منظور چاوش اوغلو از دستیابی آنکارا و مسکو به ساز و کار مستحکم بر سر سوریه چیست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، اظهارات وزیر خارجه ترکیه مبنی بر اعزام یک هیئت «نظامی امنیتی» ترکیه و دستیابی دو طرف به ساز و کار مستحکم در قبال سوریه از زوایای مختلف  تامل برانگیز است از جمله اینکه رجب طیب اردوغان پیش از عزیمت به روسیه کناره گیری بشار اسد از قدرت را خواستار شد.

به عبارت بهتر اردوغان پیش از عزیمت به مسکو در اظهاراتی مهم با روزنامه لوموند فرانسه کنار رفتن بشار اسد از قدرت را خواستار شده و او را مسئول اوضاع جاری در سوریه دانست و از اینکه برخی هنوز از او حمایت می‌کنند ابراز تاسف کرد.

وی گفت: اگر ما به دموکراسی ایمان داریم باید از اسد حمایت نکنیم بلکه راه حل‌های دیگری را پیدا کنیم.

این اظهارات اردوغان در حالی ایراد شد که وی به خوبی می‌داند غرب به ویژه آمریکا تصمیم خود را در مورد بشار اسد گرفته است و دیگر از سرنگونی او صحبتی به میان نمی‌آورد با این حال هیچ نشانی مبنی بر اینکه اردوغان موضع خود را در قبال بحران سوریه تغییر داده باشد، دیده نمی‌شود.

از سوی دیگر پرواضح است که همکاری ترکیه و روسیه در بخش‌های اقتصادی و انرژی و تبادل اطلاعات امنیتی نیازمند مجموعه اقدامات سیاسی و نظامی و هماهنگی در بخش‌های دیگر است و علاوه بر این به اتخاذ مواضع انعطاف پذیر و عملگرایانه به دور از سرسختی و پافشاری بر مواضع نیازمند است.

در این میان پوتین و اردوغان در کنفرانس مطبوعاتی خود به اختلاف بر سر سوریه اشاره‌ای نکردند بلکه این موضع را در نشستی غیر علنی به بحث و بررسی گذاشتند و در حالی که هیچ اطلاعاتی از این نشست درز نکرده است برخی اخبار حاکی از این است که مسکو توافق با آنکارا بر سر سوریه برای پایان دادن به بحران این کشور را بعید نمی‌داند.

احتمال تغییر جزئی مواضع روسیه در قبال سوریه

در همین ارتباط «لیونید سوکیانین» کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی روس گفت که احتمال دارد موضع روسیه در قبال بشار اسد تا حدودی تغییر کند همانطور که این تغییر موضع از سوی واشنگتن نیز مشاهده شد و اکنون دیگر مانند قبل برکناری بشار اسد را به عنوان پیش شرط مرحله انتقالی مطرح نمی‌کند.

وی گفت که بحران سوریه در شخص بشار اسد نهفته نیست و امتیاز دهی در مورد پرونده سوریه هر زمان و از سوی هر طرفی امکان پذیر است و این یک موضوع طبیعی در دنیای دیپلماسی است.

اما «اوزجان تکت» سردبیر روزنامه و شبکه «خبر ترک» گفت که اصلاح روابط اقتصادی با روسیه برای ترکیه بسیار حائز اهمیت است و مسائل سیاسی و پرونده سوریه در درجه بعدی قرار دارد.

وی با بیان اینکه ترکیه اکنون برای تغییر مشی در قبال بحران سوریه آمادگی دارد یادآور شد که چهار سال پیش برکناری بشار اسد برای ترکیه اولویت داشت اما اکنون شرط اول آن نیست بلکه امنیت ملی و تحرکات یگان‌های کُرد در مرزهای مشترک با سوریه برای آنکارا حائز اهمیت بوده و موجب نگرانی فراوان آن شده است از همین رو از روسیه انتظار دارد که نگرانی‌ها آن را در قبال یگان‌های کُرد و داعش که عامل حملات متعدد در شهرهای مختلف ترکیه از جمله استانبول بودند از بین ببرد.

با این توضیحات  این سوال مطرح است که آیا دو طرف به امتیاز دهی در قبال یکدیگر رو خواهند آورد؟ سوال دیگر اینکه چرا روسیه توافق با ترکیه در ارتباط با سوریه را بعید نمی‌داند؟

در پاسخ به این سوال‌ها شاید بتوان گفت که امروز دیگر موضوع برکناری بشار اسد برای ترکیه اولویت ندارد بلکه همانطور که قبلا گفته شد امنیت ملی و موضوع کُردها برای آنکارا حائز اهمیت است و چه بسا به همین دلیل است که مسکو نیز به احتمال توافق با آنکارا بر سر سوریه اشاره دارد.

موضوع دیگر اینکه بنابر اعلام منابع دیپلماتیک عرب، درخواست اصلی اردوغان در مذاکرات با پوتین کمک مسکو به آنکارا به جلوگیری از قدرت گرفتن کُردها در نزدیکی مرزهای مشترک ترکیه با سوریه است.

به عبارت دیگر اردوغان مدت‌ها است که به موضوع قوت گرفتن کُردها در شمال سوریه و در نقاط مرزی مشترک توجه دارد در نتیجه هدف از هرگونه حل و فصل مسائل و اختلافات بین پوتین و اردوغان این است که روسیه حقوق ترکیه در جلوگیری از تشکیل موجودیت مستقل کُردها در نقاط مرزی را به رسمیت بشناسد.

انتهای پیام/