سایه سنگین تجملات بر ازدواج‌های ایرانی

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، ازدواج را شاید بتوان یکی از دشوارترین مراحل زندگی یک جوان در طول سال‌های اخیر لقب داد در گذشته کافی بود تا بزرگترهای خانواده اراده کنند و به اصطلاح برای پسر جوان خود آستین بالا بزنند در این شرایط از یافتن دختر مناسب تا آغاز زندگی مشترک فاصله چندانی نبود، اما سال‌هاست که زیر سایه کمرنگ شدن سنت‌ها و ارزش‌های اسلامی و ایرانی، ازدواج جوانان به یکی از دشوارترین مراحل زندگی تبدیل شده است. کمرنگ شدن ازدواج آسان در جامعه اسلامی و سنتی ایران باعث شده است تا برای بررسی علل این موضوع با امان الله قرایی مقدم؛ استاد دانشگاه و جامعه شناس به گفت‌وگوبنشینیم.

به اعتقاد شما دلایل تاخیر ازدواج جوانان و به اصطلاح بی تمایلی آنها به ازدواج از کجا ریشه می گیرد؟

مشکل اصلی آسیب‌های تشریفات و تجملات بر زندگی ایرانیان است که متاسفانه ازدواج را نیز دامن‌گیر کرده است، موضوعی که  باید از جهت‌های مختلف بررسی شود، نخست باید دقت کرد که برخی اقشار مرفه در جامعه اقدام به ازدواج‌های پرهزینه و عجیب می‌کنند که انتشار تصاویر یا فیلم‌های این مراسم در سطح جامعه نوعی فرهنگ‌سازی منفی و به اصطلاح ترویج فرهنگ بیگانه است به عنوان مثال شاهد هستیم که عروس و داماد را با هلی کوپتر وارد فضای باغ عروسی می‌کنند.
از سوی دیگر دائم می‌گوییم که ازدواج سنت پیامبر(ص) است و جوانان را به ازدواج تشویق می‌کنیم، اما در میدان عمل یعنی زمانی که یک پسر جوان برای تشکیل خانواده اقدام می‌کند، هیچ حمایتی از او نمی‌شود.

یعنی معتقدید میان گفته‌ها و رفتارها در بحث ازدواج جوانان شاهد تضاد در جامعه هستیم؟

دقیقا اینگونه است، صدا و سیما و کارشناسان مسایل فرهنگی به طور دایم جوانان را به ازدواج آسان و در سن مناسب تشویق می‌کنند، اما زمانی که همین جوان برای ازدواج پیشقدم می‌شود انواع سختی‌ها بر سر راهش سبز خواهد شد، حتی خانواده عروس نیز توقعات عجیبی را از او دارند و این توقعات عجیب و تحمیل هزینه‌های مالی باعث می‌شود که جوانان از ازدواج واهمه داشته باشند.

مانند مهریه یا نوع برگزاری مراسم ازدواج؟

بله، توقعاتی همچون مهریه‌های بالا، برگزاری مراسم عروسی به شیوه‌ای خاص و در یک تالار یا باغ معروف، آنچه یک جوان را خسته می‌کند و این سئوال مطرح است که مگر او در شروع زندگی مشترک چقدر سرمایه دارد که باید این همه هزینه متحمل شود و به همین دلیل شاهد هستیم که برخی افراد برای تامین هزینه‌های ازدواج وام دریافت می‌کنند و از همان شروع زندگی زیر بار قسط می‌روند. روندی که خیلی زود آنها را دچار مشکل خواهد کرد، زیرا باید همه توان خود را برای تامین هزینه‌های و پرداخت اقساط مربوط به جشن ازدواج به کار گیرند.

با توچه به آنچه که اشاره کردید، این خود ما هستیم که ازدواج را دشوار کرده‌ایم. حال این سئوال مطرح می‌شود که سبک زندگی اسلامی و ایرانی چه نگاهی به ازدواج دارد؟

در آموزه‌های اسلام بارها تاکید شده است که ازدواج باید ساده باشد درمرحله اول برای جوانان باید چرایی ازدواج مشخص شود، این که چرا باید ازدواج کرد. در مرحله بعد باید مشخص شود چگونه باید ازدواج کرد وچگونه همدیگر را شناخت. اما هم‌اکنون بدون شناخت از یک نفر برای ازدواج با او اقدام می‌کنند در حالی که نخست با کمک خانواده‌ها باید شناخت شکل بگیرد و این شناخت صحیح قبل از ازدواج می‌تواند به تضمین پایه‌های زندگی مشترک کمک بسیاری کند.

