نگاهی به ۳ مستند صدرزاده: محتوای خوب، فرم ضعیف، جذابیت سینوسی

خبرگزاری تسنیم- حامد رضایی:

پرداختن به چهره‌های انقلابی اهل سنت که در راه انقلاب تا پای جان فداکاری کرده و خون خود را پای نهال جمهوری اسلامی هدیه کردند، از جمله موضوعات مهمی و در عین حال جذابی است که متاسفانه اهالی رسانه خیلی کم بدان پرداخته‌اند.

شاید خیلی‌ها ندانند که طبق آمار رسمی بنیاد شهید حدود 11 هزار شهید سنّی مذهب جان خود را تقدیم انقلاب کرده‌اند. حدود 50 نفر از روحانیون اهل سنت کردستان در درگیری با ضد انقلاب جدایی‌طلب به شهادت رسیده و صدها نفر از پیشمردگان کُرد مسلمان در دفاع از انقلاب اسلحه به دست گرفتند و با گروهک‌های جدایی طلب جنگیدند.

چه بسیار جانبازان سنّی مذهب و چه بسیار آزادگان اهل سنت که کسی از حال آنان خبر ندارد. جنایت شیمیایی صدام در شهری سنّی‌نشین یعنی سردشت رخ داد که هنوز آثار شوم آن روح و جسم مردمان مظلوم این شهر را آزار می دهد.

علاوه بر شهدای بسیاری که اهل سنت در مقابله با ضدانقلاب جدایی طلب در ابتدای انقلاب و نیز جنگ تحمیلی تقدیم انقلاب کردند، اکنون نیز بسیارند سنّی‌های انقلابی که یا در مرزها و در درگیری با ضدانقلاب به شهادت می‌رسند و یا به جرم وحدت‌خواهی توسط جریانات تکفیری ترور می‌شوند. آخرین نمونه از این سنّی‌های انقلابی گردان نبویون در سوریه است که در دفاع از محور مقاومت به جهاد می‌پردازد. گردانی که تماماً از اهل سنت ایرانی تشکیل شده است.

تک تک این شهدا، جانبازان، آزادگان و مجاهدان سوژه های نابی در مقابل مستندسازان می‌گذارند که علاوه بر جذابیت و بدیع بودن، پرداختن به آنها قطعا خدمت بزرگی به انقلاب اسلامی خواهد کرد. واقعیت این است که دشمنان انقلاب سعی در تقویت هرچه بیشتر ضد انقلاب دارند ولی ما قدر سرمایه‌های انقلابی خود را نمی‌دانیم و به آنها بی اعتناییم. مشکل اینجاست که ما ذهنیتی تهدیدمحور داشته و صرفاً بر تهدیدها تمرکز می کنیم ولی از فرصت ها و ظرفیت‌های عظیمی که داریم غافل می‌شویم. همین غفلت سبب می‌شود که نه تنها نتوانیم از این فرصت‌ها استفاده کنیم که بعضاً شاهد تبدیل آنها به تهدید هم باشیم!

در منطقه آشوب‌زده غرب آسیا که درگیری‌های فرقه‌ای روز به روز خانمان سوزتر شده و امنیت و آرامش را از مردم منطقه می‌گیرد، دشمنان انقلاب خواب‌های بسیاری برای کشاندن درگیری‌های فرقه‌ای و مذهبی به داخل ایران دیده‌اند. چندصد شبکه‌های ماهواره ای و هزاران سایت شبانه روز کار می‌کنند تا بتوانند وحدت شیعه و سنی را در ایران از بین برده و از این طریق با ایجاد ناامنی ضربه‌ای مهلک بر انقلاب وارد کنند. این تلاش‌ها به لطف تعلق خاطر اهل سنت ایران به کشور و انقلاب نتیجه چندانی نداشته ولی این مسئله از وظیفه سنگین جبهه فرهنگی انقلاب برای حفظ و تقویت وحدت شیعه و سنی در کشور نمی‌کاهد.

خلاصه کلام اینکه پرداختن به موضوع وحدت به شکل عام و پرداختن به شهدا، جانبازان و انقلابیون اهل سنت به شکل خاص، هم به لحاظ جذابیت و بدیع بودن می تواند در اولویت کار قرار بگیرد و هم از این جهت که وحدت شیعه و سنی مسئله‌ای اساسی است که با سرنوشت انقلاب اسلامی گره خورده است.

سه گانه سعید صدرزاده از این جهت که به موضوع مهمی چون شهدای روحانی اهل سنت پرداخته، جای تحسین دارد. اما این مستندها علی‌رغم سوژه‌یابی خوب، فاقد استانداردهای فرمی است که سبب شده با آثاری غیرجذاب و کسالت آور روبرو شویم. نبود تعلیق، فقدان سیر داستانی مشخص، سردرگمی محتوایی، پایان بندی‌های مبهم و ... عواملی است که به شدت به این سه مستند ضربه زده است. مثلاً در قسمت اول هابیل با عنوان «عطش نخلستان» علاوه بر اینکه تعلیق چندانی برای اینکه مخاطب را پای مستند بنشاند وجود ندارد، در نهایت نیز مشخص نمی‌شود که اصلا مولوی جنگی زهی برای چه به شهادت رسید! صرفاً گفته می‌شود که او شهید وحدت است، اما اینکه او به چه دلیل و توسط چه کسانی به شهادت رسیده مبهم می‌ماند. مستند شروع خوبی ندارد و برای مخاطب گره ایجاد نمی‌کند.

مشابه همین اتفاق در قسمت دوم یعنی «فریاد کانیسانان» نیز رخ می‌دهد. تعلیقی وجود ندارد. ابتدای مستند جذابیتی وجود ندارد که بتواند مخاطب را جذب کند. البته صحنه‌های بازسازی شده از نحوه شهادت شهید ماموستا برهان عالی، صحنه‌های جذابی است ولی در قسمت‌های پایانی مستند اتفاق می‌افتد و قبل از آن جذابیتی نیست که بتواند بیننده تا قسمت های پایانی پای مستند بنشاند. در اینجا نیز علت شهادت و هویت و انگیزه قاتلان مبهم باقی می‌ماند.

قسمت سوم به نام «خون و خرما» که به زندگی شهید ماموستا شیخ الاسلام می‌پردازد، از دو قسمت اول قوی‌تر و جذاب‌تر است. البته نقص‌های فرمی در این قسمت نیز وجود دارد. اما به نظر می‌رسد جذابیت سخنان همسر و پسر شهید توانسته قدری این ضعف‌ها را بپوشاند. این مستند توانسته نکاتی مغفول از زندگی این شهید بزرگوار را به تصویر بکشد که برای مخاطب شیعه به شدت جذاب است. مثلاً اینکه ایشان با وجود سادات بودن، به همسر سیده خود احترامی بی نظیر می‌گذاشتند، اشاره به جایگاه والای اهل بیت(ع) و فرزندان آنان نزد اهل سنت دارد.

انتهای پیام/