نگاهی به آغاز مذاکرات صلح «حزب اسلامی» در دوران کرزی تا فرجام آن در دوران «غنی»

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، «ایمل فیضی» سخنگوی سابق حامد کرزی رئیس‌جمهور پیشین افغانستان در یادداشت ارسالی به دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، توافقنامه صلح حزب اسلامی حکمتیار در دوران حامد کرزی و اشرف غنی را بررسی کرده است.

در زیر متن کامل این یادداشت آمده است:

به عنوان دستیار و سخنگوی رئیس‌جمهور سابق افغانستان، بسیاری از خبرنگاران و ناظران افغانستان، از من می‌پرسند چرا توافقنامه صلح اخیر دولت کابل و حزب اسلامی حکمتیار در زمان حامد کرزی امضا نشد؟

آیا این توافقنامه گام مثبتی برای توسعه افغانستان است و تأثیری بر اوضاع امنیتی این کشور خواهد داشت؟

در حالی که مذاکرات برای توافق صلح سال گذشته تحت حاکمیت دولت قبلی افغانستان آغاز شد، تنها با رضایت آمریکا به نتیجه رسید. به عقیده من، امضای توافقنامه صلح و زمان‌بندی آن با حمایت کامل واشنگتن انجام شد. این مسئله نشان می‌دهد که بدون شک مهمترین عامل به توافق رسیدن با گروه‌های مسلح مخالف دولت، توافق با آمریکا و پاکستان است جایی که پایگاه شورشیان افغان آنجاست.

این در حالی است که این توافق به سرعت بر اوضاع امنیتی افغانستان تأثیری ندارد. فعالیت‌های تروریستی در افغانستان از خارج از این کشور نشأت می‌گیرند بنابراین افغانستان آسیب‌پذیر خواهد ماند و تروریسم به پدیده پایدار در افغانستان در سال‌های پیش رو تبدیل خواهد شد.

حزب اسلامی حکمتیار باید بدون جنجال بیشتر متعهد شود که اختلافات و رقابت‌های داخلی خشونت‌آمیز با دیگر گروه‌های سیاسی افغان را کنار بگذارد، قانون اساسی افغانستان را بپذیرد و اعتماد عمومی را کسب کند.

مردم افغانستان نیز نباید در خصوص استقبال و حمایت از توافقنامه صلح با حزب اسلامی حکمتیار تردید کنند. ملت افغانستان ملتی است که سال‌هاست برای این کشور خون داده‌اند و تمام نسل‌های آن به جز جنگ چیزی ندیده‎‌اند.

تنها راه التیام زخم‌های ملت افغانستان صلح و پذیرش یکدیگر است. در کشور جنگ‌زده افغانستان که بهانه‌های زیادی برای خشونت وجود دارد، مردم افغانستان باید هر دلیل و بهانه‌ای برای جنگ را رد کنند.

در اوایل سال 1990 میلادی، زمانی که افغانستان به سمت یک جنگ میان گروه‌های مختلفی از مجاهدین کشیده شد، گلبدین حکمتیار به نجات حامد کرزی معاون وزیر امور خارجه وقت افغانستان که در یک حمله راکتی در کابل زخمی شده بود، آمد و او را را از این کشور خارج کرد.

کرزی پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهوری افغانستان، به مناسبت‌های مختلف تلاش بسیاری کرد تا حکمتیار را به ترک نقش اپوزیسیون مسلح و بازگرداندن و پیوستن به روند سیاسی افغانستان پس از طالبان متقاعد کند.

در پی آن، با چراغ سبز کرزی، بسیاری از اعضای حزب اسلامی به دولت افغانستان پیوستند.

از پست‌های وزرای کابینه گرفته تا والی ولایت‌ها یا نمایندگی پارلمان افغانستان، این افراد به تدریج سِمَت‌های کلیدی را کسب کردند و این مسئله در زمان دکترین کرزی مبنی بر تبدیل افغانستان به خانه تمام افغان‌ها اتفاق افتاد.

در ماه می 2008 میلادی، کرزی «غیرت بهیر» داماد حکمتیار که در سال 2002 میلادی توسط پاکستان زندانی شد و پس از آن به مدت 6 سال در زندان آمریکایی‌ها بسر برد، را با دستور ریاست جمهوری آزاد کرد.

پس از آزادی، بهیر مسئول سیاسی حزب اسلامی به عنوان رئیس تیم مذاکره‌کننده با آمریکا و دولت حامد کرزی انتخاب شد.

