سیستم «ریاستی» برای ترکیه از سر تا پا اشتباه است/آمریکا به دنبال مشروعیت‌بخشی به دولت کُردی در شمال سوریه است
معاون حزب «جمهوری خلق» ترکیه با انتقاد از سیاست‌های داخلی و خارجی دولت کشورش اظهار داشت که آمریکا با حمایت از کُردها به دنبال مشروعیت‌بخشی به دولت کُردی در شمال سوریه است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری تسنیم در استانبول، «اوزتورک یلماز» معاون حزب «جمهوری خلق» و مسئول روابط خارجی این حزب و کنسول سابق ترکیه در موصل که بیش از 40 روز در اسارت داعشی‌ها بود، به سئوالات مختلف خبرنگار تسنیم پاسخ داد.
مهمترین محورهای مصاحبه تسنیم با کنسول سابق ترکیه در موصل :
- سیاست خارجی حزب حاکم «عدالت و توسعه» برای صفر کردن مشکلات ترکیه با همسایگانش شکست خورده است و خودشان هم به این وضعیت اسف‌بار اعتراف می‌کنند.
- اصلاح سیاست‌های خارجی مدنظر دولت ترکیه است. اگر ترکیه نتواند با سوریه به‌صورت مستقیم مشکلاتش را حل کند به‌واسطه ایران و عراق این مشکلات را حل کند.
- آمریکا از عناصر تجزیه‌طلب سوریه حمایت می‌کنند و این مسئله می‌تواند آینده سوریه را با وضعیت وحشتناکی رو به رو کند.
- همیشه تأکید کرده‌ایم که ترکیه به هیچ‌وجه نبایستی با گروه‌های افراطی در سوریه همکاری داشته باشد.
- حاکمیت پایگاه هوایی اینجرلیک فقط متعلق به ترکیه است.
- روابط ترکیه با ایران را بسیار حائز اهمیت می‌دانم. ترکیه از پیشینه روابط عمیق با فارس، عرب و کُرد برخوردار است و بایستی سیاست برد - برد را در این خصوص اتخاذ کند.
- شخصاً ایران را یکی از فاکتورهای مهم صلح در منطقه می‌دانم.
- متأسفانه حملات تروریستی، ترکیه را در وضعیت دشواری قرار داده است. در ترکیه امنیت کامل جان و مال مردم معنای خود را از دست داده است.
- معتقدیم که هیچ کدام از احزاب سیاسی ترکیه نبایستی سیاست مذهب‌گرایی داشته باشد. اتخاذ سیاست مذهب‌گرایی در ترکیه را نادرست می‌دانیم. از لحاظ ثبات و امنیت بر سکولار بودن ترکیه تأکید داریم.
تسنیم: بحران سوریه و عراق باعث ایجاد مشکلات بزرگ ترکیه با همسایگان خود شده است. در حالی که ترکیه از سیاست صفر کردن مشکلات خود با همسایگانش سخن می‌گفت هم‌اکنون با همه همسایگانش مشکل دارد. سیاست خارجی ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوزتورک یلماز: سیاست خارجی حزب حاکم عدالت و توسعه برای صفر کردن مشکلات ترکیه با همسایگانش شکست خورده است و خودشان هم به این وضعیت اسف‌بار اعتراف می‌کنند. مسئله داعش و کمپ نظامی بعشیقه سبب شدت بحران روابط بین ترکیه و عراق شده است. دولت ترکیه هشدارهای ما را درباره کمپ نظامی بعشیقه جدی نگرفت.
به دولت ترکیه هشدار دادیم که برای حل مسئله کمپ بعشیقه با دولت مرکزی عراق مذاکره کنید، ولی آن‌ها با بارزانی و والی سابق موصل مذاکره کردند و نتیجه این شد که بارزانی پشت ترکیه را خالی کرد و گفت در این خصوص اختیار ندارد و دولت ترکیه از دولت مرکزی عراق اجازه بگیرد. طبق عرف بین‌المللی برای ایجاد پایگاه نظامی در یک کشور ابتدا باید از دولت مرکزی آن کشور اجازه گرفت.
