سرکوب شدید دینداران تاجیک توسط رحمان‌اف و ناکارآمدی اقتصادی، موجب تشدید افراط‌گرایی شده است

«محمد کبیری» مسئول رسانه‌ای حزب «نهضت اسلامی تاجیکستان» که همراه «شهرت رحمت‌الله» از اعضای رسانه‌ای حزب و فرزند «رحمت‌الله رجب» - مسئول نواحی تابعه حزب در تاجیکستان که بیش از 9 ماه است از سوی دولت تاجیکستان به زندان افکنده شده است -  در گفتگویی آنلاین و اسکایپی با خبرنگاران حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم به تشریح تاریخچه، وضعیت کنونی و برنامه‌های این حزب برای تحقق مردمسالاری و حقوق مدنی و احیای ارزش‌ها و فرهنگ ملی و اسلامی در تاجیکستان پرداختند.

کبیری در ابتدای این مصاحبه درباره فعالیت‌های رسانه‌ای «نهضت اسلامی تاجیکستان» گفت: تا یکسال پیش که حزب نهضت اسلامس در تاجیکستان فعالیت رسمی داشت، وبگاهی (سامانه) را با آدرس Nahzat.tj داشتیم که به چهار زبان، فارسی، روسی، عربی و انگلیسی فعالیت می‌کرد، همچنین یک روزنامه سراسری به نام "نجات" منتشر می‌کردیم، این روزنامه از سال 1991، از زمان استقلال تاجیکستان فعالیت می‌کرد. البته تا پیش از حوادث سال گذشته میلادی تلاش داشتیم که مجوز راه‌اندازی یک ایستگاه تلویزیونی را کسب کنیم که متأسفانه دولت تاجیکستان به بهانه‌های مختلفی مانع از این کار شد.

وی در ادامه گفت:‌ پس از فتنه‌انگیزی‌های «رژیم» رحمان‌اف ، فعالیت‌های نهضت در کشور غیرقانونی اعلام و ممنوع شد، حزب در خارج از کشور توانست یک سامانه دیگر به نام payom.net را راه اندازی کند. البته نیروهای ما نیاز به آموزش‌های بیشتری دارند زیرا بسیاری از کادرهای مجرب حزب طی وقایع سال گذشته بازداشت شده و به حبس‌های طولانی‌مدت تا ابد محکوم شده‌اند. از جمله محمد علی حیت، که از معاونان صدا و سیما تاجیکستان در سال‌های اولیه استقلال بود که هم‌اکنون حکم حبس ابد دارند،‌ و همچنین آقای عبدالقهار که سردبیر پیشین روزنامه نجات بود که به حبس ابد محکوم است. آقای سیف‌الله‌زاده، سردبیر روزنامه نجات هم به 30 سال حبس محکوم شده است. آقای رحمت الله رجب روزنامه نگار، خانم زرفا رحمانی مشاور حقوقی رئیس حزب و روزنامه نگار، زبیدالله رازق رئیس شورای علمای حزب، حسن سنازاده رئیس حزب در شهرستان پنج کنت، از جمله این افراد بودنند؛ در واقع هم‌اکنون بیش از 80 درصد نیروهای رسانه‌ای و فعال حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در زندان به سر می‌برند. الان وضعیت به گونه‌ای شده است که حتی جوانانی که تجربه فعالیت سیاسی چندانی ندارند، به علت خلاء و سرکوب رخ داده، یک روحیه انقلابی پیدا کرده و بخش‌های زیادی از فعالیت‌های رسانه‌ای را بر دوش بکشند.

مسئول رسانه‌ای حزب نهضت اسلامی تاجیکستان گفت: در کشور ما به طور غیر رسمی به تمامی رسانه‌ها ابلاغ شده است که ذکر کردم نام حزب ممنوع است به گونه‌ای که رادیو آزادی (وابسته به آمریکا)، و تمامی دیگر رسانه‌های خارجی مستقر در تاجیکستان اخبار نهضت را پوشش نمی‌دهند، زیرا در غیر این صورت برای خبرنگاران آن‌ها مزاحمت ایجاد کرده و مانع از فعالیت‌های آن‌ها می‌شوند.

