طراحی هواپیمای «پهکواد» که تکنولوژی آن را آمریکا نیز ندارد/ سطح اختراعات نخبگان کشور بالاتر از نیاز جامعه
مخترع برتر جهان گفت: هواپیمایی بهنام «پهکواد» که ترکیبی از «هواپیمای بدون سرنشین» و «کوادروتور» است، طراحی کردم که میتواند مشکل زمان و حرکت آسان و بدون صرف انرژی آنها را حل کند در حالی که آمریکا هنوز نتوانسته این دو مشکل را حل کند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ جلالالدین سجادی یکی از مخترعان برتر کشور و جهان است که در سال 2016 موفق به کسب مدال طلا در رشته مهندسی و مدال نقره در رشته پزشکی مسابقات علمی ژنو سوئیس شد.
وی در حال حاضر دانشجوی رشته هوافضای دانشگاه شهید بهشتی تهران است؛ این مخترع و نخبه کشورمان در سال جاری دو اختراع بهنام «هواپیمای پهکواد» و «میکروسنسور» اختراع کرد که یکی از آنها، مدال طلا و دیگری مدال نقره مسابقات ژنو سوئیس را کسب کرد.
سجادی از افراد تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان هم بوده و برای ثبت اختراعات خود به سازمانها و نهادهای مختلفی مراجعه داشته است؛ برای آشنایی با فعالیتهای این مخترع کشورمان و شنیدن موانع و مشکلات موجود در مسیر حمایت از نخبگان و طرحهای پژوهشی در کشور از زبان وی، گفتوگوی مشروحی با جلالالدین سجادی داشتیم که در ادامه تقدیم مخاطبان ارجمند تسنیم شده است:
تسنیم: برای شروع یک معرفی اولیه از خودتون بفرمایید.
بنده جلالالدین سجادی متولد سال 1366 هستم که در شهرستان ایذه خوزستان، یکی از شهرستانهای محروم کشور به دنیا آمدم؛ در مدرسهای بهنام طالقانی درس میخواندم و از همان بچگی هم کار میکردم و هم درس میخواندم و به همین دلیل رتبه کنکورم، چندان با آن چیزی که توقع داشتم مطابقت نداشت.
من رتبه 1002 کنکور سراسری شدم؛ در تعیین رشته تا حدودی اشتباه کردم و چند ترم در دانشگاه سراسری زابل درس خواندم و سپس توانستم در دانشگاه علم و صنعت بابلسر در رشته مهندسی عمران ادامه تحصیل دهم و بعد از آن در رشته مکاترونیک دانشگاه صنعتی شریف و سپس رشته هوافضا در دانشگاه شهید بهشتی مشغول تحصیل شدم و در حال حاضر هم دانشجوی تحصیلات تکمیلی این دانشگاه هستم.
تسنیم: از اختراعات خود بگویید، از چهزمانی اختراعات خود را آغاز کردید؟
من از همان دوران دبیرستان، اختراعات خودم را شروع و در دانشگاه با دید بازتر و فنیتر روی همان اختراعات کار کردم؛ در آن دوران دریافتم که یک اختراع را چگونه میتوان تولید، ثبت و ایده را چگونه به محصول تبدیل کرد.
در سال 1385 اختراعی با عنوان ویلچر بالابر از پلهها انجام دادم و با همین اختراع در مسابقات استانی و سپس کشوری علمی بسیج شرکت کردم و توانستم مقام اول را کسب کنم؛ 8 طرح در مسابقات شیخ بهایی و خوارزمی ارائه کردم که دو تا از آنها بهعنوان کسب و کار برتر شناخته شد و جوایزی از طرف وزیر کار و وزارت علوم به بنده اهدا شد.
در مسابقات ملی اختراعات یزد نیز مقاماتی کسب کردم بعد از این موارد، عزم خودم را برای شرکت در مسابقات جهانی جزم کردم و در سال 2007 و 2008 میلادی در مسابقات جهانی اختراعات سوئیس و چین شرکت کردم که در هر دو مسابقه بهعنوان مخترع برتر جهان شناخته شدم و مدال طلا و نقره به دست آوردم.