اگر دولت ترکیه از ابتدا در مورد کمپ نظامی بعشیقه با دولت بغداد مذاکره می‌کرد، می‌توانست چندین کمپ نظامی دیگر هم در کنار کمپ بعشیقه داشته باشد. دولت عراق در حال مبارزه با داعش است و در این راه با مشکلات زیادی روبرو است و کمک نظامی ترکیه علیه داعش را خیلی راحت قبول می‌کرد. در این بحران حزب حاکم عدالت و توسعه مقصر است. عراق کشوری است که از لحاظ مذهبی گسستگی دارد و وقتی دولت ترکیه سیاست مذهب‌گرایی در پیش بگیرد در درگیری مذهبی عراق داخل می‌شود که مجبور می‌شود از یکی از طرف‌ها حمایت کند که همین مسئله باعث ایجاد بحران بین ترکیه و عراق شده است. دولت ترکیه در مسئله سوریه و عراق به جای اینکه با دولت مرکزی آن کشورها ارتباط و مذاکره داشته باشد از طرف‌هایی که مخالف دولت مرکزی و طرفدار ترکیه بودند حمایت کرد که این سیاست غلط، هم به ترکیه و هم به سوریه و عراق ضربه زده است. خود دولت ترکیه هم به این اشتباهات خود اعتراف می‌کند و تمام تلاش خود را برای جبران اشتباهات خود انجام می‌دهد و اگر نتواند با سوریه به‌صورت مستقیم مشکلات به وجود آمده را حل کند تلاش کند تا به واسطه ایران و عراق این مشکلات را حل کند. مذاکرات سه‌جانبه مسکو در مورد سوریه و توافق برای برگزاری مذاکرات صلح سوریه در آستانه قزاقستان و سفر نخست‌وزیر ترکیه به بغداد از جمله تلاش‌های آنکارا برای جبران اشتباهاتش است. دولت ترکیه در مرحله حل بحران روابط و نزدیکی با دولت مرکزی عراق است.
تسنیم: با توجه به اینکه ترکیه عضو ناتو است ولی در مسئله سوریه با آمریکا به اختلافات شدیدی برخورد کرده است و حتی آمریکا حمایت علنی خود را از شبه‌نظامیان کُرد یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) به‌صورت علنی اعلام می‌کند؛ با این وضعیت ورود نظامی ترکیه به شمال سوریه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوزتورک یلماز: عملیات نظامی «سپر فرات» ترکیه در شمال سوریه دو هدف را دنبال می‌کند: اولی دور کردن عناصر تروریستی داعش از مرزهای ترکیه و دومی جلوگیری از تشکیل کریدور تروریستی در شمال سوریه توسط حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) است. این دو هدف در حال به واقعیت پیوستن است. دولت اوباما مدت زیادی است که حمایت کاملی از شبه‌نظامیان حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) انجام می‌دهد. آمریکا پ.ی.د را به جنگ با داعش فرستاد تا به این گروه مشروعیت بین‌المللی ببخشد و مقدمات لازم برای تشکیل دولت کُردی در شمال سوریه را فراهم کند. معلوم نیست که دولت ترامپ هم به این سیاست اوباما ادامه دهد، اما چیزی که مشخص است این است که سیاست کلی آمریکا مبتنی بر تجزیه سوریه است و تجزیه سوریه می‌تواند تبعات خطرناکی برای منطقه داشته باشد.
تسنیم: «کمال قلیچدار اوغلو» رهبر حزب «جمهوری‌خواه خلق» در نشست پارلمانی این حزب گفته بود: «دولت ترکیه از النصره حمایت کرده و به آنان سلاح داده است. اردوغان صراحتاً اعلام کرده است که النصره گروه تروریستی نیست که این به معنای تسلیم ترکیه به تروریسم است. جنگجویان داعش از چه طریق به عراق و سوریه سرازیر شدند؟ از طریق ترکیه. دولت ترکیه مرزهای خود را به روی تروریست‌ها باز کرد و حتی آنان را در داخل ترکیه مداوا می‌کرد و به عراق و سوریه می‌فرستاد. دولتی که ترکیه را تسلیم تروریسم کرده است جایی در کشور ندارد. دولت اعلام می‌کند که پ.ک.ک، النصره، فتح‌الله گولن و داعش ما را فریب داده‌اند! مگر شما بچه هستید؟ اکنون هم ترکیه را در باتلاق جنگ کشانده‌اند.»، این سخنان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوزتورک یلماز: بارها به دولت ترکیه هشدار دادیم که دست از حمایت از گروه‌های افراطی بردارید. اما واقعیت این است که در سوریه جنگ نیابتی وجود دارد. بسیاری از دولت‌ها با حمایت از گروه‌های وابسته به خود در سوریه حضور دارند. گروه‌های تروریستی موجود در سوریه این کشور و منطقه را بی‌ثبات کرده‌اند.
