تمرکز بر چند کشور خاص در دوران پسابرجام یک خطای راهبردی است

سید مهدی نبوی،کارشناس غرب آسیا و پژوهشگر موسسه آینده‌پژوهی جهان اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تحرک بیشتر سیاست خارجی دستگاه دیپلماسی کشور برای گسترش دیپلماسی اقتصادی، با اشاره به اینکه تمرکز بر چند کشور خاص در دوران پسابرجام یک خطای راهبردی است، بیان داشت: امروزه دیپلماسی صرفاً محدود به روابط سیاسی- امنیتی میان دولت‌ها نیست و مسائلی مانند دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی ورزشی، دیپلماسی علمی و دیپلماسی اقتصادی بخش‌های مهمی از سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها را در حوزه سیاست خارجی کشورها تشکیل می‌دهند.

وی با تأکید بر اینکه علی‌رغم زحمات زیادی که مسئولان دستگاه دیپلماسی می‌کشند، هنوز نگاه بخشی در عملکرد سیاست خارجی غالب است، افزود: به نظر می‌رسد آن‌چنان‌ که باید و شاید دیپلماسی فعال اقتصادی مشاهده نمی‌شود. صرف امضای قرارداد با چند کشور اروپایی را که بیشتر جنبه واردات دارد، نمی­‌توان یک دیپلماسی فعال اقتصادی در حمایت از اقتصاد مقاومتی دانست.

کارشناس غرب آسیا در پاسخ به این پرسش که «راهکارهای لازم برای خروج از انفعال موجود در سیاست خارجی کشور چیست؟» اشاره داشت: دیپلماسی اقتصادی یکی از تأثیرگذارترین ابزارهای تأمین منافع ملی است. هر قدر تحرک دستگاه دیپلماسی در این زمینه بیشتر باشد و بتواند پیوند میان سیاست خارجی و اقتصاد کشور را عمیق‌تر کند و برای مراودات تجاری کشور به‌ خصوص در بخش صادرات، فضای عملکرد بیشتری فراهم کند، بیشتر می‌تواند به تأمین منافع ملی کمک کند.

وی با اشاره به اولین راهکار تحرک­ بخش دستگاه دیپلماسی گفت: نخست باید از تمرکز انرژی دستگاه سیاست خارجی در یک بعد اجتناب کرد و توزیع متوازن فعالیت‌های دیپلماتیک را در شئون مختلف دستگاه دیپلماسی شاهد بود. یک مسئله هرچند با اهمیت نباید موجب مغفول ماندن از سایر ابعاد باشد.

نبوی با توجه به دومین راهکار موجود مطرح کرد: لازم است نگاه مسئولان به مقوله دیپلماسی اقتصادی قدری گسترده‌تر باشد و دایره رایزنی‌های دیپلماتیک در عرصه اقتصادی از چند کشور محدود فراتر رود؛ چراکه لازمه رشد تولید ملی و قدرتمندتر شدن اقتصاد کشور، بازاریابی مناسب برای صادرات است. محدود بودن معاملات عمده تجاری به چند کشور، ما را در مقابل کنش‌های سیاسی بازیگران (تحریم و ...) آسیب‌پذیر می‌کند. مقام معظم رهبری با نکته‌ سنجی به این موضوع اشاره فرمودند و خواستار تحرک بیشتر دستگاه دیپلماسی در بخش اقتصادی شدند.

وی در پاسخ به این پرسش که «آیا تمرکز دستگاه دیپلماسی بر یک حوزه سیاست خارجی در انفعال آن تأثیرگذار بوده است؟» بیان داشت: متأسفانه این موضوع تا حدی درست است و تمرکز بر موضوع توافق هسته‌ای موجب به حاشیه رفتن سایر ابعاد کارکردی دستگاه سیاست خارجی شده است.

پژوهشگر موسسه آینده‌پژوهی جهان اسلام با تأکید بر لزوم فعال شدن دیپلماسی اقتصادی اشاره داشت: هرچند موضوع برجام فی‌نفسه بسیار با اهمیت است و بخشی از مشکلات اقتصادی نیز مربوط به تحریم‌هایی است که قرار بود با مذاکره حل شود؛ اما از یک‌ طرف گره زدن تمامی مسائل به این موضوع و مغفول ماندن سایر ابعاد و از طرف دیگر تمرکز بر چند کشور خاص در دوران پسابرجام یک خطای راهبردی است و باید دیپلماسی اقتصادی چندجانبه در سطوح مختلف منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای فعال‌تر شود.

انتهای پیام/