ارتقای فرهنگ زیست محیطی با جشنواره ملی موسیقی!
جشنواره موسیقی سبز برنامه‌ای است که سازمان حفاظت محیط‌زیست با همکاری شهرداری اصفهان و سیتی‌سنتر این شهر، اردیبهشت‌ماه سال آینده در پایتخت فرهنگی ایران برگزار می‌کند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، به گفته آقای علیرضا شایان‌مهر به‌عنوان یک جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه، ایرانی که در دهه 40 مستشاران محیط‌زیستی را به خارج اعزام می‌کرد، این روزها با برپایی اقدامات «من درآوردی» نظیر جشنواره ملی موسیقی نمی‌تواند در زمینه فرهنگسازی محیط‌زیستی موفقیتی به‌دست آورد. دولت باید برای تقویت فرهنگ مردم و حفاظت از محیط‌زیست برنامه‌های مدونی داشته باشد اما آقای محمد درویش مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست بدون انجام هیچ‌گونه مطالعه جامعه‌شناسانه‌ای در زمینه تأثیر موسیقی در فرهنگسازی محیط‌زیستی، مدعی است: نقش موسیقی در زندگی مردم ایران به حدی پررنگ است که جشنواره ملی موسیقی حتماً بر رفتارهای محیط‌زیستی جامعه تاثیرگذار بوده و ابزار جدیدی است که باید در عرصه محیط‌زیست از آن استفاده شود.
جشنواره موسیقی سبز برنامه‌ای است که سازمان حفاظت محیط‌زیست با همکاری شهرداری اصفهان و سیتی‌سنتر این شهر، اردیبهشت‌ماه سال آینده در پایتخت فرهنگی ایران برگزار می‌کند. بر اساس فراخوان منتشر شده، این جشنواره ملی دارای 2 بخش اصلی و جنبی است و به نفرات اول تا سوم هر بخش نیز چند سکه بهار آزادی به‌عنوان جایزه اعطا خواهد شد. آن‌گونه که محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید: سازمان حفاظت محیط‌زیست برای این جشنواره هزینه‌ای صرف نمی‌کند. هزینه مراسم اختتامیه را شهرداری اصفهان تقبل کرده، سالن را سیتی‌سنتر این شهر به‌صورت رایگان در اختیار جشنواره قرار می‌دهد و رایزنی با برخی بانک‌ها و مراکزی از این دست، برای تأمین اعتبار جوایز در حال انجام است.
بدون شک جمع‌آوری منابع مالی چنین جشنواره‌ای نیاز به صرف وقت زیادی دارد حتی اگر سازمان حفاظت محیط‌زیست یک ریال هم برای برگزاری این برنامه هزینه نکند، اما آیا صرف زمان توسط نیروهای این سازمان برای برگزاری جشنواره ملی موسیقی با هدف ارتقای فرهنگ زیست محیطی جامعه منطقی است؟ آقای علیرضا شایان‌مهر عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات و جامعه‌شناس در پاسخ به این پرسش می‌گوید: حفظ محیط‌زیست در مفاهیم کلی نظیر جنگل، مرتع، آبخیزداری یک وظیفه دولتی است. حفاظت آب، خاک و هوا مفهومی تخصصی و زیربنایی است که به نظر می‌رسد، قبل از اینکه مردم به شکل عامل، دخالتی در این موضوع داشته باشند، نیاز به یک برنامه‌ریزی متمرکز از سوی دولت، برای حل معضلات آن خواهیم داشت.
وی اضافه می‌کند: ایران در دهه 40 مستشار محیط‌زیست، جنگل و مرتع به کشورهای اطراف می‌فرستاد تا مفاهیم حفاظت از محیط‌زیست را به مردم آموزش دهند. در آن دهه سطح دانش و آگاهی مردم ایران خیلی کمتر از امروز بود اما چون مساله محیط‌زیست جزء برنامه‌های اصلی دولت قرار داشت، کوشش‌هایی که در این زمینه می‌شد، هم در ایران موفق بود و هم در کشورهای همسایه به توفیق مناسب دست پیدا می‌کرد.