تسنیم: دولت ترکیه تهدید کرده است که چون آمریکا از ارتش ترکیه در الباب حمایت نمی‌کند، پایگاه هوایی اینجرلیک را در اختیار آمریکا قرار نخواهند داد. این تهدیدات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوزتورک یلماز: حزب حاکم عدالت و توسعه تهدیدهای پوچ و توخالی زیادی را مطرح می‌کند و ما به پوچ بودن این‌گونه تهدیدها عادت کرده‌ایم. پایگاه هوایی اینجرلیک تحت حاکمیت دولت ترکیه است و هر زمانی که بخواهد می‌تواند آن را در اختیار آمریکا قرار دهد و اگر نخواهد نمی‌گذارد از این پایگاه استفاده کند و این کار با اجازه مجلس صورت می‌گیرد. اما مسئله‌ای که در حال حاضر وجود دارد این است که ترکیه نباید در پروژه فریب اوباما گرفتار شود. دولت اوباما قصد دارد قبل از ترک کاخ سفید روابط خارجی آمریکا را در بدترین شرایط ممکن تحویل ترامپ دهد و وی را در شرایط دشواری قرار دهد. اوباما قصد دارد تا دولت ترامپ در عرض شش ماه ناکارآمد شود. به همین خاطر بدترین شرایط ممکن را برای ترامپ به میراث خواهد گذاشت. برای اثبات این ادعا کافی است نگاهی به تصمیم ناگهانی اوباما در اخراج 35 دیپلمات روس از آمریکا بیندازیم و یا اتخاذ سیاست ایجاد تنش بین آمریکا و ترکیه با حمایت از شبه‌نظامیان کُرد حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) را مشاهده کنیم. پوتین فریب اوباما را نخورد و در زمینی که اوباما طراحی کرده بود بازی نکرد و در مقابل اخراج دیپلمات‌های خود، مقابل به مثل نکرد. بارها به دولت ترکیه هشدار دادیم که نبایستی در پروژه فریب اوباما گرفتار شود. عملکرد اخیر آمریکا بر ضد ترکیه تسویه‌حساب‌های اوباما با ترامپ است و ترکیه بایستی با درایت منتظر عملکرد دولت ترامپ باشد.
تسنیم: آمریکا از کُردهای منطقه حمایت کاملی انجام می‌دهد و از تشکیل دولت کُردی صحبت می‌کند. آیا پروژه ایجاد دولت اسرائیل دوم در منطقه هنوز هم ادامه دارد؟ به نظرتان تشکیل دولت مستقل کُردی امکان‌پذیر است؟
اوزتورک یلماز: مسعود بارزانی با تصرف مناطق شرق دجله از دست داعش اعلام کرده است که در سال 2017 تشکیل دولت مستقل کُردستان را اعلام خواهد کرد. همین شرایط در شمال سوریه و در شرق رود فرات برقرار است. بنابراین قدم‌های جدی برای تشکیل دولت کُردستان برداشته شده است. این‌ها واقعیت‌های غیرقابل انکاری است که نمی‌توان نادیده گرفت.
تسنیم: روابط ترکیه و ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید و این روابط چه تأثیر بر آینده منطقه خواهد داشت؟
اوزتورک یلماز: روابط ترکیه با ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است. ترکیه با اعراب، فارس‌ها و کُردها از روابط دوستانه تاریخی برخوردار است. باید سیاست برد برد در روابط ترکیه و ایران برقرار شود، چرا که اگر این‌گونه نشود بحران‌های منطقه ادامه پیدا خواهد کرد. ایران و ترکیه رابطه تمدنی و دیرینه‌ای باهم دارند. پس از انقلاب اسلامی در ایران خیلی از سیاستمداران ترکیه تصور می‌کردند که انقلاب اسلامی ایران، ترکیه را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد و مسبب انقلاب علیه نظام جمهوریت ترکیه خواهد شد برای همین از ایران فاصله می‌گرفتند، اما گذشت زمان نشان داد که این نگرانی بی‌مورد بود. روابط خوب ترکیه با ایران، عراق، سوریه و دیگر کشورهای خاورمیانه از اهمیت زیادی برخوردار است. برای صلح در خاورمیانه، نقش ایران تعیین‌کننده است.