تسنیم: این مسابقات چه تجاربی را برای شما داشت؛ آیا دیدتان تغییری کرد؟
بعد از مسابقات با کمی تفاوت به تولید و کارآفرینی پرداختم؛ متفاوت از این جهت که بیشتر با جامعه همراه شدم تا اینکه بخواهم در گوشهای به اختراعات خود بپردازم؛ زمانی که من اختراعات خود را به نتیجه میرساندم، شرکتهای دانشبنیانی وجود نداشتند لذا از زمان ثبت اختراع تا تولید آن روند فوقالعاده پیچیدهای داشت که هیچکس هم از آن سر در نمیآورد.
توانستم با کمک بسیج، چند طرح خودم را تولید کنم، در آن زمان من مشاور نخبگان در بسیج هم بودم؛ بعد از این قضایا یک شرکت زیرمجموعه وزارت دفاع من را استخدام کرد و مدتی در آنجا کار کردم، بعد از آن خودم شرکت جداگانهای تأسیس کردم و حدود 500 نفر را در آنجا مشغول به کار کردم و تا زمانی که بحث تحریمها به وجود نیامده بود، اوضاع خوبی در شرکت داشتیم ولی بعد از آن با مشکلات زیادی از جمله کمبود بودجه مواجه شدیم.
دانشگاه شهید بهشتی در سال 94 مکان مناسبی را برای من در نظر گرفت که توانستم طرحهای خود در حوزه هوافضا و پزشکی از قبیل دستگاه تست قند خون، تجهیزات دندانپزشکی، سانتریفیوژ و وسایل دیگری که در حال حاضر با قیمت بالا به کشور وارد میشوند، ارائه بدهم؛ در همان سال 94 به این نتیجه رسیدم که هر دستگاهی که اراده کنم چه از طریق مهندسی معکوس و چه از طریق طرح ارتقایافته، میتوانم بسازم.
بسیاری از دستگاههایی را که در حال حاضر با قیمت بالا به کشور وارد میشوند توانستم با کیفیت بسیار بالا تولید کنم؛ در اوایل سال 94 به این فکر افتادم که بهدنبال یکسری کارهای عمومی و تولیدی که در دنیا نمونه ندارد، وارد شوم لذا روی 5 طرح مهندسی معکوس و 2 اختراع خودم بهشدت کار کردم.
تسنیم: درباره 2 اختراعی که انجام دادید، کمی برایمان توضیح دهید.
یک مقدمهای برای اختراع نخست خود میگویم؛ همه هواپیماها برای پرواز به باند و حداقل سرعت برای پرواز که به استال (stall) معروف است، احتیاج دارند، همچنین هواپیماها نمیتوانند در یک نقطه بهصورت ثابت قرار بگیرند تا در آن نقطه اقداماتی از جمله فیلمبرداری یا عکسبرداری انجام دهند؛ از این رو دانشمندان هواپیمای کوادروتور را طراحی کردند؛ کوادروتور دارای چهار ملخ است که بهصورت عمودی پرواز میکند و میتواند در نقطهای ثابت بماند اما از آنجایی که حدود 90 درصد انرژی خود را برای بالا بردن و در هوا نگهداشتن خود صرف میکند، نهایتاً بین 20 تا 25 دقیقه میتواند پرواز کند؛ آمریکا روی این هواپیماها کار کرد و شکل و شمایلی به آن داد اما هنوز نتوانسته مشکل زمان و حرکت آسان و بدون صرف انرژی آن را رفع کند.
من روی این هواپیماهای کوادروتور کار کردم و یک هواپیمایی بهنام «پهکواد» را که ترکیبی از پهپاد «هواپیمای بدون سرنشین» و کوادروتور است طراحی کردم؛ این طرح در واقع دارای مزایای هر دو نوع هواپیما همچنین فاقد ضعفهای آنها است.
