دولت و مجلس بالاخره با اقتصاد برق چه می‌خواهند بکنند

گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم - محمدرضا کیاشمشکی - "حال صنعت برق خوب نیست" این جمله ای است که می توان با وجود تمامی تلاش های روزانه فعالان این صنعت و علی رغم خودکفایی ها و توانمندی های موجود در بدنه برق کشور، از وضع فعلی آن گفت. حالی که با اقتصاد ناکارآمد، بروکراسی طولانی و عزمی که گاهی لنگ می زند، بَد شده و آینده برق ایران را با اما و اگرها و نگرانی هایی همراه کرده است. از اینرو، در گفت‌وگویی مفصل با «هوشنگ فلاحتیان» معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی به وضعیت روز این صنعت در چند بخش پرداخته ایم.

***************

در نخستین بخش این مصاحبه که با موضوع "چگونگی گذر از پیک تابستان 95" صورت گرفت، معاون وزیر نیرو با انتقاد به کم توجهی برخی مردم و مسئولان به مشکلات صنعت برق گفت:‌ "گاهی در تهران اگر 10 دقیقه قطعی برق رخ دهد، تلفن ها زنگ می خورد که آقا دلیل قطعی برق چیست. اما زمانی که مشکلات این صنعت از اقتصاد ناپایدار تا لزوم اصلاح الگوی مصرف و ... مطرح می شود از سوی مردم یا برخی مسئولین توجه کافی به لزوم رفع مشکلات نمی شود."

این مقام مسئول همچنین از دستیابی به رکورد بی سابقه ضریب آمادگی 100 درصدی نیروگاههای حرارتی کشور در پیک سال 95 خبر داد. برای مشاهده متن کامل بخش اول مصاحبه تسنیم با معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی اینجا کلیک کنید.

***************

وضعیت ناخوشایند صنعت برق ایران از یک سو و اقدامات اخیر وزارت نیرو برای امضای بزرگ ترین قرارداد تاریخ نیروگاه های مستقل جهان با یک شرکت خارجی سرمایه گذار در امور تجاری که موجی از انتقادات بخش خصوصی صنعت برق ایران را به دنبال داشت، موضوع دومین بخش مصاحبه خبرگزاری تسنیم با این مقام ارشد صنعت برق کشور بود.

در بخش دوم مصاحبه با «هوشنگ فلاحتیان» معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، ابهامات اساسی باقی مانده در خصوص قرارداد وزارت نیرو با شرکت یونیت اینترنشنال به منظور ساخت 5 هزار مگاوات نیروگاه در ایران مورد بحث قرار گرفت. فلاحتیان در این خصوص از امکان واگذاری ضمانت وزارت اقتصاد به شرکت های داخلی تولید کننده برق خبر داد و گفت: "دست بخش خصوصی داخلی که برای ساخت نیروگاه پول بیاورد را می بوسیم". برای مشاهده متن کامل بخش دوم مصاحبه تسنیم با معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی اینجا کلیک کنید.

***************

در بخش سوم و پایانی این مصاحبه، موضوع مهم "اقتصاد برق" مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. آنچه در ادامه می آید مشروح این گفت‌وگو است.

*روی ساماندهی اقتصاد برق متمرکز شده ایم

تسنیم: اقتصاد برق بی سامان است، دولت برای اصلاح اقتصاد برق برنامه ای دارد؟

فلاحتیان: ما روی مسئولیت خودمان که ضرورت دارد اقتصاد برق را ساماندهی کنیم، متمرکز شده ایم. با ساماندهی اقتصاد برق می توانیم بدهی هایمان را به بانک ها کم کنیم. بدهی هایمان را به نیروگاههای خصوصی کاهش دهیم. به فروشندگان و سازندگان تجهیزات نیروگاهی و صنعت برق بدهی هایمان را پرداخت کنیم و همین پرداخت بدهی های معوق می تواند نقش موثری در ایجاد اشتغال در کشور داشته باشد. در واقع هر چه ما بتوانیم تعهدات خودمان را به فروشندگان تجهیزات برقی به موقع عمل کنیم، اشتغال در بازار کار صنعت برق کشور پایدارتر می شود. بنابراین ما نسبت به این واقفیم که یکی از مسئولیت های ما این است که در کنار تأمین برق پایدار، اقتصاد برق را سامان دهیم.