وی در ادامه به تشریح سیر تصاعدی امور در تاجیکستان که به سرکوبی کامل نهضت منتهی شد پرداخت و گفت: در انتخابات پارلمانی سال 2010، طبق گزارش‌های سفرا و مقامات دیپلماتیک، گزارش‌های محرمانه دولتی که به دست ما رسید و تیم‌های رصد و نظارت نهضت در سراسر کشور، حزب ما توانست چیزی بین 50 تا 60 درصد آرای مردم را کسب کند، اما دولت با تقلب و تزویر اعلام کرد که تنها 10 درصد آرا به نهضت تعلق داشته است. دولت پس از انتخابات از گستردگی پایگاه مردمی حزب دچار رعب و وحشت شد. این نگرانی مقامات دولتی نهایتا به این منجر شد که حدود یکسال بعد در سال 2011، در جلسه شورای امنیت ملی تاجیکستان و با حضور مقامات ارشد کشور، پروتکلی به نام 32/20 به تصویب رسید که بعدها رسانه‌ای روسی آن را افشا کردند.

براساس پروتکل 32/20 مصوب شورای امنیت ملی تاجیکستان در سال 2011، «لازم است که حزب نهضت اسلامی تاجیکستان از صحنه سیاسی کشور حذف شود و براساس آن دستورات مفصلی به مقامات نظامی، امنیتی، پلیس و ادارات دولتی و بخشداران داده شد تا مردم و هواداران نهضت را از این حزب جدا کنند

مسئول رسانه‌ای نهضت اسلامی تاجیکستان، محتوای این پروتکل مصوب دولت رحمان‌اف را اینگونه توصیف کرد که طی 5 سال آتی، (تا انتخابات پارلمانی سال 2015) لازم است که حزب نهضت اسلامی تاجیکستان از صحنه سیاسی کشور حذف شود و براساس آن دستورات مفصلی به مقامات نظامی، امنیتی، پلیس و ادارات دولتی و بخشداران داده شد تا به سه روش مردم و هواداران نهضت را از این حزب جدا کنند که ما در تاجیکستان از آن با عنوان "به زاری، یا به زر یا به زوری" (زر و زور و تزویر) نام می‌بریم. از جمله مصادیق آن پیشنهاد مقام و منصب در دولت و ارائه ملک و خانه و سرمایه برای تجارت بود. این بخش از سیاست دولت موفقیتی حاصل نکرد و حتی نتوانستند یکی از اعضای ارشد و یا حتی معمولی نهضت را به این طریق با خود همراه کنند. پس از ناکامی در این بخش، فتنه‌انگیزی را در پیش گرفتند که براساس آن در منازل برخی از افراد دوربین مخفی نصب کرده و از همخوابگی آن‌ها با همسرانشان فیلم گرفتند و سپس تهدید کردند که در صورت عدم همکاری این فیلم‌ها را پخش خواهند کرد. که البته عده‌ای از افراد به این طریق عملا تسلیم شدند و برای حفظ حریم شخصی و ناموس خود عملا کنار کشیدند. در یک مرحله دیگر، ما شاهد برچسب زدن و تهمت‌هایی چون افراطی سلفی  به فعالانی نهضتی و حتی  شهادت و جان باختن تعدادی از اعضا حزب بودیم، از جمله مسئول حزب در ولایت (استان) بدخشان، آقای سبزعلی محمد رضا‌اف توسط دولت به قتل رسید و جانشین ایشان آقای سعادتشاه عدالت شاه با تهمتی دیگر روانه زندان گشت، همچنین  شریک کرم خدارس، مسئول حزب در شهر خارغ هم با ایرادی اتهامی واهی محبوس شد و این همه فشار و بازداشت ها قبل از انتخابات پارلمان 2015 ضورت گرفت، برای تضعیف روحیه رهبران و هواداران این حزب که بازهم موفقیتی برای رحمان‌اف در پی نداشت.

