می‌خورد و غرفه فضایی است برای آشنایی علاقه‌مندان به زبان ایتالیایی. گام بعد آماده‌سازی ایتالیا برای حضور در نمایشگاه سی‌ام است. جایی که غرفه ایتالیا دیگر در ابعاد کنونیش نیست.

آقای چرتی با اشاره به غرفه روسیه و فعالیت‌های خوب دیگر کشور اروپایی، برنامه ایتالیا برای سال 96 را به نوعی الگوی روسی می‌داند. آقای چرچی تاکید می‌کند:«ما 12 ماه فرصت داریم. طرحی که داریم این است که دو ماه یک بار جلسه‌ای درباره فرهنگ و زبان ایتالیایی داشته باشیم. یعنی معرفی نویسنده، معرفی کتاب و موضوعات مشترک بین ایران و ایتالیا. کمی روی مدل روسیه که به عنوان مثال کنفرانس دو سه روزه در مسکو داشت، کار می‌کنیم.»

این برنامه البته به نوعی در شب‌های بخارا رخ داده است و برنامه ایتالیا پیش از نمایشگاه آغاز شده است. از آقای چرچی می‌پرسم آیا همانند روسیه در سطح دیپلماتیک و دعوت از وزیر برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب اقدام خواهند کرد.

آقای چرچی به نمایشگاه کتاب کودک بولونیا اشاره می‌کند که ایران چند سالی در آنجا فعال است و از غرفه امسال ایران نیز تمجید می‌کنند؛ ولی وقتی به بخش کتاب بزرگسال می‌رسیم، متوجه می‌شویم نمایشگاه تورینو تقریباً همزمان با نمایشگاه تهران است. در عوض قرار است آنتیمو چزارو، معاون وزیر فرهنگ ایتالیا یا بهتر اسب گوییم همتای آقای صالحی امیری، در ایام دانشگاه میهمان نمایشگاه باشد و جلساتی با حضور وی در روز ایتالیا برگزار شود.

در این میان حضور نویسندگان ایتالیایی را باید مغتنم شمرد. آقای چرچی از حضور پیر آنجل بوکاتو، نویسنده ایتالیایی در نمایشگاه خبر می‌دهد.  جمعه گفتگوی ویژه‌ای با وی در نمایشگاه برقرار است. حضور نویسندگان ایتالیایی نیز فرصت مناسبی است.  البته آقای چرچی قول داده است سال آینده دیگر نویسندگان ایتالیایی به تهران سفر کنند و با همکاری شهر کتاب و بخارا نشست‌های تخصصی برگزار شود.

در ایران ناشران زیادی تمایل به انتشار ادبیات ایتالیایی دارند؛ حتی ناشر متخصص رمان‌های ایتالیایی داریم. آقای چرچی از تلاش برای حل مشکل حق مولف می‌گوید و معتقد است که با حل این مشکل، تمایل برای همکاری دو جانبه میان ناشران به وجود خواهد آمد؛ چرا که با وضعیت کنونی، این ناشر ایتالیایی است که حق ایرانی را پرداخت می‌کند و در مقابل ناشر ایتالیایی فرصتی به نام ایران در چشم‌انداز خود نمی‌بیند.

===============================

گزارشی از احسان زیورعالم

انتهای پیام/