سبک زندگی اسلامی و ایرانی ازدواج ساده با کمترین دشواری را توصیه می‌کند الان به خانواده‌های ایرانی نگاه کنید، امروزه دیگر مادران به دختران خود ساده‌زیستی را آموزش نمی‌دهند، بلکه متاسفانه در برخی موارد شاهد هستیم خانواده یعنی پدر و مادر دختر اصرار به تجملات در شروع زندگی مشترک دارند و فرزندان خود را به آغاز زندگی مشترک همراه با تجملات تشویق می‌کنند. تمام این موضوعات به دلیل دور شدن خانواده‌های ایرانی از فرهنگ خود و دنباله‌روی از فرهنگ کشورهای غربی است.

این دنباله روی چه تبعاتی را به همراه داشته است؟

فرهنگ ایرانی در حال حرکت در مسیر دوری از ارزش‌هاست و در مسیری حرکت می‌کند که مردم همه مسایل را در ظاهر خلاصه می‌کنند و همه موارد با پول سنجیده می‌شود، حتی وضعیت به گونه‌ای شده است که برگزاری مراسم عروسی به صورت پرهزینه نوعی کلاس اجتماعی تلقی می‌شود؟ این فرهنگ از کجا ریشه گرفته است؟ آیا آموزه‌های اسلام و فرهنگ سنتی ایرانیان چنین زندگی‌هایی راتشویق می‌کنند.

این تجملات در ازدواج که هم‌اکنون شاهد گسترش آن در فرهنگ ایرانی هستیم، از کجا ریشه گرفته است؟

هزینه‌های سنگین عقد و عروسی در تأخیر ازدواج جوانان تاثیر بسیاری دارد از سوی دیگر حاکم شدن برخی ارزش‌ها در جامعه که برخلاف ارزش‌های اسلامی و ایرانی بوده که منجر به آن شده است تا برخی جوانان نسبت به ازدواج تمایلی نداشته باشند و تجرد را انتخاب کنند. اینجاست که می‌توانیم خطر الگوپذیری جوانان از غرب و تمایل آنها به زندگی مجردی، تزلزل ارزش‌های سنتی و مهاجرت فرهنگی را به عنوان زنگ خطرهایی بدانیم که جامعه سنتی ایران را تهدید می‌کند.

مثالی در این زمینه می‌زنید؟

در گذشته دیر ازدواج کردن امر ناپسندی بود، اما امروزه این موضوع به یک امر بسیار عادی در جامعه تبدیل شده است که باید بررسی کرد ریشه‌های این معضل از کجاست و چگونه می‌توان فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی را حداقل در بحث ازدواج جوانان همانند گذشته پررنگ کرد.

مهمترین موانع شکل گیری ازدواج آسان که در فرهنگ اسلامی و ایرانی به آن تاکید شده است، را چه مواردی می‌دانید؟

در بحث علل فرهنگی می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد که مهمترین آنها بدین شرح است، هم‌اکنون اگر یک جوان به خواستگاری دختری برود نخستین موضوعی که از او سئوال می‌شود، داشتن شغل مناسب و خانه است یعنی می‌توان گفت که در جامعه فعلی داشتن شغل و مسکن در بیشتر موارد به عنوان شرط لازم براى انجام ازدواج جوانان شناخته می‌شود و برخی جوانان یا حتی می‌توانیم ادعا کنیم بسیاری از آنها تا این شرایط را کسب نکنند، تن به ازدواج نمی‌دهند. حال مشخص نیست کسب این شرایط چندین سال زمان ببرد. باید توجه داشت که هم‌اکنون میلیون‌ها دختر و پسر در سن ازدواج داریم که به آسانی و در مدت زمان کوتاه نمی‌توانیم برای تمام آنها شغل مناسب یا مسکن فراهم کنیم.

این موارد خطر تزلزل ارزش‌های اسلامی و ایرانی در ازدواج  را گوشزد می‌کند، چه باید کرد؟

تشریفات و تجملات ازدواج مانند جهیزیه آن چنانی، مهریه سنگین و مراسم پرهزینه نیز از سایر عواملی است که باعث می‌شود یک ازدواج به تاخیر بیفتد اما تا زمانی که فرهنگ حاکم بر جامعه را تغییر ندهیم و خانواده ایرانی را از دریای تجملاتی که در آن غرق شده نجات ندهیم نمی‌توان به شکل گیری ازدواج آسان در جامعه دلخوش بود.

منبع: حمایت

انتهای پیام/