طلسم عدم توفیق در مهار گرد و غبار و ریزگردهای کشور چیست؟
پدیده ریزگردها و گرد و غبار به یکی از چالش برانگیزترین دغدغه های زیست محیطی مبدل شده که همچنان حصول توفیق قطعی در مهار و کنترل این امر با موانعی جدی روبرو است.
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم،طعم خاک در زندگی برخی از مناطق و محدوده های جغرافیایی کشور آنچنان تشدید شده که برخی از اظهار نظرهای مردمی منعکس شده در رسانه های جمعی و ملی همچون صدا و سیما به این موضوع تلخ اشاره داشته که اگر روزی ریزگردها و گرد و غبار از سوی مردم مشاهده و احساس نشود تعجب برانگیز خواهد بود!
در اوایل ماه جاری آیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار در هیات دولت تصویب و برای اجرا به دستگاه های ذیربط ابلاغ شد.
اما کارشناسان معتقدند علاج فائق شدن بر این پدیده آزار دهنده را باید در تخصیص اعتبارات و برنامه ریزی های اجراییِ اصولی جستجو کرد،برخی صاحب نظران می گویند،نمی توان صرفا با تصویب آیین نامه،آنچنان که شایسته است بر این معضل و دغدغه جدی غلبه کرد،البته مسئولان و مدیران ذیربط بارها و به کرات بر لزوم مرتفع شدن این معضل تاکید ورزیده اند،موضوعی که بخشی از آن ریشه در مسائل داخلی دارد و عامل بخش دیگر آن به مسائل فرامرزی و خارجی باز می گردد.
بر اساس اخبار و گزارشات منتشر شده در رسانه ها و جراید،آیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد وغبار در19 ماده به دستگاه ها و نهادهای مسئول ابلاغ شده است.
آنچنان که در اخبار واصله گزارش شده در مقابله با پدیده گرد و غبار،سازمان حفاظت از محیط زیست،معاونان وزارت جهاد کشاورزی،راه و شهرسازی،وزارت نفت،نیرو،بهداشت،آموزش و پرورش،امور خارجه،وزارت کشور، دفاع،علوم و تحقیقات،صنعت و معدن و تجارت و نماینده سازمان های صدا و سیما،علمی و فناوری،مدیریت و برنامه ریزی بصورت مستقیم و غیر مستقیم نقش آفرینی خواهند کرد.
بر اساس برخی از بندهای آیین نامه اشاره شده،وزارت بهداشت موظف و مکلف است برنامه ریزی لازم برای تجهیز مراکز درمانی تحت پوشش و زیر مجموعه خویش را طراحی کند تا در استان هایی که درگیر این معضل زیست محیطی هستند،ارتقای خدمات هر چه بیشتر میسر و فراهم شود.
از سوی دیگر وزارت نیرو نیز موظف است با توجه به میزان بارندگی های سالانه،نیاز آبی تالاب های جنوب و غرب کشور(حقابه)را تامین کند که در صورت اجرای صحیح این امر،قطعا بخشی از زمینه بروز ریزگردها که سرمنشا آن مناطق بیابانی است،کنترل خواهد شد،شهرداری ها نیز موظف شدند در چنینن مناطقی،نسبت به اجرای طرح کمربند سبز اقدامات لازم را عملیاتی کنند.
*لزوم پرداختن به مدیریت داخلی ریزگردها در شرایطی که رفع عوامل خارجی با موانع جدی مواجه است
کارشناسان و صاحب نظران حوزه منابع طبیعی و محیط زیست،معتقدند در شرایطی که حل و فصل عامل ریزگردها با منشا خارجی با دشواری ها و انسدادهای خاص به خود مواجه است،پرداختن به ریشه های داخلی این معضل و تلاش وکار مضاعف برای مدیریت و مهار آن از ضروریاتی است که باید نسبت به آن اهتمام داشت.
در این میان به نظر می رسد صرفا با آیین نامه و برنامه ریزی نتوان به توفیقی خاص نائل شد و تخصیص اعتبارات مناسب،از پیش نیازهای اساسی و اصلی این معضل است.
علی محمد طهماسبی،رئیس گروه مطالعات و دبیر کمیته فنی دفتر امور بیابان،سازمان جنگل ها در باره علت مدیریت نشدن مساله ریزگردهایی که منبع داخلی دارند عنوان کرد:فقدان برنامه ریزی مدون و اصولی و عدم تخصیص یافتن اعتبارات لازم از عوامل اصلی این نارسایی محسوب می شود.
*آیا سازمان حفاظت از محیط زیست از اقتدار لازم برای مدیریت ریزگردها برخوردار است؟
بدون تردید حل و فصل معضل ریزگردها صرفا با اتکای به یک یا دو نهاد همچون منابع طبیعی یا محیط زیست غیر ممکن است و حصول توفیق موثر در این امر خطیر مستلزم اقداماتی هماهنگ و فرابخشی خواهد بود،یقینا دستیابی به موفقیت های سازنده برای مرتفع شدن مسائل و نارسایی های موجود در حوزه ریزگردها و انتشار سرسام آور آن،با ورود دستگاه و نهادی بسیار مقتدر محقق خواهد شد.
در این میان برخی ازکارشناسان اعتقاد دارند شاید انتخاب سازمان حفاظت از محیط زیست به عنوان رئیس کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار به موفقیت چندانی منتهی نشود، زیرا برخی دستگاه ها و نهادها نسبت به تصمیمات این مجموعه بی تفاوت هستند و از سوی دیگر مجموعه مورد اشاره(محیط زیست) فاقد قدرت اجرایی لازم در این حوزه است،البته انتخاب سازمان مذکور به عنوان ریاست کارگروه از توجیهات منطقی خاص به خود نیز برخوردار است،زیرا این مشکل از معضلاتی به شمار می رود که در چارچوب مسائل زیست محیطی قابل تعریف است و طبیعتا نهاد متولی این امر نیز سازمان حفاظت از محیط زیست خواهد بود.
امه به نظر می رسد صرفا با انطباق و سازگاری ماهیت معضل با شرح وظایف محیط زیست نمی توان در رفع و دفع این نارسایی چالش برانگیز به دستاورد سازنده ای نائل شد،مگر اینکه با حمایت های جدی دیگر دستگاه ها،شاهد ورودی جدی و قاطعانه در این عرصه باشیم که البته یکی از پایه های اصلی حصول موفقیت در این حوزه،معطوف به تامین بودجه و اعتبارات لازم می شود،در غیر اینصورت همچنان شاهد استنشاق گرد و غبار در برخی از مناطق و شهرهای ایران توسط مردم ساکن در محدوده های پرخطر خواهیم بود.
منبع:باشگاه خبرنگاران
انتهای پیام/