غفلت از گردشگری ادبی در پایتخت شعر و ادب ایران/وقتی که "سعدی" و "حافظ" به حال خود رها شده‌اند
گردشگری ادبی نوعی از صنعت گردشگری است که به مقبره شاعران و نویسندگان و آثار مرتبط با آنها می‌پردازد، این صنعت در ایران مغفول مانده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، « شیراز قلب فرهنگی ایران است. شیراز شهری با تاریخچه ادبی و هنری غنی است و آرامگاه شاعران بزرگی مانند حافظ و سعدی در این شهر قرار دارد، این شهر در واقع شهر عاشقان و شعر است» این جملات تنها بخشی از نوشته‌های پاتریشیا شولتز در سفر به ایران است.
این جملات مشتی نمونه خروار است که نشان دهد آنچه که گردشگران خارجی را به شیراز می‌کشاند، ادبیات این سرزمین و بزرگانی چون حافظ و سعدی است. به گفته مصیب امیری در 6 ماه نخست امسال 3 میلیون و 100 هزار گردشگر داخلی و 195 هزار گردشگر خارجی از اماکن تاریخی استان بازدید کردند که آرامگاه حافظ، سعدی و تخت جمشید رتبه‌های اول تا سوم را در میان اماکن تاریخی دارند.
جدای از جاذبه‌های تاریخی، شیراز جاذبه‌های دیگری نیز دارد که می‌تواند در رونق نوع خاصی از صنعت گردشگری به نام گردشگری ادبی فعالیت کند. این نوع گردشگری بسیار درآمدزاست، بنا به آمارهای منتشر شده از طرف سازمان جهانی گردشگری و به گفته فواد شمس، کارشناس برنامه‌ریزی گردشگری « گردشگری ادبی سالانه حدود یک میلیارد دلار برای آمریکا درآمد ایجاد می‌کند».
با نگاهی به رسانه‌های بین‌المللی و جستجوی عنوان گردشگری ادبی به مقاله‌ای بر می‌خورید که در آن مسئولان گردشگری کلمبیا با راه‌اندازی پروژه‌ای به نام «راه ماکوندا» گابریل گارسیا مارکز نویسنده مشهور را در خدمت گردشگری گرفتند و با وجود اینکه دهکده ماکوندا در رمان 100 سال تنهایی یک دهکده خیالی است از این عنوان استفاده کرده تا زادگاه و مکان‌های مورد استفاده این نویسنده را به گردشگران نشان دهند.
حال تصور کنید ایران با غنای ادبی که دارد و با وجود شاعرانی چون سعدی، حافظ، فردوسی تا خیام و عطار و باباطاهر چه رونقی می‌تواند به صنعت گردشگری دهد اما متاسفانه هنوز این نوع گردشگری در ایران جایگاهی ندارد و به همین دلیل ایران هم از درآمد آن محروم است و هم اینکه برخی از ظرفیت‌های این صنعت رو به نابودی است.
در این میان شیراز به عنوانی یکی از مقاصد گردشگران خارجی هر چند به دلیل کم‌کاری مسئولان نتوانست عنوان شهر نمونه گردشگری را از آن خود کند اما با وجود داشتن سعدی و حافظ به عنوان دو قطب ادبیات فارسی می‌تواند به عنوان شهر نمونه گردشگری ادبی معرفی شود امری که نیاز به برنامه‌ریزی مدون دارد.
فواد شمس، کارشناس برنامه‌ریزی گردشگری درباره این نوع از صنعت گردشگری می‌گوید: «گردشگری ادبی تنها منحصر به دیدن مقبره‌های شاعران و نویسندگان نیست بلکه آثاری را که به نوعی به زندگی و کار شاعر مرتبط می‌شود، در بر می‌گیرد».
وی بر این باور است که بازدید از مکان‌ها و آثاری مرتبط با زندگی و کار شاعران و ادبای بزرگ شیراز در قالب یک تور حرفه‌ای با همراهی استادان ادبیات فارسی و شاعران معاصر می‌تواند بر جذابیت یک تور گردشگری ادبی در شیراز بیفزاید.
به گفته شمس، شیراز ظرفیت‌های لازم و زیرساخت‌های کافی در این زمینه را دارد، دیدار از مقبره شاعران و نویسندگان یا بازدید از خانه‌های قدیمی که نویسندگان و شاعران در آن زندگی کرده‌اند و حتی دیدار از سرزمین‌های واقعی و خیالی که در آثار ادبی گذشتگان به آن اشاره شده است.
حافظ در بسیاری از غزلیات خود به آب رکن‌آباد اشاره کرده، این چشمه که در ورودی شهر شیراز واقع شده است و می‌تواند یکی از مکان‌هایی باشد که مصداق گردشگری ادبی در شیراز شود. در حال حاضر این منطقه به عنوان پروژه آب رکنی در حال توسعه و مرمت است.
چندی پیش مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس از واگذاری این پروژه خبر داده و گفته بود پروژه فرهنگی آب رکنی در ورودی شهر شیراز یکی از پروژه‌های مهم میراث فرهنگی است که عملیات عمرانی آن از سال 88 شروع شده و تاکنون 20 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
به گفته وی میراث فرهنگی تاکنون 24 میلیارد ریال برای این پروژه هزینه کرده است و ورود بخش خصوصی می‌تواند تکمیل این پروژه را سرعت بخشد.
به دنبال این اعلام آمادگی میراث فرهنگی، شهرداری و شورای شهر شیراز در پی عقد قراردادی هستند تا تکمیل این پروژه را به عهده بگیرند، علی راستگو، رئیس کمیسیون گردشگری شورای شهر شیراز در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: بنا بر این است که پس از برآورد قیمت شهرداری و موافقت میراث فرهنگی تفاهم‌نامه‌ای منعقد شود و ساماندهی آب رکنی شیراز آغاز شود.
به گفته راستگو قدمت این چشمه به دوران دیلمیان می‌رسد، این چشمه به فرمان رکن‌الدوله دیلمی احیا و کانال‌گذاری شده و باغ جهان‌نما، تکیه‌های هفت‌تنان و چهل‌تنان را آبیاری کرده و حافظ شیرازی نیز در اشعار خود بارها به آن اشاره کرده است.
آنطور که رئیس کمیسیون گردشگری شورای شهر شیراز می‌گوید: این چشمه به دلیل خشکسالی و عدم رسیدگی تبدیل به باریکه آبی شده است که اجرای طرح ساماندهی آن می‌تواند ورودی شیراز را تبدیل به یک منطقه گردشگری کند و نخستین نتیجه آن کم کردن حجم ترافیک و چادرهای مسافرتی گردشگران در ورودی شهر شیراز است.
کسی که دیوان حافظ را خوانده و کلیات سعدی را دوست دارد دیدار از مکان‌هایی که مربوط به این شاعران بزرگ است و آشنایی با محیطی که این آثار در آن خلق شده‌اند، برایش بسیار جذاب است. در کنار این شیراز ظرفیت آن را دارد که با برگزاری جشنواره‌های ادبی گردشگران بیشتری جذب کند.
برای جذب گردشگری ادبی کافی‌ست زیرساخت‌ها را آماده کرد، تبلیغات موثر و برنامه‌ریزی مدونی داشت تا شیراز به قطب گردشگری ادبی تبدیل شود. آب رکنی تنها یک نمونه از فرصت‌های گردشگری ادبی در شیراز خبرگزاری تسنیم بنا دارد در گزارش‌هایی به معرفی دیگر ظرفیت‌های این نوع گردشگری بپردازد.
گزارش از حلیمه زارع
انتهای پیام/