برای سامان دادن به اقتصاد برق دولت یا بایستی منابع لازم برای جبران مابه التفاوت قیمت تکلیفی و قیمت تمام شده تأمین برق را در اختیار داشته باشد و یا با یک شیبی نسبت به افزایش قیمت تکلیفی اقدام کند تا فاصله بین قیمت تکلیفی فروش برق با قیمت تمام شده تأمین برق کاهش پیدا کند تا بنگاههای اقتصادی توزیع یا تولید برق دچار مشکل نشوند و بتوانند زندگی خودشان را اداره کنند. در حال حاضر برای نیمه دوم سال 95 به دنبال هستیم که قیمت فروش تکلیفی برق به مصرف کنندگان را با تغییر جزئی افزایش دهیم و احتمالا یک تغییر جزئی در قیمت برق برای سال 95 تا پیش از پایان سال داشته باشیم.

تسنیم: میزان این تعدیل قیمت مشخص است؟

فلاحتیان: نه، هنوز مشخص نیست. هر زمان مشخص شد اعلام می شود. البته این تعدیلِ جزئی رافع مشکلات صنعت برق نیست، اما ما از دولت که نظر مساعد به بهبود وضعیت اقتصادی صنعت برق دارد تشکر می کنیم. با این وجود ما بیشتر به جبران مابه التفاوت قیمت های تکلیفی و تمام شده تأمین برق از محل اسناد تسویه خزانه اسلامی و اوراق مشارکت و این چیزها چشم دوخته ایم.

تسنیم: پس می توانیم بگویم تا پایان سال یک تعدیل جزئی در قیمت های فروش برق در بخش های مختلف خانگی، تجاری، صنعت و کشاورزی داریم؟

فلاحتیان: بله.

تسنیم: از آنجایی که یکسان در نظر گرفتن افزایش تعرفه های برق برای تمام پلکان های مصرفی، سیاستی نادرست در قیمت‌گذاری محسوب می شود که باعث شده پلکان های بالای مصرف برق، انگیزه ای برای رعایت الگوی مصرف برق نداشته باشند، چرا افزایش تعرفه ها به صورت روش تعرفه‌گذاری پلکانی – افزایشی صورت نمی گیرد تا کسانی که پرمصرف هستند با افزایش بیشتر قیمت های برق و کسانی که کم مصرف هستند با افزایش اندک قیمت ها مواجه شوند؟

فلاحتیان: در واقع تعرفه پلکانی بیشتر در خصوص مشترکین خانگی مصداق دارد. در این زمینه در ساختار کنونی تعرفه ها، وضعیت پلکانی وجود دارد اما برخی متخصصان اعتقاد دارند که باید شیب این پلکان ها را افزایش دهیم. ما هم که در صنعت برق سالهاست فعالیت می کنیم و مسئولیت داریم معتقدیم کسانی که مصرف بیشتر از حد متعارف دارند باید قیمت تمام شده را بپردازند .

*وزارت نیرو پیشنهاد محاسبه قیمت برق پرمصرف ها با هزینه تمام شده را به دولت داد

تسنیم: این پیشنهاد از سوی وزارت نیرو به هیئت دولت ارسال شده که کسانی که پُرمصرف هستند قیمت تمام شده تأمین برق را بپردازند؟

فلاحتیان: بله، اما به دلیل شرایط خاصی که در جامعه هست، برخی مسئولان در دولت می گویند که همین وضعیت پلکانی و شیب موجود بین پلکان های مختلف مصرف در همین حد که هست فعلا کفایت می کند.