این هواپیما مانند کوادروتور بهصورت عمودی پرواز کرده و سرعت کواد را به حد بالا میرساند و پس از آن موتورهای مجزای هواپیما شروع به کار کردن میکند که نتیجه آن این است که هواپیما در مسیر مستقیم شروع به حرکت کردن میکند، در حالی که کواد در مسیر مستقیم نمیتوانست پرواز کند؛ بعد از بلند شدن پهکواد، سرعت موتورهای مجزای آن بالا رفته و سرعت کواد کاهش مییابد تا جایی که در نقطهای با هم تلاقی پیدا میکنند که نقطه تلاقی آنها، همان سرعت استال است.
پس از این تلاقی، کواد خاموش شده و هواپیما تا 10 ساعت میتواند بهصورت ثابت یا متحرک در هوا بماند و در نهایت هم بهصورت عمود یا از طریق باند پرواز فرود بیاید؛ این طرح من در مسابقات جهانی مدال طلا را کسب کرد و تعداد زیادی سرمایهگذار برای تولید این طرح من پیدا شد.
من به حوزه هوافضا و پزشکی علاقه بسیار داشتم لذا طرح دوم خود را در حوزه پزشکی ارائه کردم؛ مقدمهای هم برای این اختراع خود بگویم؛ اگر دیده باشید برای یافتن غدد و بیماریهای زیر پوست که نمیتوانند از روی پوست تشخیص دهند، بدن را بهوسیله اشعههای خاص مانند پرتو ایکس، اسکن میکنند.
این روش را نمیتوان برای همیشه انجام داد، از طرفی هم ضررهای بسیاری ممکن است به بدن برساند؛ من یک سنسور لمسی بهنام میکرو سنسور را با تکنولوژی تیردوسرگیردار و با استفاده از مواد پیزوالکتریک طراحی کردم؛ این دستگاه با حرکت روی بدن انسان و روی هر جسم دیگر، تودههای بخشهای زیرین را بهراحتی تشخیص میدهد، این برای پزشکان و یا در سفینهها و ... کاربردهای بسیاری دارد؛ این طرح من هم در مسابقات جهانی ژنو سوئیس مدال نقره را کسب کرد.
تسنیم: آیا برای تولید این طرحها برنامه خاصی مدنظرتان است؟
بله، امسال برنامه جدی برای ساخت در چند شرکت دانشبنیان در همین زمینه دارم و میخواهم این محصولات را تولید انبوه کنم.
تسنیم: با توجه به اینکه شما اختراعات و ایدههای بسیاری ارائه کردید و با مراحل ثبت اختراعات آشنایی کامل دارید، چرا اختراعات نخبگان کشور ما بهراحتی به ثبت و تولید نمیرسد؟
در ابتدا باید صحبتی با خود مخترعان و نخبگان کنم چرا که نخبگان کشور ما هوش فوقالعادهای دارند اما مسیر را اشتباه میروند؛ ببینید، ما اگر تکنولوژی را به 10 سطح تقسیم کنیم که سطح 10 آن نهایت تکنولوژی روز دنیا باشد، نیاز کشور ما به تکنولوژی سطوح 5، 6، 7 و نهایتاً 8 است اما نخبگان ما اختراعاتی انجام میدهند که سطح تکنولوژی آن 10 و بلکه بالاتر است یعنی چیزی فراتر از نیاز جامعه ما و حتی دنیا.
بهنظرم نخبگان باید در سطوح پایینتر و در ابتدا از طریق مهندسی معکوس به اختراع بپردازند، در حال حاضر جامعه ما به چنین محصولاتی با سطوح پایینتر نیازمند است، بهعنوان مثال در دندانپزشکیهای کشور همه وسایل خارجی هستند در حالی که برای یک دانشجوی نخبه کشور طراحی چنین وسایلی از طریق مهندسی معکوس کار بسیار سادهای است.
من خودم دستگاه لایت کیور (Light Cure) در دندانپزشکی را ساختم که قیمت آن بین 200 تا 700 هزار تومان تعریف میشود، خوب، شما ببینید دندانپزشکان ما همین دستگاه را از محصولات وارداتی بهقیمت 5 میلیون تومان میخرند؛ از طرفی منوی فارسی ندارد همچنین کارایی لازم را برایشان به ارمغان نمیآورد؛ در مورد دستگاههای آزمایشگاهی هم همینطور است.
