بهشت‌آباد از مسیر نابودی زاگرس می‌گذرد/خطر تهدید در کمین خلیج فارس
تونل انتقال آب بهشت‌آباد در ظاهر امر از ۳ شهرستان اردل، کیار و شهرکرد می‌گذرد اما در واقع سبب نابودی زاگرس و در نگاهی وسیع‌تر سرزمین ایران می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، حکایت برخی از پروژه‌های انتقال آب حکایت سنگ و چاه است که هزاران عاقل را درمانده کرده. اما مسئله بهشت‌آباد با این حکایت کمی تفاوت دارد در اینجا هزاران عاقل جمع شده‌اند که جلوی انداختن این سنگ را بگیرند اما کو گوش شنوا؟
هر زمان که خبرهایی از آغاز پروژه بهشت‌آباد از سوی مسئولان کشوری و یا استان همجوار منتشر می‌شود لرزه بر تن مردم استانی می‌اندازد که معیشت بیش از نیمی از آن‌ها به کشاورزی وابسته است. این پروژه به اندازه‌ای در نزد مردم استان منفور است که از آن به عنوان پروژه اهریمنی بهشت‌آباد یاد می‌کنند.
خبر اجرای پروژه بهشت‌آباد در حالی از سوی استان همجوار در سفر چند روز گذشته معاون اول رئیس جمهور منتشر شده که این پروژه در سال 1386 از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس در سال 1387 و سازمان مدیریت منابع آب ایران به عنوان متولی آب کشور تأیید نشده و به طرح اشکالات فراوانی گرفته شده است. اجرای طرح بهشت‌آباد در سال 93 به علت مشکلات زیست محیطی از سوی وزارت نیرو و شورای عالی آب ممنوع اعلام شده است.
پروژه بهشت‌آباد به نحوی طراحی شده که آب رودخانه کارون، از شریان‌های اصلی خلیج فارس با انحراف مسیر به زاینده‌رود و پس از آن با تونل انتقال آب گلاب، آب 2 رودخانه کارون و زاینده‌رود برای تأمین آب صنایع به اصفهان منتقل شود.
همچنین به علت اینکه عمق این تونل در کمترین ارتفاع 300 متر است تمامی سفره‌های آب زیرزمینی استان چهارمحال و بختیاری تخلیه و به زاینده‌رود منتقل می‌شود. در صورت عملیاتی شدن این پروژه در آینده‌ای نزدیک شاهد فجایع زیست محیطی در استان چهارمحال و بختیاری، خوزستان و پس از آن همه کشور خواهیم بود.
پروژه بهشت‌آباد فعالیت اجرایی ندارد
شهرام احمدی در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: پروژه انتقال آب بهشت‌آباد تاکنون فعالیت اجرایی نداشته است.
وی افزود: یکی از دغدغه‌های استان تقاضای زیاد برای انتقال آب است که بحث انتقال آب بین حوزه‌ای جزء مباحث نیازمند مجوز ارزیابی زیست محیطی است.
مدیرکل محافظت از محیط زیست چهارمحال و بختیاری بیان کرد: تنها مرجع صدور ارزیابی زیست محیطی در کشور برای پروژه‌های مشمول آن کمیته ماده 2 ارزیابی زیست محیطی که متشکل از نمایندگان سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان برنامه و بودجه و دستگاه متولی آن پروژه است.
احمدی خاطرنشان کرد: پروژه‌های انتقال آب بین حوزه‌ای و بزرگ باید توسط مشاوران ذی‌صلاح ارزیابی زیست محیطی و در کارگروه‌های استانی توسط اعضای مختلف از جمله استاندار، امور آب، دانشگاه علوم پزشکی، جوامع دانشگاهی، سازمان‌های مردم‌نهاد، محیط زیست و منابع طبیعی بررسی شود.