تسنیم: چند درصد مردم بیشتر از مقدار متعارف برق مصرف می کنند؟

فلاحتیان: تعداد آنها نسبت به کل مشترکان برق خیلی زیاد نیست. 67 درصد از مشترکین برق ایران در حال حاضر زیر 10 هزار تومان در ماه پول برق پرداخت می کنند. یعنی یک خانواده یک ماه از انرژی برق استفاده می کنند و زیر 10 هزار تومان پول برق پرداخت می کنند. 33 درصد بقیه، بخشی بین 10 تا 15 درصد و بخشی دیگر بیشتر پرداخت می کنند. افرادی هم که مصارفشان خیلی خیلی زیاد است که ما معتقدیم این دسته از افراد باید قیمت تمام شده تأمین برق را بپردازند بیشتر از 5 درصد مصرف کنندگان برق کشور نیستند.

تسنیم: پس برای دولت توجیه ندارد که روی این 5 درصد برنامه خاصی داشته باشد؟

فلاحتیان: بله، درآمد آنچنانی حاصل نمی شود. الان متاسفانه دارا و ندار در خانه های خودشان در مناطق گرمسیر کولر گازی دارند و از دولت توقع دارند برق را با تعرفه های گرمسیری و خیلی ارزان با آنها حساب کند.

تسنیم: پس آن آمار 67 درصدی که زیر 10 هزار تومان در ماه قیمت برق می پردازند هم به معنای این نیست که مصارفشان پایین است؟

فلاحتیان: بله، قیمت برق پایین است. در مناطق گرمسیرِ یک ما، قیمت برق 17 تومان در هر کیلووات ساعت است، در حالی که قیمت تمام شده تولید و تأمین برق بدون در نظر گرفتن هزینه سوخت، 100 تومان در هر کیلووات ساعت است و این رقم با محاسبه قیمت سوخت هیچ وقت کمتر از 200 تومان در هر کیلووات ساعت نیست. اما ما داریم برق را 17 تومان می فروشیم. مصرف کنندگان هم چندین کولر گازی می گذارند و ...

*در نیمه دوم سال 95 بخش قابل توجهی از بدهی های وزارت نیرو به بخش خصوصی پرداخت می شود

تسنیم: و هزینه برق پرداختی آنها هم زیر 10 هزار تومان در ماه می شود.

فلاحتیان: البته در مناطق گرمسیری که چندین کولر گازی می گذارند حتما بالای 10 هزار تومان در ماه هزینه برق می شود، اما 67 درصد از مشترکان برق کشور ما زیر 10 هزار تومان پول برق به صورت ماهانه می پردازند؛ در حالی که در همان خانه ها، بالای 100 هزار تومان پول موبایل و تلفن می دهند.

بنابراین ما از یک طرف بایستی زیرساختهای مورد نیاز را ایجاد کنیم که کشور دچار چالش نشود؛ چرا که از ما اصلا قبول نمی کنند که در اثر عدم سرمایه گذاری به موقع، خاموشی در کشور داشته باشیم. اینکه خاموشی شود، کارخانه ای تعطیل شود، اداره ای تعطیل شود، بانکی تعطیل شود، این موضوعات را کسی از ما نمی پذیرد. از طرف دیگر باید برویم به دولتمردان و به مجلس محترم بگوییم که آقا بالاخره چه می خواهید بکنید؟ هزینه تمام شده تأمین برق با قیمت تکلیفی فروش آن فاصله دارد، برای جبران این فاصله چه می خواهید بکنید؟

مجلس در طرح حمایت از صنعت برق در آذرماه سال 94 تصویب کرده که اگر دولت تصمیم دارد کالایی را مثل برق کمتر از قیمت تمام شده در اختیار مردم قرار دهد که صلاحدید خودش است، باید منبعش را هم پیش بینی کند و مابه التفاوتش را بدهد.