من بهتازگی به نمایشگاه تجهیزات پزشکی رفتم، در آنجا مشاهده کردم که طراحیهای نخبگان ما از لحاظ تکنولوژی فوقالعاده در سطح بالایی قرار داشت و درباره یکی از آنها تحقیق کردم و به سازنده آن گفتم که "از دستگاهی که تولید کردی چند عدد فروختی؟" در جواب به من گفت 3 عدد که هر کدام از آنها 100 میلیون تومان قیمت داشت؛ چرا نخبگان و مخترعان کشور نمیآیند بهجای اینکه دستگاهی تولید کنند که سالی یک بار هم مصرف نمیشود، دستگاهی تولید کنند که روزانه بیش از 100 مرتبه استفاده میشود.
تسنیم: مراحل ثبت اختراعات در کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
مشکلات بسیاری درباره این موضوع وجود دارد اما بهتازگی شبکهای شدن ثبت اختراعات تا حدودی مشکل را رفع کرده است؛ ابتدا باید طرح خود را در سایت مربوطه ثبت کرده و پس از نوبتدهی یک روز باید از طرح خود دفاع کنی و سپس نقشهها و مراحل دیگر باید طی شود که خوب، بهمراتب بسیار سادهتر از زمانی است که باید حضور پیدا کنید.
مشکل اساسی مراحل اداری و جداگانه است، بهعنوان مثال برای تأییدیه علمی گرفتن باید به سازمانی مجزا از ثبت اختراع مراجعه کنید؛ در واقع مراحل تولید کردن یک اختراع سخت شده است؛ در وهله اول مراحل اداری بسیار زیاد و در مرحله بعد هم مخارج بسیار زیاد است یعنی اگر پول نداشته باشید، نمیتوانید اختراع خودتان را به مرحله تولید برسانید.
تسنیم: کشورهای خارجی برای تولید اختراعات نخبگان چطور هستند؟ آیا مراحل کمتر و شرایط مناسبتری برای تولید اختراعات دارند؟
کشورهای خارجی از جهت اینکه شرکتهای خصوصی به این امور میپردازند، مراحل اداری بسیار کم و میزان سرمایهای مناسبی برای ارائه دارند اما متأسفانه در کشور ما چنین نیست و سازمانهای دولتی به این امور میپردازند، بهعنوان مثال شما فرض کنید یک شرکت خصوصی پلیمر تولید میکند، شما به این شرکت یک پلیمری معرفی میکنید که بسیار بهتر و بهصرفهتر از محصول خود آن شرکت است، خوب، این شرکت طبیعی است که از طرح شما حمایت میکند، اما اگر همین مراحل را بخواهید در کشور خودمان انجام دهید باید به سازمانهای مختلف مراجعه کنید و در نهایت هم به نتیجه نمیرسید.
در کشورهای خارجی خصوصیسازی شرکتها بهدرستی نهادینه شده و بدیهی است که سرمایهگذار خصوصی بسیار بهتر میتواند از طرحها و اختراعات حمایت کند چرا که او فقط به منفعت و پول فکر میکند و عاشق چشم و ابروی یک نخبه نیست و از هر چیزی که برایش سوددهی بیشتر داشته باشد، حمایت مالی به عمل میآورد؛ بسیاری از افراد کشور فکر میکنند که دولتهای خارجی از طرحهای نخبگان ما حمایت میکنند در حالی که چنین چیزی حقیقت ندارد.
تسنیم: آیا در کشورمان چنین امکانی فراهم نیست؛ شرکتهای خصوصی برای چنین کاری وجود ندارند؟
خیر؛ تعداد آنها بسیار محدود است و همین تعداد محدود هم ریسکپذیر نیستند؛ شما فرض کنید که یک سرمایهداری در کشور 10 میلیارد تومان پول دارد، خوب، طبیعتاً هیچوقت پول خود را روی یک نخبه کشور سرمایهگذاری نمیکند چرا که ممکن است طرح او به نابودی سرمایه وی منجر شود لذا به ساختوساز میپردازد که هم سوددهی بیشتری داشته باشد و هم برایش سادهتر است.