وی تصریح کرد: پس از تکمیل بررسی، نظریه مشورتی به محیط زیست اعلام و پس از برگزاری جلسات این کارگروه کمیته ماده 2 تشکیل و نهایتاً نظریه قطعی اعلام می‌شود.
مدیرکل محافظت از محیط زیست چهارمحال و بختیاری بیان کرد: بیشتر طرح‌های آبی استان از جمله سد بهشت‌آباد و ونک در حال بررسی در کارگروه ارزیابی سازمان زیست محیطی هستند که پس از تکمیل پرونده جلسات تشکیل و نسبت به بررسی آن‌ها اقدام می‌شود.
احمدی با اشاره به پروژه‌هایی که فعالیت آن‌ها در سطح کشور قبل از اخذ مجوز زیست محیطی آغاز شده و اکنون باید تعیین تکلیف شوند، گفت: براساس مصوبه هیئت وزیران قرار شده یک هیئت 3 نفره متشکل از نمایندگان سازمان محیط زیست، معاون اجرایی رئیس جمهور و سازمان برنامه و بودجه تشکیل و تصمیمات لازم اتخاذ شود.
وی خاطرنشان کرد: لازم به ذکر است که محیط زیست استان در راستای توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست استان مسئولان ملی از جمله معاونت محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست، رئیس کمیته ماده 2 ارزیابی زیست محیطی کشور و مدیرکل دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان محیط زیست را برای بازدید از پروژه‌ها به استان دعوت که این مسئولان با اشراف و اطلاعات کامل تصمیم‌گیری‌های لازم درباره این پروژه‌ها را انجام دهند.
بهشت‌آباد فاقد مجوزهای زیست محیطی است
سید طاهر نوربخش در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: طرح بهشت‌آباد به صورت تک‌گزینه‌ای به روش تونل انتخاب و انتقال آب از سرشاخه‌های کارون در روستای بهشت‌آباد از توابع شهرستان اردل به اصفهان به طول 63 کیلومتر بود.
وی افزود: بلافاصله طرح با اعتراضات و تجمعات شدید مردم استان چهارمحال و بختیاری و خوزستان، استانداران و مجمع نمایندگان هر 2 استان مواجه شد.
رئیس خانه کشاورز چهارمحال و بختیاری بیان کرد: این طرح در دهمین و سیزدهمین جلسه شورای عالی آب مطرح و وقتیکه وزارت نیرو متوجه شد این طرح فاقد مجوزهای زیست محیطی و آسیب‌های جدی برای استان‌های چهارمحال و بختیاری و خوزستان در پی دارد بلافاصله دستور توقف تونل صادر و انتقال آب تنها به روش لوله به فلات مرکزی مطرح شد.
اظهارات استاندار اصفهان کاملاً مغایر با مصوبات شورای عالی آب است
نوربخش با اشاره به اظهارات استاندار اصفهان درباره بهشت‌آباد گفت: اظهارات استاندار اصفهان کاملاً مغایر با مصوبات شورای عالی آب است.
وی با بیان اینکه کارگاه چرمهین باید برچیده شود، خاطرنشان کرد: این طرح باید با هماهنگی استان چهارمحال و بختیاری اجرا، استان به عنوان میراب شناخته شود، حجم آب انتقالی مشخص و با توجه به ظرفیت آورده کارون و مازاد منتقل شود و همچنین سهم آب استان خوزستان نیز دیده شود.
تاکنون مجوزی برای فعالیت بهشت‌آباد صادر نشده است
رئیس خانه کشاورز چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه بهشت‌آباد فاقد مجوزهای زیست محیطی است، خاطرنشان کرد: تاکنون مجوزی برای فعالیت بهشت‌آباد صادر نشده است.
وی با بیان اینکه بهشت‌آباد خط قرمز مردم چهارمحال و بختیاری و خوزستان است، گفت: اجرای تونل بهشت‌آباد و گلاب نابودی حتمی چهارمحال و بختیاری و خوزستان را در پی دارد.
