ستاره خودکفایی، ستاره دلالان بنزین شد/گمانه‌زنی‌ها از زمان ظهور پالایشگاه ستاره خلیج فارس
با وجود اعلام تاریخ‌های مکرر برای بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس، شواهد موجود و سرعت لاک‌پشتی این پروژه نشان می‌دهد که وزارت نفت نسبت به این پروژه حیاتی بی‌تفاوت بوده و بر واردات بنزین تأکید بسیاری دارد.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، پالایشگاه ستاره خلیج فارس از ابعاد گوناگونی مورد توجه و اهمیت است. این پالایشگاه به تنهایی قادر خواهد بود معادل 60 درصد بنزین تولیدی کل پالایشگاه‌های کشور در سال 94 را تولید کند. یعنی در صورت افتتاح کامل این پالایشگاه روزانه 36 میلیون لیتر به ظرفیت تولید روزانه بنزین کشور اضافه خواهد شد؛ در حالی که تمام 9 پالایشگاه موجود فعلی در سال 94 توانستند حدود 61 میلیون لیتر بنزین تولید کنند. اهمیت این پالایشگاه زمانی بیشتر آشکار می‌شود که نگاهی به آمار مصرف و واردات روزانه بنزین نیز داشته باشیم. در سال گذشته به‌طور متوسط روزانه 71 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده است که از این مقدار 10 میلیون لیتر از طریق واردات تأمین شده است. این در حالی است که در صورت تکمیل و بهره‌برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، روزانه 12 میلیون لیتر به تولید بنزین کشور افزوده و خودکفایی در یک مقطع زمانی کوتاه مدت (با توجه به رشد پیوسته مصرف) حاصل می‌شود.
با گذشت بیش از 10 سال از آغاز طراحی پالایشگاه ستاره خلیج فارس و اذعان مسئولان وزارت نفت بر لزوم تسریع در راهاندازی این پالایشگاه، تا کنون هیچ یک از فازهای آن راهاندازی نشده است. در صورت تأخیر در افتتاح فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس و بهره‌برداری کامل از فازهای 17 تا 21 پارس جنوبی تا پایان سال 1395 (طبق وعده‌های مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس)، حجم خام فروشی میعانات گازی کشور از حدود 323 هزار بشکه به 533 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. این در حالی است که واردات بنزین در سال‌های اخیر در حال افزایش بوده و میزان واردات این فرآورده در سال‌های 93، 94 و نیمه اول 95 به ترتیب به 6/4، 5/9 و 12 میلیون لیتر در روز رسیده است. علاوه بر تشدید واردات بنزین، مشکلات دیگری همچون بازاریابی برای فروش میعانات گازی، عدم دستیابی به ارزش افزوده بالاتر و خواب سرمایه 3 میلیارد یورویی، از جمله ضرورت‌های تغییر رویه وزارت نفت در قبال این پروژه مهم است.
مسئولان وزارت نفت دولت یازدهم تاکنون چندین بار وعده افتتاح این پالایشگاه را داده‌اند که هیچ یک محقق نشده است و بر اساس آخرین وعده وزارت نفت، قرار است فاز اول این پالایشگاه با ظرفیت پالایش روزانه 120 هزار بشکه میعانات گازی، در نیمه دوم سال 1395 افتتاح شود که باید دید آیا تحقق این وعده به کارنامه دولت یازدهم در سال پایانی دولت اضافه خواهد شد یا خیر؟ وعده افتتاح فاز اول این پالایشگاه از ابتدای سال 95 به نیمه این سال و سپس به پایان سال تغییر یافت؛ اما اخیراً گمانه‌زنی‌های برخی کارشناسان حاکی از آن است افتتاح کامل این فاز تا پایان سال 95 نیز با توجه به وضعیت پیشرفت فعلی آن غیرممکن است.