تسنیم: در مصاحبههایی که با برخی از نخبگان کشور انجام دادیم، با عدم حمایتهای مالی دولت از طرحها و اختراعات آنان مواجه شدیم، نظر شما درباره این حمایتهای مالی چیست؟
ببینید، در این قضیه بهنظر من 70 درصد دولت و 30 درصد هم خود نخبگان و جوانان کشور مقصر هستند؛ دولت باید نخبگان را تحت حمایت خود قرار دهد و دغدغه زندگی و مخارج آن را از آنان بگیرد و از طرحهای آنها استفاده کند، از طرفی هم نخبهای که بازخوردی برای یک جامعه چه کشور خودمان و چه کشورهای اروپایی نداشته باشد بهراحتی از حمایت آنها طرد میشود لذا فقط توقع داشتن از دولت و حمایت آن از نخبگان صحیح نیست و بازخورد خود نخبگان هم اهمیت دارد.
در کشورهای خارجی هم چنین است، بهعنوان مثال اگر یک کشور اروپایی مثلاً 500 میلیون تومان خرج یک نخبه میکند در عوض 10 میلیارد تومان از آن نخبه به دست میآورد، امابهطور کلی دولت ما از نخبگان حمایت مالی به عمل نمیآورد، در واقع دولت هیچگاه به جوانهای کشور بها نمیدهد و این دلیل عدم رضایت آنهاست؛ شما زمان جنگ را در نظر بگیرید، در آن زمان یک جوان 20ساله فرمانده عملیات بود و همان جوان تبدیل به کسی مانند حسن طهرانی مقدم شد اما متأسفانه امروزه دولت به جوانهای کشور بها نمیدهد؛ اگر هم من در حال حاضر توانستم تا حدودی طرحهایم را اجرا کنم، دلیلش این است که من پشتوانه مالی اصلاً نداشتم و در هر سازمان یا ارگانی که بهنظر شما برسد، من کار کردم و تجربه به دست آوردم.
تسنیم: راهکار شما برای بها دادن دولت به جوانهای کشور چیست؟
ببینید، جوانهای ما در کشور یک سازمان مشخص ندارند؛ اشکال دولت ما سوءمدیریت و برنامهریزی است؛ برای رفع چنین مشکلی، دولت باید برنامهریزی و سازماندهی به عمل آورد، بهعنوان مثال باید تعداد جوانها در 15 سال آینده را بررسی و فکری برای کار مفید آنها در آینده کند.
اینکه جوان از صبح تا بعد از ظهر پشت سیستم بنشیند و به گردش در اینترنت بپردازد و در نهایت هم 2 ساعت کار مفید انجام دهد، بیفایده است و با این روش، دولت ورشکست میشود که متأسفانه امروزه دقیقاً چنین اتفاقی در حال رخ دادن است.
تسنیم: عملکرد بنیاد ملی نخبگان را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا تسهیلات این بنیاد برای نخبگان مناسب است؟
بنیاد نخبگان امروزه به شناسایی نخبگان پرداخته و بهنظر من بهتازگی مسیر درست را یافته است؛ با وجود این، اشکالات و سوءمدیریت در آن دیده میشود؛ اول اینکه مراحل اداری بسیار زیادی هم برای دریافت تسهیلات و هم برای ثبت اختراعات وجود دارد، بهعنوان مثال تأییدیه علمی گرفتن یکی از کابوسهای نخبگان کشور است چرا که برای دریافت آن حتماً باید در یک جشنوارهای شرکت کرد که ممکن است سال بعد برگزار شود یعنی نخبهای که یک اختراع کرده است برای تأییدیه علمی گرفتن، باید یک سال منتظر بماند.
کشور ما دارای تعداد زیادی چهره علمی است و اگر دولت همین افراد را بهعنوان داور در دانشگاههای برتر کشور برگزیند، مشاهده میکنید که چقدر از مراحل اداری کاسته میشود؛ در حال حاضر برای ثبت اختراع بیش از 20 نامه و کاغذ باید رد و بدل شود تا یک اختراع ثبت شود، که این شیوه مخترع را از انجام چنین مراحلی خسته و در نهایت پشیمان میکند.