رئیس خانه کشاورز چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: وزارت نیرو به مصوبات شورای عالی آب احترام بگذارد و اجرای تونل را ممنوع اعلام کند.
در طراحی بهشت‌آباد هیچ ملاحظه زیست محیطی در نظر گرفته نشده است
روح‌الله فتاحی در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه همه پروژه‌های انتقال آب منفور نیستند، اظهار داشت: بشر برای پاسخگویی به نیازهای خود مجبور به مداخله در محیط زیست است.
وی افزود: احداث کانال، بندانحرافی آب و قنات از جمله دخالت‌های بشر در طبیعت برای برآوردن نیازهای خود است.
رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه بحث اصلی بر سر این است که مسیر عبور تونل انتقال از کجاست؟ بیان کرد: اگر احداث تونل شریان اصلی رودخانه را قطع کند باید این طرح مورد ارزیابی زیست محیطی قرار گیرد.
فتاحی با اشاره به ضرورت مدیریت در طرح انتقال آب گلاب گفت: در طرح انتقال آب گلاب دغدغه اصلی مدیریت انتقال آب است به عنوان مثال اگر انتقال آب 20 مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شود این یک فاجعه زیست محیطی است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع آب چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در طراحی بهشت‌آباد هیچ ملاحظه زیست محیطی در نظر گرفته نشده است، خاطرنشان کرد: طرح بهشت‌آباد مثل این است که بدون توجه یک خط مستقیم بر روی نقشه استان کشیده شود.
وی تصریح کرد: بر اثر احداث این تونل همه آبخوان‌های دشت‌ها تخلیه که میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا دوباره این آبخوان‌ها احیا شوند.
رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه میزان انتقال آب در طرح اولیه یک میلیارد مترمکعب است، بیان کرد: این میزان انتقال آب با توجه به خشکسالی‌ها و حجم آب در بالادست اولاً از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست و با توجه به مخاطرات زیست محیطی قابل توجیه نیست.
تنهادست‌آورد بهشت‌آباد افزایش تقاضا و بارگزاری جدید بر روی منابع آب کشور
فتاحی خاطرنشان کرد: مجموعه دست‌آوردهای انتقال آب طرح بهشت‌آباد تنها افزایش تقاضا و بارگزاری جدید بر روی منابع آب کشور و در عوض با تخریب‌های بسیار همراه است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع آب چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه تونل بهشت‌آباد از جنس تونل‌های به شدت منفی است، تصریح کرد: با بررسی‌های انجام شده از سوی وزارت نیرو احداث تونل به کلی منتفی است و برای تأمین آب شرب نیز می‌توانند با استفاده از پمپاژ و یا طرح‌های دیگر با نظر متخصصان امر انجام شود.
وی افزود: عمق تونل در نزدیکترین فاصله به سطح زمین 300 متر است در حالیکه عمیق‌ترین چاه‌ها در استان در عمق 100 متری زمین قرار دارند.
رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد بیان کرد: اجرای بهشت‌آباد همچون کاسه‌ای بزرگ است که ته کاسه سوراخ شود که در این صورت نه چیزی عاید استان همجوار می‌شود و هم اینکه یک استان که بخشی از یک کشور است نابود می‌شود.
بروز چالش‌های اجتماعی با احداث بهشت‌آباد
فتاحی با اشاره به بروز چالش‌های اجتماعی با احداث بهشت‌آباد گفت: در بحث زاینده‌رود نیز آب در بالادست مصرف نمی‌شود بلکه آب در پایین‌دست توسط صنایع مصرف می‌شود و کشاورزان شرق اصفهان را با کمبود آب مواجه کرده است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع آب چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: اگر مدیریت آب بر مبنای عرضه و تقاضا نباشد منجر به درگیری و چالش می‌شود.