انصافا هم دولت علی رغم اینکه با کاهش قیمت نفت درآمدهایش کاهش چشمگیری داشته، به ما از طریق تخصیص اسناد خزانه خیلی کمک کرده و یکی از دلایلی که هم دولت اصلاحیه بودجه 95 را به مجلس داد و خوشبختانه در مجلس تصویب شد، این بود که بتواند فضای کسب و کار را تغییر دهد و بخشی از بدهی های دولت به پیمانکاران، مهندسین مشاور و تولیدکنندگان برق را پرداخت کند. عدد بسیار قابل توجهی هم هست که در بودجه اصلاحی دیده شده و بسیار خوش بین هستیم که در نیمه دوم سال 95 بتوانیم بخش قابل توجهی از بدهی های خودمان را به بخش خصوصی پرداخت کنیم.

* چاره ای نداریم جز اینکه برویم و اقتصاد برق را درست کنیم

تسنیم: از آنجایی که دخل و خرج برق با هم نمی خواند، صنعت برق از پرداخت یارانه معاف شد؟

فلاحتیان: بله، دقیقا. ما خیلی پیگیری کردیم که این مهم انجام شود و جناب مهندس چیت چیان پیگیری های مبسوطی در این زمینه کردند و واقعا مسئولین دولت هم با نیت خیر به این موضوع عنایت کردند و ما تشکر می کنیم. از دو ماه پیش بنا شده که سهم هدفمندی یارانه ها با توجه به اینکه ما زیان ده هستیم و منابع و مصارفمان با هم همخوانی ندارد از ما گرفته نشود. ما اولا تشکر می کنیم از همه عزیزانی که کمک کردند تا صنعت برق از پرداخت یارانه های نقدی معاف شود و امیدواریم که این معافیت ادامه داشته باشد. این قدم موثری است و خودش کمک می کند تا ما بتوانیم تعهداتمان را به فروشندگان برق زودتر و بهتر پرداخت کنیم و مسیر ما را در راه سامان دهی اقتصاد برق باز می کند.

در واقع ما چاره ای نداریم جز اینکه برویم و اقتصاد برق را درست کنیم و اگر کسی هم در داخل کشور بخواهد بیاید روی تولید کالای استراتژیک و مهمی چون برق سرمایه گذاری کند، باید تعهدات مالی مان را به گونه ای در مقابلش انجام دهیم که از سرمایه گذاری در این صنعت پشیمان نشود؛ بلکه خوش حسابی دولت موجب رونق بیشتر سرمایه گذاری در این بخش شود. من مطمئنم با ساماندهی اقتصاد برق فضای کسب و کار در این صنعت نیز رونق پیدا می کند.

در حال حاضر ما می توانیم فقط در صنعت برق تا 20 میلیارد دلار خدمات فنی و مهندسی صادر کنیم. یعنی اگر فضای کسب و کار در داخل کشور درست شود و ما بتوانیم وقتی از کسی تجهیزات برقی می خریم به موقع پولش را پرداخت کنیم و کسی که سرمایه گذاری می کند و نیروگاه می سازد به موقع پولش را دریافت کند، این رویه موجب رونق فضای کسب و کار در صنعت برق می شود و با روان شدن اقتصاد در این صنعت، اشتغال زایی بیشتر و رونق پروژه های برقی را شاهد هستیم که به چرخش درآوردن اقتصاد کشور کمک می کند.

تسنیم: پس اکنون دولت در حال برنامه ریزی برای سامان دهی به اقتصاد برق است؟

فلاحتیان: بله، دولت با در نظر گرفتن تمامی مسائل کشور از جمله مسائل اقتصادی و اجتماعی تلاش می کند برنامه ای کاربردی را برای سامان دهی اقتصاد برق در پیش گیرد. در این زمینه محدودیت هایی داریم و پیشنهادات خود را نیز به هیئت دولت ارسال کرده ایم؛ امیدوارم که هر چه زودتر در خصوص سامان دهی اقتصاد برق بتوانیم با همگرایی همگانی مسئولان در دولت و مجلس، قدم های موثری برداریم.

انتهای پیام/