بیکاری ۴۰ هزار فارغ‌التحصیل قمی و لزوم تجاری‌سازی علوم دانشگاهی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم،  برای شهری با جمعیت یک میلیون و دویست هزار نفری، وجود 40 هزار فارغ التحصیل بیکار آن هم در این اوضاع و احوال اقتصادی کشور شاید چندان هم عجیب و غریب نباشد اما وقتی بدانیم که این آمار متعلق به شهر قم است و آن را رئیس دانشگاه جامع علمی -کاربردی استان، چندی پیش در نشست استاندار با رؤسای دانشگاه‌های قم بیان داشته، قضیه کاملاً فرق می‌کند؛ چه آنکه شهر قم به‌عنوان شهری علمی و فرهنگی با مختصات یک کلان‌شهر مذهبی و نزدیک به پایتخت نباید این میزان فارغ التحصیلان بیکار داشته باشد.

نصرالله بازوند، مدیرکل تعاون، کار و امور اجتماعی استان قم نیز اخیراً با اشاره به نرخ بیکاری در بین افراد بین 15 تا 24 سال اظهار داشته که با توجه به اینکه بخش زیادی از این جمعیت دانش‌آموزان و دانشجویان مشغول تحصیل هستند، آمار بیکاری در این رده سنی، 22 و دو دهم درصد است. حدود 30 الی 40 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها در قم مشغول فعالیت شده اند و بقیه به دلیل نداشتن مهارت، نتوانستند مشغول به کار شوند.

به طور قطع و بدون بررسی هر وضع آماری می‌توان گفت بخش عمده‌ای از این فارغ التحصیلان بیکار را دانش آموختگان علوم انسانی تشکیل می‌دهند که در قم به دلیل شرایط خاص و وجود مراکز و نهادهای علمی مرتبط با علوم انسانی یک امر طبیعی است.

در عین حال این طیف نسبتاً گسترده متاسفانه به جهت ضعف نهادهای آموزشی از یک سو و نبود زیرساخت لازم برای اشتغالزایی آنان در کشور و به‌ویژه در استان قم با مشکل بیکاری دست به گریبان هستند.

البته باز جای شکرش باقی است که معاون علمی و فناوری رئیس جمهور اخیراً از عزم دولت برای اجرایی شدن طرح تجاری سازی علوم انسانی در تمام دانشگاه‌های کشور خبر داده است.

از سویی واقعیت تاسف باری که وجود دارد این است که به علوم انسانی به شکل تجاری توجه نشده و حال آن که بنا بر سخن کارشناسان، چیزی در حدود 60 درصد یک صنعت مربوط به علوم انسانی است و تنها 40 درصد باقیمانده با بخش فنی قضیه ارتباط پیدا می‌کند.

در کلان قضیه نیز، نرخ بیکاری بیش از 25 درصدی جوانان نشان می‌دهد که از هر 4 جوان ایرانی دست کم، یکی بیکار است و این یعنی از حدود 3 میلیون نفر بیکار ثبت شده در کشور، بخش عظیمی از آنان را نسل جوانی تشکیل می‌دهند که برای تشکیل خانواده و سر و سامان گرفتن در زندگی با مانع عمده‌ای به نام بیکاری روبه‌رو هستند، به‌ویژه درباره فارغ التحصیلان دانشگاهی که نرخ بیکاری آنان متاسفانه دو برابر افراد با تحصیلات دیپلم و زیردیپلم است.

در حال حاضر متاسفانه در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی که جوانان از آنها فارغ‌التحصیل می‌شوند، بازار کاری وجود ندارد و به اصطلاح بازار کار بسیاری از رشته‌ها اشباع شده و این در حالی است که تعداد بیکاران دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی و هنر، کشاورزی وغیره بیش از سایر رشته‌هاست.

جالب این که در رشته حقوق به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین و کاربردی ترین رشته‌های علوم انسانی، کار مناسب و مرتبط به سختی یافت می‌شود.

به تعبیر یکی از وکلای باسابقه در گذشته نه چندان دور، دانشجویان حقوق از سال سوم تحصیل در مقطع کارشناسی از طریق دانشکده به واحدهای قضایی برای کار‌آموزی معرفی می‌شدند و حتی بابت آن اجرتی نیز دریافت می‌کردند و بعد از فراغت از تحصیل می‌توانستند در کوتاه‌ترین زمان ممکن در شغل تخصصی مورد نظر خود مشغول به‌کار شوند اما اینک حتی برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد نیز وضع بسیار بغرنج شده است.

یک بُعد قضیه البته بر می‌گردد به این که در سال‌های اخیر به ویژه در استان قم، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی از حیث پذیرش دانشجو، توسعه «قابل توجه» و به عبارت گویاتر بی‌رویه‌ای داشته‌اند، بی آنکه قبل از هر چیز به عواقب پس از تحصیل آنان اندیشیده باشند.

البته ناگفته نماند که اصل مسئله یعنی افزایش تعداد افراد تحصیل کرده دانشگاهی امری فی نفسه مطلوب است، اما مشکل از آن جایی شروع می‌شود که این رشد کمی بدون در نظر گرفتن رشد کیفی و از آن مهم تر بدون توجه به موضوع بسیار مهمی به نام «بازار کار و فرصت‌های شغلی» همراه باشد و دقیقاً از همین جاست که فرصتی چنین ارزشمند، چه بسا به تهدیدی جدی برای کشور تبدیل شود.

بنابر تصریح کارشناسان اقتصادی و صاحب‌نظران مطرح برای اشتغال‌زایی پایدار و متناسب برای انبوه فارغ التحصیلان دانشگاهی در قم باید به سمت و سوی تجاری‌سازی حرکت کرد که امید است با تلاش مسئولان و دولتمردان و همکاری بهتر دانشگاه‌ها و مراکز علمی و صنعتی در بازه زمانی نه چندان طولانی، شاهد کاهش معنادار آمار بیکاری دانش آموختگان قمی باشیم.

انتهای پیام/