کبیری افزود: دولت علاوه بر این اقدامات، مراکز رسمی حزب را نیز هدف قرار داد و چندین دفتر آن را به آتش کشیدند، از جمله دفتر حزب در شهر وحدت، در بدخشان و مسجدِ دفتر مرکزی حزب به آتش کشیده شدند. لازم به ذکر است که زنان در تاجیکستان تنها در یکجا امکان داشتند که به مسجد وارد شوند و آن مسجدی دفتر مرکزی حزب بود که به آتش کشیده شد. همچنین دفتر حزب در استان سغد در شهر خجند، آن‌هم در حالی که رئیس حزب در حال سخنرانی بود، تخریب ساختمان آغاز شد. در موارد متعدد دیگری نیز دفتر حزب از سوی دولت به تناوب پلمپ می‌شد.

دولت تاجیکستان از آنجا که از پایگاه مردمیِ ملی و مذهبی حزب نهضت اسلامی واهمه داشت، قوانین ضد ملی و ضد اسلامی متعددی را به تصویب رساند، از آن جمله جوانان زیر 18 سال حق ندارند وارد مساجد شوند

به گفته وی، دولت تاجیکستان از آنجا که از پایگاه مردمیِ ملی و مذهبی حزب نهضت اسلامی واهمه داشت، قوانین ضد ملی و ضد اسلامی متعددی را به تصویب رساند، از آن جمله جوانان زیر 18 سال حق ندارند وارد مساجد شوند. در آن زمان، معدود نمایندگان نهضت که علیرغم تقلب انتخاباتی توانسته بودند به مجلس راه یابند با این اقدام به شدت مخالفت کرده و با ذکر آیه «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن یُذْكَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَ سَعَى فِی خَرَابهَ» به سراغ تک تک نمایندگان می‌رفتند، اما به هرحال این قانون را که ناقض قانون اساسی کشور بود به تصویب رسید. جالب است که شورای علما و مفتیات که وابسته به دولت بوده و از سوی کمیسیون دین تعیین می‌شوند حدود 40 فتوا را ارائه کردند که این کار حکومت درست است. در گام بعدی نیز قوانینی به تصویب رسید که براساس آن بانوان حق رفتن به مساجد را ندارند، همچنین زنان محجبه اجازه تحصیل و استخدام در مراکز و ادارات دولتی را ندارند. خود رحمان‌اف نیز در تحقیر حجاب به کرات سخن گفته و اخیرا در حمله به حجاب گفته است که این «مثل زاغان سیاه و مایه عقب‌ماندگی و شرمساری است».

دولت در سرکوب حزب نهضت توانست حمایت برخی از روحانیان را کسب کند، اما پس از قلع و قمع اعضای حزب، دولت هم‌اکنون به جانِ امامان خطیب و روحانیان سلفی افتاده است

کبیری در ادامه به این نکته اشاره کرد که دولت در سرکوب حزب نهضت توانست حمایت برخی از روحانیان را کسب کند، اما پس از قلع و قمع اعضای حزب، دولت هم‌اکنون به جانِ امامان خطیب و روحانیان سلفی افتاده است. از جمله شش تن از روحانیان در ایالت سغد که همیشه علیه نهضت تهمت‌پراکنی می‌کردند و همراه با دولت بودند توسط دولت بازداشت شده‌اند. اقدامات ضد اسلامی دولت به همینجا پایان نیافته و برای مثال تنها طی یکسال گذشته و تنها در یک شهرستان، پلیس محلی گزارش داده است که 13 هزار «ریش» را به صورت اجباری تراشیده است. علاوه بر آن، طی سال‌های اخیر دولت بیش از 2 هزار مسجد را تخریب کرده و یا با تغییر کاربری به مرکز آموزش رقص و بیلیارد و یا پاسگاه پلیس تبدیل کرد.