تسنیم: در مصاحبههایی که با افراد تحت حمایت بنیاد داشتیم، دریافتیم که همه کسانی که نخبه هستند، توسط بنیاد شناسایی نمیشوند و فقط کسانی میتوانند تحت حمایت بنیاد قرار گیرند که از یک چارچوب مشخصی که بنیاد مشخص کرده وارد آن شوند، مثلاً حتما باید رتبه فلان کنکور را داشته باشد یا مثلاً فلان معدل را کسب کرده باشد، با توجه به اینکه شما در این بنیاد بودهاید، آیا چنین چیزی وجود دارد؟ نظرتان در این باره چیست؟
بله؛ متأسفانه همینگونه است؛ من برای شما مثالی میزنم، فرض کنید کسی 5 سال مشغول تولیدات است و با تولید برخی از محصولات بسیاری از مشکلات کشور را رفع کرده اما در زمانی که مشغول تحصیل بود با توجه به مشکلات نتوانسته معدل مطلوب یا دیگر فاکتورها را برای ورود به بنیاد به دست آورد؛ آیا این شخص نباید تحت حمایت این بنیاد قرار بگیرد؟
از طرفی درسی که شما در دانشگاه میخوانید، هیچ ارتباطی با بازار کار ندارد، بهعنوان مثال شما فوقلیسانس رشته نرمافزار هستید، برای کار به هر شرکت، سازمان و ارگانی که مراجعه کنید، هیچوقت به مدرک تحصیلی شما نگاه نمیکنند و معیار آنها فقط بلد بودن برخی از نرم افزارهاست؛ نزدیک به 8 سال درس رشته نرمافزار خواندید اما اگر نتوانید با برخی از نرمافزارها کار کنید، به هیچ وجه به شما اجازه انجام کار نمیدهند در حالی که اگر بهجای 8 سال فقط 4 ماه زمان میگذاشتید و آن نرمافزارها را فرا میگرفتید، الآن برای شما کار بود.
متأسفانه بنیاد ملی نخبگان هم به همین سمت و سو یعنی مدرکگرایی و معدلگرایی در حرکت است؛ از طرفی دلیلی ندارد کسی که معدل خوب کسب میکند در کار هم آدم موفقی باشد، مثلاً کسی که فقط دروس مدیریت را حفظ کرده و نفر اول دانشگاه شده است، آیا میتواند یک سازمان را مدیریت کند؟
تسنیم: بهعنوان کسی که از نزدیک درگیر سازمانها و بوروکراسیهای موجود در آنها بوده، گلایههای خود در این باره را بیان کنید.
اول از همه اینکه در کشور ما هیچ سازوکار درستی برای نخبهای که بخواهد اختراع خودش را ثبت کند، وجود ندارد؛ دوم مراحل اداری زیاد و زمانبر در سازمانها است که هر کسی را از انجام کارش پشیمان میکند؛ تعریف نخبه باید در جامعه تغییر کند.
در واقع نخبگان کشورمان، طلاهای سفید کشور هستند و میتوانند جامعه را هم بهسمت سفیدی ببرند، نفت موجب بدبختی کشور ما میشود و جامعه را به سیاهی میکشد؛ دولت باید با برنامهریزی درست و دقیق به شناسایی و تربیت نخبگان کشور بپردازد و در نهایت از طریق آنها به تولید داخلی برسد چرا که تنها راه نجات جامعه ما از این اوضاع، تولید داخلی است؛ بسیاری از نخبگان و بسیجیان کشور بهدنبال کار هستند و انتظار حقوق آنچنانی هم ندارند اما اینها نیاز به مدیریت دارند که هنوز در کشور سازوکار درست و منظقی وجود ندارد.
تسنیم: چه برنامهای برای امسال دارید؟
رویکرد امسال و سالهای آینده من فقط «تولید» است، حتی اگر موانع داخلی موجب عدم تولید من در کشور شود به خارج از کشور میروم و روزی بازمیگردم و در نخستین گام هم به تولید محصولاتی میپردازم که واقعاً بیدلیل در حال وارد شدن به کشور هستند.
*تسنیم: ممنون از زمانی که در اختیار ما قرار دادید.
خواهش میکنم.
انتهای پیام/*