وی با مقامات آمریکایی در داخل افغانستان و خارج از آن دیدار نمود و به عنوان رابط اصلی در شرایط جاری باقی ماند.

مذاکرات صلح با حزب اسلامی حکمتیار

هیئتی که به نمایندگی از حکمتیار توافقنامه صلح را با دولت اشرف‌غنی نهایی و به امضا رساند، همان هیئتی بود که در ابتدا یک سلسله نشست‌ها و دیدارهایی را با کرزی در سال 2010 میلادی آغاز کرده بودند.

کرزی مذاکرات صلح را به صورت شخصی با نمایندگان حزب اسلامی در دفتر خود برگزار کرد. هیئت حزب اسلامی نامه‌ها و خواسته‌های رهبرشان را برای رئیس‌جمهور افغانستان آورده بودند.

آنها از کرزی پرسش‌های در خصوص سیاست و توافقات وی با واشنگتن و حضور نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان پرسیده بودند و در خصوص نشست‌های شخصی‌شان با آمریکایی‌ها نیز خلاصه‌ای به حامد کرزی ارائه کردند.

نمایندگان حزب اسامی در مورد مسائل منطقه‌ای و آینده سیستم سیاسی افغانستان با کرزی گفت‌وگو کردند. آنها حتی در خصوص پیمان استراتژیک افغانستان - آمریکا با مشاور امنیت ملی دولت کرزی دیدار کردند.

در نشستی در دسامبر 2011 میلادی، کرزی پس از خواندن نامه جدید حکمتیار به نمایندگان حزب اسلامی گفت که زمان ریاست من حدود دو و نیم سال دیگر پایان می‌یابد.

کرزی افزود: انتخابات برگزار می‌شود. وی ابراز امیدواری کرد که حکمتیار، فهیم معاون اول رئیس‌جمهور سابق افغانستان، اشرف‌غنی و دیگران بتوانند در انتخابات حضور یابند.

رئیس‌جمهور سابق افغانستان خطاب به حکمتیار گفت که "تو دید سیاسی داری اما بسیاری از فرصت‌ها را از دست دادی." حزب اسلامی دارای "آینده‌ای در سیستم دموکراتیک آزاد" در افغانستان دارد. بیا زمان بیشتری از دست ندهیم.

در نهایت، پس از سال‌ها مذاکره و عدم تمایل واشنگتن به کمک به روند صلح، اکنون حکمتیار یک توافقنامه صلح امضا شده در دست دارد.

«هارون زرغون» سخنگوی حزب اسلامی، اخیرا به رسانه‌ها گفته است که آمریکا از مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و حزب اسلامی آگاهی داشته و واشنگتن منافع خود را در این روند دارد.

وی افزود که تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه حکمتیار و حزب اسلامی برداشته می‌شود و براساس گزارش‌ها، نمایندگان حزب اسلامی به زودی به آمریکا سفر خواهند کرد.

در حالی که به نتیجه رسیدن روند صلح یک دستاورد قابل توجه و سیر تکاملی برد - برد محسوب می‌شود اما حکمتیار و حزبش چیزهای زیادی برای ارائه دارد. مردم افغانستان هنوز از دست دادن عزیزانشان و خونریزی‌های اوایل دهه 90 میلادی را فراموش نکرده‌اند.

حکمتیار باید تمام رقابت‌های داخلی خود با دیگر گروه‌های سیاسی به ویژه جمعیت اسلامی را به یک دلیل با ارزش کنار بگذارد. حزب اسلامی باید برای تقویت وحدت ملی و روابط افغانستان با قدرت‌های منطقه‌ای کار کند.

گروه‌های سیاسی که از بازگشت احتمالی حکمتیار به افغانستان هراس دارند و شعار "عدالت" سر می‌دهند، نیز نباید نگران باشند.

همانطور که «بارنت رابین» کارشناس برجسته آمریکایی در امور افغانستان اخیرا به من گفت: "افغانستان نیاز به یک برنامه جامع و بی‌طرفانه عدالت، صلح و آشتی دارد که در آن، هیچ گروهی به عنوان بدترین جنایتکاران  مطرح نشود.

وی افزود: در حالی که بسیاری مسئول هستند، نشانه گرفتن یک شخص عدالت نیست بلکه چیزی شبیه مانور سیاسی است.

انتهای پیام/.