نیم نگاهی به اندیشه فقاهتی امام خمینی(ره)
از منظر امام خمینی (ره) اسلام دین سیاست است و سیاست یعنی تدبیر امور و یا مدیریت جامعه مطابق با دستورات شرع و دین، لذا می‌فرمایند: «هرکس را که گمان بر این است که دین از سیاست جداست، نه دین را شناخته و نه سیاست را.»
به گزارش خبرگزاری تسنیم، برای علم فقه، تعاریف فراوان از لسان فقها و صاحب‌نظران دینی در کتابهای معتبر علمی و حوزوی مطرح گردیده است که البته هر یک ناظر بر نوع نگرش به جوهره فقه اسلامی است، اما حضرت امام (ره) نیز تعریف خاص خودشان را دارند که گواه نگاه ژرف ایشان به فلسفه احکام و جهت‌گیری اساسی فقه اسلامی است.
«الفقه هو قانون المعاش و المعاد و طریق الوصول الی قرب الرب بعد العلم بالمعارف»
جوهره این تعریف، نگرش راهبردی امام از فقه را می‌رساند که در حوزه مدیریت میدانی جامعه اسلامی به‌منزله نقشه راه حاکمیت اسلامی تلقی می‌گردد تا بدانجا که در منشور روحانیت می‌فرمایند: «حکومت، فلسفه عملی تمامی فقه و متولی فرهنگ، اقتصاد، اجتماع و سیاست... می‌باشد».
از منظر امام خمینی (ره) اسلام دین سیاست است و سیاست یعنی تدبیر امور و یا مدیریت جامعه مطابق با دستورات شرع و دین، لذا می‌فرمایند: «هرکس را که گمان بر این است که دین از سیاست جداست، نه دین را شناخته و نه سیاست را.» و این نوع برداشت از رابطه دین و سیاست، ناظر بر نوع نگاه فقه پویای جواهری است که امام (ره) داشتند و در اثبات این ادعا نیز از دلایل متقنی همچون: جامعیت دین، نقش حکومت در حراست از دین، ماهیت قوانین اسلام، سیره پیامبر اکرم (ص) و مسائل اقتصادی اسلام کمک می‌گرفتند.
از منظر امام، حکومت و سیاست دارای دو جهت مطلوب و غیرمطلوب بود که مرادشان از حکومت مطلوب همان مدل حکومت پیامبر (ص) و امام (ع) و در امتداد آن حکومت بر مبنای ولایت فقیه است.
لذا در تبیین مبانی چنین ولایت و حکومتی که به‌لحاظ تشریعی طبق آموزه‌های فقه اسلامی هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند، با اصرار بر این‌که احکام الهی دست‌خوش شرایط زمان و مکان نیست و در همه ازمنه، اصول اساسی فقه اسلام پابرجاست، از تئوری ناب ولایت فقیه چه به‌لحاظ گفتمانی و چه عملی و رفتاری دفاع می‌نمودند.
در این گفتمان کوتاه به برخی از آن مبانی اشاره می‌نماییم:
1. امر به معروف و نهی از منکر، دو واجبی که به اتفاق همه فرق اسلامی برای تأمین و تضمین سلامت و امنیت و پاکی محیط جامعه و فضای حیات اجتماعی، تکلیف و فرض گردیده است.
2. وحدت جهان اسلام که البته نیاز مبرم همه جوامع اسلامی است و با درک درست از اصول و فروع و عدم خلط مباحث اساسی و اصولی دین با برخی تفاوتها و اختلافها در مسائل فرعی و پرهیز از تعصبات کور و القائات دشمنان اسلام، امکان‌پذیر خواهد بود.
3. مبنای امر و نهی حاکمان مطابق با «النصیحة لائمة المسلمین» در جهت جلوگیری از انحراف و فساد حاکمان و حیف و میل بیت‌المال مسلمین و رصد و برخورد قاطع با اشاعه‌دهندگان شبهات و انحرافات و بدعتها که نمونه بارز آن را در حکم قتل سلمان رشدی یا برخورد امام با برنامه رادیو که از هنرپیشه سریال اوشین به‌عنوان الگوی زنان یاد کرده بود، به‌خوبی مشاهده کردیم.
4. جهاد عملی با جبهه کفر و استکبار؛ امام (ره) ضمن اصرار بر این‌که مسئله اول جهان اسلام فلسطین است و اسرائیل نیز غده سرطانی امت اسلام است، تحریم دوستی و هم‌پیمانی با اسرائیل را به‌عنوان حکم فقهی فتوا دادند و فصلی در رساله عملیه در همین رابطه باز نمودند.
این‌ها نمونه‌هایی از مبانی فقهی امام بود که به‌عنوان مشت نمونه خروار می‌توان مطرح نمود.
انتهای پیام/
