شهسواری:سینماگران افغانستانی وارد فیلمسازی شوند، ما کمک می‌کنیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بهروز افخمی کارگردان سینما و منوچهر شهسواری مدیرعامل خانه سینما و تهیه کننده فیلم مزارشریف در نوزدهمین قسمت از برنامه وطندار پیرامون جایگاه افغانستانی ها در فضای رسانه ای و به ویژه رسانه های تصویری چون سینما به بحث و گفتگو پرداختند.

افخمی در ابتدای این برنامه گفت: اینکه مردم افغانستان بخواهند دلخور باشند که چرا در برخی فیلم های ایرانی کاراکترهای افغانستانی عموما ژنده پوش و افرادی ضعیف هستند، حقیقت این است که جای دلخوری نیست و در مقابل این واکنش ها سوال این بوده که چرا فیلمسازان افغانستانی پای کار نمی آیند؟ اول از هر موضوعی فیلم سازان افغانستانی این رکود را بشکنند، چرا نمی آیند فیلم هایی بسازند با رنگ و رخ هویت واقعی مردم افغانستان؟ اگر آنها ورود جدی داشته باشند بطور حتم برخی از این نگاه ها از بین خواهد رفت.

این کارگردان سینما ادامه داد: وقتی برادران محمودی با دستان خالی و بدون مجوز و با فروش خانه خود فیلم چند متر مکعب عشق را ساختند، چرا نباید امثال برادران محمودی در میان سه یا چهار میلیون مهاجر افغانستانی و یا جمعیت بیش از 30 میلیون مردم افغانستان فیلمسازی را جدی شروع کنند؟ یعنی در میان مردم افغانستان ظرفیت هایی چون برادران محمودی دیگر وجود ندارد؟

افخمی با تاکید بر اینکه وقتی خود افغانستانی ها دست بکار نمی شوند جای گلایه ای نیست، خاطرنشان کرد: کسی که اراده کند می تواند فیلمی بسازد که انعکاس دهنده صدای واقعی مردم افغانستان باشد و مشخص است اینکار یا از کسی برمی آید که افغانستانی باشد و یا با افغانستانی ها نشست و برخاست داشته باشد.

وی یادآور شد: البته ذکر این نکته حائز اهمیت بوده و نباید مغفول بماند که ما نمی توانیم در حوزه های فرهنگی تفکیک مرزی داشته باشیم، افغانستان ملت بزرگی است و می شود گفت جزو حوزه فرهنگی ایران بزرگ محسوب می شود، وقتی می گویم ایران منظورم ایران کهن بوده و به معنای ایران و همه کشورهای حاشیه شرقی و غربی دریای خزر است.

این کارگردان سینما در واکنش به اینکه  طراحی برخی شخصیت های افغانستانی در فیلم های ایرانی سبب رنجش مردم افغانستان و به نوعی تحقیرشدگی آنها می شود، گفت: به نظر من نباید فیلمسازی که می خواهد برای ساعاتی مردم را سرگرم کند تا این حد سرزنش کرد کمااینکه به صراحت می شود گفت غرض ورزی در این موضوع وجود ندارد.

افخمی در ادامه گریزی بر داستان فیلم ابد و یک روز زد و گفت: این فیلم مصداقی از نگاه بدون غرض سینماگران به افغانستانی هاست و هیچکس حق ناراحت شدن از برخی سکانس های این فیلم را ندارد، ببینید در این فیلم، دختری با دو برادر معتاد، نگران از هم پاشیده شدن خانواده بوده و کاملا از لحاظ روحی تحت فشار است تا آنجا که تن می دهد به شهر غربت برود تا برادرش درس بخواند اما بعد از اینکه حرکت می کند می بیند نمی تواند شهر غریب را تحمل کند، حالا موضوع اینجاست که در این فیلم فرقی نمی کند شهر غربت چه کشوری باشد. این فیلم هیچ موضع گیری در مورد مردم افغانستان نمی کند و صرفا آن حس غربت را به تصویر می کشد.

وی اضافه کرد: یک نمونه مشخص از این نوع نگاه جامعه سینمایی ایران برمی گردد به آن سالهایی که من نماینده مجلس بودم، یادم می آید در آن زمان برخی نمایندگان خراسان همیشه موضوع اخراج مهاجران افغانستانی از ایران را مطرح می کردند و در همان ایام من یادداشتی با عنوان «افغان ها را اخراج نکنید» در مجله مهر منتشر کردم و در قالب آن به سوالات جدی و دلایل اخراج افغانستانی از ایران پرداختم، اینکه اینها براساس چه انگیزه سیاسی قصد اخراج افغان ها را می کنند؟ فکر می کردند که با  این کار رای عوام را می خواهند جمع کنند؟ اینها عین عوام فریبی است و من تمامی این مسائل را در یادداشت خود مطرح کردم.