وی با اشاره به ایجاد مشکلات زیست محیطی در استان خوزستان بیان کرد: وقتیکه فلات مرکزی خشک است ما ناچار به انتقال آب هستیم اما انتقال آب تنها باید برای شرب باشد.
انتقال آب کارون به اصفهان برای مصارف صنعت و کشاورزی خیانت به ایران است
رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد تصریح کرد: انتقال آب کارون به اصفهان برای مصارف صنعت و کشاورزی خیانت به ایران است در حالیکه خوزستان هم دارای دشت‌های وسیع‌تر و هم اینکه از نظر تجاری در موقعیت بهتری است.
احداث بهشت‌آباد خلیج فارس را در معرض تهدید قرار می‌دهد
هومان خاکپور در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: به طور کلی پروژه‌های انتقال آب بین حوزه‌ای در شرایط کنونی کشور به عنوان یکی از تهدیدهای جدی در حوزه آب مطرح هستند.
وی افزود: هرچند این پروژه‌ها به بهانه رفع بحران آب هستند اما تجارب سایر کشورها و همچنین ایران نشان می‌دهد که این پروژه‌ها نه تنها کمکی به حل بحران آب نکرده بلکه آن را تشدید نیز کرده است.
کارشناس منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: بحران‌های ایجاد شده تنها محدود به حوزه‌ها آبی نیست بلکه تنش‌های اجتماعی نیز در این مناطق رخ داده که سبب به خطر افتادن سرمایه‌های اجتماعی می‌شود.
خاکپور با بیان اینکه این پروژه‌ها به بهانه شرب اما در حقیقت هدف اصلی تأمین شرب نیست، گفت: برای کنترل تنش‌های اجتماعی بهانه تأمین شرب مطرح که هم توجیه فنی و اجتماعی داشته باشد و هم اینکه مجوزها به ویژه مجوزهای ارزیابی زیست محیطی را دریافت کنند.
وی تصریح کرد: با این بهانه هم مجموعه حاکیمت را متقاعد و هم اینکه جوامع همراه را در پایین‌دست و در مبدأ با خود همراه می‌کنند.
کارشناس منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه مشکلات کمبود آب شرب را می‌توان با بهینه کردن مصرف رفع کرد، گفت: براساس آمار رسمی میزان مصرف آب شرب کشور حدود 7 تا 8 میلیارد مترمکعب است که در شرایط خشکسالی میزان آب قابل استحصال 100 میلیارد مترمکعب است.
خاکپور با اشاره به خطر نابودی خلیج فارس خاطرنشان کرد: دجله و فرات 2 شریان اصلی خلیج فارس با سدسازی و نادیده گرفتن حق آبه از سوی کشور ترکیه و نابه‌سامانی‌های کشور سوریه و عراق خشک شده‌اند و تنها امیدواری به رودخانه کارون است.
وی تصریح کرد: اگر دبی کارون بیش از این کاهش یابد خلیج فارس و اکوسیستم آن که بخش زیادی از اقتصاد استان‌های حاشیه خلیج فارس و تأمین مواد غذایی کشور به آن وابسته است با مشکل جدی مواجه می‌شود.
کارشناس منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به توسعه صنایع پر آب در استان اصفهان گفت: ما از استان اصفهان انتظار نداریم با وجود بحران در زاینده‌رود و گاوخونی با سفر معاون اول رئیس جمهور صنایع پر آب توسعه یابند.
بزرگترین آبخوان‌های کشور با احداث بهشت‌آباد نابود می‌شوند
خاکپور خاطرنشان کرد: بهشت‌آباد تمام سفره‌های آب زیرزمینی که از بزرگترین آبخوان‌های کشور و جزء ذخایر استراتژیک کشور محسوب می‌شوند را تهدید و روند بیابان‌زایی را شدت و تنوع زیستی و جانوری و حتی انسانی را نیز تهدید می‌کند.
گزارش از سپیده شفیعی‌نژاد
انتهای پیام/