وی در تشریح افزایش کنترل‌های دولت بر تمامی ابعاد حیات فردی و اجتماعی تاجیک‌ها گفت که براساس قانون تنظیم رسم‌ها و آیین‌ها،‌ انتخاب اسامی اسلامی ممنوع شده است، حتی در آن آمده است که در مهمانی چه تعداد مهمان باید حضور بیابند و چه تعداد ماشین وجود داشته باشد، مراسم ختم با حضور چه افرادی و با چه نوع کفن و نظم و ترتیبی انجام شود، در چه سنی به مسجد و یا حج بروند، افراد چه نوع البسه‌ای به تن کنند، و حتی با چه کسانی می‌توان ازدواج کرد، زیرا طبق این قوانین ازدواج با دختر خاله و دختر عمه ممنوع شده است. مثلا به تازگی نام‌های محمد، احمد، فاطمه، حسن و حسین ممنوع شده است.

پس از توهین رحمان‌اف به حجاب، سفیر فعلی ایران در تاجیکستان اعلام کرد که منظور رحمان‌اف، حجاب ایرانی نبود، حال این سئوال برای ما پیش می‌آید که آیا مفهوم حجاب متفاوت است و حجاب ایرانی، تاجیکی، عربی و ...  داریم؟

مسئول رسانه‌ای حزب نهضت اسلامی در ادامه به یک مورد در سیاست خارجی ایران اشاره کرد که براساس آن پس از توهین رحمان‌اف به حجاب، سفیر فعلی ایران در تاجیکستان اعلام کرد که منظور رحمان‌اف، حجاب ایرانی نبود، حال این سئوال برای ما پیش می‌آید که آیا مفهوم حجاب متفاوت است و حجاب ایرانی، تاجیکی، عربی و ...  داریم؟ و آیا زمانی که حجاب به صورت کلی مورد توهین قرار می‌گیرد، می‌توان چنین استدلالی آورد؟

به گفته وی هم‌اکنون بیش از 10 هزار زندانی سیاسی در تاجیکستان وجود دارد و عملا در نظام قضایی این کشور امکان فرجام‌خواهی و اثبات بی‌گناهی وجود ندارد. به گفته وی به طور خاص بیش از 200 عضو نهضت اسلامی تاجیکستان هم‌اکنون به بند کشیده شده‌اند.

وی افزود، ما در 22 می یک رفراندوم را در پیش داریم که براساس آن قانون اساسی تغییر می‌کند و رحمان‌اف به عنوان «پیشوا» تعیین می‌شود که تقریبا معادل پادشاهی است و تا زمان مرگ در این جایگاه قرار می‌گیرد و به همراه خانواده‌اش برای همیشه از مصونیت قضایی برخودار می‌شوند. به این ترتیب وی در جایگاه پیشوا از اختیارات بی حد و حصری برخوردار خواهد شد. البته حزب نهضت این رفراندم را مسخره خوانده و خواستار تحریم آن شده است.

وی در ادامه گفت که مشارکت مردم تاجیک در انتخابات زیاد نیست اما همواره 90 تا 96 درصد اعلام می‌شود که بسیار نامحتمل است، زیرا از جمعیت 8 میلیونی تاجیک، حدود 2 میلیون نفر در خارج و اکثرا در روسیه حضور دارند. برای مثال در انتخابات سال 2005 ما آمار داشتیم که در کل روسیه حدود 10 هزار نفرد در سه مرکز رأی‌گیری شرکت کردند، در روسیه بیش از 1.5 میلیون نفر تاجیک حضور دارند و دولت اعلام کرد که بیش از 80 درصد این افراد در انتخابات مشارکت کرده‌اند.

توافق صلحی ... در سال 1997 بین طرف‌های نزاع داخلی در تاجیکستان امضا شد .... {و هم‌‌اکنون} از طرف‌های کفیل این صلح که از جمله شامل جمهوری اسلامی ایران است، {می‌خواهیم} که با توجه به مفاد این توافق و نقض گسترده و متعدد آن‌ها، نسبت به پیگیری موضوع اقدام کنند

کبیری با اشاره به توافق صلحی که در سال 1997 بین طرف‌های نزاع داخلی در تاجیکستان امضا شده بود، از طرف‌های کفیل این صلح که از جمله شامل جمهوری اسلامی ایران است، خواست که با توجه به مفاد این توافق و نقض گسترده و متعدد آن‌ها، نسبت به پیگیری موضوع اقدام کنند. وی در این زمینه به نکته اشاره کرد که سال گذشته نامه‌ای را خطاب به رؤسای کشورهای کفیل این توافق صلح از جمله جناب آقای دکتر روحانی ارسال شده است.