تسنیم: در سال‌های اخیر حملات تروریستی در ترکیه افزایش بی‌سابقه‌ای پیدا کرده است و همزمان ترکیه از نظر اقتصادی در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوزتورک یلماز: متأسفانه حوادث تروریستی به صورت جدی ترکیه را به شدت تحت فشار قرار داده است. در ترکیه نمی‌توان ادعا کرد که جان و مال شهروندان در امنیت کامل است. در شهرها بمب‌ها منفجر می‌شود و باعث نگرانی و ناراحتی مردم شده است. اقتصاد به معنای واقعی در وضعیت بحرانی قرار دارد. چهره ترکیه در خارج از کشور خدشه‌دار شده است. بی‌ثباتی و نداشتن امنیت باعث بدتر شدن وضعیت اقتصادی شده است. حوادث تروریستی در ترکیه دیگر منحصر به پ.ک.ک نیست و داعش هم به آن اضافه شده است.
منطقه در جنگ داخلی به سر می‌برد. داعش، النصره و دیگر گروه‌های تروریستی در منطقه فعال هستند. گروه‌های وابسته به سازمان‌های جاسوسی بیگانه در منطقه فعال هستند. ضروری است که هم ترکیه و هم ایران حوادث منطقه را به خوبی ارزیابی و تحلیل کنند. باید چهل بار فکر کرد و یک قدم برداشت. متأسفانه با بی‌ثبات شدن منطقه، دخالت کشورهای خارجی افزایش یافته است. بی‌ثباتی منطقه چیزی نیست که خود دولت‌ها به وجود بیاورند بلکه عناصر و گروه‌های وابسته به خارج این بی‌ثباتی را شکل داده‌اند.
بی‌ثباتی در داخل ترکیه هم به وجود آمده است که دولت ترکیه تلاش می‌کند آن را پنهان کند. در کشوری که امنیت وجود ندارد، ثبات هم وجود نخواهد داشت و اگر ثبات وجود نداشته باشد سرمایه‌گذاری و توسعه هم وجود نخواهد داشت. به همین خاطر ترکیه باید با همکاری منطقه‌ای تهدیدها را رفع کند و در مقابل قدرت‌های جهانی، مبارزه جدی برای صلح و امنیت منطقه انجام دهد.
تسنیم: به نظرتان سیاست مذهب‌گرایی دولت ترکیه در حوادث تروریستی اخیر در ترکیه نقش داشته است؟
اوزتورک یلماز: ما همیشه مخالف مذهب‌گرایی احزاب سیاسی ترکیه هستیم و مذهب‌گرایی احزاب را کاملاً اشتباه می‌دانیم. برای ثبات و امنیت در ترکیه، نیاز است که سیستم سکولاری حفظ شود. مقامات دولتی ترکیه باید گرایش‌های مذهب‌گرایی خود را به کلی کنار بگذارند و برای منافع داخلی و خارجی ترکیه تلاش کنند.
تسنیم: در حالی که ترکیه در وضعیت بحرانی به سر می‌برد و دوران سختی را پشت سر می‌گذارد، حزب حاکم عدالت و توسعه بر تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی اصرار می‌ورزد. این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اوزتورک یلماز: سیستم ریاستی برای ترکیه را از سر تا پا اشتباه می‌دانم. این مسئله به معنای تغییر رژیم در ترکیه است. حزب جمهوری‌خواه خلق مخالف دادن اختیارات بی‌حد و مرز به یک شخص است و به هیچ عنوان آن را قبول نخواهد کرد و تمام تلاش و مبارزه خود را برای جلوگیری از استقرار سیستم ریاستی انجام خواهیم داد و این یک مبارزه شخصی نیست بلکه مبارزه برای محافظت از اصول جمهوریت و حفظ نظام پارلمانی در ترکیه است.
انتهای پیام/