وی اضافه می‌کند: هرچقدر مردم بخواهند مراعات کنند و میزان مصرف آب خود را کاهش دهند یا بهداشت محیط و احیاناً پاکیزگی محیط‌زیست را مورد توجه قرار دهند، تا برنامه‌هایی که منجر به اتلاف منابع می‌شود، اصلاح نشود، به موفقیت دست نخواهیم یافت زیرا عمده برنامه‌های مخرب، در ردیف برنامه‌های عمرانی دولت جای می‌گیرند و از طریق موسیقی و جنجال‌هایی به این شکل، قادر نیستیم مساله محیط‌زیست را حل کنیم. شایان‌مهر تاکید می‌کند: مساله محیط‌زیست یک مساله مدیریت اجتماعی است نه یک مساله صرفاً اجتماعی. یعنی اینکه ما برویم سراغ افراد و مطالبه کنیم که آب کمتری مصرف کنید یا آلودگی محیط‌زیست کمتری ایجاد کنید، به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید. وی اضافه می‌کند: با چند خواننده نمی‌توان مساله محیط‌زیست را حل کرد. محیط‌زیست مساله‌ای بسیار مهم‌تر، زیربنایی‌تر و جدی‌تر از این حرف‌هاست.
این جامعه‌شناس می‌گوید: به‌جای کارهای «من درآوردی» باید به تجربیات جنگل، مرتع و آبخیزداری ایران در دهه 40 توجه جدی کنیم. این استاد دانشگاه که در دهه 40 به‌عنوان مستشار محیط‌زیست از ایران به کشورهای همسایه اعزام شده بود، در هیات یک جامعه‌شناس این روزها نیز درگیر بحث‌های توسعه خودگردان در استان‌هایی نظیر یزد و خوزستان و... است. وی بیان می‌کند: در حال حاضر برای بحث‌های توسعه خودگردان، اکیپ‌های موسیقی درست نمی‌کنیم، بلکه تلاش می‌کنیم مشارکت مردم را در برنامه‌هایی که قبلاً نوشته شده و تنظیم شده، جلب کنیم. در واقع تلاش می‌کنیم مردم در فعالیت‌ها شرکت کنند و از نظر مادی و معنوی ذی‌نفع باشند تا اینکه در اجرای برنامه‌ها مشارکت کنند. وی تاکید می‌کند: فکر می‌کنم، برگزاری چهار کنسرت موسیقی در تهران یا شهرستان‌ها برای جلب نظر مردم به مقوله محیط‌زیست، اقدام درستی نبوده و مثل همه کارهایمان به بیراهه می‌رویم.
موسیقی ابزاری تاثیرگذار در جامعه!
محمد درویش مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست اما در پاسخ به این پرسش که برآورد می‌کنید چه بخشی از جمعیت ایران با برگزاری جشنواره موسیقی سبز تحت تأثیر قرار گیرد و آیا در این رابطه مطالعه‌ای انجام شده یا خیر، موسیقی را مساله‌ای عجین با زندگی ایرانیان معرفی می‌کند.
وی اضافه می‌کند: در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که تمام ارکان آن با موسیقی همراه است. تمام مردم ایران به موضوع هنر اهمیت می‌دهند. هیچ اتومبیلی را سراغ نداریم که از موسیقی استفاده نکند. بنابراین اگر موسیقی فاخر در جامعه وجود داشته باشد، داوطلبان آن‌را به خریدهای خود اضافه می‌کنند. درویش که پیشی گرفتن تعداد دوچرخه‌سواران کپنهاک دانمارک-به‌عنوان کشوری پیشرفته از نظر شاخص‌های توسعه انسانی- از ماشین‌سواران را حاصل یک برنامه بلند مدت 46 ساله می‌داند، معتقد است که نباید از جشنواره موسیقی سبز انتظار داشته باشیم که ظرف یک تا 2 سال اثر مشخصی روی محیط‌زیست داشته باشد. وی که بر اساس گفته‌های خود به برنامه‌های بلند مدت اعتقاد دارد، عدم توفیق ایران در زمینه آلودگی هوا را ناشی از شعارزدگی و وارد نشدن به برنامه‌های عملیاتی معرفی می‌کند.