وی در بخش دیگری با اشاره به وقایعی که سال گذشته میلادی و در 4 سپتامبر در شهر دوشنبه رخ داد و طی آن به گفته دولت تاجیکستان، آقای نظرزاده که معاون وزیر دفاع تاجیکستان بود، دست به شورش زد و اقدام متقابل دولت و قتل وی و تعداد زیادی از بستگانش، نظام حاکم از این فرصت استفاده کرد و دست به سرکوب و بازداشت گسترده اعضای نهضت اسلامی تاجیکستان زد. این در حالی است که رهبری حزب در اولین فرصت ممکن و در گیر و دار درگیری‌های جاری بین نظرزاده و دولت، این اقدام و حمله به نهادهای دولتی را محکوم و آن را مُخِل امنیت و آرامش کشور دانسته و اعلام کرده بود که به هیچ وجه از چنین اقدامی از سوی هرکسی که باشد حمایت نمی‌کند. اما دولت به این سخنان وقعی ننهاد و به بهانه آن بسیاری از اعضای ارشد حزب را بازداشت و به زندان افکند. به این بهانه که نظرزاده پیشتر عضو جبهه معارضان رحمان‌اف بوده است و بدون اینکه به این نکته توجه کند که نظرزاده سال‌ها بود که به دولت پیوسته بود.

مسئول رسانه‌ای حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در خصوص نوع سرکوب صورت گرفته از سوی دولت علیه اعضای نهضت یک نمونه را تشریح کرد که براساس آن سید عمر حسینی، معاون اول حزب را هنگامی که می‌خواست از کشور خارج شود در فرودگاه بازداشت کردند و به وی این پیشنهاد را دادند که در صورت که در تلویزیون دولتی حاضر بشود فعالیت حزب نهضت اسلامی تاجیکستان را رسما خاتمه دهد و از نهضت بدگویی کرده و به دولت بپیوند، دولت به او منصب و پست و ثروت خواهد داد، زمانی که وکیل وی بزرگمهر یاراف که شاهد این سخنان بود این مطالب را به رسانه‌ها اعلام کرد، وکیل را هم بازداشت کردند، پس از آن یک وکیل دیگر نورالدین محکم‌اف وکالت او را به عهده گرفت نیز بازداشت شد و نهایتا یک زن که خواست از حقوق این دو وکیل دفاع کند نیز توسط دولت تحت بازداشت خانگی قرار گرفت.

تا پیش از سرکوب کامل نهضت اسلامی داعش حدود یک هزار تاجیکی به داعش پیوسته بودند. اما طی یکسال اخیر و پس از سرکوب این حزب، این تعداد به 4 هزار نفر رسیده است و تاجیک‌ها بزرگترین جمعیت غیرعرب عضو داعش را تشکیل می‌دهند

وی با اشاره به برخی تبلیغات رسانه‌ای از ظهور داعش در تاجیکستان و اینکه دولت با استفاده از این ترس و واهمه به دنبال سرکوب همه مخالفان افتاده است گفت: که تا پیش از سرکوب کامل نهضت اسلامی داعش حدود یک هزار تاجیکی به داعش پیوسته بودند. اما طی یکسال اخیر و پس از سرکوب این حزب، این تعداد به 4 هزار نفر رسیده است و تاجیک‌ها بزرگترین جمعیت غیرعرب عضو داعش را تشکیل می‌دهند. به گفته وی، زمانی که اسلام به شدت سرکوب می‌شود، طبیعی است که انتظار می‌رود تعدادی از افراد که امیدی به اصلاح وضعیت نداشته و از طرف دیگر برای اجرای مناسک اسلامی با محدودیت شدید مواجه شده و به باورها و نوامیس آن‌ها توهین شده و مورد تحقیر قرار می‌گیرند، خاصه اگر جوان باشند و در معرض تبلیغات قدرتمند داعش قرار می‌گیرند، این افراد به سوی این گروه جذب شوند. در این وضعیت است که دولت تاجیکستان با استفاده از این ماجرا به کشورهای ذی‌نفع و همسایه می‌گوید که اگر من نباشم این داعشی‌ها بر سر کار می‌آیند و به این ترتیب هیچ کشوری به ادامه سرکوب‌گری آن اعتراضی نمی‌کند.

