روزنامه «اتفاق اسلام» و نگاهی به یک قرن فعالیت روزنامه نگاری در افغانستان

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم در هرات، افغانستان یکی از کشورهایی است که علیرغم تحولات پر فراز و نشیب خود پیشینه پر باری را در عرصه آزادی بیان و روزنامه نگاری دارد. اما این تحولات و آمد و رفت حکومت‌های مختلف از کمونیستی و مجاهدین گرفته تا طالبان، هیچکدام نتوانسته‌اند که قلم نخبگان فرهنگی و اهل قلم را از نوشتن باز دارند.

این فراز و نشیب‌ها از دوران طلایی سالهای 1868 تا 1878 با انتشار نخستین نشریه با نام «شمس النهار» رقم خورد هر چند صحبت‌هایی در میان هست که قبل از آن نشریه «کابل» نیز فعالیت داشته است.

پس از شمس النهار، «حبیب الله خان» افغانستان را با حمایت از نشر جریده «سراج الاخبار» وارد عصر جدید فعالیت رسانه‌ای کرد.

با تلاش «محمود طرزی» روزنامه سراج الاخبار وارد بینشی جدید در عرصه روزنامه نگاری شد اما این فعالیت‌ها پس از هشت سال توسط انگلیس با توقف نشریه سراج الاخبار با بن‌بست مواجه شد.

سراج الاخبار به شکلی به بررسی سیاست خارجه حکومت وقت و دوری از حکومت انگلیس می‌پرداخت و همین مسئله سبب توقف با تلاش انگلیسی‌ها شد.

با انتشارسراج الاخبار در سال 1911 راه مطبوعات مدرن در افغانستان بازشد.

روزنامه نگاری در افغانستان حتی در زمان حکمرانی طالبان نیز از فعالیت باز نماند، ظاهرا طالبان به اهمیت رسانه پی برده و با استفاده از این ابزار جنگ نرم را به عنوان یک استراتژی در کنار جنگ سخت به کار می‌بردند.

نگاهی به پیشینه روزنامه اتفاق اسلام در هرات

روزنامه دولتی اتفاق اسلام چاپ هرات یکی از نشریه‌های نام آشنای تاریخ روزنامه نگاری افغانستان است.

این روزنامه در مرداد ماه سال 1292 میلادی همزمان با استقلال افغانستان به همت تعدادی از فعالان فرهنگی، اجتماعی هرات با مدیریت «عبدالله قانع» به کار آغاز کرد.

عبدالله قانع اولین مدیر مسئول روزنامه اتفاق اسلام است که اهالی رسانه‌ای افغانستان با توجه به تاثیرگذاری او در عرصه روزنامه نگاری در افغانستان و جهان از او به نیکی یاد می‌‌کنند.

حضور تعداد دیگری از فرهنگیان و قلم به دستان اهل هرات، همچون علامه «صلاح الدین سلجوقی» به عنوان سومین مدیر مسئول روزنامه اتفاق اسلام جزء افتخارات این نشریه بشمار می‌رود چرا که وی اصلاحات قابل توجهی را در روزنامه اتفاق اسلام بوجود آورد.

سلجوقی مدیر آموزش و پرورش وقت هرات بود که پس از مدتی این نشریه را جزئی از اداره آموزش و پرورش هرات می‌کند و نامش را به فریاد تغییر می‌دهد اما پس از مدتی نام این رسانه را بار دیگر به اتفاق اسلام تغییر می‌دهد.

اتفاق اسلام در ابتدا به صورت هفته نامه فعالیت داشت اما «هاشم میوند وال» پس از مدتی آن را به روزنامه مبدل کرد تا به امروز که این روزنامه با حوادث سرد و گرم روزگار دوره‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است.

روزنامه اتفاق اسلام در ابتدا به صورت قلمی به چاپ سنگی می‌رسید سپس در سال 1302 با چاپ سربی و در سال 1312 از طریق حروف چینی به چاپ ادامه داد تا زمانی که اولین دستگاه چاپ «هایدل برگ» ساخت آلمان به هرات رسید و از طریق این دستگاه اتفاق اسلام حدود چهل سال چاپ و انتشارات داشت.

روزنامه اتفاق اسلام از سال 1375 به شکل کامپیوتری حروفچینی را آغاز کرد.

در تمام این اوقات روزنامه اتفاق اسلام جزء معدود روزنامه‌هایی است که توانسته با کمک حدود صد سال زحمت و تلاش اهل قلم  به صورت مستمر به انتشار خود ادامه دهد.

چندی قبل نیز برای ارج گذاری از 96 سال فعالیت روزنامه اتفاق اسلام همایشی با حضور فرهیختگان، فرهنگیان، همکاران روزنامه اتفاق اسلام، روزنامه نگاران، اساتید دانشگاه و برخی مسئولین دولتی برگزار شد.

«آریا رئوفیان» رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات نیز در این همایش گفته بود که افغانستان در عرصه روزنامه نگاری پیشینه با افتخاری دارد و روزنامه اتفاق اسلام با توجه به سابقه تاریخی آن نیز جزء این افتخارات دانست.

به گفته رئوفیان، اگر کشور های دیگری صحبت از آزادی بیان و رسانه می‌کنند ما با اطمینان و افتخار می‌توانیم بگوییم که در حدود یکصد سال می‌شود که روزنامه داریم.

«بصیر احمد دانشیار» استاد روزنامه نگاری در دانشگاه هرات نیز درباره روزنامه اتفاق اسلام به خبرگزاری تسنیم گفت که این روزنامه در بحث محتوایی دچار برخی مشکلات است که خوب است مسئولان به آن توجه داشته باشند.

اما «حامد رشید مهری» مدیر مسئول روزنامه اتفاق اسلام نیز به خبرگزاری تسنیم گفت که در حال حاضر روزنامه اتفاق اسلام با در اختیار داشتن افراد با تجربه به سوی معیاری شدن قدم برمی‌دارد و عدم مطالعه دقیق این روزنامه باعث شده است که این گمان پیش بیاید که در محتوای این روزنامه تغییر به وجود نیامده است.

انتهای پیام/.