با این وجود مدیر کل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست تشریح نمی‌کند که جشنواره موسیقی سبز چگونه به‌صورت عملیاتی قرار است بر ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی ایران از جمله آلودگی هوا تأثیر بگذارد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا بر اساس مطالعه جامعه‌شناسانه به این نتیجه رسیده‌ایم که جشنواره موسیقی می‌تواند روی فرهنگ مردم تأثیر بگذارد یا اینکه حدس می‌زنیم این ابزار روی فرهنگ مردم تأثیر دارد، این‌گونه پاسخ می‌دهد: «این سوال مثل این می‌ماند که بپرسید آیا شما بر اساس مطالعاتی فهمیدید که روز است و الان هوا روشن است؟ برخی مسائل خیلی شفاف است. هنر موسیقی، ابزاری است که در طول تاریخ اثر خود را نشان داده و جنبش‌های زیادی ایجاد کرده‌است.» وی در ادامه مدعی می‌شود که یک کشور برای پایداری نیاز به مولفه‌های زیادی دارد اما نماد آن کشور سرودی است که روی آن حساسیت‌های زیادی نشان داده می‌شود.
درویش ابزار موسیقی را راهکاری در مقابل منطق چکه و سرنیزه معرفی کرده و بر این باور است که اگر تاکنون با منطق زور نتوانسته‌ایم عرصه‌های طبیعی خود را حفاظت کنیم، باید راه‌های جدید را امتحان کنیم. البته وی به این نکته توجه ندارد که بسیاری از اساتید دانشگاه بر این باورند که کمپین‌های محیط‌زیستی به شعار و لایک کردن در فضای مجازی ختم شده‌اند و هیچ‌گاه این کمپین‌ها به عمل تبدیل نمی‌شوند. آقای حسن نمک‌دوست، استاد ارتباطات یکی از اساتیدی است که نسبت به این مساله هشدار داده و در کارگاه بین‌المللی «ظرفیت‌سازی مدرسان حوزه خبر در زمینه تغییر اقلیم و مدیریت آب» خواستار واکاوی دلایل حمایت مجازی مردم از مقوله محیط‌زیست می‌شود.
کاش بودجه‌ها صرف محیط‌زیست شود
بر کسی پوشیده نیست که مقوله حفاظت از محیط‌زیست یک وظیفه همگانی بوده و نیاز به مشارکت آحاد جامعه دارد. همگان نیز بر این نکته باور دارند که بودجه سازمان حفاظت محیط‌زیست برای انجام وظایف حیاتی این مجموعه ناچیز است اما آیا برگزاری برنامه‌هایی نظیر جشنواره موسیقی سبز در شرایطی که با بحران‌های زیست‌محیطی متعدد و کمبود بودجه مواجهیم، اقدام درستی است؟ آیا بهتر نبود کمک‌های شهرداری اصفهان برای برگزاری این جشنواره را در راستای بهبود شرایط محیط‌زیستی این کلان‌شهر هزینه کنیم؟ آقای احمد سالک، نماینده مردم اصفهان و نایب‌رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: کاش بودجه‌های این‌چنینی صرف حل مشکلات زیست‌محیطی می‌شد. وی درباره جزییات برگزاری جشنواره موسیقی اطلاعی ندارد اما از اینکه می‌شنود شهرداری اصفهان تأمین بخشی از بودجه این جشنواره را متقبل شده؛ تعجب می‌کند زیرا این نهاد حتی برای پرداخت حقوق پرسنل خود هم بودجه کافی نداشته و با مشکل مواجه است. سالک عنوان می‌کند: پول این جشنواره را می‌توان صرف پرداخت حقوق پرسنل شهرداری کرد یا مشکلات زیست محیطی اصفهان را رفع کرد. وی اضافه می‌کند: بزرگ‌ترین مشکل فعلی اصفهان مساله آلودگی هوا و آب است. آلودگی اصفهان سبب رشد بیماری‌هایی نظیر ام‌اس، سرطان و... در این شهر شده اما متاسفانه دستگاه‌های ذی‌ربط به رسالت خود برای حل مساله آلودگی عمل نمی‌کنند.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/