زمانی که اسلام به شدت سرکوب می‌شود، طبیعی است که انتظار می‌رود تعدادی از افراد که امیدی به اصلاح وضعیت نداشته و از طرف دیگر برای اجرای مناسک اسلامی با محدودیت شدید مواجه شده و به باورها و نوامیس آن‌ها توهین شده و مورد تحقیر قرار می‌گیرند، خاصه اگر جوان باشند و در معرض تبلیغات قدرتمند داعش قرار می‌گیرند، این افراد به سوی این گروه جذب شوند

به گفته وی، دولت نه تنها به دنبال سرکوب اعضای نهضت در داخل کشور است، بلکه برای کنترل مخالفان خود در خارج، به خانواده‌ها و بستگان مخالفان نیز فشار وارد کرده و آن را شکنجه می‌کنند. از جمله هنگامی که یکی از اعضای نهضت اسلامی در رسانه‌ها حاضر می‌شود و دست به افشاگری می‌زند، دولت تا جای ممکن بستگان وی را تحت فشار قرار می‌دهد تا آن فعال دست از فعالیت بردارد.

کبیری در ادامه گفت که دولت رحمان‌اف طی سال‌های زمامداری خود به شدت در زمینه اقتصادی ناکارآمد بوده و مشکل بیکاری و اشتغال در این کشور بسیار حاد است به طوری که حتی دولت، جوانان را تشویق می‌کند که برای ادامه زندگی به خارج مهاجرت کنند. به گفته وی با وجودی که این کشور 60 درصد منابع آبی منطقه را در اختیار دارد و با استفاده از نیروی برق‌آبی می‌تواند برق زیادی را تولید کند، اما بسیاری از مناطق این کشور طی ماه‌های زمستان فاقد انرژی برق هستند.

دولت نه تنها به دنبال سرکوب اعضای نهضت در داخل کشور است، بلکه برای کنترل مخالفان خود در خارج، به خانواده‌ها و بستگان مخالفان نیز فشار وارد کرده و آن را شکنجه می‌کنند

در ادامه نیز «شهرت رحمت‌الله» از فعالان رسانه‌ای حزب نهضت اسلامی تاجیکستان درباره وضعیت پدرش «رحمت‌الله رجب» - مسئول بخش نواحی تابعه تاجیکستان در نهضت اسلامی تاجیکستان که در پی شورش معاون وزیر دفاع و به بهانه آن دستگیر شده است -گفت: الان همچنان دچار حالت شوک هستیم. دادستانی برای پدرم صدور حکم حبس ابد را درخواست کرده است و معمولا در جرایم سیاسی در تاجیکستان هرچه را که دادستانی تقاضا کند، همان از سوی دادگاه صادر می‌شود، بدون اینکه فرد فرصت یابد از خود دفاع کند و یا فرجام‌خواهی کند.

به گفته وی طی این دوران مادر او تنها چهار بار توانسته است در حضور مأموران امنیتی با پدرش دیدار کند.

رحمت‌الله افزود که طی این مدت من در شبکه‌های اجتماعی فعالیت‌هایی را داشته‌ام، اما هربار فشار بر اعضای خانواده‌ام افزایش یافته است و حتی در چند موردی برادرم را نیز به اداره امنیت احضار کرده و از وی بازجویی کرده و مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. همچنین پدر او را در 15 روز اول بازداشت به شدت مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.

وی می‌گوید که امکان بازگشت به تاجیکستان را ندارد زیرا به سرعت بازداشت شده و دیگر امکان خروج از کشور را نخواهد یافت.

انتهای پیام/