مطابق برخی گزارش، پروژه ستاره خلیج فارس در طول 5/2 سال از ابتدای فعالیت دولت یازدهم با سرعت بسیار کمی پیش رفته است و متوسط پیشرفت کل پروژه به 7 درصد در هر سال و در مجموع به 85 درصد در مرداد 1394 رسیده است. البته این پروژه در دولت نهم و دهم نیز از سرعت چندانی برخوردار نبوده است و از سال 1385 تا سال 1392 متوسط پیشرفت پروژه در هر سال تقریباً 10 درصد بوده و در مرداد 1392 با حدود 70 درصد پیشرفت فیزیکی به دولت یازدهم تحویل شده است.
با وجود گذشت بیش از 5/4 سال از زمان مقرر برای راهاندازی این پروژه پالایشگاهی همچنان زمان واقعی راهاندازی این پالایشگاه مشخص نیست. در مورد برخی از تجهیزات ضروری مانند راکتورها و برج‌ها نیز تا پایان مرداد ماه سال 1394بیش از 45 درصد از تجهیزات خریداری نشده و با مشکل مواجه بوده است. شکل زیر وضعیت خریدهای انجام شده این پالایشگاه تا تاریخ مذکور را نشان می‌دهد.
مهم‌ترین چالش پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس نبود اهتمام کافی در مجموعه وزارت نفت برای اتمام این پروژه است. درحال حاضر افزایش ظرفیت تولید و صادرات نفت، جذب سرمایه‌گذار خارجی و اصلاح قراردادهای نفتی جزو اولویت‌های اصلی وزارت نفت است. این در حالی است که اولویت‌های مذکور بدون توسعه ظرفیت پالایشی در واقع در راستای تقویت خام‌فروشی و در تعارض با اقتصاد مقاومتی است. پالایشگاه 360 هزار بشکه‌ای ستاره خلیج فارس که طراحی آن به سال 1382 و شروع ساخت آن به سال 1386 باز‌می‌گردد در دوران تحریم و پس از آن با چالشهای زیادی مواجه بوده است که موجب تأخیر در روند ساخت و بهره‌برداری از این پالایشگاه شده است.
مهم‌ترین این چالش‌ها عبارتند از افزایش هزینه‌های ساخت در طول روند فرسایشی ساخت پالایشگاه، تغییرات مدیریتی و جابه‌جایی متناوب سهم هر یک از سهامداران، خصوصی شدن این پالایشگاه در جریان خصوصی‌‌سازی پالایشگاه‌های کشور و واگذاری ساخت آن به پیمانکارانی که توان مالی، تخصصی و فنی کافی برای این کار نداشتند.
پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، تنها پالایشگاه در دست احداث کشور برای حرکت جدی به سمت کاهش خام‌فروشی، قطع وابستگی کشور به واردات بنزین و همچنین کاهش ضربه‌‌پذیری در برابر تحریم فروش نفت و میعانات گازی است. با توجه به اهمیت راهبردی این پالایشگاه ضروری است تا وزارت نفت برای راهاندازی سریع‌تر این پروژه متناسب با چالش‌هایی که در بخش قبلی به آن اشاره شد، اقدامات مؤثری اتخاذ کند، به نحوی که چالشهای مربوطه از جمله مشکل تأمین تجهیزات، توانمندی پیمانکار و همچنین مشکل تزریق منابع مالی برطرف شود. در غیر این‌صورت نه تنها تکمیل هر 3 فاز پالایشگاه تا پایان دولت یازدهم محقق نخواهد شد، بلکه تحقق وعده افتتاح فاز اول این طرح تا پایان نیمه دوم سال 1395 نیز بعید به نظر می‌رسد.
شواهد موجود نشان می‌دهد پالایشگاه ستاره خلیج فارس همچنان در کما خواهد ماند تا در قبال این عقب‌ماندگی، بهشت واردکنندگان پابرجا بماند.
منبع: جوان
انتهای پیام/
