اوباما از سرمای آلاسکا برای یخ بستن روابط روسیه و آمریکا استفاده کرد

«علیرضا میریوسفی» کارشناس مسائل بین‌المللی، در مصاحبه با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم در توضیح مناسبات روسیه و آمریکا بعد از جنگ سرد، گفت: روسیه بعد از فروپاشی شوروی دیدگاه مثبتی نسبت به غرب و ایالات متحده آمریکا داشت، وی تصور می‌کرد که با غرب‌گرایی می‌تواند مشکلات موجود در روسیه را حل کند. در واپسین سال‌های فروپاشی شوروی، امام خمینی(ره) طی نامه‌ای به میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی خطر تمایل مقامات روسی به غرب را گوشزد کرده بود، اما متاسفانه هشدار امام را جدی نگرفتند.

* رویکرد مثبت روسیه به آمریکا و پاسخ منفی واشنگتن

وی افزود: بعد از حادثه 11 سپتامبر، پوتین رویکرد مثبتی نسبت به اروپا داشت و علاوه بر ابراز همدردی با آمریکایی‌ها، به همراهی آنها از جمله در زمینه اشتراک اطلاعات مربوط به این حادثه پرداخت.

میریوسفی با توجه به ادامه همکاری پوتین با آمریکا در این دوره، خاطرنشان کرد: اما پاسخ این همراهی‌ها، بدعهدی‌ها و واکنش‌های منفی آمریکا بود. طرح گسترش ناتو به شرق و اقداماتی مانند آن روابط بر رویکرد مسکو نسبت به آمریکا تاثیر منفی گذاشت، از این رو مناسبات دو طرف به ویژه پس از برگزاری اجلاس ناتو در بخارست و اعلام پذیرش گرجستان و اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی، معادلات میان مسکو و واشنگتن را برهم زد و به اوج اختلافات کشاند.

* مناسبات بهتر در قالب یک نمایش

کارشناس روابط بین‌الملل با اشاره به مقدمات بازگشت دو کشور به ادامه روابط، اذعان کرد: کمپین انتخاباتی‌ای که باراک اوباما در سال 2008 داشت و شعارهای مسالمت‌جویانه آن، همچنین اجرای طرح «ریست» با حرکت نمادین وزرای امور خارجه وقت دو کشور، سرگئی لاوروف و هیلاری کلینتون، مبنی بر کنار گذاشتن اختلاف‌های گذشته موجب بهتر شدن مناسبات روسیه و آمریکا شد.

* تلخ‌کامی در همراهی برای سرنگونی یک رژیم

وی افزود: در همین دوره است که برخی اقدامات ضد ایرانی از جمله قطعنامه‌های شورای امنیت بر علیه ایران در اثر همکاری آمریکا و روسیه به تصویب رسید. در ادامه راه برخی فعالیتهای آمریکا مانند سوء استفاده از قطعنامه شورای امنیت برای تغییر حکومت لیبی و یا حوادث اوکراین و مناطق پیرامونی روسیه، موجب تردید مسکو به تصمیمات واشنگتن شد. در ابتدا روسیه تصور می‌کرد که اقدامات آمریکا علیه دولت لیبی قصد تغییر حکومت در این کشور را ندارد و با توجه به این دلایل به همکاری با آمریکا پرداخت.

میریوسفی در بیان نتیجه این همکاری‌ها گفت: علیرغم این وعده‌ها، رژیم قذافی سقوط کرد و تغییر حکومت در لیبی صورت گرفت و روسیه نیز از همراهی با آمریکایی‌ها در این زمینه ناخشنود بود، این عامل و اقدامات آمریکا در نزدیکی مرزهای روسیه و اوکراین موجب شد که طرح ریست اثر خود را از دست بدهد. این عوامل باعث شد که مناسبات مسکو و واشنگتن به مراتب بدتر از سالهای قبل از 2008 شود. بنابراین روسیه تصمیم گرفت که از تجربه دوباره همراهی با آمریکا در لیبی خودداری کند و با حضور موثر در تحولات سوریه جلوی سقوط دولت بشار اسد را بگیرد.

* تحقق تعارف‌های کلامی ترامپ در قبال روسیه؟

کارشناس مسائل سیاسی، شعارهای ترامپ در قبال روسیه را فعلاً تعارفات کلامی خواند و توضیح داد: دونالد ترامپ نکات مثبتی را در جریان رقابتهای انتخابات خود نسبت به روسیه و رئیس جمهور این کشور اظهار داشت، اما واقعیت این است که روسیه دیدگاه خوبی نسبت به آمریکا ندارد و خیلی نمی‌شود تضمین کرد که این تعارف‌های کلامی به سیاست‌های عملی منجر شود.

* اوباما و سنگ اندازی در مسیر بهبود احتمالی روابط دو کشور

وی در پاسخ به اینکه دلیل اقدامات اخیر اوباما علیه روسیه چیست، اظهار داشت: اینگونه اقدامات از جمله اخراج گسترده دیپلمات‌ها و اتباع روسی از آمریکا، بیانگر افزایش تنش بین دو طرف و همچنین نوعی مین‌گذاری در مسیر بهبود روابط آتی آمریکا و روسیه در زمان ترامپ است. البته واکنش پوتین به شکلی بود که مسیر بهبود روابط احتمالی میان روسیه و آمریکا در آینده را نبندد، اما با توجه به تجربه ریست، ارتباط با واشنگتن را بسیار محتاطانه دنبال می‌کند.

* تیلرسون و استفاده اوباما از آلاسکا برای سردی روابط

میریوسفی به گزینه پیشنهادی جنجال‌برانگیز ترامپ برای تصدی پست وزارت امور خارجه آمریکا اشاره کرد و افزود: انتخاب "رکس تیلرسون" به عنوان وزیر امور خارجه پیشنهادی دولت ترامپ، انتقاداتی گسترده‌ای را از جانب افراد ضد روسی در آمریکا داشته است. تیلرسون، مدیر عامل شرکت نفتی اکسون موبیل، همکاری متقابلی در سواحل آلاسکا و سیبری با روس‌ها تعریف کرده بود و دلیل اصلی طرح ادعای نزدیکی وی به روسیه را در همین چارچوب صورت پذیرفته است. یکی از تفسیرهای اقدامات اخیر اوباما در تعلیق فعالیت‌های نفتی در آلاسکا، سنگ‌اندازی در مسیر روابط آتی آمریکا و روسیه و از سرگیری اجرای موافقت‌نامه شرکت اکسون موبیل با روسیه بوده است.

وی در اشاره به پیروزی‌های به دست آمده در حلب و ارتباط آن با اقدامات ضد روسی اخیر اوباما گفت: نمی‌شود ارتباط مستقیمی بین این دو برقرار کرد، ولی می‌توان گفت که آمریکا در اثر اختلافات داخلی نتوانست در سوریه با مسیر تعیین شده در قطعنامه 2254 همراهی کند و حیثیت آمریکا از این نظر لطمه خورده است. این کشور در مقاطعی نشانه‌هایی از قصد خود برای همراهی در حل مشکلات سوریه از طریق مذاکرات و در چارچوب قطعنامه 2254 را نشان داد، ولی با فشار عوامل داخلی و سایر نیروهای تاثیرگذار منطقه‌ای این روند ادامه نیافت.

انتهای پیام/