این کارگردان سینما تصریح کرد: مطمئن باشید اگر میان جامعه نخبگانی و علاقمند ایرانی و افغانستانی ارتباط و مفاهمه برقرار بشود بسیاری از این موضوعات کوچک مانند شخصیت سازی های چهارشنبه و جمعه که سبب رنجش مردم افغانستان شده، رنگ می بازد چرا که اصل کار فرهنگی تعمیق روابط و ریشه دو ملت است.

افخمی گفت: توصیه من به علاقه مندان افغانستانی حوزه سینما این بوده که ورود جدی کنند، نه تنها در بازار داخل افغانستان بلکه بازار ایران هم ظرفیت فروش فیلم آنها را دارد بطوریکه حتی می توانند هزینه فیلمسازی خود را از بازار ایران در بیاورند اما تنها نکته ای که وجود دارد این بوده که فیلمسازان افغانستانی هم مانند فیملسازان ایران فریب کمک و حمایت های دولتی را خورده که این آفت سینما است.

منوچهر شهسواری مدیرعامل خانه سینما و تهیه کننده فیلم مزار شریف نیز در این برنامه گفت: آنچه مشخص بوده هیچوقت در سینما بدلیل اینکه در آخرش باید به تماشاگر جواب بدهیم و مخاطب اصلی ما تماشاگران بوده و چهار میلیون مهاجر افغانستانی نیز از مخاطبان همیشگی سینما هستند لذا به دنبال این نیستیم که نگاه غرض ورزانه نسبت به آنان داشته باشیم اما یک نقد جدی را بر خودمان روا می دارم.

وی افزود: آن نقد این بوده که انصافا ما به هنرمندان افغانستانی در حوزه سینما و فیلمسازی کمک نکردیم در حالیکه ایرانیان بیش از هر فرد و کشور دیگری می توانند یاری رسان سینماگران افغانستانی باشند.

تهیه کننده فیلم مزار شریف تصریح کرد: هر چند این واقعیت وجود دارد که ما به علت تسلط سیاستمداران که با ایجاد شکاف می خواهند رای بخرند به دنبال تفکیک و قیچی کردن بین اجزای یک جامعه هستیم اما در فیلم ساز ایرانی چنین غرض ورزی هایی مشاهده نمی شود حتی آن کسی که پایان نامه را ساخته است.

وی یادآور شد: در جامعه سینمایی تاکید فراوان بر این موضوع داریم که ما اشتباهی که سیاستمداران می کنند نکنیم و به دنبال ایجاد شکاف برای منافع سیاسی و جمع آوری رای نباشیم.

شهسواری اظهار کرد: اگر بخواهیم ما هم به مسائل سیاسی بپردازیم نتیجه اش می شود اینکه ما با آنها نیستیم و آنها با ما نیستند در صورتیکه اگر به عمق و ریشه توجه کنیم این مرزها در برابر مرزهای فارسی زبانان و مرزهای فرهنگی شکست می خورد.

وی افزود: من به شخصه هنوز وقتی می شنوم یک کودک مهاجر افغانستانی نتوانسته تحصیل کند هم به خودم و هم به همه آنهایی که ممانعت کرده اند لعنت می فرستم، البته ممکن است آن کودک مشکل قانونی داشته باشد اما من از نگاه انسانی این موضوع را می گویم بعد چطور می شود با چنین روحیه ای در سینمای ایران به دنبال تحقیر مردم افغانستان باشیم؟

مدیرعامل خانه سینما در پاسخ به این انتقاد که لهجه افغانستانی در برخی فیلم و سریال های ایرانی به شکل دور از واقعی و گاهی همراه با چاشنی تمسخر استفاده می شود، تاکید کرد: چاشنی تمسخر و تحقیر وجود ندارد، حقیقت ماجرا این است که نه تنها لهجه افغانستانی بلکه هر زبان دیگری پس از تقلید برای صاحبان آن زبان آماتور و به شکل غیرمعمول بنظر می آید، در فیلم گذشته کسانی که به فرانسوی مسلط بودند این نقد را بر علی مصفا وارد ساختند و یا در همین فیلم یک حبه قند یزدی ها انتقاد کرده بودند که لهجه یزدی به خوبی در دیالوگ های فیلم صحبت نشده بود و این نمونه ها نشان می دهد که چنین اتفاقاتی در سینما کاملا طبیعی است.

وی در خاتمه گفت: حرف جدی ما این است که افغانستانی ها وارد فیلمسازی بشوند ما هم کمکشان می کنیم، آماده ایم که در مناسبات رودررو چه به افغانستانی های داخل و چه مهاجر آموزش بدهیم و همکاری کنیم، در این حوزه هر کاری که لازم باشد انجام می دهم بدون اینکه قول بخواهم بدهم چرا که انجام وظیفه است.

انتهای پیام/