"زاینده‌رود"، مهمترین سد جلوگیری از فرسایش خاک فلات مرکزی ایران
سمینار پایداری مشترک منابع خاک و آب، ضرورت همیشگی حوضه‌های آبی به‌همت کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی و با همکاری انجمن علوم خاک ایران در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، به‌نقل از روابط عمومی اتاق بازرگانی اصفهان، استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان در این سمینار با نگاهی به وضعیت منابع خاک، آب و کشاورزی استان اصفهان اظهار داشت: از حدود 570 هزار هکتار اراضی با قابلیت کشاورزی معادل 3.5 درصد از اراضی کشاورزی کشور را داراست.
محمد فیضی افزود: حدود 400 هزار هکتار تحت کشت گیاهان زراعی و باغی تعداد شاغلان حدود 160 هزار نفر معادل 3.11 درصد از شاغلان استان است. از 570 هزار هکتار اراضی با قابلیت کشاورزی 248 هزار هکتار معادل 48 درصد محصولات زراعی 222 هزار هکتار مربوط به زراعت کشت‌های آبی و 25 هزار هکتار مربوط به کشت‌های دیم است.
استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان تهدیدهای خاک استان اصفهان را شامل فرسایش، افزایش کربن آلی، کاهش عناصر غذایی، شوری و سدیمی شدن خاک، تنوع زیستی، تراکم، آلودگی و اندودن خاک برشمرد.
وی نرخ متوسط فرسایش خاک توسط آب، باد و شخم را 1 میلی متر در سال تخمین زد و گفت: کاهش پوشش گیاهی، شخم زدن در جهت شیب، و از جا کندن گیاهان خودرو در مناطق خشک، چرای بیش از حد دام از عوامل تخریب و فرسایش خاک استان است.
فیضی خاطرنشان کرد: طبق بررسی‌ها در سال 85 در پنج میلیون هکتار از اراضی استان سالانه بین 12 تا 15 میلیون تن خاک فرسایش (5.2 تا 3 تن در هکتار) یافته به گونه‌ای که حتی طبیعت قادر به بازگرداندن آن نیست. باید برداشت بی‌رویه از منابع آب‌ها بهویژه منابع آب‌های زیر زمینی تا رسیدن به حالت تعادل، کنترل و مدیریت و در مواردی مصرف آنها به طور کامل ممنوع گردد.
فیضی افزود: در قسمت‌هایی از مناطق استان جهت تعطیلی بهره برداری از آب و خاک مساعدت های مالی و حمایتی و جایگزین در نظر گرفته شود.
استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان احیای تالاب گاوخونی و اراضی شرق استان به منظور جلوگیری از پیشروی کویر و بیابانی‌شدن و در جهت سلامت محیط‌زیست و مردم جامعه در اولویت قرار گیرد.
وی تعیین الگوی کشت بر اساس منافع ملی نه بر‌اساس اقتصاد شخصی و نقطه‌ای را ضروری دانست و گفت: در بسیاری از مناطق باید پوشش گیاهی مناسب حفظ شود و الگوی کشت‌های با مصرف حداقل آب ترویج شود.
فیضی برنامه‌ریزی صحیح، مدیریت صحیح و اجرای صحیح و اصولی در کاهش و یا رفع بسیاری از مشکلات موجود نقش اساسی ایفا می‌کند.
این پژوهشگر حوزه کشاورزی پیشنهاد داد: در مناطق غربی استان که اراضی دارای پتانسیل طبیعی گیاهان علوفه‌ای و مرتعی دارند باید نسبت به حفظ مراتع همت گماشت و کشاورزی در این مناطق محدود گردد و منابع محدود آب جهت حفظ و حراست از مناطق شرقی و مناطقی که در معرض کویری شدن (بحران) هستند اختصاص داده شود.
استاد گروه خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان نیز در این سمینار به برررسی سیاستگذاری مصرف کودهای شیمیایی با اولویت امنیت غذایی و در نظر گرفتن جنبه‌های اقتصادی، زیست محیطی و باور کشاورزان پرداخت.
امیرحسین خوشگفتارمنش افزود: کودهای فسفاته در گیاهان مختلف بهویژه سیب زمینی سم کادمیوم تولید می‌کند.
وی راه‌حل رهایی از بحران کودهای شیمایی را استفاده از کودهای آلی، ارگانیک و کمپوست برشمرد و گفت: جداسازی صحیح زباله و تبدیل آن به کمپوست میتواند تأثیر بسیار زیادی در برطرف‌کردن آلودگیهای حاصل از استفاده از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات داشته باشد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: مقدار نیترات موجود در کاهو حدود دو برابر حد استاندارد در برخی دیگر از محصولات غلظت آرسنیک حدود دو برابر حد مجاز است که حل این مشکل زیست محیطی حذف کودهای شیمیایی در کشاورزی است.
خوشگفتارمنش افزود: کشاورزی ارگانیک یک سیستم کشاورزی بدون استفاده از مواد شیمیایی، کودها و آفتکشهای شیمیایی است که نقش مهمی در سلامت جامعه دارد. میانگین مصرف انواع کودها در دنیا حدود 101 کیلوگرم در هکتار و در ایران حدود 89 کیلوگرم در هکتار است.
استاد گروه خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان کاهش مصرف کودهای شیمیایی به حدود 2 میلیون تن به‌دلیل گران‌شدن کودهای یارانه‌ای را فرصت مناسب برای کاهش مصرف آن در تولید محصولات کشاورزی دانست و گفت: اگر نتوانیم مصرف کود را بهینه کنیم تا 3 سال آینده ضربه سنگینی به تولید محصولات کشاورزی کشور وارد می شود.
وی افزود: مصرف کود شیمیایی 30 تا 50 درصد میزان تولید محصولات کشاورزی را افزایش می‌دهد و برای حفظ منابع آب و خاک کشور همزمان با افزایش میزان تولید، باید استفاده بهینه از کودهای شیمیایی در دستور کار قرار گیرد.
عضو انجمن خاک ایران و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان در این نشست با موضوع مدیریت و سامان دهی مصرف کودهای آلی و شیمیایی در عرصه‌های کشاورزی و ارتباط آن با سلامت جامعه گفت: در کشورهای توسعه‌یافته امنیت غذایی خود را به شدت تحت کنترل قرار دارند.
حسین خادمی با بیان اینکه کشاورزی پایدار بر‌اساس خاک و آب پایدار صورت می‌گیرد، وضعیت مصرف کودهای شیمایی در کشاورزی را نامطلوب دانست و گفت: اگر نتوانیم مصرف این کودها را کنترل کنیم در آینده نزدیک با سیل سرطان روبرو خواهیم شد.
حسین‌علی بهرامی نایب رئیس انجمن خاک ایران در این نشست گفت: کیفیت هوا متاثر از آب و خاک هر پهنه جغرافیایی است و میزان وقوع ذرات جامد معلق است. ریزگردها شامل مجموعه‌ای از ذرات معدنی، رس‌ها و عناصر سنگین است که در اثر وزش بادهای در پهنه‌های بدون پوشش گیاهی تشکیل می‌شود.
انتهای پیام/
